Раніца ў Выгодзе пачынаецца з зычнага голасу пеўня, лязгання вядра, звону касы. Адметнасць гэтай вёскі ў тым, што толькі занадта хворы ці нямоглы не ўстае ранютка. Тут нават тыя, каму далёка за восемдзесят, прачынаюцца з першым пеўнем, тупаюць па двары, кормяць жывёлу, корпаюцца ў градах. А калі няма гаспадаркі, то ўсё роўна тутэйшы жыхар сабе знойдзе работу. Такія яны, выгодцы, што трымаюцца сваіх мясцін, глыбока пускаючы карані. І хаця з цягам часу вёска маўкліва сірацее, усё роўна пануе тут атмасфера павагі да працы, да сваёй маленькай бацькаўшчыны, якая стаіць ужо шмат гадоў на ўскрайку лесу ў Бучацінскім сельскім Савеце.
Любоў да роднага краю Аляксандр Аляксандравіч Крэпскі перадае праз драўляных буслоў, якія мосцяцца на імправізаваным гняздзе. За сваё жыццё майстар вырабіў не адзін дзесятак такіх шэдэўраў. І хаця прыезджы можа ўсміхнуцца, спасылаючы на свое- асаблівы мастацкі густ, жыхары Выгоды лічаць творчыя работы свайго земляка візітнай карткай вёсачкі.
Хто ж ён, аўтар драўляных буслоў, што жывуць на сядзібе ўжо не адзін дзесятак гадоў? Аляксандр Аляксандравіч бацьку свайго не памятае, бо той памёр, калі хлопчыку не было і трох годзікаў. Увесь клопат аб трох дзецях лёг на плечы маці. Трэба было іх на ногі падымаць і ў калгасе ад цямна да цямна працаваць. Дзеці падрасталі і змалку прывучыліся да работы. Аляксандр да ўсяго меў свой падыход. Вось трэба ручка для пілы, дык ён яе рабіў фігурнай, з прыгожым узорам. Да праса таксама ручку прыгожую змайстраваў, каб вока радавала.
Мой суразмоўца лічыць, што нястача перш за ўсё выклікала ў яго жаданне нешта тварыць, каб і тыя ж дровы пілаваць і бялізну прасаваць было ў радасць. Бо дзяцінства ў народжаных перад вайною якраз і не было ў звычайным яго паняцці. У пасляваенныя гады не асабліва свяціліся вочы радасцю як у дарослых, так і ў дзяцей. Усё больш клопату было, цяжка давалася аднаўленне разбуранага вайной. Таму з малых гадоў Аляксандр і стараўся ўнесці ў нялёгкае жыцце нейкі струменьчык радасці, цяпла і ўтульнасці. З гадамі ад ручак пераходзіў на разьбу па дрэве. Майстраваў фігуркі жывёл, птушак. Рабіў для сябе, для родных. Да таго ж, працаваў кавалём, цесляром, муляром, аратым, жывёлаводам. І нягледзячы на вялікую занятасць, у вольны час акунаўся ў свае творчыя задумы.
- Разам мы жывём з 1964 года, - гаворыць жонка Надзея Аляксандраўна. – У вольную часіну ніколі ён не прысеў, усё нешта ладзіць, майструе. Мяне ніколі не пакрыўдзіў. А жанчыне гэта і трэба - дбайны і працавіты гаспадар у хаце, клапатлівы бацька. Дзвюх дачок выгадавалі.
Іх сядзіба прываблівае ўтульнасцю, чысцінёй. Кожнай гаспадарчай прыладзе адведзена сваё месца. Нават хлеў прыцягвае да сябе ўвагу, бо на сцяне намаляваны лось і дзікі, а клумбы з кветкамі агароджаны ланцужком з поліэтыленавых бутэлек. Да ўсяго тут творчы падыход. Хаця ўжо і на здароўі адбіваюцца гады, усё роўна Крэпскія трымаюць свіней, птушку, садзяць бульбу, агародніну, кветкі... І сярод мноства іх фарбаў мірна стаяць у гняздзе некалькі буслоў, сімвалізуючы лад на гэтай сядзібе. І жывыя буслы не мінаюць Выгоду, прылятаюць сюды, выводзяць буслянят, каб кожную раніцу напаўнялася наваколле яшчэ і клёкатам-гамонкай гэтых мірных птушак.
Павел Шэін,
студэнт ІІІ курса аддзялення журналістыкі Інстытута парламентарызму і прадпрымальніцтва
Фота аўтара
Нягледзячы на аснашчэнне сельскай гаспадаркі сучаснай высокапрадукцыйнай тэхнікай, усё роўна конь застаецца на правах незаменнага памочніка. Канцэнтраты падвезці на ферме ці травы для цялятак - гэтую справу заўсёды ён выдатна выканае. Таксама і вяскоўцаў выручыць на прысядзібных участках, асабліва там, дзе трактар не падбярэцца.
Неяк, наведаўшы па рэдакцыйным заданні ЗАТ «Жыліхава», насупраць машынна-трактарнага парка, каля сажалкі ўбачыў табун коней, які паволі пасвіўся на густой траве. І што цікава, побач з жывёлай знаходзіўся пастух.
- Гэта мы спецыяльна прызначылі чалавека, каб пасвіў днём, а вечарам заганяў у канюшню,- тлумачыць дырэктар сельгаспрадпрыемства Аляксандр Кукраш. - Алена Міхайлаўна Барташэвіч выдатна спраўляецца са сваімі абавязкамі.
- А колькі ж у гаспадарцы коней? - пытаюся я.
- Усіх трыццаць галоў, дзесяць з якіх - рабочыя. Канешне, з кожным годам іх становіцца менш, але мы стараемся даглядаць, акрамя пашы даём сянаж і авёс.
Я прыблізіўся да табуна. Алена Міхайлаўна кіўнула:
- Бліжэй падыходзьце. Яны ў нас смірныя.
А сама ў гэты час гладзіла аднаго са сваіх гадаванцаў. І я падумаў, як добра было б, каб усюды з такой павагай адносіліся да коней. Бо неяк у дзяцінстве, бываючы ў бабулі з дзядулем, я назіраў іншую карціну. Прайшоўшы з плугам не адзін дзесятак сотак, стомлены конь чакаў, што яго гаспадар пакорміць. Аднак той вырашыў не траціць кармы, маўляў, у калгасе накормяць. А за тое, што конь пачаў скубці траву ў садзе, чалавек яшчэ абагрэў яго некалькі разоў палкаю.
Таму, калі я ўбачыў у Жыліхаве дагледжаны табун, быў здзіулены адносінамі да яго. Відаць, пра- вільна вырашылі ў сельгаспрадпрыемстве, што тэхніка тэхнікай, а буланаму ўсё роўна знойдзецца работа. Дарэчы, даведаўся, што ў гаспадарках раёна ўтрымліваецца 894 кані, а летась было 961. Такая статыстыка наводзіць на роздум. Усё ж паціху скарачаюць пагалоўе. А шкада!
Павел Шэін,
студэнт ІІІ курса аддзялення журналістыкі ІПП
Фота аўтара
У вёсцы Пясочнае на Капыльшчыне, дзе непадалёку бярэ пачатак рака Нёман, у пачатку мінулага стагоддзя была праваслаўная царква, і сюды ў 1908 годзе пасля заканчэння Мінскай духоўнай семінарыі прыехаў святар Уладзімір Іларыёнавіч Пастэрнацкі з жонкай Наталляй Сасіноўскай, якая ў той год таксама закончыла духоўную семінарыю, і яны пажаніліся.
Прыезд іх туды быў невыпадковым: настаяцелем Песачанскай царквы Святых Апосталаў Пятра і Паўла шмат гадоў быў бацька жонкі, Феафан Сасіноўскі. Ужо ў немалых гадах, хваравіты святар перадаў прыход 23-гадоваму зяцю. У пачатку 20-х гадоў яго стараннасць па службе і аўтарытэт сярод прыхаджан заўважылі ў Мінскай епархіі, і ён стаў благачынным усіх цэркваў на Капыльшчыне. Па тым часе гэта не спадабалася новай уладзе, якая актыўна, як і паўсюль па краіне, насаджала ў грамадстве атэізм з закрыццём храмаў і арыштамі святароў.
Ганенне на айца Уладзіміра пачалося з таго, што ў 1931 годзе ў яго забралі карову, без якой у вёсцы, ды яшчэ з трыма малымі дзецьмі, цяжка пражыць. Таму восенню 1932 года ён мусіў пераехаць з сям’ёй у Капыль, дзе вёў службу ў Спаса-Узнясенскай царкве. Праз год да айца Уладзіміра дайшла з Пясочнага трывожная чутка – там атэісты з ліку сельскіх камбедчыкаў, разбурылі царкву. Дарэчы, на той год у раёне былі зачынены ўсе праваслаўныя храмы і восенню 1933 года айцец Уладзімір застаўся адзіным святаром. Але і гэта не давала спакою мясцовым НКУСаўцам. Айца Уладзіміра не раз выклікалі ў сваю ўправу, угаворвалі: “Отрекись своего сана, мы тебе дадим место бухгалтера, будешь иметь твердый заработок”. Ён не паддаўся. І тады прыгразілі: “Не отречешься – исчезнешь без следа!» Айцец Уладзімір адказваў, што будзе і далей заставацца верным Усявышняму і несці свой пакутны крыж. Тады яго абклалі непасільнымі падаткамі, траіх дзяцей-школьнікаў выключылі са школы-дзявяцігодкі, царкву закрылі. Як жыць пяцярым душам без капейкі грошай? Айцец Уладзімір стаў ездзіць па вёсках, хрысціў дзяцей, адпяваў нябожчыкаў. І прыхаджане, не страціўшыя веры ў Бога, дапамагалі яму чым маглі, каб сям’я магла выжыць.
У 1936 годзе айца Уладзіміра арыштавалі і раённы суд прыгаварыў яго, за забароненую ўладамі царкоўную службу на вёсцы, да 2-х гадоў папраўча-працоўных работ за межамі раёна. Капыляне не пакінулі ў бядзе яго жонку з дзецьмі. Употай прыносілі ноччу хто паўмяха бульбы, хто торбу мукі, дзясятак яек, гладыш малака…
Праз год, у 1937-м, айца Уладзіміра вызвалілі з лагера, і ён мусіў пераехаць з сям’ёй у горад Рослаўль Смаленскай вобласці, дзе праз некалькі дзён быў зноў арыштаваны і 5 студзеня 1938 года асобай тройкай НКУС прыгавораны да расстрэлу. Рэабілітаваны пасля 1956 года. У афіцыйнай паперцы, дасланай жонцы, было пазначана: “Памёр ад паралічу сэрца”. Такія адпіскі тады атрымлівалі родзічы соцен тысяч бязвінна расстраляных у гады вялікага тэрору.
Было б вельмі добра, каб на будынку Капыльскай праваслаўнай царквы з’явілася мемарыяльная дошка ў памяць аб святару-мучаніку Уладзіміру Пастэрнацкаму, а адну з вуліц горада назвалі яго прозвішчам.
P.S. Пра жыццёвы і пакутлівы шлях Уладзіміра Пастэрнацкага я выпадкова даведаўся ў часопісе “Небеса обетованные”, які набыў у электрычцы, што ішла з Мінска да Барысава, ад разносчыка газет, часопісаў, і палічыў гэта свайго роду падарункам Боскім.
Міхаіл ТЫЧЫНА,
ветэран Вялікай Айчыннай вайны, журналіст
Першымі на поле выйшлі хлопчыкі малодшай групы (1998 -1999 г. н.). Не ўсё атрымлівалася ў юных капыльскіх футбалістаў, нячастыя атакі рэдка заканчваліся ўдарамі па варотах. У другой палове госці больш актыўна ўключыліся ў гульню, контратакавалі, што дало свой плён. Канчатковы вынік - 2:4 на карысць старадарожскіх юнакоў.
Капыльская каманда старэйшай групы (1996–1997 г. н.) лічыцца мацнейшай сярод сваіх равеснікаў. Таму кожную гульню ім неабходна даказваць сваю перавагу. З першых хвілін нашы футбалісты ўзялі ініцыятыву ў свае рукі, пастаянна пагражаючы варотам саперніка. Выдатны дрыблінг і тэхніку валодання мячом дэманстраваў у атацы капітан каманды Павел Дзямідчык, які і стаў аўтарам першых двух забітых мячоў. Праз некалькі хвілін Дзяніс Лазюк у трэці раз распакаваў вароты саперніка.
У другой палове матча мяч пабываў і ў варотах гаспадароў поля. Нашы футбалісты працягвалі турбаваць галкіпера са Старых Дарог, які ў адным з выпадкаў парушыў правілы і ў штрафной зваліў з ног капыльскага нападаючага. Але ўсё той жа галкіпер выратаваў сваю каманду, адбіўшы адзінаццаціметровы на вуглавы. Літаральна праз пяць хвілін у вароты старадарожскіх футбалістаў быў назначаны яшчэ адзін пенальці. І тут варатар сапернікаў парыраваў удар.
Пасля розгрышу стандартнага становішча (вуглавога ўдару), добра выбраўшы пазіцыю ля варот, трапна прабіў галавой Аляксей Пышко. Трэці матч другога тура капыляне выйгралі з лікам 4:1.
Сяргей ЛАЗОЎСКІ
Именно словами, вынесенными в заголовок, можно обозначить тему семинара, который прошел в районе 15 сентября. В мероприятии приняли участие председатель райисполкома Анатолий Жданеня, его первый заместитель начальник райсельхозпрода Ирина Кисляк, заместитель председателя начальник отдела ЖКХ и строительства Леонид Бурак, руководители сельхозорганизаций района.
Первым объектом пристального внимания стал молочнотоварный комплекс «Быстрица» в СПК «Тимирязевский». По Указу Президента Республики Беларусь №303 он вошел в программу реконструкции животноводческих объектов. Как рассказал присутствующим председатель сельхозкооператива Александр Турбан, государство выделило для этих целей кредит в размере 2,3 миллиарда рублей. Тендер выиграла одна из столичных строительных организаций. Именно ей отдаются работы, которые невозможно выполнить своими силами.
Перед началом реконструкции все животные были расформированы по другим фермам. В I квартале 2011 года ожидается ввод в действие обновленного комплекса. Из двух помещений будет сделан один доильный зал, третье — определено для сухостойных коров. На МТК планируется смонтировать новую установку отечественного производства, где одновременно будет вестись дойка 24 коров. А вообще на обслуживании 370 голов планируется задействовать всего двух операторов. По мнению руководителя хозяйства, реконструкция и переоснащение МТК должны способствовать не только культуре организации производства, но и повышению производительности дойного стада.
Далее участники семинара посетили ОАО «Старица-Агро», где познакомились с доработкой картофеля, что проводится на современных сортировочных агрегатах, и с хранилищами, которые в этом году претерпели существенные изменения. Именно широко развернутое производство картофеля (посевная площадь – 200 га) подтолкнуло к решению очень важного мероприятия – организации работы хранилищ. Например, как пояснил директор ОАО «Старица-Агро» Владимир Рудаковский, на объекте №3 стояли лишь контейнеры, которые не позволяли хранить выращенное на должном уровне, поскольку очень трудно было провести обдувку. По новой технологии контейнеры убираются, а урожай хранится навалом. Картофелехранилище обрело, можно сказать, второе дыхание. Была сделана проектная документация, поставлено оборудование – короба, вентиляторы, датчики, компьютер, который и задает нужный режим.
Вообще хранилище в Старице впечатляет не только своими размерами, оборудованием, но и содержанием. Нынче в хозяйстве выдался хороший урожай. В среднем с каждого гектара выходит по 325 центнеров, а отдельные сорта дают и того выше. Полным ходом ведется реализация г. Минску, населению, выполняются договора по поставке картофеля в другие регионы, засыпается семенной материал. Возле хранилищ очень активно идет и переборка, и затаривание.
Увиденное еще раз подтверждает истину: картофелем надо заниматься всерьез или совсем не заниматься. Кстати, именно на этом аспекте остановился на пленарном совещании Анатолий Жданеня. Председатель райисполкома пояснил, что в следующем году картофель будут выращивать всего двенадцать хозяйств. Уже сегодня этим сельхозпредприятиям нужно думать о хранилищах, так как Минсельхозпрод не рекомендует закладывать картофель в бурты. Поэтому нужно подбирать соответствующие помещения и начинать проектирования, касающиеся установки микроклимата.
Руководитель района дал высокую оценку организации работ по реконструкции молочнотоварного комплекса в СПК «Тимирязевский». Многим хозяйствам района надо идти по такому пути, отметил Анатолий Жданеня, прикладывать усилия для того, чтобы сделать проектно-сметную документацию, открыть финансирование. Животноводство без внедрения новых технологий не сможет развиваться.
На пленарном совещании, которое прошло в зале заседаний райисполкома, были обсуждены насущные вопросы сельскохозяйственной отрасли. Перед руководителями хозяйств поставлены конкретные задачи, требующие немедленного разрешения.
Мария ШЕИНА
Фото автора
Што зрабіць, каб наш горад быў яшчэ больш прыгожым і зручным для яго жыхароў, абмяркоўвалася падчас чарговага дня кіраўніка, які адбыўся напрыканцы мінулага тыдня. Удзельнікі выяздной нарады праехаліся па вуліцах Капыля, каб на свае вочы ўбачыць тыя недапрацоўкі, над якімі яшчэ неабходна працаваць. Адразу па ходзе руху аўтобуса даваліся даручэнні, якія заносіліся ў пратакол.
Не сакрэт, што староннему воку лепш за ўсё відаць недахопы. А дзе часцей за ўсё бываюць госці горада, як не ў гасцініцы ці на аўтастанцыі? Таму самая пільная ўвага была звернута на не вельмі прывабны выгляд тэрыторыі ля гарадской гасцініцы, дадзена даручэнне заасфальтаваць пляцоўку ля аўта-станцыі, выказваліся крытычныя заўвагі, што вельмі ж маруднымі тэмпамі ідзе абсталяванне тратуара па вуліцы Мінскай.
Прыемнае ўражанне засталося ад тэрыторыі Капыльскага лясгаса, і гэта не прамінуў агучыць намеснік старшыні райвыканкама Леанід Бурак, які выступаў у ролі своеасаблівага гіда ў гэтай паездцы. І як кантраст — былы будынак райплемстанцыі, які і будынкам ужо назваць цяжка.
У так званым прамраёне было зроблена аж два прыпынкі. Перш за ўсё, Леанід Бурак акцэнтаваў увагу ўдзельнікаў нарады на эксплуатацыі кантэйнера для смецця, размешчанага ля СШ № 3 г. Капыля: вельмі часта «дапамагаюць» яго напаўняць жыхары суседніх са школай дамоў, якія, відаць, лянуюцца выносіць смецце да спецмашыны ў вызначаны для гэтага час. Намеснік старшыні райвыканкама быў катэгарычны — такую практыку трэба прыпыняць.
Сапраўдная спрэчка разгарэлася вакол тэрыторыі паміж канторай ПМК-194, аддзяленнем “Беларусбанка” і будынка, які аддадзены пад дзіцячую бібліятэку. Здавалася б, зусім невялікая плошча, а ніхто з кіраўнікоў не бярэцца сказаць: мы ў адказе за яе чысціню.
Асобным радком прайшла тэма ўстройства пад вокнамі шматпавярховак — не, не клумбаў з прыгожымі кветкамі, а… градак. Меркаванне было адназначным — такога ў горадзе не павінна быць. Падчас аб’езду былі зафіксаваны дамы, гаспадары якіх не лічаць патрэбным наводзіць парадак.
Леанід Бурак звярнуўся да прысутных з патрабаваннем зірнуць на замацаваную тэрыторыю неабыякавым вокам і зрабіць усё для таго, каб яна была самай прыгожай.
Маргарыта САКОВІЧ
У сераду, 22 верасня, адбудзецца прамая лінія з дырэктарам Дзяржаўнай установы “Капыльскі тэрытарыяльны цэнтр сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва” Святланай Станіславаўнай МАЛІНОЎСКАЙ.
Калі ў вас ёсць пытанні наконт работы гэтай службы, свае прапановы, тэлефануйце з 10 да 12 гадзін па нумары 51-4-00.
У мінулую пятніцу адбыўся чарговы матч першынства Мінскай вобласці сярод ДЮСШ па футболе. На стадыёне фізкультурна-аздараўленчага комплексу капыльскія футбалісты малодшай групы (1998 – 1999 г. н.) сустракаліся з равеснікамі з Любані.
Матч атрымаўся цікавым і багатым на галявыя моманты. Але адзначу, што калі ў валоданні мячом абедзвюм камандам яшчэ ёсць чаму павучыцца, то ў акцёрскім майстэрстве юныя футбалісты ніяк не адрозніваліся ад прафесіяналаў, карцінна падаючы на газон і крывячыся ад болю.
Усю сустрэчу нашы юнакі былі ў ролі даганяючых. У другой палове гульні здавалася, што для капылян усё можа скончыцца не лепшым чынам, калі лік у матчы стаў 1:3. Тым не менш, гаспадары сабраліся і правялі дзве выніковыя атакі. Але на гэтым ўсё не скончылася. Спачатку мяч пабываў у варотах нашых футбалістаў, а ў хуткім часе капыляне зраўнялі лік. Канчатковы вынік матча – 4:4.
НА ЗДЫМКУ: моманты сустрэчы.
Тэкст і фота Сяргея ЛАЗОЎСКАГА