Актыўна правялі Дзень дэпутата ў жніўні народныя выбраннікі мясцовых Саветаў, якім было рэкамендавана вывучыць стан спраў ва ўстановах адукацыі пры падрыхтоўцы да новага навучальнага года.
Як адзначыла старшыня раённага Савета дэпутатаў Марыя Сандрозд, дэпутаты наведалі школы і дзіцячыя сады на падведамасных тэрыторыях. На момант правядзення Дня дэпутата (сярэдзіна жніўня) было выяўлена, што палова школ і дзіцячых садоў мелі высокі ўзровень гатоўнасці, каля 10 працэнтаў устаноў заканчвалі бягучыя рамонты, у астатніх жа заставалася зрабіць эстэтычнае афармленне.
Таксама дэпутаты правялі абследаванне ў мнагадзетных, няпоўных і праблемных сем’ях з мэтай вывучэння ступені патрэбнасці дзяцей, гатоўнасці іх да школы. Абход паказаў, што большасць бацькоў паклапацілася пра падрыхтоўку да новага навучальнага. Тым не менш, у кожным сельскім Савеце сустракалася па дзве-тры сям’і, дзе ў дзяцей адсутнічалі школьныя прылады, форма, абутак і г. д. Усе яны ўзяты на кантроль. Дарэчы, бацькам рэкамендавана звярнуцца ў гаспадаркі, арганізацыі, дзе яны працуюць, па аванс на набыццё неабходных тавараў. А ў сем’ях з нізкімі заробкамі камісійна вывучаліся даходы і затым на ўзроўні райвыканкама прымаліся рашэнні аб аказанні ім матэрыяльнай дапамогі.
Як запэўніла Марыя Сандрозд, да 1 верасня народныя выбраннікі пракантралююць стан спраў.
У ходзе сустрэч таксама былі абмеркаваны пытанні розных накірункаў жыццязабеспячэння насельніцтва раёна: добраўпарадкавання населеных пунктаў, навядзення парадку на зямлі, уборкі прысядзібных участкаў і іншыя.
Сяргей КОЗЕЛ
У чацвер, 25 жніўня, у зале пасяджэнняў Капыльскага райвыканкама адбылася сустрэча з маладымі спецыялістамі, якія прыехалі ў раён у 2010 годзе. Праблемы, з якімі сутыкнуліся выпускнікі вышэйшых і сярэдніх спецыяльных навучальных устаноў рэспублікі ў першыя дні свайго самастойнага жыцця, шляхі іх вырашэння сталі асноўнай тэмай мерапрыемства. Дарэчы, значнасць работы з маладымі спецыялістамі на пачатковым этапе іх станаўлення падкрэсліў і старшыня аблвыканкама Барыс Батура падчас прэс-канферэнцыі для рэспубліканскіх, абласных і рэгіянальных СМІ.
На вышэйадзначаную дату ў раён прыбылі 84 маладыя спецыялісты, з якіх 36 маюць вышэйшую адукацыю і 48 – сярэднюю спецыяльную. Найбольшая колькасць маладых людзей працаўладкавалася ў такія сферы, як сельская гаспадарка (38), адукацыя (18) і ахова здароўя (13 чалавек). З чаго і як пачынаецца працоўная біяграфія, якія меры прадпрымаюцца, каб замацаваць кадры ў раёне, а таксама пра некаторыя пытанні работы з маладым папаўненнем расказаў начальнік аддзела арганізацыйна-кадравай работы райвыканкама Сяргей Цвірко.
Самымі актуальнымі ў жыцці маладых спецыялістаў заўсёды былі тры пытанні: жыллё, зарплата, вольны час. З першым прасцей тым, хто вярнуўся ў родны раён. Але праблема набыцця ўласнага жылля турбуе іх не менш, чым нетутэйшую моладзь. Пра магчымасці і спосабы набыцця ці будаўніцтва ўласных квадратных метраў паведаміла спецыяліст аддзела жыллёва-камунальнай гаспадаркі і будаўніцтва Марына Канончык. Наколькі злабадзённай з’яўляецца ўзнятая праблема, стала зразумела па колькасці пытанняў, зададзеных аўдыторыяй. У прыватнасці, работнік культуры Вераніка Берднік, майстар ПМК-194 Вадзім Ляпёхін, сям’я медыкаў Юліі і Віталя Лукшаў цікавіліся, як стаць на ўлік для паляпшэння жыллёвых умоў, атрымаць службовае жыллё і тэмпамі будаўніцтва ЖБК.
Пра дадатковыя меры па павышэнні заработнай платы, атрыманне льготных і іншых крэдытаў паведаміла спецыяліст аддзела рознічнага бізнесу Цэнтра банкаўскіх паслуг №609 у г. Капылі ААТ “ААБ Беларусбанк” Алена Малеж. У прыватнасці, Алена Леанідаўна растлумачыла, як крэдытуюцца маладыя спецыялісты, якія накіраваны на працу не па месцы жыхарства бацькоў, а таксама пра нюансы набыцця хатняй маёмасці і тавараў першай неабходнасці пры дапамозе льготнага крэдыту.
Старшыня раённай арганізацыйнай структуры ДТСААФ Аляксандр Касінскі расказаў патэнцыяльным аўтааматарам, як можна атрымаць пасведчанне вадзіцеля легкавога аўтамабіля і якія дакументы неабходна падаць для гэтага.
З маладзёжным жыццём, праектамі і мерапрыемствамі, што праходзяць у раёне, пазнаёмілі першы сакратар райкама ГА “БРСМ” Наталля Гарбацэвіч і начальнік аддзела па справах моладзі райвыканкама Валянціна Балажынская. Яны адзначылі, што для вырашэння праблем, рэалізацыі мала-дзёжнай дзяржаўнай палі-тыкі ў раёне дзейнічае праграма “Моладзь Капыльскага раёна” на 2006 – 2010 гг., зацверджаная рашэннем райсавета дэпутатаў. З мэтай каардынацыі работы служб, арганізацый у вырашэнні праблем моладзі на Капыльшчыне створаны адпаведны Савет (абнаўляецца раз у два гады – С. Л.), пасяджэнні якога праходзяць што-квартальна.
Больш зразумець, чым цікавяцца юнакі і дзяўчаты, пра іх планы на будучае і іншыя аспекты дапамагла анкета маладога спецыяліста.
Пасля афіцыйнай сустрэчы маладыя спецыялісты мелі магчымасць атрымаць адказы на асабістыя пытанні ў прыватным парадку. Трэба спадзявацца, што пытанні, якія ўзніклі на пачатку іх самастойнага жыцця, вырашацца станоўча і праз два гады малады спецыяліст не пажадае змяніць месца працы.
Сяргей ЛАЗОЎСКІ 
В современных экономических условиях многие из граждан стремятся найти дополнительный источник дохода. Государство принимает конкретные шаги по созданию благоприятных условий для осуществления отдельных видов деятельности и уплаты по ним налогов.
Так, с 1 января 2009 года граждане имеют право заниматься видами деятельности, при осуществлении которых не требуется регистрация в качестве индивидуального предпринимателя.
К таким видам деятельности относятся:
- услуги по выращиванию сельскохозяйственной продукции (услуги трактора по вспашке огородов, посадке и уборке картофеля) - единый налог в месяц 21 000 руб.;
- репетиторство - единый налог в месяц 90 000 руб.;
- услуги по дроблению зерна - единый налог в месяц 21 000 руб.;
- чистка и уборка жилых помещений - единый налог в месяц 90 000 руб.;
- дневной уход за детьми - единый налог в месяц 33 000 руб.;
- выпас скота - единый налог в месяц 21 000 руб.
Для легализации данных видов деятельности необходимо лишь представить в налоговую инспекцию заявление и уплатить причитающийся к уплате единый налог в фиксированной сумме.
Обращаем ваше внимание, что осуществление предпринимательской деятельности без государственной регистрации и без уплаты налога влечет наложение на виновника административного штрафа до 100 базовых величин с конфискацией (или без) предметов административного правонарушения, а также дохода, полученного в результате такой деятельности.
По всем возникающим вопросам обращайтесь в инспекцию Министерства по налогам и сборам Республики Беларусь по Копыльскому району (райисполком, 3 этаж, кабинет №65, телефоны: 55-3-64, 50-4-75).
Марина МОРДАСЕВИЧ,
начальник отдела контроля за налогообложением индивидуальных предпринимателей и физических лиц
С 23 августа по 8 сентября 2010 года на дорогах Минщины проходит специальное комплексное мероприятие под девизом: «Внимание — дети!»
С начала года по 19 августа 2010 г. на дорогах Минской области совершено 696 дорожно-транспортных происшествий, в которых 752 человека получили ранения, 182 погибли. 91 ДТП совершили нетрезвые водители. В 60 ДТП участвовали дети (за аналогичный период 2009 года — 72), в них 55 (-19%) ребят получили ранения, 8 (+4%) погибло.
На территории Копыльского района с участием детей произошло 4 дорожно-транспортных происшествия, в которых 2 ребенка погибло и 4 получили ранения различной степени тяжести. За аналогичный период 2009 года зафиксировано 2 ДТП, в которых 2 ребенка получили ранения.
К сожалению, дети не могут обезопасить себя на дороге. С участием детей-пешеходов с начала года произошло 18 дорожно-транспортных происшествий, 2 из которых закончились трагически: 11 апреля автоавария в г.п. Старобин Солигорского района унесла жизнь 13-летней девочки. Около девяти часов вечера на нее был совершен наезд автомобилем «Опель-Вектра», когда она двигалась в попутном направлении по краю проезжей части и не была обозначена световоз-вращающими элементами.
30 апреля, около 22.30, на автодороге Калиновка-Любань, вблизи д. Калиновка Любанского р-на, житель г. Солигорска, управляя автомобилем «Форд-Мондео», совершил наезд на двигавшихся во встречном направлении по правому краю проезжей части двух пешеходов — сестру и брата, в результате чего 15-летний подросток от полученных телесных повреждений погиб на месте ДТП, а его 18-летняя сестра спустя сутки скончалась в реанимационном отделении. Пешеходы не были обозначены световозвращающими элементами.
По-прежнему основная причина происшествий с участием этой категории детей - слабое знание Правил дорожного движения, недисциплинированность, невнимательность, неосторожность, отсутствие должного контроля со стороны родителей и педагогов.
Так, 26 июля в д. Старые Фаличи Стародорожского района водитель, управляя автобусом ПАЗ, совершил наезд на внезапно выбежавшего со двора дома пятилетнего ребенка, в результате чего тот с травмами госпитализирован в больницу.
На дорогах случается разное. Но самое неприемлемое в данной ситуации, когда дети гибнут по вине взрослых. В пяти случаях за этот год жертвами автоаварий стали дети-пассажиры.
18 июля на 26-м километре автодороги Борисов-Березино, вблизи д. Полелюм Борисовского р-на, водитель автомашины ГАЗ-53, при совершении левого поворота на проселочную дорогу в направлении д. Полелюм, не уступил дорогу двигавшейся со встречного направления прямо автомашине «Крайслер», в результате чего произошло столкновение, а после - самовозгорание автомашин. В результате ДТП водитель «Крайслера», а так- же два пассажира этой автомашины (1973 и 1998 года рождения) скончались на месте происшествия, а еще один получил телесные повреждения. По данному факту возбуждено уголовное дело по ч.З ст. 317 УК РБ.
Эти примеры доказывают, что может случиться с детьми-пассажирами, которые являются заложниками безответственных водителей. Не все понимают, что присутствие в автомобиле ребенка должно заставить водителя неукоснительно следовать Правилам, обеспечив несовершеннолетнему полную безопасность.
Зачастую подростки управляют мотоциклом, скутером, не достигнув 16-летнего возраста и не имея водительского удостоверения категории «А».
Так, 16 марта в г. Слуцке на перекрестке улиц Ленина и Лермонтова, жительница г. Слуцка, управляя автомашиной «Мерседес-Бенц», выезжая со второстепенной дороги на главную, не уступила дорогу приближавшемуся слева скутеру, которым управлял 15-летний водитель. В результате ДТП подросток получил телесные повреждения и с диагнозом «открытый перелом правого бедра со смещением» госпитализирован в Слуцкую ЦРБ.
Иногда невнимательность и неправильный выбор скорости приводят к совершению ДТП.
24 августа около 12.30 в д. Потейки, при выезде со второстепенной дороги на главную, водитель мотоцикла, 1994 г.р., не пропустил двигавшийся по главной дороге «Форд-Сиерра». В результате столкновения мотоциклист с травмами доставлен в Копыльскую ЦРБ.
В связи со сложившейся обстановкой на дорогах и в преддверии нового учебного года Госавтоинспекция всей республики в период с 23 августа по 8 сентября проводит специальное комплексное мероприятие под названием «Внимание - дети!», направленное на предупреждение детского дорожно-транспортного травматизма.
Госавтоинспекция рекомендует всем водителям транспортных средств, в целях привлечения внимания к движущемуся транспорту, передвигаться в дневное время суток со включенным ближним светом фар.
В указанный период на автодорогах Мин-ской области, возле школ и детских садов устанавливаются щиты и панно, напоминающие водителям о повышенном внимании в местах массового передвижения детей. Наряду с сотрудниками ГАИ работают их юные помощники - «стоп-мэны» и дружинники. Тщательному осмотру подвергается улично-дорожная сеть, прилегающая к школам и другим учебным заведениям.
27 августа по всей стране прошел единый День безопасности дорожного движения под девизом: «Безопасная дорога в школу!»
С 18 августа по 5 сентября Госавтоинспекция Минской области перешла на усиленный вариант несения службы. Для контроля за дорожным движением задействованы дополнительные наряды дорожно-патрульной службы из числа сотрудников управления ГАИ и других служб ОВД, также привлечены помощники ГАИ из добровольных дружин. Для обеспечения скрытого контроля сотрудники несут службу на автомобилях гражданского исполнения. К нарушителям Правил применяются самые строгие меры административного воздействия.
УВАЖАЕМЫЕ РОДИТЕЛИ! Госавтоинспекция обращает ваше внимание на ваших же детей. Не оставляйте их без присмотра. Прячьте от них ключи от мотоциклов и автомобилей. Еще раз поговорите с ними на тему дорожной безопасности. Будь вы пешеход или водитель, личным примером, выполняя элементарные правила поведения на дороге, показывайте своим детям, что значит быть дисциплинированным и культурным человеком. Учите их уважать других участников дорожного движения.
УВАЖАЕМЫЕ ВОДИТЕЛИ! Госавтоинспекция призывает вас исключить пьянство за рулем и лихачество, быть более внимательными и дисциплинированными.
Александр КИСЕЛЕВ,
начальник ОГАИ Копыльского РОВД
В прошедший осенне-зимний период 2009-2010 года Копыльским цехом природного и сжиженного газа было обеспечено устойчивое и безопасное снабжение населения, промышленных и коммунально-бытовых потребителей природным и сжиженным газом. В настоящее время проводится подготовка систем газоснабжения города и района к работе в осенне-зимний период 2010-2011 года.
Выполняемый комплекс мероприятий позволит обеспечить безаварийную и надежную работу объектов газораспределительной системы и газопотребления.
Собственникам газифицированных жилых домов также необходимо побеспокоиться о подготовке систем газоснабжения и газового оборудования своих домов к зимнему периоду. В обязательном порядке необходимо произвести окраску фасадных газопроводов и газопроводов-вводов, чтобы предотвратить коррозию металлических труб. До включения в работу отопительных аппаратов необходимо подготовить акты проверки технического состояния дымовых и вентиляционных каналов. При выявлении случаев отсутствия актов проверок, выполненных специализированными организациями, газоснабжающая организация, в целях предотвращения аварий, имеет право отключить газоиспользующее оборудование. Специалисты газового хозяйства в настоящее время выполняют сезонное техническое обслуживание газовых отопительных аппаратов, и в их обязанности входит проверка наличия вышеуказанных актов.
У многих владельцев жилых домов находятся в эксплуатации импортные отопительные аппараты, находящиеся на сервисном обслуживании фирмы, поставляющей газовое оборудование. Сервисным центрам доведены графики, в соответствии с которыми они должны провести сезонное техническое обслуживание отопительных аппаратов у своих клиентов и представить в газоснабжающую организацию документ, подтверждающий проведение указанных работ. В случае отсутствия информации о проведении технического обслуживания газового оборудования, находящегося на обслуживании фирмы, также будут приняты меры по отключению указанного оборудования от системы газоснабжения.
Известно, что в соответствии с Директивой Президента РБ №3 «Экономия и бережливость — главные факторы экономической безопасности государства» экономное расходование природного и сжиженного газа должно стать нормой жизни для каждой белорусской семьи, каждого человека.
Обращаемся ко всем пользователям природного газа, не имеющим приборов учета газа: не затягивайте с установкой газовых счетчиков, учитесь экономить свои деньги и энергетические ресурсы, которые Беларусь закупает в других странах. Экономно расходовать топливно-энергетические ресурсы — долг каждого из нас.
Андрей ДУБРОВСКИЙ,
мастер аврийного поста цеха
Вёска Мажа (слова ўтворана ад балтыйскай асновы “мажас” – “малы”) у мінулым мела назву Шастакі (“шосты сын”). Першае апісанне маёнтка з такой назвай датавана 1846 годам. У яго ўваходзіла дзве вёскі: Вялікія Шастакі і Малыя Шастакі, дзе пражывалі 284 прыгонныя селяніны (149 мужчын і 135 жанчын) і 16 дваровых людзей.
У 1862-1863 гады барацьба паміж сялянствам з аднаго боку, памешчыкамі і царскімі ўладамі з другога разгортвалася вакол пытання аб прыняцці ўстаўных грамат. Каб падпісаць устаўную грамату, Шастакоўскае сельскае таварыства выбрала шэсць упаўнаважаных. Усе яны ў данясенні называюцца пайменна: Сымон Казіміраў Чаркас, Пракоп Іванаў Гняцько, Мікалай Данілаў Борыс, Іван Сцяпанаў Чаркас, Сымон Герасімаў Чаркас, Іван Крыстафораў Сапешка. Аднак упаўнаважаныя катэгарычна адмовіліся падпісваць дакументы, якія па сутнасці ў законным парадку замацоўвалі новую кабалу. Галоўнымі падбухторшчыкамі выступілі Вікенцій Антонаў Чаркас, Сымон Казіміраў Чаркас і Костак Сцяпанаў Новік. Яны заяўлялі, што рабіць гэта ні ў якім выпадку нельга, таму што ўстаўныя граматы нічога добрага не дадуць.
Сяляне не спалохаліся нават тады, калі на падпісанне грамат прыехалі памешчыкі Канстанцін і Іосіф Вайніловічы, Гурскі і Шаблоўскі (відаць, з суседніх маёнткаў). Тут жа знаходзіўся валасны старшыня і цэлае вясковае Шастакоўскае таварыства. Убачыўшы, што справа прымае нежаданы паварот, улады паклапаціліся, каб усё арганізаваць “законным” чынам. Прысутнічалі тры так званыя “пабочныя сведкі”. Вядома ж, узятыя не з шастакоўскіх сялян, бо ніхто на гэта не пайшоў бы, а прывезеныя з Капыля - Бенедык Лушчынскі, Сцяпан Канончык, Якуб Крайнік.
Галоўныя зачыншчыкі хваляванняў, В. Чаркас і С. Чаркас, былі аддадзены пад суд і прыгавораны да турэмнага зняволення. Судзілі і К. Новіка. Перад гэтым яго пакаралі ў валасным упраўленні 20 розгамі, а потым узялі з яго на карысць Шастакоўскага сельскага таварыства штраф 5 рублёў серабром.
Калгас у вёсцы Шастакі арганізаваўся ў 1935 годзе. А вось вайна 1941-1945 гг. прынесла шастакоўцам шмат гора і пакут. Амаль у кожную хату прынеслі пахавальны ліст, а ў некаторыя сем’і і па некалькі. Многа людзей было вывезена ў Германію як дарэмная рабочая сіла.
9 мая 1942 года непадалёку ад вёскі Шастакі, ва ўрочышчы Гнілуха, адбыўся першы значны бой з фашысцкімі захопнікамі. Аб’яднаныя атрады імя Катоўскага, Чапаева і Будзённага знішчылі звыш 70 гітлераўцаў. У нашай вёсцы жывуць старажылы, якія добра памятаюць усе жахі вайны. Мне давялося сустрэцца з Г. Р. Нікалаеняй. Яна расказала аб сваім лёсе, які склаўся няпроста, але быў напоўнены радаснымі падзеямі.
Цёплым вясеннім днём 1934 года ў сям’і Маліноўскіх нарадзілася дзяўчынка, якую назвалі, як і бабулю, Ганнай. Яна была восьмай у сям’і. Сёння ёй ужо споўнілася 76 гадоў. Гэтага чалавека кожны жыхар нашай вёскі з павагай назаве старажылам: менавіта з біяграфіі такіх людзей складаецца гісторыя кожнай вёскі і ўсяго народа ў цэлым.
Перабіраючы фотаздымкі, Ганна Рыгораўна расказвае пра сваё нялёгкае жыццё. Сям’я жыла бедна, бацька і маці працавалі ў калгасе, за працу атрымлівалі збожжа, а дзяцей трэба было апрануць, абуць, пракарміць, таму Ганна з шасці гадоў пачала пасвіць сваю карову і тры каровы аднавяскоўцаў. За кожную карову ёй плацілі пуд збожжа.
Ганна правучылася ў школе толькі два гады, а потым пачалася вайна. Колькі паламаных лёсаў і горкіх слёз пакінула яна пасля сябе! Ганна хоць і была ў гады вайны маленькай дзяўчынкай, але ўсё ж такі ў яе памяці засталося шмат жахлівага, пра што не хочацца ўспамінаць. Калі наступалі немцы, жыхары вёскі хаваліся ў лесе, капалі зямлянкі, два тыдні харчаваліся толькі ягадамі і вадой. Добра, што ў Маліноўскіх карова засталася, ім выпадала па кубку малака. Помніць Ганна Рыгораўна, як лютавалі немцы, як забіралі моладзь на працу ў Германію. У 1946 годзе яна разам з сястрою трапляе ва Усходнюю Прусію. Прабыўшы там роўна адзін год, вяртаецца дамоў. У 1951 годзе паехала на працу ў шахты ў Чалябінск, дзе і сустрэла свайго мужа. А ў 1956 годзе вярнулася ў родную вёску.
Пасляваенныя гады ўспамінаюцца з цеплынёй: хоць голадна жылі, але дружна. Адзін аднаму дапамагалі. Моладзь збіралася на вячоркі. У кожнай хаце па чарзе танцавалі пад гармонік. У Ганны Рыгораўны вялікая дружная сям’я: два сыны і дачка, ёсць унукі і праўнукі. Праўда не ўсё ў яе жыцці гладка, як хацелася б: пахавала ўнука і нявестку, падкралася хвароба, але ў вачах жанчыны заўсёды свеціцца павага і любоў да людзей. 25 год Ганна Рыгораўна аддала жывёлагадоўлі, за сваю працу атрымала 10 грамат і 25 падзяк, шмат каштоўных падарункаў.
Сёння Мажа змянілася да непазнавальнасці. З’явіліся новыя заасфальтаваныя вуліцы з прыгожымі дамамі, ёсць пачатковая школа-дзіцячы сад, магазін, Дом культуры, нават сельскагаспадарчы прафесійны ліцэй. Усяго ў вёсцы налічваецца 249 двароў, у якіх жывуць 648 чалавек.
Яўгенія ЛЯХ,
вучаніца 10 “Б” класа гімназіі №1 г. Капыля
Вось і скончыліся летнія канікулы. У акно ўжо пачынае стукаць барвова-жоўталістая восень. Але як не хочацца развітвацца з летам! Хутка яно праляцела, не паспелі мы і вокам міргнуць.
Чым нам запомніцца яно? Паходамі, летнімі забавамі, сустрэчамі з сябрамі, рэчкай і лесам, а яшчэ нашымі канцэртамі. На летніх канікулах мы хадзілі ў Старыцкі СДК, дзе рыхтаваліся да выступленняў: развучвалі танцы, вершы, песні, невялічкія інтэрмедыі. А пасля выступалі ў вёсках Старыца, Андросаўшчына, Свідзічы, Русакі. Хораша нас прымалі: кветкамі, апладысментамі і запрашалі яшчэ прыязджаць. Аўтобус для паездак нам выдзяляла ААТ “Старыца-Агра”, за што мы вельмі ўдзячны кіраўніцтву гаспадаркі. І не толькі за гэта, але і за матэрыяльную падтрымку нас, пачынаючых артыстаў.
Пра стан спраў у сістэме адукацыі раёна расказаў начальнік РАА Аляксей Абросімаў. “Каб стварыць умовы для развіцця адукацыі, пэўную дынаміку ўзроўню яе якасці, неабходна вызначыць мэту, дзеля якой усё гэта робіцца, — упэўнены Аляксей Леанідавіч. — І ўмовы, і само адукацыйнае асяроддзе — толькі сродкі для фарміравання чалавека фізічна здаровага, духоўна багатага, пісьменнага, успрымальнага да навукова-тэхнічных новаўвядзенняў, ініцыятыўнага, які ўмее браць на сябе адказнасць за далейшае развіццё сваёй малой радзімы — Капыльшчыны, Мінскай вобласці, дзяржавы ў цэлым”.
Навучанне сучаснага дзіцяці адбываецца задоўга да таго, як яно прыходзіць у школу. І ў большасці выпадкаў гэта адбываецца ў дашкольнай установе. Лічбы сведчаць, што дашкольнай адукацыяй у раёне ахоплена 79,6 % дзяцей — вынік крыху не дацягвае да сярэднеабласнога (80,2 %). Гэтай справай займаюцца 17 устаноў. Гаворачы аб рабоце дашкольных устаноў раёна, дакладчык узгадаў і пра паспяховае правядзенне (упершыню!) конкурсу даследчых работ сярод выхаванцаў дашкольных устаноў. Дарэчы, яго пераможца Ганна Матусевіч (ДУА “ДЦРД “Сонейка”) прадстаўляла раён на аналагічным абласным конкурсе.
Аднак нельга сцвярджаць, што ўсё так добра, як гэтага хацелася б. Існуе праблема перавышэння напаўняльнасці рознаўзроставых груп у Бучацінскім, Душаўскім, Грозаўскім дзіцячых садах. Як выхад, прапаноўвае Аляксей Абросімаў, укараненне новых форм дашкольнай адукацыі. Дарэчы, ужо год у Цімкавічах паспяхова працаваў так званы “дзіцячы сад на даму”. З-за адсутнасці неабходнай колькасці педагогаў-дэфектолагаў не ўсе дзеткі, якія маюць у гэтым патрэбу, атрымліваюць неабходную дапамогу. Найбольш востра стаіць гэта пытанне ў Быстрыцкім, Песачанскім дзіцячых садах, Бабаўнянскім ВПК дзіцячы сад-пачатковая школа.
Гаварыў Аляксей Леанідавіч і пра тое, што не ўсе дашкольныя ўстановы, пераважна сельскія, працуюць над укараненнем платных адукацыйных паслуг. І гэта будзе яшчэ адна задача на бягучы навучальны год. Патрабуюць вырашэння і такія праблемы, як недастатковы ўзровень аналітыка-прагнастычнай і кантралюючай дзейнасці кіраўнікоў дашкольных устаноў, адсутнасць належнага кантролю і сістэмы прыняцця кіраўніцкіх рашэнняў; недастатковае кадравае забеспячэнне (недахоп спецыялістаў-выхавальнікаў, музычных кіраўнікоў, педагогаў-псіхолагаў.
У новым навучальным годзе перад дашкольным выхаваннем стаяць задачы аптымізацыі сеткі дашкольных устаноў, далейшага фарміравання здароўезберагальнай сістэмы, павышэння сацыяльнага статусу работнікаў.
У раёне вядзецца вялікая работа па выяўленні і падтрымцы адораных і таленавітых дзяцей, адзначыў начальнік аддзела адукацыі, па падрыхтоўцы іх да ўдзелу ў навукова-практычных канферэнцыях, конкурсах творчых работ, алімпіядах. Менавіта развіццё адоранай асобы непасрэдна звязана з якасцю адукацыі. Вельмі важна даць дзецям не толькі магчымасць развівацца, але і дэманстраваць рэзультаты сваёй вучэбнай работы. “Вынікі прадметных алімпіяд мы разглядаем як адзін з асноўных крытэрыяў эфектыўнасці адукацыйнай дзейнасці па развіцці інтэлектуальных здольнасцей вучняў, — адзначыў Аляксей Абросімаў. — Рэзультатыўнасць сістэмы работы з адоранымі дзецьмі пацвярджаецца выступленнем каманды Капыльскага раёна на абласных прадметных алімпіядах”. У 2010 го-дзе на заключным этапе алімпіяды капыльскія школьнікі паспяхова абаранялі гонар Мінскай вобласці. Удзельнічалі 5 чалавек, сярод якіх былі і пераможцы. Так, вучань Грозаўскай СШ Мікалай Барысюк атрымаў Дыплом І ступені сярод дзевяцікласнікаў па тэхнічнай працы, а Дзмітрый Цвірко з гэтай жа школы ўзнагароджаны спецыяльным прызам старшыні Мінаблвыканкама (абодвух юнакоў рыхтаваў настаўнік Ігар Дубіна).
Інтэлектуальная эліта нашага раёна — гэта медалісты. Сёлета іх было 17. Усе яны паспяхова паступілі ў ВНУ. Пахвальнымі лістамі за асаблівыя поспехі ў вывучэнні асобных прадметаў былі ўзнагароджаны 32 выпускнікі, 19 дзевяцікласнікаў атрымалі пасведчанні з адзнакай аб агульнай базавай адукацыі. Сярэдні бал паспяховасці па раёне за 2009 — 2010 навучальны год — 7,0.
Аляксей Леанідавіч выказаў удзячнасць у адрас калектываў Грозаўскай, Доктаравіцкай, Цімкавіцкай СШ, СШ № 2 г. Капыля і засяродзіў увагу прысутных на асноўных задачах, выкананне якіх дазволіць павысіць рэзультатыўнасць навучальнай дзейнасці. У прыватнасці, неабходна адкарэкціраваць арганізацыю работы міжшкольнага факультатыву, забяспечыць абавязковы ўдзел усіх устаноў адукацыі ў інтэрнет-алімпіядах, прадметных турнірах, фарміраваць матывацыю вучняў на дасягненне поспехаў на алімпіядах праз высокі ўзровень матывацыі настаўнікаў (маецца на ўвазе сістэма заахвочвання, псіхолага-педагагічнае суправаджэнне, стварэннне аптымальных умоў), больш разнастайнымі павінны быць формы выкарыстання інфармацыйных тэхналогій настаўнікамі-прадметнікамі ў адукацыйным працэсе.
Стварэнне спрыяльных умоў для развіцця здольнасцей адоранай асобы немагчыма без удзелу раённага вучэбна-метадычнага кабінета сумесна з установамі адукацыі і метадыстамі абласных устаноў. Паводле слоў Аляксея Абросімава, ва ўстановах адукацыі раёна штогод ствараюцца новыя інавацыйныя праекты, у якія ўкладзены творчыя ідэі, сучасныя падыходы да выканання задач навучання і выхавання школьнікаў.
Адным з важных напрамкаў развіцця сістэмы адукацыі раёна з’яўляецца забеспячэнне ўстаноў сучаснай тэхнікай, укараненне інфармацыйных адукацыйных працэсаў і электронных сродкаў навучання. Дарэчы, да гэтага навучальнага года набыты тры новыя камп’ютэрныя класы: для СШ №3 г. Капыля, Цімкавіцкай СШ і Грозаўскай школы-інтэрната. Акрамя таго, плануецца да канца бягучага года, а дакладней, да 1 снежня, закончыць работу па аб’яднанні ўстаноў адукацыі Капыльскага раёна ў рэгіянальную сетку.
І надалей вялікая ўвага будзе надавацца стварэнню неабходных умоў для прафесійнага росту педагогаў з улікам іх запатрабаванняў.
Ва ўстановах адукацыі Капыльшчыны працуюць над фарміраваннем цэласнай сістэмы выхавання і аховы дзяцінства. У 2009 — 2010 навучальным годзе члены дзіцячых і маладзёжных аб’яднанняў бралі ўдзел у шэрагу рэспубліканскіх мерапрыемстваў для дзяцей і навучэн-скай моладзі: акцыі “Жыву ў Беларусі і тым ганаруся”, фестывалі маладзёжных ініцыятыў “Адкрыты праект — маладзёжнае супрацоўніцтва”, конкурсе “Моладзь за чысціню гарадоў і вёсак”, фестывалі дзіцячых СМІ “Свежы вецер” і інш.
Разам з тым, лічыць начальнік аддзела адукацыі, у новым навучальным годзе неабходна надаць яшчэ большую ўвагу стварэнню і арганізацыі работы валанцёрскіх аб’яднанняў, шэфству над культурнымі аб’ектамі, абароне прыроды, эфектыўнай арганізацыі выхаваўчай работы ў шосты школьны дзень.
У сваім выступленні Аляксей Абросімаў не прамінуў закрануць і такую актуальную тэму, як выхаванне законапаслухмянага грамадзяніна. Адзначыўшы, што за 7 месяцаў бягучага года колькасць злачынстваў і правапарушэнняў ва ўстановах адукацыі раёна значна скарацілася ў параўнанні з адпаведным перыядам мінулага года (1 злачынства супраць 9 у 2009-м), і гэта было дасягнута дзякуючы вялікай прафілактычнай рабоце сярод непаўналетніх, Аляксей Леанідавіч выказаўся за неабходнасць больш маштабнай работы па прававой асвеце, маральным выхаванні, духоўна-культурным развіцці асобы, якая павінна ажыццяўляцца сумеснымі намаганнямі дзяржаўных і грамадскіх структур.
Гаварылася дакладчыкам і пра дасягненні і праблемы ў сістэме спецыяльнай адукацыі, абароне правоў і законных інтарэсаў дзяцей, аб міжнародным супрацоўніцтве ў сферы адукацыі, стварэнні і ўмацаванні матэрыяльна тэхнічнай базы ўстаноў. Дарэчы, у 2009 — 2010 навучальным годзе на падтрымку адукацыі было накіравана каля 52 % раённага бюджэту. Тым не менш, з рахунку не скідваецца і развіццё пазабюджэтнай дзейнасці ўстаноў. Была станоўча адзначана работа ў гэтым напрамку Доктаравіцкай СШ, якая па выніках раённага этапу спаборніцтва набрала найбольшую колькасць балаў у адпаведнай намінацыі.
Напрыканцы свайго выступлення Аляксей Абросімоў адзначыў: “Для забеспячэння дынамічнага развіцця сістэмы адукацыі раёна неабходны прафесіянальны і адказны падыход да справы, выканання сваіх абавязкаў усімі работнікамі, ад начальніка аддзела да тэхработніка. Неабходна правесці так званую “работу над памылкамі”, якая патрэбна, каб атрымаць урок і наладзіць дзейнасць сферы адукацыі больш якасна і эфектыўна. У арганізацыі дзейнасці неабходна кіравацца словамі Прэзідэнта нашай краіны: “Высокіх рэзультатаў дабіваюцца толькі там, дзе ёсць прадпрымальнасць, ініцыятыва, дысцыпліна і адказнасць”. Няхай гэтыя словы і стануць нашай формулай поспеху!”
З прывітаннямі да ўдзельнікаў жнівеньскай педагагічнай нарады звярнуліся выконваючы абавязкі старшыні Капыльскага райвыканкама Анатоль Жданеня, рэктар ДУА “Мінскі абласны інстытут развіцця адукацыі”, старшыня абласнога Савета жанчын Святлана Сітнікава, вучні пачатковых класаў. Меркаванні па да-кладзе выказалі прадстаўнікі педагагічных калектываў раёна, якія падзяліліся дасягненнямі сваіх устаноў адукацыі ў пэўных напрамках дзейнасці, прааналізавалі праблемы і шляхі выхаду з іх. Шчырымі апладысментамі віталі прысутныя і тых сваіх калег, якія былі ўдастоены ўзнагарод Міністэрства адукацыі, упраўлення адукацыі Мінаблвыканкама, Капыльскага райвыканкама, раённага аддзела адукацыі.
Вялікай увагай былі ахутаны маладыя спецыялісты, якім арганізатары свята прысвяцілі цэлы блок праграмы. Шчырыя словы прывітання, наказ у дарогу, што прагучалі з вуснаў іх старэйшых калег, думаецца, запомняцца ім назаўсёды, як і першы школьны ўрок у якасці настаўніка, які ў хуткім часе давядзецца даваць кожнаму з іх. У прысутнасці ўсіх удзельнікаў педагагічнага форуму маладыя педагогі далі клятву вернасці абранай прафесіі.
Святочны настрой, які традыцыйна пануе на мерапрыемстве такога кшталту, яшчэ больш умацоўвалі іскрамётныя выступленні юных артыстаў. Сваёй творчасцю радавалі выхаванцы раённага Цэнтра дзіцячай творчасці (кіраўнікі Святлана Паклонская і Віктар Масквічоў) і СШ №2 г. Капыля імя Ц. Гартнага (Таццяна Ермаловіч) — неаднаразовыя ўдзельнікі, а многія — прызёры і пераможцы самых прэстыжных творчых конкурсаў.
Нельга не ўзгадаць і пра тую феерыю фарбаў, якая радавала вока на падыходзе да раённага Цэнтра культуры і ў яго фае, дзе былі прадстаўлены лепшыя работы гурткоўцаў, цудоўныя букеты з кветак адыходзячага лета. Педагогі мелі магчымасць па-знаёміцца з выставай метадычнай літаратуры і нават набыць некаторыя дапаможнікі.
Маргарыта САКОВІЧ
Фота Сяргея ЛАЗОЎСКАГА і аўтара
В первом полугодии 2010 года в Копыльский РОВД и прокуратуру района поступило 257 заявлений и сообщений о правонарушениях, совершенных на почве семейно-бытовых конфликтов (2009 г. – 246).За 6 месяцев 2010 года судом Копыльского района привлечено к административной ответственности по фактам учинения семейных скандалов 144 правонарушителя (2009 г. – 129), что свидетельствует о неблагоприятной обстановке в организации профилактической работы, направленной на предупреждение насилия в семье.
По результатам рассмотрения указанных заявлений и сообщений в первом полугодии 2010 года было возбуждено 4 уголовных дела: 1 – покушение на убийство, 1 – причинение тяжких телесных повреждений, 1 – истязание, 1 – особо злостное хулиганство.
За аналогичный период 2009 года было возбуждено 7 уголовных дел, из которых 2 по фактам убийств и 1 по факту причинения тяжких телесных повреждений.
По результатам проведенного анализа сведений, характеризующих виновных лиц, совершивших преступления на почве семейно-бытовых конфликтов, установлено, что все обвиняемые во время совершения преступлений находились в состоянии алкогольного опьянения, по месту жительства характеризовались с отрицательной стороны, учиняли семейные скандалы.
Из 4 виновных лиц, совершивших в 2010 году преступления на почве семейно-бытовых конфликтов, все были трудоспособного возраста, однако никто из них нигде не работал, все злоупотребляли спиртными напитками. Несмотря на это, никто из виновных, а именно Н. Насевич, В. Шпаковский, И. Тумилович, С. Лукьянов не состоял на профилактическом учете в Копыльском РОВД.
Так, 25 марта 2010 года прокуратурой Копыльского района было возбуждено уголовное дело по ч. 3 ст. 339 УК в отношении С. Лукьянова. Последний 31 января 2010 года около 18.00, будучи в состоянии алкогольного опьянения, находясь в доме № 19 по ул. Чапаева в д. Корзуны, используя малозначительный повод, избил свою бабушку К. Михайловскую, 1930 г. р. Продолжая свои противоправные действия, С. Лукьянов схватил лежащее на полу полено и, используя его в качестве оружия для причинения телесных повреждений, умышленно ударил Михайловскую в область головы, причинив ей телесные повреждения.
Кроме того, своими противоправными действиями Лукьянов допустил рецидив преступлений. Ранее неоднократно судимый, вернувшись из мест лишения свободы, попыток для трудоустройства не предпринимал, систематически злоупотреблял спиртными напитками, которые приобретал за счет пенсии своей бабушки. По месту жительства он характеризовался отрицательно, часто устраивал с престарелой Михайловской скандалы, высказывал в адрес последней угрозы применения насилия, состоял на учете в наркологическом кабинете УЗ «Копыльская ЦРБ».
Несмотря на указанные факты, Лукьянов на учетах в УИИ и ООПП Копыльского РОВД не состоял, профилактические мероприятия в отношении последнего не проводились. Со слов обвиняемого, участковый Р. Воробей ни разу по месту жительства его не посещал.
Противоправные действия Лукьянова в отношении Михайловской по счастливой случайности предотвратил сосед потерпевшей Ю. Чечко, которому обвиняемый также сумел причинить телесные повреждения, ударив ухватом в область горла.
За совершенное преступление судом Копыльского района Лукьянов приговорен к наказанию в виде лишения свободы сроком на 4 года.
4 мая 2010 года прокуратурой Копыльского района окончено расследование уголовного дела по обвинению Н. Насевича в совершении преступлений, предусмотренных ч. 1 ст. 147, ч. 1 ст. 14, ч. 1 ст. 139 УК. Последний 3 марта 2010 года около 21.45, будучи в состоянии алкогольного опьянения, находясь в доме № 30 по ул. Центральной в д. Рудное, с целью убийства на почве ревности причинил ножевые ранения своей сожительнице Л. Наумович, однако не смог довести свой преступный умысел до конца, так как потерпевшей удалось выжить.
Еще до совершения данного преступления, Н. Насевич нанес ножевое ранение своему знакомому О. Тарасене, с которым накануне распивал спиртное, причинив ему тяжкие телесные повреждения.
При изучении личности обвиняемого Насевича было установлено, что он ранее неоднократно привлекался к административной ответственности за нарушение антиалкогольного законодательства, систематически нарушал общественный порядок, нигде не работал, в состоянии алкогольного опьянения вел себя агрессивно, на учете в ООПП Копыльского РОВД не состоял, профилактические мероприятия в отношении последнего не проводились.
Согласно заключению судебно-психиатрической экспертизы, Н. Насевич страдает синдромом зависимости от алкоголя и нуждается в принудительных мерах лечения. Вместе с тем, обвиняемый на учете в наркологическом кабинете УЗ «Копыльская ЦРБ» не состоял.
Приведенные данные свидетельствует о том, что Копыльскому РОВД, прокуратуре района, исполнительно-распорядительным органам и другим субъектам профилактики необходимо направить все усилия на скорейшее выявление лиц, злоупотребляющих спиртными напитками, устраивающих семейные скандалы, с целью своевременной их постановки на учет и предотвращения такого вида социального зла, как насилие в семье, которое поздно или рано заканчивается трагически.
Владимир НЕПОКУПНЫЙ,
заместитель прокурора Копыльского района
14 августа около 15.30 в дежурную часть Копыльского РОВД поступило сообщение от фельдшера скорой медицинской помощи о том, что в реке Неман в д. Песочное утонул двадцатипятилетний житель г. Минска Подолян В. А. Спустя трое суток 17 августа на озере в д. Богуши утонул еще один гость столицы шестидесятилетний Омельянюк К. Л.
По указанным фактам прокуратурой Копыльского района проводится проверка, однако уже достоверно известно, что в обоих случаях потерпевшие незадолго до смерти распивали спиртные напитки со своими приятелями, которым, по-видимому, по причине алкогольного опьянения, не было никакого дела до того, что их друзья направились к воде «приняв на грудь».
Владимир НЕПОКУПНЫЙ,
заместитель прокурора Копыльского района
В настоящее время прокуратурой Копыльского района проводится проверка исполнения Копыльским РОВД Закона Республики Беларусь «Об основах деятельности по профилактике правонарушений» в части постановки правонарушителей на соответствующие профилактические учеты и предупреждения семейно-бытового насилия. По результатам проверки будет установлено, все ли правонарушители попали в поле зрения милиции и что предпринимается для того, чтобы предупредить совершения ими повторных противоправных деяний. Может быть, по ком-то из лиц, злоупотребляющих спиртными напитками, и семейным дебоширам уже давно «плачет» лечебно-трудовой профилакторий или наркологический кабинет больницы?
Настораживает и тот факт, что в первом полугодии 2010 года в правоохранительные органы района поступило 257 заявлений и сообщений о правонарушениях, совершенных на почве семейно-бытовых конфликтов (2009 г. – 246). Этот факт свидетельствует о том, что профилактическую работу в данном направлении необходимо принципиально активизировать.
Владимир НЕПОКУПНЫЙ,
заместитель прокурора Копыльского района
