Home

Слава працы

Только достоверные новости Копыльщины

Архив материалов за 2010-2023 года - Слава працы | Копыль Online

Дата создания

-

Категория

67

Прием граждан (CMigrator copy 5)

30.03.2011
31 марта  2011 г. с 15.00 до 16.00 в кабинете №33 (II этаж) Копыльского райисполкома заместитель начальника   управления  здравоохранения Миноблисполкома Зиновий Борисович ГОЗМАН проводит прием граждан и представителей юридических лиц по вопросам работы системы здравоохранения.
54

Разгледжаны актуальныя пытаннi

30.03.2011
Стан і перспектыва развіцця жыллёва-камунальнай гаспадаркі раёна – тэма размовы на чарговым пасяджэнні райвыканкама, якое прайшло ў мінулую пятніцу з удзелам старшыні Пастаяннай камісіі Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь па працы, сацыяльнай абароне, справах ветэранаў і інвалідаў Ганны Лаўрукевіч і генеральнага дырэктара абласнога УП “Упраўленне ЖКГ” Аляксандра Хілько. Старшыня райвыканкама Анатоль Жданеня прадаставіў слова свайму намесніку Леаніду Бураку, які адзначыў, што ў 2010 годзе КУП “Капыльская ЖКГ” праведзена пэўная работа, накіраваная на выкананне асноўных мэтавых паказчыкаў, зацверджаных райвыканкамам, а таксама адпаведнай пастановай калегіі ўпраўлення ЖКГ Мінаблвыканкама. Рост аб’ёму вытворчасці да папярэдняга перыяду склаў у дзеючых цэнах 118%, у супастаўных цэнах – 105,4%, выручка ад рэалізацыі работ і паслуг склала 15,9 млрд руб. Ад рэалізацыі атрыманы прыбытак 56 млн руб., рэнтабельнасць склала 0,4%. Аб’ём інвестыцый у асноўны капітал склаў 1,6 млрд рублёў. Выканана заданне па замене зношаных цеплатрас на ПІ-трубы (пры плане 3 км укладзена 4,3 км). Колькасць мерапрыемстваў па праграме “Энергазберажэнне-2010 год” складала 6, фактычна выканана 9. Разам з тым, Леанід Міхайлавіч адзначыў, што рост па аказанні платных паслуг насельніцтву склаў усяго 104,7% пры заданні 108%, паказчык па эканоміі рэсурсаў не выкананы і складае 1,02 пры заданні 0,99, заданне па росце заработнай платы выканана на 97,8%. Была таксама заслухана справаздача дырэктара КУП “Капыльская ЖКГ” Георгія Карэева, у якой ён акрэсліў галоўныя задачы. Асноўнымі напрамкамі дзейнасці з’яўляюцца выкананне мерапрыемстваў па энергазберажэнні, праграма “Чыстая вада”, ка- пітальны рамонт і добраўпарадкаванне. Плануецца зменшыць спажыванне газу і электраэнергіі, перавод кацельняў на таннейшыя віды паліва. Плануецца рэканструкцыя ачышчальных збудаванняў адначасова з рэканструкцыяй такіх жа на масласырзаводзе. Члены выканкама на чале са старшынёй у ходзе размовы ўносілі прапановы разгледзець пытанні больш дзейснай работы ў вобласці аказання рытуальных паслуг, упарадкавання міні-палігонаў, перадачы воданапорных вежаў гаспадарак на баланс ЖКГ, цеплавой рэабілітацыі жыллёвага фонду, ачысткі калодзежаў і г. д. Генеральны дырэктар абласнога УП “Упраўленне ЖКГ” Аляксандр Хілько засяродзіў увагу на эфектыўнасці работы Капыльскай ЖКГ, шырэй выкарыстоўваць магчымасці гасцініцы, развіваць рытуальныя паслугі не толькі ў горадзе, але і ў сельскай мясцовасці, у цесным супрацоўніцтве з сельскімі Саветамі вырашаць пытанні вывазу смецця. Райвыканкам зацвердзіў асноўныя паказчыкі сацыяльна-эканамічнага развіцця КУП “Капыльская ЖКГ” і зацвердзіў заданне на 2011 год: па долі мясцовых энергарэсурсаў у кацельна-пячным паліве ў памеры 34,2% ад агульнага аб’ёму; па эканоміі паліўна-энергетычных рэсурсаў – 390 т умоўнага паліва; па замене свяцільняў з нізкай энергетычнай эфектыўнасцю ў месцах агульнага карыстання і на ўласнай вытворчасці – 112 адзінак. Усе пункты рашэння, якое яшчэ будзе дапаўняцца, накіраваны на эфектыўнае развіццё жыллёва-камунальнай гаспадаркі раёна. Калі першае пытанне было заслухана ў прысутнасці кіраўнікоў адпаведных служб горада, старшынь сельскіх Саветаў, то другое разглядвалася ў больш шырокім коле – з далучэннем кіраўнікоў сельгаспрадпрыемстваў. Было разгледжана пытанне “Аб мерах па ўмацаванні пажарнай бяспекі на аб’ектах гаспадарання, населеных пунктах, у лясах і на тарфяных масівах у пажаранебяспечны перыяд 2011 года”. Дакладваў Аляксандр Бобрык – начальнік раённага аддзела па надзвычайных сітуацыях. Прыняўшы да ведама інфармацыю, райвыканкам вырашыў устанавіць пажаранебяспечны перыяд 2011 года з моманту зыходу снежнага покрыва і да наступлення ўстойлівага восеньскага дажджлівага надвор’я. Патрабавана ад суб’ектаў гаспадарання забараніць спальванне рэшткаў на палетках, расліннага покрыва, ржышча, развядзенне кастроў на тэрыторыях аб’ектаў, населеных пунктаў, адкосаў аўтамабільных дарог, меліярацыйных каналаў, у сельгасугоддзях, у месцах складзіравання грубых кармоў. Камісіі па надзвычайных сітуацыях пры райвыканкаме (Л. М. Бурак) таксама даведзены шэраг даручэнняў, сярод якіх – у красавіку — маі арганізаваць праверку падрыхтаванасці арганізацый і суб’ектаў гаспадарання да пажаранебяспечнага перыяду, прыстасаванняў для пажаратушэння тэхнікі, воднарэгулюючых размеркавальных установак, стан пажарных гідрантаў, спраўнасць воданапорных вежаў, магчымасць пад’езду і забору вады з адкрытых водных крыніц. Упраўленню райсельгасхарчу даручана да 15 красавіка стварыць на базе ААТ “Капыльскі райаграсэрвіс” запас ГЗМ на мэты пажаратушэння і ліквідацыю іншых надзвычайных сітуацый. Рашэннем райвыканкама зацверджаны “План асноўных мерапрыемстваў па падрыхтоўцы да пажаранебяспечнага перыяду 2011 года” і “Мабілізацыйны план тушэння пажараў у лясах раёна на 2011 год”. У рабоце пасяджэння райвыканкама па дадзеным пытанні прыняў удзел Сяргей Крупацін – начальнік Цэнтра аператыўнага кіравання абласнога ўпраўлення па надзвычайных сітуацыях. Марыя ШЭІНА
84

Дадзены грунтоўныя адказы

30.03.2011
У мінулую пятніцу ў Капыльскім райвыканкаме правёў прыём грамадзян міністр культуры Рэспублікі Беларусь Павел Латушка. Звярнулася пяць чалавек. Сярод галоўных пытанняў — новыя падатковыя льготы для сфер культуры, новыя тыпавыя штаты  для ўстаноў культуры, інвентарызацыя насыпаў, якія з’яўляюцца гісторыка-культурнай спадчынай, а таксама пытанне-просьба зрабіць фільм па калядным абрадзе “Цары”. На прапанаваныя пытанні, што паступілі ад супрацоўнікаў раённых устаноў культуры, —  дырэктара Цэнтра культуры Наталлі Рыбак, края-знаўчага музея Валянціны Шураковай, цэнтральнай бібліятэчнай сістэмы Таццяны Серай і кіраўніка Семежаўскага Цэнтра культуры і вольнага часу Таццяны Шауры — міністр культуры Рэспублікі Беларусь даў адпаведныя тлумачэнні. Індывідуальную кансультацыю наконт звальнення з работы кінамеханіка атрымала і Людміла Іванова з Капыля. Жанчынай таксама былі закрануты пытанні аб прадастаўленні новых будынкаў для кінатэатра і дзіцячай бібліятэкі. Па словах міністра культуры, на сёння ў рамках дзяржаўнай праграмы плануецца на працягу пяці год аднавіць работу кінатэатраў. Калі ў Капылі на момант прыняцця дадзенай праграмы кінатэатр ужо перастаў існаваць, то аб гэтым даволі цяжка гаварыць. У перспектыве гэтая справа будзе ўзнята, але сёння трэба зыходзіць з рэальных магчымасцей бюджэту, адзначыў Павел Латушка. Па словах намесніка старшыні райвыканкама Алы Раеўскай, вялікай патрэбы ў гарадскім кінатэатры няма, таму што сёння дэманстрацыя фільмаў адбываецца непасрэдна ў раённым Цэнтры культуры, а таксама на базе трох гарадскіх школ і сельскіх Дамоў культуры. Што тычыцца новага будынку для дзіцячай бібліятэкі, то, як заверыла Ала Марксаўна, ужо зроблена праектна-каштарысная дакументацыя на рэканструкцыю былога клуба ПМК №194 (дзе і плануецца размясціць бібліятэку), і пры наяўнасці абласнога фінансавання пытанне ў бліжэйшы час зможа вырашыцца ў рабочым парадку. Таццяна БОХАН
64

На прыём да дэпутата

30.03.2011
На прыём да старшыні Пастаяннай камісіі Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь па працы, сацыяльнай абароне, справах ветэранаў і інвалідаў Ганны Лаўрукевіч (на здымку злева), які яна правяла разам са старшынёй райсавета дэпутатаў марыяй Сандрозд, звярнуліся дзесяць чалавек. Трэба адзначыць, што большасць зваротаў насіла кансультацыйны характар, па якіх адразу ж былі  дадзены  тлумачэнні.  Аднак былі ўзняты і іншыя  пытанні. Напрыклад, не першы раз на прыём да дэпутата звярнуліся жыхары вул. Ф. Скарыны, завулкаў Музейнага, Энергетыкаў наконт асфальтавання дарог у іх мікрараёне, але праблема з-за адсутнасці фінансавання не была вырашана. Ганна Мікалаеўна паабяцала разабрацца, нават з падключэннем абл-выканкама. Як звычайна, шэраг пытанняў паступіла ад Віктара Дашкевіча з в. Калодзезнае. Яго хвалявала выкананне ў Капылі праграмы безбар’ернага асяроддзя для інвалідаў. Як адзначыла Ганна Лаўрукевіч, такая праблема сапраўды ёсць, і не толькі ў нашым гора-дзе, а ва ўсёй краіне. Гэта пытанне нядаўна разглядалася на пасяджэнні парламента, і яно знахо-дзіцца на пастаянным кантролі. Віктар Віктаравіч у чарговы раз узняў праблему па абустройстве крынічкі каля возера ў Багушах. Разабрацца з гэтым паабяцаў старшыня райвыканкама Анатоль Жданеня. Таксама былі закрануты пытанні па аўтобусных зносінах у раёне. Звярнуўся і настаўнік Ляшнянскай СШ Рыгор Несцерчык наконт закрыцця іх навучальнай установы. Гэта пытанне знаходзіцца ў стадыі амеркавання. Сяргей КОЗЕЛ
61

Любоў да ткацтва праз жыццё

29.03.2011
Народны майстар Беларусі Валянціна Міхайлаўна Кіеня звыш дзесяці год працуе ў сферы культуры нашага раёна: спачатку на пасадзе кіраўніка ткацкага гуртка пры Семежаўскім СДК, а з 2005 года – майстрам-метадыстам раённага Цэнтра ткацтва. Нарадзілася Валянціна Міхайлаўна ў Семежаве. Працавала ў мясцовым калгасе даяркай. 3 дзіцячых гадоў захаплялася ткацтвам і гэтую любоў пранесла праз усё жыццё. У дзяцінстве было цікава, як стукаюць бёрда, бегае паміж нітоў чаўнок, асабліва радавалася, калі атрымоўваўся ўзор, заложаны ў нітах. Ад маці пераняла не толькі майстэрства ткацтва, але вышыўкі і шытва. Сціплая, добразычлівая жанчына выткала і вышыла шмат рэчаў: ручнікоў, посцілак, сурвэтак, дываноў, ходнікаў. Усё гэта рабілася доўгімі восеньскімі і зімовымі вечарамі, бо ў іншы час яе чакала сялянскае падвор’е, клопаты пра сям’ю, праца на ферме. Некаторы час па сумяшчальніцтве працавала ткачыхай-надомніцай на Слуцкай фабрыцы мастацкіх вырабаў. Гэта сведчыць аб тым, што яна на высокім прафесійным узроўні авалодала майстэрствам ткацтва. Прыгажосць, якая ствараецца ткачом, - вынік доўгіх і карпатлівых пошукаў. Нездарма сапраўдныя майстры ткацтва займаюцца сваім рамяством з маленства. Бадай, у кожнай ткачыхі любімым ткацкім вырабам з’яўляецца ручнік, у які яна ўкладвае ўсю прыгажосць сваёй душы. Любіць ткаць ручнікі і Валянціна Міхайлаўна. Асаблівы гонар і ахвоту яна адчувае, калі тчэ знакамітыя закладныя чырвона-белыя семежаўскія ручнікі, якія з’яўляюцца спадчынай яе вёскі, продкаў. I хочацца ткаць гэтыя ручнікі, каб такой прыгажосцю захапляляся не адно пакаленне землякоў. Семежаўскія ручнікі вызначаюцца сваёй мастацкай дасканаласцю і каларыстычнай вытанчанасцю. Яны не ўражваюць багаццем колераў, але, прыгледзеўшыся да чырвоных геаметрычных узораў, пачынаеш разумець, якая прыгажосць у гэтай сціплай да-лікатнасці. Як сведчыць гісторыя, у пачатку ХІХ стагоддзя закладная тэхніка была рэдкай з’явай на Беларусі. А вось семежаўскія ручнікі ткаліся і ў ХХ стагоддзі, а дзякуючы Валянціне Мі-хайлаўне яны ткуцца і зараз. Гэты факт даў падставу і магчымасць падрыхтаваць і падаць у Міністэрства культуры Рэспублікі Беларусь пакет дакументаў на наданне статусу нематэрыяльнай каштоўнасці методыцы закладнога ткацтва семежаўскіх ручнікоў. I застаецца спадзявацца, што пытанне вырашыцца станоўча і семежаўскае ткацтва, як і абрад «Цары», стане такім  знакамітым. Зараз сваю справу, свой вопыт і ўменне Валянціна Міхайлаўна перадае маладому пакаленню. Вучыла майстэрству ткацтва сваю калегу майстра-метадыста Таццяну Волкаву. Калі ў мінулым годзе пры Цэнтры ткацтва была адкрыта «Школа ткачоў», заняткі наведвала і настаўніца адной з мінскіх школ (з мэтай адкрыцця ткацкага гуртка для мінскіх школьнікаў). Заняткі па ткацтве наведваюць і вучні мясцовай школы. “3 моладдзю цікава працаваць, здаецца, сама маладзееш”, — гаворыць Валянціна Міхайлаўна. Зараз яна са сваімі вучнямі рыхтуецца да ўдзелу ў рэспубліканскім фестывалі народнай творчасці “Вясновы букет”, які пройдзе ў маі ў Мінску, і рэгіянальным свяце “Матчыны кросны” ў Старых Дарогах. Валянціна Міхайлаўна пастаянная ўдзельніца шматлікіх рэспубліканскіх, абласных, раённых фестываляў, свят, конкурсаў, адкуль прывозіць дыпломы і званне лаўрэата. I нездарма ў канцы 2008 года ёй прысвоена ганаровае званне “Народны майстар Беларусі”. Ад шчырага сэрца віншуем Валянціну Міхайлаўну з юбілеем і жадаем моцнага здароўя, доўгіх гадоў жыцця, творчага натхнення. Каб вырабы, зробленыя яе рукамі, маглі радаваць нас надалей. Наталля ХОЛАД, дырэктар раённага Цэнтра ткацтва Фота Сяргея ЛАЗОЎСКАГА
54

Прачытала газету, успомнiла пра сваё

29.03.2011
Паважаная раёнка! Дзякуй табе, за пошук новых ідэй пра нашу спадчыну. Спадзяюся, што новы праект, які ўжо паспяхова распачаты, знойдзе многіх яго прыхільнікаў. Мяне, напрыклад, вельмі зацікавіла рубрыка “Народная творчасць”. Адразу прыйшло на ўспамін пасляваеннае дзяцінства, халодная зіма саракавых гадоў і тое, як матуля і бабуля рупіліся, каб я не прастуджвалася, заўсёды была цёпла апранута. На ўсё жыццё запомніліся іх слушныя прымаўкі накшталт таго, што прыйшоў люты, будзь цёпла абуты, а прыйдзе марац (март) падмарозіць палец. Не забывай у сакавіку пальчаткі ды рукавіцы. Прыйшлі грамніцы – гэта ж палова зіміцы,  сюрпрызы яе яшчэ могуць быць, будзь пільны. У прымаўках гэтыя думкі больш лаканічныя, дасканалыя, з народным гумарам. Таму лёгкаўспрымальныя запамятала на ўсё жыццё. Ганна АРЛОЎСКАЯ, няштатны карэспандэнт, настаўніца-пенсіянерка
55

Паслухаем, што людзi кажуць

29.03.2011
Паважаныя чытачы! Мы працягваем знаёміць вас з творчасцю Валянціна Рабкевіча. У Аксамiтах кажуць: Адзін – арэ, другі – барануе,  а ўсё роўна бог раўнуе. Бачылі вочы, што выбіралі, то цяпер хай не плачуць. Вяселлю казала і качарга: гуляй ад нядзелі да чацвярга. Грошы пражывуцца, адзенне парвецца,а дурань табе астанецца. Дзе не любяць – не гасці, а дзе любяць – не часці. Еду не на снасці, а на шчасці. І ў гаросе знойдзецца калоссе, а ў ячмені – ветка. Муж любіць жонку здаровую, а брат сястру багатую. На голы кол не паляціць і сокал. Па восені і ў кошкі – ляпёшкі, а ў вераб’я піва. Серада з-пад пятніцы відна. Падрыхтавала Таццяна БОХАН
64

Хто ладзіў вяселле на Замкавай гары

29.03.2011
“30 кастрычнiка 1650 года ажанiўся з паненкай Ганнай Мiрскай, дачкою стражнiка Вялiкага княства Лiтоўскага i Кацярыны Капышчэўскай, дачкi мiнскага стольнiка. Вяселле было ў Капылi, горадзе i маёнтку ягамосцi князя Канюшага Вялiкага княства Лiтоўскага. Вось такі запіс маецца ў  мемуарным творы XVII ст., які складаўся ў Беларусі на польскай мове. А цяпер колькі слоў пра сам твор, яго аўтара і дзеючых асоб гэтага вяселля, што гулялася тады ў Капылі. У XVI-XVII стагоддзях у Вялікім княстве Літоўскім прадстаўнікамі шляхецкага саслоўя складаліся мемуары. Само слова мемуары паходзіць ад лацінскага memoria і азначае памяць, успаміны. Мемуары – гэта літаратурны твор у форме запісак аб мінулых падзеях, сучаснікам альбо удзельнікам якіх быў сам аўтар. Да ліку твораў мемуарнай літаратуры адносіцца і літаратурны твор другой паловы XVII ст. Яна Цадроўскага “Успаміны”. Твор гэты ўпершыню быў выяўлены ў першай чвэрці XIX ст. вядомым даследчыкам старажытнасцей, гісторыкам і археолагам Тэадорам Нарбутам, які падараваў гэты рукапіс бібліятэцы Віленскага (цяпер Вільнюскага) універсітэта, дзе ён цяпер і захоўваецца. Першую публікацыю гэтага твора ў перакладзе з польскай мовы на рускую зрабіў у сярэдзіне XIX ст. Іосіф Малышэвіч у часопісе “Временник императорского московского общества империи и древностей российских.” У 1977 годзе скарочаны варыянт успамінаў Цадроў-скага быў змешчаны ў зборніку “Беларуская літаратура”. А ў 1983 годзе яны былі апублікаваны цалкам у кнізе “Помнікі мемуарнай літаратуры Беларусі XVII ст.” Цяпер колькі слоў пра аўтара тых “Успамінаў”. Ян Цадроўскі нарадзіўся 3 сакавіка 1617 года ў в. Пагост каля Слуцка. Паходзіў са шляхецкай сям’і сярэдняга дастатку. Вучыўся ў Кралявецкім (г. Кралявец – Кёнігсберг, цяпер Калінінград) і Кракаўскім універсітэтах. Затым на працягу трыццаці двух год знаходзіўся на службе ў Багуслава Радзівіла, суправаджаў яго ў вандроўках па Германіі, Даніі, Галандыі, Францыі і Англіі. У 1643 годзе нарэшце асеў у в. Старая вёска на Падляшшы як радзівілаўскі ўраднік. На той час словам ураднік абазначалася пасада, у абавязкі якой уваходзіла сачыць за парадкам і выкананнем  законаў на месцы. Разоў дзесяць ён выбіраўся паслом на соймы і два разы дэпутатам Трыбунала Вялікага княства Літоўскага. Удзельнік вайны паміж Рэччу Паспалітай і Рускай дзяржавай вёў ад імя менскай шляхты перамовы з царом Аляксеем Міхайлавічам. Склаў успаміны, якія асвятляюць падзеі ў Вялікім княстве Літоўскім з 1617 па 1682 гг., у якіх прыводзіць звесткі пра населеныя пункты Беларусі, сваё ўласнае жыццё і жыццё сваякоў і знаёмых. Багуслаў Радзівіл – сын Януша Радзівіла, каштэляна Вільні. Януш Радзівіл у першым шлюбе меў жонку славутую Соф’ю Алелькаўну, якая прынесла яму ў пасаг Капыль і Слуцк. Падчас вяселля, якое ігралі ў Брэсце 1 снежня 1600 года, Янушу быў 21 год, а Соф’і толькі 15. Праз пару гадоў Соф’я памірае і Капыль са Слуцкам пераходзяць да Радзівілаў. Праз год у Берліне Януш Радзівіл бярэ другі шлюб, цяпер ужо з дачкою брандэнбургскага курфюрэта Іагана Георга. Ад гэтага шлюбу 3 мая 1620 года ў Гданьску нараджаецца Багуслаў, а праз якіх паўгода, ва ўзросце сарака аднаго года, памірае яго бацька – Януш Радзівіл. І ўладальнікам Капыля, як і Слуцка, становіцца Багуслаў Радзівіл. Ён набывае адукацыю ў Кейданах, Вільні, Гронінгене і Утрэхце (Нідэрланды), Парыжы. У 1638-1646 гадах быў на пасадзе харунжага Вялікага княства Літоўскага. У час свайго знаходжання ў Галандыі наняўся ў войска Генрыха Аранскага і прымаў удзел у аблозе крэпасці Ганд. А ў Францыі каралём Людвікам XIV быў прызначаны генеральным палкоўнікам польскай пяхоты і кавалерыі французскага войска. У 1648 годзе вярнуўся на радзіму, прымаў удзел у вайне з войскамі Багдана Хмяльніцкага, у прыватнасці, удзельнічаў у бітве пад Берасцечкам. У час вайны Расіі з Рэччу Паспалітай зноў на  полі бою  браў удзел у аблозе Магілёва. У часы “Швецкага патопу” – вайны Швецыі і Рэчы Паспалітай – падтрымліваў шведаў, паколькі па рэлігійных перакананнях быў пратэстантам і да таго ж выношваў ідэю незалежнасці Вялікага княства Літоўскага ад Польшы. Натуральна, што апошняя акалічнасць у біяграфіі гэтай асобы, спрыяла адмоўнай характарыстыцы яе ў славутым рамане Генрыха Сянкевіча “Патоп”. У 1652 годзе Багуслаў Радзівіл дамогся ў караля Рэчы Паспалітай магдэбургскага права для сваіх гарадоў: Капыля і Слуцка (паўторна). Апошні ён забяспечыў новымі фартыфікацыйнымі збудаваннямі – цытадэллю і крапаснымі сценамі з бастыёнамі і чатырмя брамамі: Астроўскай, Навамескай, Віленскай і Капыльскай. Апошняя была досыць унушальная,  мела памеры ў аснове 25,6 х 36,6 м і вышыню звыш 8 метраў. З 1657 года Б. Радзівіл – генеральны губернатар і камандуючы брандэнбургскай арміі ў Прускім герцагстве. У выніку шлюбу са сваёй стрыечнай пляменніцай Ганнай Марыяй, дачкой другога Януша Радзівіла, свайго дзядзькі, атрымаў у пасаг неабсяжныя ўладанні, раскіданыя на прасторах Літвы і Беларусі, уключаючы нават Бранск. У Слуцку Багуслаў Радзівіл сабраў архіў, бібліятэку, дзе зберагаліся каштоўныя рукапісы, у тым ліку і славуты Радзівілаўскі, які ўтрымлівае 617 каляровых мініяцюр з жыцця Старажытнай Русі. Збіраў творы мастацтва, складаў рэлігійныя гімны. Аўтар замалёвак з панарамамі беларускіх гарадоў, эскізаў і праектных чарцяжоў, у тым ліку і выкананы каляровай тушшу чарцёж Клецка. Ганна Мірская – дачка стражніка Вялікага княства Літоўскага Рыгора Мірскага і Кацярыны Капушэўскай. Бацька Ганны – Рыгор Мірскі – прадстаўнік старадаўняга шляхецкага роду герба “Бялыня”, спраўны ваяр. Неаднойчы ваяваў з туркамі, двойчы трапляў да іх у палон, прымаў удзел у вайне Рэчы Паспалітай са Швецыяй 1600-1629 гг., войнах Рэчы Паспалітай з Расіяй 1609-1618 гг., 1632-1634 гг. і 1654-1657 гг. У 1635 г. прызначаны стражнікам Вялікага княства Літоўскага. У абавязак стражніка ўваходзіла пільнаваць і абараняць лагер войскаў ВКЛ у час паходу ад варожага нападу. Вось такія былі галоўныя дзеючыя асобы таго вяселля. Цікава, што падчас археалагічных раскопак, якія праводзіліся на замчышчы, у напластаваннях гэтага часу сустрэта шмат фрагментаў керамічнага і шклянога посуду, сярод якога трапляліся кубкі, чаркі, келіхі, у тым ліку і прывазныя – заходнееўрапейскай вытворчасці і дробныя грошы-манеты, якімі, пэўна, асыпалі маладых… А што калі сёння распрацаваць сцэнарый правядзення такога вяселля для маладых, якія ўступаюць у шлюб і праводзіць яго (зразумела, за пэўную плату) на Замкавай гары з удзелам гістарычных персанажаў: князя Багуслава Радзівіла, стражніка Вялікага княства Літоўскага Рыгора Мірскага, мемуарыста Яна Цадроўскага, Ганны Мірскай і Кацярыны Капышэўскай, паноў-баяраў, шляхты, мяшчан?! Тым больш, што ніхто з маладых ужо не наведвае Замкавую гару ў час свайго вяселля. Леанід Калядзінскі, кандыдат гістарычных навук, дацэнт БДПУ імя М. Танка
72

Пярсцёнак княжаскага дружынніка

29.03.2011
Гісторыя нашага горада складалася стагоддзямі, пакідаючы на яе старонках факты і міфы, адкрыцці і дагадкі, паданні і легенды... Упершыню Капыль упамінаецца ў 1274 годзе ў Галіцка-Валынскім летапісе, у якім гаворыцца аб барацьбе князя Галіцкага і Холмскага з літоўскім князем Трайдэнам. Верагодна, такое позняе паведамленне пра Капыль у пісьмовых крыніцах і давала некаторым навукоўцам падставы лічыць горад адносна познім паселішчам. Магчыма, гэта і было адной з прычын, што амаль да канца 90-х гадоў мінулага стагоддзя ён заставаўся археалагічна нявывучаным.  Адсутнасць археалагічных даных і абмежаванасць пісьмовых звестак спрыялі ўзнікненню розных легенд і паданняў, часам нават фантастычных, наконт існавання падземнага хода паміж Капылём і Слуцкам. Даныя археалагічных раскопак, што праводзіліся на Замкавай гары пад кіраўніцтвам Л. Калядзінскага ў 1996 - 1999 гг. і каля яе ў 2005 і 2007 гг., сведчаць пра высокі ўзровень развіцця Капыля ў час ранняга Сярэднявечча. Гэта і звесткі аб разнастайных рамёствах, у тым ліку апрацоўцы чорнага і каляровага металу, промыслах, працы ў сельскай гаспадарцы, гандлёвых сувязях з далёкімі землямі. Падчас археалагічных раскопак былі выяўлены прылады працы і рэчы побыту, прадметы ўзбраення і ўпрыгожанні, у большасці выпадкаў – жаночыя: фрагменты шкляных бранзалетаў (пераважна сіняга колеру), пацеркі шкляныя і з сердаліку. Але сярод археалагічных артэфактаў вылучаюцца эксклюзіўныя рэчы, у тым ліку пазалочаная падвеска ад галаўнога ўбору ў выглядзе шматграннай пацеркі, сярэбраны нацельны крыжык, хірургічны нож, арбалетны болт, фрагменты шкляных кубкаў з роспісам і латунны пярсцёнак дружынніка з авальным шчытком, на якім маецца выява крынаў - квітнеючай лазы. Менавіта з гэтым пярсцёнкам звязана рамантычнае паданне. Даўно гэта было, многа стагоддзяў таму. На высокай гары стаяў замак багатага князя. Недалёка ад замка цякла рэчка, якая разлівалася шырокім возерам каля княжацкіх харомаў. Была ў таго князя адзіная дачка, ды такой прыгажосці, што бацька не дазваляў, каб глядзелі на яе простыя людзі. Хто ведае, як склаўся б лёс князёўны Міланегі, калі б аднойчы не сустрэла яна на сваім шляху маладога дружынніка Багуслава. Яму ўжо даўно падабалася княжацкая дачка, ды толькі не ведаў, як з ёй пачаць гаворку. А тут дзяўчына спытала першая: - А скажы, Багуслаў, ці цяжка адолець мядзведзя? Хлопец падумаў і адказаў: -Ну, калі моцная рагаціна, то не надта. - Здабудзь для мяне мядзведжы ікл, Багуслаў, - папрасіла прыгажуня. Кажуць, ён прыносіць шчасце і ўдачу. Здабудзеш - заручуся з табой! Сэрца дружынніка затахкала. Няўжо гаворыць праўду? Колькі разоў кпіла, калі ён, хлопец простага роду, прапаноўваў руку, а тут ... - Заўтра, Міланега, буду першым на паляванні, - цвёрда паабяцаў ён. На наступны дзень князёўна праглядзела ўсе вочы, чакаючы дружынніка з палявання. Ён паказаўся толькі пад вечар. Ззаду на возе ляжала вялізная звярыная туша. Дружыннік падараваў дзяўчыне мядзведжы ікл і зняў з рукі свой пярсцёнак дружынніка, каб адзець яго на палец дзяўчыне. Але не заўважылі яны, што ўпаў пярсцёнак не на палец дзяўчыны, а ў гушчыню травы. Таццяна ВАРАНЦОВА, старшы навуковы супрацоўнік ДУ “Капыльскі раённы  краязнаўчы музей” Фота Сяргея ЛАЗОЎСКАГА
39

Профессия, достойная уважения

28.03.2011
  [caption id="attachment_8445" align="aligncenter" width="580" caption="Почтальон Тамара Логишинец, начальник отделения Светлана Насевич, почтальон Алла Смольская"][/caption] Почтовое отделение в деревне Рудное человек заезжий, новый в этих краях, возможно, не сразу и отыщет, ведь находится оно, почитай, в самом конце улицы Центральной. Зато у местных жителей оно пользуется особой популярностью. Они протоптали сюда стежки-дорожки, почти ежедневно бывают здесь по различным вопросам. Ведь без почты, несмотря на технический прогресс, близость деревни к районному центру, востребованность в работе этого небольшого коллектива для многих жителей более чем очевидна. Профессия почтальона имеет свои особенности. Трудовой день его начинается с сортировки корреспонденции, поступившей в почтовое отделение. На каждый участок заведен специальный журнал, в котором расписаны адреса читателей и названия газет и журналов, на которые они подписались. Для удобства вся почта сортируется по улицам и номерам домов и в таком порядке укладывается в сумку, что позволяет при доставке соблюдать последовательность и не перебегать по несколько раз с одной улицы на другую. Современные почтальоны в городской и сельской местности по большей мере пешие или на велосипедах. Вот так и приходится им топтать грязь осенью и мерзнуть зимой, дабы обрадовать своим визитом людей на участке, с нетерпением ожидающих писем, свежих газет, и, конечно же, доставку пенсии. — Подписная кампания, — делится начальник местного почтового узла Светлана Насевич, — проводится оживленно, как правило, читатели сами активно подписываются на свои любимые издания. Впрочем, по подписке на местную газету «Слава працы» мы постоянно выполняем план - у нас уже подписано более 88 экземпляров! Само здание отделения — маленькое. В дни, выпадающие на выплату пенсий, посетителям приходится потесниться. Тем не менее, как и подобает современному узлу связи, здесь оказывают самые различные услуги. Есть тут уголок подписчика, и большой ассортимент товаров на любой вкус. Можно сделать заказ на некоторые виды продукции. Коллектив почты небольшой: с начальником узла на обслуживании населения работают два почтальона — Алла Смольская, участок которой охватывает дд. Рудное, Савичи, Коловку, Колодезное, Тамара Логишинец, посещающая деревни Рудное и Конотопы. Кстати, Тамара Ивановна в свое время была лучшим почтальоном Копыльщины и ее фотографию можно было видеть на районной  Доске почета. По словам начальника отделения, в их коллективе сложились прекрасные взаимоотношения, и трудятся они как одно целое. Пока работницы ждали почтовую машину, у меня была возможность расспросить их об увлечениях. Как оказалось, это — разведение цветов. Посетители, находящиеся на почте, единодушно подтвердили, что у этих женщин всегда красиво во дворе, очень много цветов, поделок, сделанных своими руками. Просто приятно проходить рядом и смотреть на их чудеса! В нашей районной газете они хотели бы видеть фольклорную рубрику, в которой рассказывалось бы о народных обычаях, приметах, праздниках. А на вопрос, в чем особенности вашей профессии, мне ответили, что в любую погоду (будь-то жара или лютый холод, дождь или снег) почтальоны всегда должны доходить до своего читателя. Игорь РУСАКОВИЧ, учащийся ГУО «Гимназия №1 г. Копыля» Фото автора
39

У Год прадпрымальнасцi — з новымi праектамi

28.03.2011
У Год прадпрымальнасці КУП “Капыльская ЖКГ” ставіць перад сабой шэраг задач. Адна з асноўных – перавод кацельняў на мясцовыя віды паліва,  а  ў яго якасці будзе выкарыстоўвацца… салома з палеткаў нашага раёна. [caption id="attachment_8441" align="aligncenter" width="580" caption="Слесар кацельні №1 Сяргей Лабацэвіч і аператар Віталь Ярмоленка"][/caption] Такі праект капыльскія камунальнікі рэалізуюць аднымі з першых у рэспубліцы. Спачатку будзе ўстаноўлена абсталяванне на кацельні №5 (у раёне сельгастэхнікі),  пазней  –  на цэнтральнай. Як мяркуюць у ЖКГ, праектна-каштарысная дакументацыя і будаўніцтва на першым аб’екце будзе праведзена сёлета, з апераджэннем графіка. Зроблены прапрацоўкі па кошце саломы – вядома ж, ён ні ў якое  параўнанне  не  ідзе з газам. Будуць задзейнічаны імпартныя тэхналогіі для падборкі новага віду паліва, яго здрабнення, спрасавання, а таксама спальвання. Фінансаванне будзе ажыццяўляцца па праграме энергазберажэння. Словам, усё накіравана на эканомію, у тым ліку і на змяншэнне нагрузкі на раённы бюджэт. Шмат неабходна будзе выканаць і па праграме “Чыстая вада”. Упершыню сур’ёзная ўвага звернута на вёску. Так, сёлета станцыі абезжалезвання будуць пабудаваны ў аграгарадках Семежава, Ванелевічы, Быстрыца і Старыца. Самы буйны праект па гэтай праграме – рэканструкцыя ачышчальных збудаванняў, разлічаная на два гады (паралельна для гэтых мэт па той жа праграме будзе фінансавацца і масласырзавод). Будзем спадзявацца, што доўгачаканая праблема нарэшце вырашыцца. Сёлета, як і кожны год, прадоўжацца работы па замене цеплатрас на папярэдне ізаляваныя трубы, капітальным рамонце жыллёвага фонду, дарог, безумоўна, пры наяўнасці належнага фінансвання. Напярэдадні прафесійнага свята шэраг працаўнікоў прадпрыемства будуць адзначаны на розных узроўнях. І яны гэтага заслужылі. Сяргей КОЗЕЛ Фота Сяргея ЛАЗОЎСКАГА