[/caption]
В День Независимости Республики Беларусь, 3 июля, Копыль в очередной раз посетит известный белорусский певец Александр Солодуха. Немного ранее корреспондент «СП» встретился со звездой нашей эстрады.
— Александр, известно, что год 2012-й для Вас очень насыщен юбилейными датами. Вспомните некоторые из них.
— Действительно, этот год для меня яркий и насыщенный. Судите сами: четверть века на сцене, с чем связано проведение гастрольного тура по Беларуси. Также исполняется 30 лет со дня окончания мной Минского госмединститута, 20 лет песне-мегахиту «Здравствуй, чужая-милая». Этот год юбилейный для моей сестры – ей будет 50, по 25 – сыновьям-двойняшкам Александру и Антону. И, безусловно, в 2012-м исполнилось бы по 80 лет моим родителям. — Ведь поэтому концерт, который состоится в Копыле, как Вы сообщили, будет посвящен Вашей маме? — В мае прошел такой концерт, посвященный моему отцу, на его родине в г. Барановичи. А вот 3 июля он состоится на стадионе в Копыле. И это неслучайно. Как многие знают, моя мама, Елена Зеноновна, родилась в д. Вошкаты Копыльского района. И 10 лет назад, в 2002 году, когда она была еще жива, также на ФОКе прошла программа в честь ее 70-летия. А вообще последний раз вместе родители присутствовали на моем концерте к 10-летию творческой деятельности 7 марта 1997 года в концертном зале «Минск». [caption id="attachment_19671" align="aligncenter" width="336" caption="Маленький Александр с мамой"]
[/caption]
Несколько слов о моих родных. Мама закончила педучилище в Несвиже. Потом работала учительницей начальных классов, воспитательницей детского сада. Я и моя сестра Алла, которая младше меня на 3,5 года, родились под Москвой, в г. Загорске (теперь г. Сергиев Посад), когда отец там нес службу. Позже его перевели в Казахстан, затем – в Беларусь.
Когда я еду по слуцкой трассе, то, доезжая до перекрестка в Шищицах, вижу указатель с тремя дорогими моему сердцу населенными пунктами – Барановичи, Несвиж, Копыль. Как я говорил, первый город – родина отца, Копыль – мамы, а в Несвиже родители встретились. Поэтому и дал себе слово, что в их честь устрою концерт. Ведь именно в этих местах проходило мое детство, когда во время папиного отпуска мы приезжали в Белоруссию.
— А у кого из наших земляков Вы бываете сейчас?
— В Вошкатах сейчас живут мои тетя Вера и двоюродный брат Володька. Тоже двоюродные: сестра Жанна – в Скабине и брат Сергей – в Копыле. По мере возможности стараюсь их посещать.
— Александр, невозможно не коснуться и Вашего творчества. Расскажите о новой программе.
— Программа, с которой я сейчас выступаю, называется «Берега» по одноименному альбому. Он сначала вышел в Москве в компании «Квадра-диск» 11.11.11 г. в 11 час. 11 мин., а в декабре уже и в Минске. В этом году состоялись сольники с аншлагами во дворцах и на стадионах в Гродно, Минске, Солигорске, Барановичах, Бобруйске и 3 июля, как я называю, пройдет в городе-герое Копыле.
— Чего же ожидать нашим зрителям?
— Будут как уже полюбившиеся, так и новые песни, безусловно, из альбома «Берега». Со мной также выступят мои сыновья (группа «Элемент»). Во втором отделении прозвучат «золотые» хиты за 25 лет работы на сцене, а также новая песня «Не заставляйте женщин долго ждать» (из готовящегося альбома). Концерт по возможности будет сопровождаться видеорядом клипов и фото. Будут и некоторые сюрпризы… Как всегда, состоится продажа продукции, раздача автографов и фотосессия. Верю, все будет здорово! Всех приглашаю – не пожалеете!
Беседовал Сергей КОЗЕЛ
Фото Марии ШЕИНОЙ и из семейного архива А. Солодухи
В Купальскую ночь в зоне отдыха г. Копыля пройдет традиционный народный праздник, посвященный празднованию Дня Ивана Купалы
Копылян и гостей города ждут захватывающее театральное представление «Каля купальскага вогнішча», «Купальская вячэра» и «Чароўная аптэка», хороводы вокруг костра, игры и танцы. Для них будут работать веселые аттракционы, торговые павильоны. Традиционно, все самое плохое из своей жизни можно будет сжечь вместе с куклой Марой. Порадует своим творчеством народный ансамбль народной песни «Спадчына».
Но самое главное — каждый получит уникальную возможность найти волшебную «папараць-кветку», которая принесет счастливчику счастье.
Начало праздника 6 июля в 20.30.
и... в Конотопах
6 июля в деревне Конотопы Великораевского сельсовета состоится празднование летнего народного праздника Ивана Купалы
Возможность весело провести Купальскую ночь предоставляет агроусадьба «12 месяцев». Театрализованное представление, эстрадно-развлекательная программа с конкурсами, играми, вокальными и танцевальными номерами, катание на декорированной гужевой повозке, дискотека и многое-многое другое, безусловно, помогут чудесно провести этот вечер. Для гостей будут работать торговые павильоны Копыльского райпо, сувенирная лавка, выставка народного творчества.
Вас ждут в Конотопах в 21.00. Приезжайте — вам будут рады!
Наш корр.
З нагоды 70-годдзя Мікалая Міхайлавіча ў Капыльскім раённым краязнаўчым музеі была разгорнута выстава яго твораў. За якую б тэму ні браўся майстар, усё ў яго атрымліваецца таленавіта і прыгожа: ці то пейзаж, ці то партрэт, ці што-небудзь яшчэ. Але ўсе яго карціны вылучаюцца сваёй непаўторнасцю, захапленнем, любоўю да роднага краю, філасофскім сэнсам. Як адзначалі падчас прэзентацыі калегі і сябры мастака, тэмы для творчасці ён чэрпае ў коле сям’і, у сяброўскім акружэнні, падчас заняткаў любімай справай – рыбалкай і падчас вандровак па родных мясцінах. Вельмі шмат карцін ён прысвячае гораду і раёну.
А пачынаў маляваць хлопчык з в. Кандратавічы ў дзяцінстве. Вельмі захапляўся карцінамі знакамітых савецкіх мастакоў, таму і самому хацелася стварыць нешта падобнае. І атрымлівалася… Падчас вучобы ў школе афармляў насценгазету, таксама любіў шмат чытаць. На першых карцінах з’явіліся краявіды пятрылаўскага лесу, іншых блізкіх сэрцу мясцін. Няпростым быў шлях да мастацкага вучылішча, але паступіў і закончыў яго, потым працаваў мастаком-афарміцелем, настаўнікам малявання. Як педагогу, яму ўдалося прывіць любоў да прыгожага многім сваім выхаванцам, якія прадаўжаюць справу майстра. Менавіта ад іх, іх бацькоў, калег па СШ №2 г. Капыля, сяброў і супрацоўнікаў музея ў адрас мастака-юбіляра гучалі цёплыя віншаванні і шчырыя пажаданні падчас прэзентацыі. Адно з самых асноўных – плённай творчасці яшчэ на доўгія гады.
Сяргей КОЗЕЛ
Фота аўтара
В ходе заготовки кормов и уборочной кампании возникает необходимость работы высокогабаритных сельскохозяйственных машин и механизмов вблизи линий электропередач и в охранных зонах данных линий. При этом может возникнуть угроза поражения электрическим током. Чтобы избежать беды, необходимо выполнять требования техники безопасности. Подробно об этом рассказывает Николай ЛАЗОВСКИЙ, начальник Копыльской районной инспекции «Энергонадзор»:
— В организациях, работа которых связана с эксплуатацией высокогабаритных транспортных средств и механизмов, персоналу, производственная деятельность которого связана с осуществлением работ в охранных зонах воздушных линий электропередач, необходимо пройти обучение безопасным методам работы и дополнительные инструктажи.
В целях предупреждения несчастных случаев рекомендуется по возможности все работы в охранных зонах линий электропередач проводить в утренние или вечерние часы. Движение работающей техники должно осуществляться преимущественно перпендикулярно линии электропередач.
Воздушная линия электропередачи имеет охранную зону в виде земельного участка и воздушного пространства. По ней запрещается проезд машинам и механизмам, имеющим общую высоту с грузом или без груза от поверхности земли (дороги) свыше 4,5 м. Здесь нельзя складировать корма, солому и другие материалы, а также производить заправку техники ГСМ. Обслуживающему персоналу запрещено находиться вне кабины машины в охранной зоне.
Имеют место случаи повреждения работающей техникой опор линий электропередач и, как следствие, обрыва проводов. Всем надо твердо знать, что оборванный, лежащий на земле провод линии электропередач несет значительную опасность для окружающих, так как он вполне может быть под напряжением. Проходя мимо упавшего провода, человек может попасть под так называемое «шаговое напряжение». Чем шире шаг, тем больше разность потенциалов между двумя точками опоры и тем больше вероятность поражения. Опасная зона вокруг упавшего провода в зависимости от напряжения составляет до 20 и более метров.
Подготовила Маргарита САКОВИЧ
[/caption]
— З высокаматываванымі дзецьмі ў нас працавалі настаўнікі-прадметнікі, якія на працягу года дасягнулі пэўных вынікаў па падрыхтоўцы да алімпіяд, — адзначыла начальнік лагера Валянціна Балажынская. — У першай палове дня выхаванцы наведвалі заняткі па прадметах, якія яны вывучалі на паглыбленым узроўні, а ў другой – праводзіліся шматлікія выхаваўчыя мерапрыемствы.
За змену адпачылі 70 школьнікаў раёна ва ўзросце ад 13 да 16 гадоў. Усе яны яркія, цікавыя, творчыя асобы. Пераканацца ў гэтым можна было пасля сустрэчы з некаторымі з іх.
Напрыклад, у лагеры прайшла вучэбна-прававая гульня “Выбары прэзідэнта”. З двух кандыдатаў на пост перамогу атрымала Кацярына Санковіч, апярэдзіўшы Васіля Макарчука. Быў абраны і “савет міністраў”. Пра сваё жыццё яны расказалі самі:
Кацярына САНКОВІЧ:
—У “Эрудыце” я ўжо не ўпершыню. Сёлета мне пашчасціла стаць “прэзідэнтам” лагера. Падчас выбараў у нас усё было амаль па-сапраўднаму: і перадвыбарная праграма, і збор подпісаў, і групы падтрымкі, і галасаванне. З дапамогай гульні мы атрымалі шмат прававых ведаў.
Дар’я МАЛІНОЎСКАЯ:
—У лагеры я “міністр адукацыі”. Мне спадабаліся заняткі па прадметах, што ўзбагаціла назапашаны раней багаж і не дазволіла забыцца школьную праграму. Я з задавальненнем вывучала англійскую мову. Мы атрымалі змястоўны і цікавы матэрыял.
Аксана БЕЛЬСКАЯ, “міністр спорту і турызму”:
—У нас таксама праходзіла шмат спартыўных мерапрыемстваў. Адбылася спартакіяда, чэмпіянат па баскетболе, шахматна-шашачны турнір, малыя алімпійскія гульні. Мы наведалі цэнтр экалагічнага турызму ў Станькаве Дзяржынскага раёна.
Ілона ЛУК’ЯНЧЫК, “міністр культуры”:
—У лагеры працавалі пяць гурткоў. Усе яны праходзілі ў форме майстар-класаў. Ужо за адзін-два заняткі можна было асвоіць канкрэтную тэхніку і паказаць свае ўменні. А яшчэ ў нас праводзілася шмат конкурсаў, спаборніцтваў і, вядома ж, канцэртаў, якія для мяне асабліва адметныя, бо вельмі люблю спяваць.
Аляксандра ЛІС, “прэм’ер—міністр”:
—Я курыравала выпуск інфармацыйнага стэнда. У нашым лагеры весела і здорава. Мы — каманда аднадумцаў, мы — адна вялікая сям’я. Развітвацца з сябрамі і выхавальнікамі было крыху сумна. Хачу запрасіць жадаючых адпачыць тут на наступны год.
Сяргей КОЗЕЛ
[/caption]
Цяжкае становішча, змена дырэктараў — гэта лёс пасля 90-х раней перадавой (у 70-я–80-я гады) не толькі ў раёне, але і ў вобласці гаспадаркі — саўгаса, затым племзавода імя Дзяржынскага (не раз мяняліся назвы яго). Сельгаспрадпрыемства пастаўляла дзяржаве не толькі збожжа, мяса, бульбу, малако. А рознакаляровая вясёлка палёў з памідорамі, агуркамі, капустай, нават клубніцамі, сады з водарам яблык і груш радавалі вока да глыбокай восені. Усёй зямельцы была павага. Вопытны аграном-садавод Аляксандр Пархімовіч парнікі для расады рабіў на ўрадлівых участках пустуючых выгулаў. Ён жа прышчапляў яблынькі і грушкі, выводзячы ў гадавальніку іх новыя сарты.
Пераломны перыяд перабудовы, які пачаўся ў 90-я, знішчаў моц гаспадаркі, зацягваючы ў даўгавую яму. Людзі ўжо стаміліся верыць у лепшае…
Малады і па гадах, і па вопыце Сяргей Паўлавіч Кавалеўскі не пабаяўся ўзначаліць гаспадарку і ляпіць, як скульптар, сваю скульптуру з тым калектывам і з тым «пасагам», што давялося атрымаць, як наследніку. Напорыстасць, патрабавальнасць, крытыка (часам рэзкая) не зніжае яго аўтарытэт сярод тых, хто з разуменнем адносіцца да заўваг, павучанняў, ушчуванняў. Ён перажывае, што маладыя, у росквіце сіл людзі, становяцца гультаямі. Радуецца, што сярод працуючых ёсць касцяк, на які можна абаперціся. Як прыклад – калектыў МТФ “Нізкавічы”, які ўзначальвае брыгадзір Аліна Салановіч, і дзе працуюць перадавая маладая даярка Таццяна Колас, лепшыя вадзіцелі Юрый Берднік, Аляксандр Нагорны, механізатар Уладзімір Пальчык...
Я ж магу пахваліцца, што многія перадавікі — гэта мае былыя ці цяперашнія суседзі. Гэта свінарка Марыя Астрэйка, палявод Алена Баразнёнак, механізатары Віктар Лышыленка, Анатоль Трыгубовіч, Аляксандр Баркоўскі, Сяргей Баркоўскі. Першымі настаўнікамі, якія навучылі ўпэўнена трымаць рычагі трактара, для Анатоля Ванагеля, Сяргея Ярмаліцкага, Яўгена Дайняка і Сяргея Баркоўскага былі іх бацькі – Юльян Ванагель, Яўген Дайняк, Анатоль Баркоўскі, Аляксандр Ярмаліцкі.
Выступаючы перад сваімі акцыянерамі, Сяргей Паўлавіч з радасцю паведаміў, што пагашаны не толькі “даўгавыя хвасты”, але плюсуе грашовая даходная скарбонка, на МТФ павялічваецца пагалоўе кароў. Не забывае кіраўнік і пра пенсіянераў. Заўсёды выканае просьбу, яшчэ і спытае, як здароўе. Ён стараецца падмаладзіць аб’екты, набывае сельскагаспадарчую тэхніку. І верыць — прыйдзе час, і да саўгаса вернецца былая слава.
Ядвіга МАЛЕВІЧ,
в. Дусаеўшчына
Фота Маргарыты САКОВІЧ
Вось былы вучань пачатковай школы ўпершыню адчыняе дзверы ў свет Вялікай навукі. Што яго чакае тут? Сустрэчы з ведамі. Дапамагае расквеціць сустрэчы з роднай мовай менавіта Людміла Уладзіміраўна. Кожны ўрок педагога становіцца для хлопчыкаў і дзяўчынак адзіным і непаўторным. Менавіта таму пры выбары прадмета для ўдзелу ў цэнтралізаваным тэсціраванні вучні аддаюць перавагу беларускай мове. Неаднойчы выпускнікі Людмілы Уладзіміраўны мелі самыя высокія балы на тэсціраванні, станавіліся пераможцамі творчых конкурсаў, алімпіяд.
Сапраўдны настаўнік вучыць здабываць веды самастойна. Толькі ў гэтым выпадку ён з’яўляецца прафесіяналам, Настаўнікам з вялікай літары. І ўжо сёння вучні Людмілы Уладзіміраўны могуць самастойна вандраваць па бяскрайніх прасторах Беларускай мовы, не баючыся трапіць на нябачныя рыфы памылак. Урокі беларускай літаратуры дапамагаюць юнакам і дзяўчатам пазнаць незнаёмы свет, дзе ім давядзецца ўпэўнена крочыць. Літаратурныя творы становяцца добрым матэрыялам, па якім Людміла Уладзіміраўна дае ўрокі жыцця.
Кожны вучань для настаўніцы — адзіны і непаўторны. Гэта замацаванае правіла прываблівае да яе і бацькоў, якія ўдзячны не толькі за веды па мове і літаратуры, але і за добрае выхаванне сваіх нашчадкаў. Людміла Уладзіміраўна дапамагае мамам і татам убачыць сыноў і дачушак па-новаму, адкрыць нябачныя на першы погляд таленты.
Кожны чалавек (і асабліва маленькі) знойдзе ў Людмілы Уладзіміраўны Лазоўскай тое, што дапаможа яму дасягнуць жыццёвай мэты. І гэта – сапраўдны прафесіяналізм, сапраўднае майстэрства.
Сваё жыццёвае і педагагічнае крэда Людміла Уладзіміраўна адзначыла так: “Добразычлівасць у адносінах да вучняў, упэўненасць ва ўласных сілах, шчырасць, якая дапамагае адкрываць нязведаны свет сэрцаў іншых і самой станавіцца лепшай. Адказнасць за сваю працу і дзяцей, якія вераць у цябе.”
Дзіяна ТКАЧЭНКА,
намеснік дырэктара ДУА “Гімназія №1 г. Капыля” па НМП
У канцы 14 ст. утварылася ўдзельнае Капыльскае княства, якім валодаў старэйшы брат польскага караля Ула- дзіслава II Ягайлы Уладзімір Альгердавіч і яго нашчадкі - род Алелькавічаў. Гэта быў праваслаўны княжацкі род, які ўспрыняў беларускую культуру. Капыльскае княства было нададзена Уладзіміру Альгердавічу і яго нашчадкам «у вольнае на вечнасць ужыванне».
У пачатку 16 ст. Капыль, паводле дакументаў, лічыўся адным з «найважнейшых княскіх замкаў з местам», г.зн. горадам у Беларусі, а яго жыхары называліся мяшчанамі. Гэта былі рамеснікі, гандляры і гараджане, якія займаліся сельскай гаспадаркай. У Капылі ў 1644 г. згадваюцца шаўцы «чорный работы», якія выраблялі простыя боты для асноўнай масы гараджан, і шаўцы «сафьяннай работы» - для шляхты і багатых мяшчан. У падатковай квітанцыі за 1648 г. пералічана 8 мяснікоў, 15 пекараў і перакупшчыкаў і 22 «рамеснікі розныя».
Вялікае значэнне для эканомікі старажытнага Капыля меў гандаль. У цэнтры горада на рынкавай плошчы знаходзіліся крамы, дзе гандлявалі сваімі вырабамі рамеснікі, ці крамы купцоў, якія скуплялі тавар для перапродажу. У горадзе раз у тыдзень праводзіўся гандлёвы дзень, на які збіраліся мяшчане, купцы навакольных гарадоў і сяляне з ваколіцы.
Уладальнік Капыля князь Багуслаў Радзівіл, жадаючы ўмацаваць эканамічнае значэнне Капыля і захаваць падтрымку мяшчан у сваім горадзе, а таксама схіляючыся да патрабаванняў гараджан аб большай самастойнасці горада, звярнуўся да караля Яна Казіміра і сейма Рэчы Паспалітай з просьбай увесці ў Капылі самакіраванне паводле Магдэбургскага права.
Па прывілеі 1652 года мяшчане Капыля атрымалі самакіраванне, згодна з якім у горада з’явіўся свой герб з выявай паляўнічага рогу ў жоўтым полі і гарадская пячатка. Для пастаяннай работы магістрата быў пабудаваны адмысловы будынак - ратуша, якая, на жаль, не захавалася. Менавіта ў ратушы знаходзіліся канцылярыя, гарадскія скарбніца і архіў, захоўваліся граматы з дадзенымі гораду прывілеямі.
На здымку: ля Замкавай гары
По благословению Высокопреосвященнейшего Филарета, Митрополита Минского и Слуцкого по территории Копыльского района (в аг. Песочное, г. Копыле) с 3 по 5 июля пройдет крестный ход. Приурочен он к 400-летию преставления великой молитвенницы земли белорусской святой Софии Слуцкой.
Праведная София Юрьевна, княгиня Слуцкая (1 мая 1585-19 марта 1612) — последняя княгиня города Слуцка, святая, чтимая Белорусской православной церковью. Княгиня активно занималась церковными делами на благо православной церкви, много жертвовала и занималась благотворительностью, на свои средства строила Покровский храм. Умерла блаженная София от первых родов мертворожденной дочери в возрасте 26 лет. Нетленные останки княгини Слуцкой Софии почивают ныне открыто в Свято-Духовом кафедральном соборе Минска. Ее образ представляет собой смирение и кротость, рассудительность и веру, терпение и любовь к своему народу и родной земле, она является заступницей православия на белорусской земле. Праведная София является также покровительницей семьи и материнства.
Программа проведения крестного хода в г. Копыле:
4 июля
16.00 – встреча крестоходцев на окраине города и шествие по городу к Спасо-Вознесенскому храму.
17.00 – Вечернее богослужение в храме с участием Преосвященнейшего епископа Вениамина.
20.00 – Духовно-просветительская программа в РЦК.
5 июля
8.00 – Божественная Литургия в Спасо-Вознесенском храме г. Копыля.
11.00 – выход крестоходцев из храма на слуцкое направление.
Приглашаем всех жителей города и района принять участие в крестном ходе и общественной молитве.
Вялікія Прусы. У верасні 1942 года фашысты палілі тут хаты і расстрэльвалі мірных жыхароў. Тады ад рук катаў загінулі 255 чалавек, пра што сведчыць помнік на магіле загінуўшым мірным жыхарам. Пра трагедыю гэтага населенага пункта ўдзельнікам аўтапрабегу расказаў навуковы супрацоўнік Капыльскага раённага краязнаўчага музея Андрэй Лятчэня.
Уразіў хлопчыкаў і дзяўчынак аповед пра в. Калодзезнае, дзе акупанты знішчылі больш за 200 вяскоўцаў. З цікавасцю разглядвалі яны манумент, на якім высечаны прозвішчы загінуўшых падчас зверстваў фашысцкіх акупантаў.
Немагчыма ўявіць рэальную карціну, якая адбывалася ў 1943-м у в. Жавалкі, калі нямецкія каты ўрываліся ў хаты і люта расстрэльвалі мясцовых жыхароў, а пасля падпальвалі хаты. 512 чалавек загінуўшых – гэта лічба проста шакіравала тых, хто ўпершыню чуў пра трагедыю вёскі. Зразумела, што Андрэя Лятчэню амаль засыпалі пытаннямі, пакуль аўтобус рухаўся да наступнага прыпынку — грамадзянскіх могілак у Рудніках. 130 мірных жыхароў в. Масявічы былі пахаваны тут…
“Капыльская Хатынь” — так часта называюць мемарыял на месцы колішняй вёскі Масявічы, якая была знішчана ў лютым 1943 года. Вялікія Прусы, Калодзезнае, Жавалкі, Прагрэс і Рулёва – “вогненныя” вёскі, што ўвекавечаны ў гэтым комплексе. Шчыміць сэрца, калі “гартаеш” старонкі кнігі, імя якой Вялікая Айчынная вайна…
Неабыякавасць, якая чыталася ў вачах хлопчыкаў і дзяўчынак, уважлівасць, з якой слухалі яны экскурсавода, цікавасць, з якой дапытліва высвятлялі чарговыя факты пра вёскі на маршруце, прымушалі верыць, што гісторыю маладое пакаленне будзе ведаць “на выдатна”.
Сяргей ЛАЗОЎСКІ
Фота аўтара
На здымку: Удзельнікі аўтапрабегу
Размова пойдзе пра Андрэя Пятровіча Веркашынскага — чалавека незвычайнага лёсу. Вайна пакінула ў яго сэрцы глыбокі след. Двойчы яго родныя атрымлівалі пахавальныя лісты. I двойчы ён выжываў...
Нарадзіўся Андрэй Веркашынскі ў 1916 годзе ў вёсцы Разнамойка Троіцкага раёна Арэнбургскай вобласці. Веркашынскія — нашчадкі беларускай шляхты, што была саслана ў арэнбургскія стэпы царскім урадам за ўдзел у паўстанні 1863 года. Пасля сямігодкі скончыў у 1937 годзе трохгадовую школу чыгуначнікаў па спецыяльнасці дзяжурны па станцыі. Затым — ваенна-палітычнае вучылішча імя Фрунзе (г. Горкі) у 1940 годзе. Гэта быў датэрміновы выпуск. У тым жа годзе ён становіцца членам ВКП(б).
У чэрвені 1940 года малады палітрук пачынае службу ў 9-й рабочай роце Кіеўскай асобай ваеннай акругі. Ужо з кастрычніка 1940 года Веркашынскі — палітрук школы малодшых каман-дзіраў 288-га батальёна сувязі (г. Роўна).
Вялікую Айчынную вайну Андрэй сустрэў на пасадзе палітрука радыёроты на Паўднёва-Заходнім фронце. Удзельнічаў у гераічнай абароне г. Кіева. 3 19 верасня па 19 кастрычніка 1941 года знаходзіўся ў акружэнні. Вось у той час жонка і атрымала першы пахавальны ліст на мужа. А ён выжыў. Разам з сябрамі прарваўся праз лінію фронта ў Трасцянецкім раёне каля вёскі Алексіна, што на Украіне.
Камандаванне заўважыла баявы вопыт Веркашынскага і накіравала на курсы перападрыхтоўкі палітсаставу. 3 лютага 1942 года Андрэй прызначаецца палітруком стралковай роты 686-га стралковага палка, 411-й стралковай дывізіі Паўднёва-Заходняга фронту.
У ноч з 13 на 14 сакавіка 1942 года ў раёне в. Аляксееўка Харкаўскай вобласці батальён, дзе ваяваў Веркашынскі, прарываецца ў нямецкі тыл, захапіўшы населены пункт Верхні Бішкін. Раніцай вораг падцягнуў значныя сілы і перайшоў у наступленне. У гэтым баі палітрук Веркашынскі быў паранены ў абедз-ве нагі і падбародак, атрымаў кантузію. У цяжкім стане ён застаўся на полі бою і трапіў у палон. Фашысты гналі калону з ваеннапалоннымі ў г. Харкаў. Сябры неслі камандзіра па чарзе. Адстаўшых канваіры травілі сабакамі, расстрэльвалі з аўтаматаў. Украінскія жанчыны выбягалі на дарогу, раздавалі палонным воінам хлеб, параную бульбу, ваду. Да 19 чэрвеня 1942 года Веркашынскі знаходзіўся ў канцэнтрацыйным лагеры для ваеннапалонных у г. Уладзімір Валынскі. Прыйшлося вытрымаць голад, здзекі. Раз у суткі вязням давалі чарпак баланды, прыгатаванай з шалупіння проса, да таго ж ежу можна было атрымаць, заняўшы чаргу, праз некалькі дзён. Лагер знахо-дзіўся пад адкрытым небам. Страшэнная спякота сотнямі валіла чырвонаармейцаў. Выжыць дапамагала вера ў Радзіму і свой народ. У лагеры знайшоўся наш ваенурач. Нейкім цудам ён змог прамыць Веркашынскаму раны. На бінты рвалі адзенне. У глебе знайшлі некалькі цыбулін, якія і прыкладалі да ран. Далей палонных адправілі ў Германію.
У час руху нямецкага цягніка нашы воіны падпілавалі падлогу ў вагоне. Каля г. Дземблін, што пад Варшавай, Веркашынскі ў складзе групы смельчакоў уцёк з палону. На тэрыторыі Польшчы ўцекачы прабылі да верасня 1942 года. Андрэй стаў лепш хадзіць, зацягнуліся раны. А затым цэлы месяц прабіраліся ў Беларусь. Самым радасным момантам стала доўгачаканая сустрэча былых палонных з партызанамі атрада імя Шчорса брыгады імя Чапаева. Гэта адбылося каля вёскі Лявонавічы Нясвіжскага раёна.
У партызанах Веркашынскі быў камандзірам узвода, намеснікам камандзіра роты, палітруком роты, камандзірам дыверсійнай групы, камандзірам роты атрада імя Панамарэнкі. 3 вялікай энергіяй і адказнасцю бярэцца камандзір за ваенную справу. У баявой характарыстыцы, складзенай 25 ліпеня 1944 года камандаваннем атрада імя П. К. Панамарэнкі на А. П. Веркашынскага, запісана: «...Удзельнічаў у 14 буйных баях. Дыверсійная група пад камандаваннем палітрука Веркашынскага падарвала 4 воінскія эшалоны, 3 чыгуначныя масты, 199 м рэльсаў на асноўных чыгуначных магістралях праціўніка, спаліла 3 драўляныя масты, знішчыла 1650 метраў тэлефонна-тэлеграфнай сувязі. У баях праявіў сябе смелым, рашучым камандзірам. У верасні 1943 года быў паранены пры разгроме Сейлавіцкага гарнізона. Можа камандаваць ротай у любых умовах бою і абстаноўцы».
Са шматлікіх баявых аперацый ён заўсёды вылучаў адну. На чыгунцы Баранавічы—Ганцавічы ў маі 1943 года дыверсійная група пад камандаваннем Веркашынскага залажыла міну. Ноччу прымацавалі да яе нацяжны ўзрывацель, замаскіравалі шнур пяском, зямлёй і дзёрнам. Раніцай партызаны заўважылі, што нямецкі патруль правярае палатно. «Салдат прапусцім: заўважаць міну — узарвём», — сказаў камандзір.
Пашанцавала. Варожы патруль прайшоў побач. Справа блізілася да абеду. Хутка паказаўся эшалон. Веркашынскі пацягнуў шнур, але выбуху не было. Мабыць, многа насыпалі зямлі. Затым некалькі разоў пацягнуў Сіманенка. Час быў страчаны: выбух адбыўся ў цэнтры эшалона. Цягнік прамчаўся ўперад, і толькі частка адарваных вагонаў пайшла пад адхон.
Настрой у партызан быў дрэнны. «Зменім тактыку», — сказаў камандзір. Сіманенка прапанаваў устанавіць электрычны ўзрывацель замест нацяжнога. А для таго, каб падабраць добрае месца для дыверсіі, рашылі пакінуць разведчыка — Ніну Тароцька. Ніна ўладкавалася на Машукоўсім хутары даглядаць дзяцей. Гэта было побач з чыгункай. Яна знайшла добрае месца для міны. Нямецкія патрулі прывыклі, што дзяўчына гуляе з дзецьмі. Праз некалькі тыдняў група вярнулася з узрыўчаткай. Залажылі міну. Раніцай пачуўся гудок паравоза. Неабходна было выбегчы на дарогу і перакінуць праз рэльсы провад, які вёў да батарэйкі. Ніна падбегла да насыпу. Побач аказаўся нямецкі патруль.
— Бегчы, — мільганула думка ў Ніны. — Не. Здагадаюцца ворагі, што нешта тут не тое…
Сама пайшла да іх. Яе пазналі. Афіцэр стукнуў дзяўчыну кулаком. Увесь гэты час Веркашынскі трымаў на прыцэле свайго ППШ немца і баявую сяброўку. Перамагла вытрымка. Ніну адпусцілі.
— А мог і выстраліць, — успамінаў многа разоў затым Андрэй.
Ноччу міну перахавалі. Пайшлі на хітрасць. Знайшлі прагніўшую шпалу. Пад жалезныя пракладкі палажылі кавалак трохграннага напільніка, які абкруцілі ізаляваным провадам. Рэльсы прагнуцца, напільнік праткне рызіну, і патруль не заўважыць узрывацеля. Раніцай 30 мая 1943 года адбыўся выбух: нямецкі эшалон з 19 вагонаў пайшоў пад адхон.
партызанскім атрадзе Веркашынскі вёў асабісты дзённік, дзе запісваў прозвішчы партызан, вынікі баявых аперацый, колькасць узбраення і іншае. Запісваў прозвішчы загінуўшых, месца пахавання, каб затым пасля вайны данесці вестку да родных. Як камандзір, імкнуўся справядліва адзначыць сваіх байцоў. Рота яго была інтэрнацыянальная. Побач ваявалі не толькі беларусы, рускія і ўкраінцы, але і чэхі, славакі, палякі, яўрэі. Жылі і ваявалі дружна, як адна сям’я. Ведалі і верылі, што робяць адну агульную справу. Адзін цікавы запіс палітрук Веркашынскі зрабіў перад боем у лютым 1944 года: «Ідучы ў бой, лічу, быў і буду членам партыі. Калі загіну, то як камуніст». Гэта быў сапраўдны камуніст і чалавек, які не хаваўся за плечы сваіх байцоў.
Пасля злучэння партызан з часцямі Чырвонай Арміі да верасня 1944 года Андрэй Пятровіч узначальваў знішчальны батальён РА НКУС Капыльскага раёна. Звольнены ў запас у 1948 годзе, былы партызан знайшоў свой шлях у мірным жыцці. 12 гадоў працаваў настаўнікам ваеннай падрыхтоўкі ў Песачанскай СШ, старшынёй сельсавета. Частыя былі сустрэчы з баявымі сябрамі і моладдзю.
За мужнасць і гераізм, пряўленыя ў гады вайны, капітан Веркашынскі (званне прысвоена ў 1955 г.) удастоены ўзнагарод: ордэнаў Чырвонага Сцяга, Чырвонай Зоркі, Айчыннай вайны ІІ ступені, двух медалёў «Партызану Айчыннай вайны» І ступені, медалёў «За адвагу», «За абарону Кіева», «За перамогу над Германіяй у Вялікай айчыннай вайне 1941—1945 гг.», «За доблесную працу ў Вялікай Айчыннай вайне 1941—1945 гг.», 10 юбілейных узнагарод.
Андрэй Пятровіч душой і сэрцам палюбіў Беларусь. Цікава яго не толькі баявая і працоўная біяграфія, але і асабістае, сямейнае жыццё.
У 1942 г. жонка, якая жыла ў Ніжнім Ноўгарадзе, атрымала другі пахавальны ліст на Андрэя і ўступіла ў новы шлюб. Пасля вызвалення Беларусі ён напісаў ёй ліст і атрымаў адказ: «Выбачай, Андрэй. Мы палічылі, што ты загінуў».
На Капыльшчыне ён сустрэў другую жанчыну — Вольгу Міхайлаўну, з якой пражылі ў шлюбе 50 гадоў. А пазнаёміліся яны ў час нямецкай блакады партызанскай зоны, а затым выпадкова сустрэліся ў Капылі пасля вайны. У вёсцы Пясочнае пабудавалі дом. Выхавалі і далі пуцёўку ў жыццё сваім дзецям. Сярод іх два педагогі і ваенны. Заўсёды сям’я сустракалася ў маі і ліпені: 9-га мая на Дзень Перамогі, 3-га ліпеня — на Дзень вызвалення Беларусі. Менавіта 3-га ліпеня А. П. Веркашынскі лічыў датай свайго нараджэння.
I сёння Андрэя Пятровіча Веркашынскага, які памёр у 1998 годзе, памятаюць землякі, як добразычлівага, сціплага і адданага Радзіме чалавека.
Барыс Дзенісюк,
намеснік дырэктара па вучэбна-выхаваўчай рабоце ДУА «Слабадакучынская СШ»
Фота з сямейнага архіва
А. Веркашынскі (злева), А. Кандыбовіч і Н. Тароцька
