Девиз белорусской почты - «Быстрота. Надежность. Доступность». За этими словами скрывается ежедневный напряженный труд почтальонов, операторов, сортировщиков, водителей, техников, специалистов и управленцев. По традиции на почте работают люди, глубоко преданные своему делу, готовые помочь в любой ситуации.
Таким является и коллектив Каменского отделения почтовой связи, в зоне обслуживания которого находится аг. Камень, дд. Трухановичи, Подлужье, Калюга, Карачевщина, Осовец и поселок Репная Гряда.
Стоит отметить, что поч- тальон XXI века – человек мобильный, инициативный, трудолюбивый и неутомимый. И, несмотря на интернет и сотовую связь, его работа по-прежнему остается весьма востребованной: каждый день люди ждут от него добрые весточки, необходимую информацию и новости.
Трудятся здесь четыре человека: Людмила Белякова, Валентина Русакович и Валентина Гацко — почтальонами, а начальником отделения — Ирина Рачек.
Маршрут Валентины Русакович проходит по деревне Осовец и поселку Репная Гряда, где проживает порядка 20 человек, а также захватывает часть аг. Камень с 250 сельчанами.
Каждый день, кроме воскресенья и понедельника, Людмила Петровна Белякова развозит людям корреспонденцию, пенсию и различные товары в деревни Подлужье и Трухановичи. На вопрос о сложностях в работе почтальона она ответила, что в сельской местности практически каждый почтальон пользуется велосипедом. И, как никто другой, видит безответственное отношение некоторых хозяев к своим четвероногим питомцам. Порой, по несколько беспривязных собак одновременно с диким лаем сопровождают их от начала деревни и до конца…
Валентина Михайловна Гацко разносит свежие новости, долгожданные пенсионные выплаты в деревни Калюга, Карачевщина, часть аг. Камень. В свободное от работы время она любит вязать и читать, а мечтой этой женщины является путешествие вокруг света...
– «Белпочта» – самый крупный распространитель периодических изданий. Подписаться на газеты и журналы можно во всех отделениях почтовой связи, а также на дому – через почтальона, на интернет-сайте «Белпочты» или через платежно-справочные терминалы. На почте также можно оплатить домашний телефон, коммунальные услуги, услуги операторов мобильной связи, отправить или получить денежный перевод, посылку, бандероль и т.д., – рассказывает начальник почтового отделения Ирина Рачек.
На мой вопрос, что бы они хотели пожелать нашей районной газете и ее сотрудникам на пороге новой подписной кампании, сотрудницы почтового отделения ответили:
– Районке – процветания, а всем сотрудникам газеты – здоровья, счастья, оптимизма, прекрасного настроения, сбывшихся надежд, интересной и плодотворной работы, творческих удач и новых благодарных читателей. Пусть их повседневный труд будет востребован и оценен по достоинству.
Игорь РУСАКОВИЧ,
учащийся гимназии № 1 г. Копыля
На снимке: (слева направо) Л. П. Белякова, В. М. Гацко, И. М. Рачек и В. В. Русакович.
Фото автора 
На очередном заседании райисполкома рассмотрен вопрос «Об итогах отопительного сезона 2010–2011 гг. и мерах по подготовке к сезону 2011–2012 гг.».
С основным докладом по рассматриваемому вопросу выступил заместитель председателя райисполкома Леонид Бурак. Он отметил, что в осенне-зимний период 2010 – 2011 гг. предприятия и организации обеспечили устойчивое тепло- и водоснабжение жилищного фонда, объектов социального и культурно-бытового назначения. Ими своевременно принимались оперативные меры по ликвидации локальных аварий, обеспечению топливом теплоисточников и зимнему содержанию улично-дорожной сети. К 1 октября энергетическому надзору КУП «Минскэнерго» практически всеми субъектами хозяйствования были представлены паспорта котельных потребителей тепловой энергии. Леонид Михайлович отметил работу КУП «Копыльское ЖКХ», которым проведено испытание оборудования 11 котельных и 63,8 км тепловых сетей (в воднотрубном исчислении). Выполнен профремонт оборудования 9 котельных, 9 ЦТП, очистка внутренней поверхности 4 котлов и 2 бойлеров, а также капитальный ремонт одного стального котла. Собственными силами переложено 4,3 км тепловых сетей при плане 3 км. Профилактически обслужено 76,5 км водопроводных сетей, осуществлена промывка 42 км водопроводов и 4,5 км канализационных сетей, проведен профосмотр 24 артскважин и 106 водоразборных колонок, 15 водонапорных башен. По результатам профосмотра выполнен ремонт 18 колонок, 4 артскважин, 6 гидрантов и 2 водонапорных башен. Демонтирована одна водонапорная башня. Переложено 400 м. п. канализационных сетей. На котельных № 3 и 8 произведена замена двух котлов на энергоэффективные с высоким КПД на местных видах топлива.
КУП «Копыльское ЖКХ» проведена конкретная работа и по жилищному фонду, по благоустройству улиц. Выделенные средства инновационного фонда по финансированию программы «Энергосбережение» освоены в полном объеме. Конкретная работа была выполнена и в рамках мероприятий по подготовке учреждений образования, культуры к работе в осенне-зимний период 2010 – 2011 года.
Заместитель председателя райисполкома Леонид Бурак отметил, что при подготовке предприятий и организаций района к отопительному сезону 2011 – 2012 гг. приоритетным должно стать решение следующих задач: экономия топливно-энергетических ресурсов; мероприятия по увеличению использования местных видов топлива с их выходом к 2015 году до 63%; замена износившихся труб на ПИ-трубы; сокращение внереализационных потерь по теплу, воде, внедрение энергосберегающей технологии: сокращение теплопотерь по жилищному фонду за счет тепловой модернизации фасадов домов, утепления кровель при капитальном ремонте.
По программе «Энергосбережение» в 2011 году Копыль- скому ЖКХ необходимо: разработать ПСД на строительстве котельной №5 на местных видах топлива (солома), для чего запланировано 200 млн руб.; разработать ПСД на внедрение когенерационной установки с переводом в мини-ТЭЦ на котельной №5 с установкой газопоршневого агрегата мощностью 1 МВт (планируется освоить 250 млн руб.). Также предстоит выполнить работы по строительству энергоисточника на МВТ котельной №1 (солома, щепа) – 350 млн руб. Необходимо освоить на замене теплотрасс на ПИ-трубы не менее 1030 млн руб., из них 159 млн руб. – собственные средства. Будут внедрены автоматические системы управления освещением (6 млн руб. собственных средств). Предусмотрено произвести по капитальному ремонту жилфонда следующий объем работ: тепловую реабилитацию 2-х домов – по ул. 50 лет БССР, д. 21 и ул. Тепловой, д. 7; капитальный ремонт кровель по ул. Тепловой, д. 7 и ул. Партизанской, д. 5а; утепление торцевых стен жилого дома по ул. Богдановича, д. 7а; капитальный ремонт жилого дома по ул. Комсамольской, д. 1а.
После доклада были подняты и другие вопросы, в ходе обсуждения которых участвовали кроме членов исполкома заместитель министра образования Республики Беларусь Борис Иванов, начальник землеустроительной службы Миноблисполкома Геннадий Плесковский, представители управления ЖКХ Миноблисполкома.
В целях своевременной и качественной подготовки объектов народного хозяйства района к работе в осенне-зимний период 2011 – 2012 гг. Копыльский районный исполнительный комитет принял соответствующее решение. Для проведения мероприятий по подготовке к зиме, оказания практической помощи на местах утвержден состав районной оперативной группы по координации предзимних мероприятий, связанных с подготовкой к отопительному сезону, который возглавил заместитель председателя райисполкома Леонид Бурак. Директору КУП «Копыльское ЖКХ» Георгию Корееву, главному врачу УЗ «Копыльская ЦРБ» Ирине Гулевич, начальнику отдела образования Алексею Абросимову, начальнику отдела культуры Наталии Царьковой, руководителям предприятий и организаций в срок до 30 июня текущего года предоставить в отдел ЖКХ райисполкома организационно-технические мероприятия по подготовке ведомственных объектов к отопительному периоду с указанием конкретных сроков исполнения. Поручено руководителям предприятий, организаций, учреждений, председателям сельисполкомов реализовать в полном объеме разработанные организационно-технические мероприятия, которые обеспечат устойчивое и надежное энергоснабжение, теплоснабжение, водоснабжение и водоотведение объектов народного хозяйства и населения района в предстоящий осенне-зимний период. Закрепить ответственных лиц, предусмотрев персональную ответственность за своевременность и достоверность данных при оформлении паспортов готовности объектов. Принято решение до 1 сентября обеспечить необходимым запасом материально-технических ресурсов аварийно-технические службы на местах для оперативной ликвидации возможных аварий и неотложное проведение ремонтно-восстановительных работ; обеспечить приведение в надлежащее состояние котельных, создать необходимый запас топлива, прежде всего местных его видов, не менее 70% от годовой потребности. КУП «Копыльское ЖКХ» доведены задания по замене тепловых сетей, капитальному ремонту жилого фонда, объектов теплового хозяйства, водоснабжения. Ряд пунктов решения определяет предстоящую работу, которую необходимо выполнить отделам образования, культуры, УЗ «Копыльская ЦРБ», ГЛХУ «Копыльский лесхоз», Копыльскому филиалу ГП «Миноблтопливо», финансовому отделу райисполкома, всем руководителям организаций и предприятий.
Подгототовила Мария Шеина 
Самае запамінальнае
На гэтым тыдні ва ўсіх школах раёна паспяхова завяршыліся экзамены. Выпускнікі годна іх здалі і пацвердзілі свае адзнакі. Таксама неабходна ўзгадаць пра адкрыццё лагераў з дзённым знаходжаннем, дзе адпачнуць 920 навучэнцаў, а таксама пачалі сваю работу два кругласутачныя лагеры на базе школ-інтэрнатаў. Акрамя таго, на гэтым тыдні вялася падрыхтоўка да гарадскога выпускнога балю і да вечароў ва ўсіх школах раёна.
Давялося задумацца Яшчэ да завяршэння мінулага навучальнага года мы задумаліся наконт падрыхтоўкі школ да новага навучальнага года і ацяпляльнага перыяду, над дэталёвым аналізам работы ўстаноў адукацыі за мінулы год і задачамі на будучы, а таксама аб правядзенні жнівеньскіх секцый настаўнікаў-прадметнікаў і педагагічнай канферэнцыі. Усхвалявала Ажыятаж насельніцтва па куплі тавараў першай неабходнасці, у прыватнасці, цукру і солі, а таксама бытавой тэхнікі. Вядома, што ўсё роўна на ўсе выпадкі жыцця не назапасішся. Абрадавала Па выніках экзаменаў 10 выпускнікоў закончылі навучальны год і вучобу ў школе з залатым медалём. Заслугоўвае ўвагі перамога каманды Капыльскага раёна ў абласных спаборніцтвах “Бастыёны мужнасці”. Радуе, што адрадзілася даўно забытая традыцыя правядзення турзлётаў вучняў. А яшчэ дзякуючы планамернай рабоце адміністрацыі гімназіі №1 г. Капыля існуе конкурс на паступленне ў навучальную ўстанову, удзел у якім прымаюць навучэнцы сельскіх школ з Мажы, Жыліхава, Доктаравіч. Непакоіць Як і ўсё насельніцтва раёна, непакоіць гарачыня. Перажываю за нашы сельгасарганізацыі, за будучы ўраджай. А ў асабістым жыцці – экзаменацыйная сесія ў сына і абарона дыплома ў дачкі. Падрыхтаваў Сяргей КОЗЕЛ
15 июня 2011 года с 10.00 до 11.30 по тел. 55-6-16 состоится прямая линия с участием начальника Слуцкого межрайонного отдела управления Департамента финансовых расследований Комитета государственного контроля Республики Беларусь по Минской области и г. Минску Ивана Алексеевича БУГАРЕВИЧА по вопросам предпринимательства, налогообложения и нарушениях законодательства в этих отраслях. 
Каждая молодая семья стремится иметь собственное жилье, которое можно было бы благоустраивать по своему вкусу. Поэтому хотелось бы узнать, насколько благополучны жилищные условия населения Копыльского района?
Ольга С., г. Копыль
Подробности в разговоре Маргариты САКОВИЧ с начальником отдела статистики Копыльского района Галиной ЧИГИРЬ.— Галина Кирилловна, сколько квадратных метров общей площади приходится на одного жителя нашего района?
— Прежде всего, хочу отметить, что на начало 2011 года жилищный фонд Копыльского района составлял 1042,2 тысячи квадратных метров общей площади. В среднем на одного жителя района приходилось 32,8 квадратных метров общей площади, в том числе в городе — 25,5 кв. м, в сельских населенных пунктах — 36,1 кв. м.
— А каково же количество всех жилых строений?
— На 1 января 2011 года в районе насчитывалось 13,9 тысячи жилых строений. На долю государственной формы собственности приходилось 0,5 тысячи жилых строений, или 3,3% от всего жилищного фонда. Гражданам на праве личной собственности принадлежало 11,9 тысячи жилых домов. На начало 2011 года в районе числилось 17 тысяч квартир, из них двухкомнатные составляли 33,1%, трехкомнатные - 33,7%. На долю предприятий и организаций государственной формы собственности приходилась 1 тысяча квартир (5,8% от общего количества квартир).
— Насколько благоустроено жилье?
— Из общего количества квартир 37,5% оборудованы водопроводом, 34,8% - канализацией, 51,4% - центральным отоплением, 28,4% — горячим водоснабжением, 31,2% — ваннами (душем), 97,9% — газом, 1,2% — напольными электроплитами.
— Какова информация о желающих улучшить свои жилищные условия?
— На 1 января 2011 года на учете нуждающихся в улучшении жилищных условий состояло 835 граждан, из которых 123 (14,7%) имеют право на получение жилых помещений социального пользования. Из общего количества граждан 77 (9,2%) состоят на учете нуждающихся в улучшении жилищных условий более 10 лет.
— И скольким из них удалось отметить новоселье в прошлом году?
— За 2010 год 67 граждан улучшили жилищные условия, из них 41 - молодые семьи, 18 - многодетные семьи, три гражданина, имеющие право на получение жилых помещений социального пользования.
— Спасибо за информацию. 
Доводилось читать в печати о таком заболевании, как африканская чума свиней. Хотелось бы узнать подробнее, насколько она опасна и как избежать заражения?
Владимир К., г. Копыль
Подробности редакция узнала у главного ветеринарного врача района Леонида ПОЛЕЩУКА (на снимке):
— Африканская чума свиней, или ее иначе называют африканской лихорадкой, болезнью Монтгомери, АЧС, - острое контагиозное заболевание, протекающее в острой форме, характеризующееся быстрым течением и высокой смертностью (98-100%). В последние годы заболевание регистрировалось в Италии, странах юга Африки, в регионах Закавказья (Грузия, Армения, Южная Осетия, Азербайджан, Абхазия), Российской Федерации (Ростовская, Воронежская, Астраханская, Волгоградская, Ленинградская, Нижегородская, Мурманская области), в г. Санкт-Петербурге, Калмыкии, Чеченской республике, Адыгее, Дагестане, Северной Осетии — Алании. Только в текущем году последние случаи африканской чумы свиней регистрировались в Мурманской (6 апреля), Архангельской (7 апреля) и Ленинградской (17 марта) областях.
В мире не существует ветеринарных препаратов для лечения и профилактики этой болезни. Поэтому при возникновении АЧС всех свиней убивают и сжигают. Животные заражаются при поедании кормов, контаминированных вирусом, через органы дыхания, поврежденную кожу. Особую опасность представляют продукты убоя зараженных свиней (мясо, сало, кровь, кости, шкуры), пищевые и боенские отходы, используемые для кормления свиней без тщательной проварки. Вирус могут распространять люди, которые во время командировок и отпусков находились на инфицированных территориях.
При молниеносном течении болезни животные гибнут без каких-либо признаков. Температура тела повышается до 42°С, на коже появляются пустулы и язвы, супоросные свиноматки абортируют. Дикие свиньи могут болеть латентно, без клинических признаков. Если такие свиньи остались после болезни живыми, то они являются пожизненными носителями вируса.
Владельцам животных в качестве мер профилактики этого особо опасного заболевания рекомендуется соблюдать следующие правила, выполнение которых позволит сохранить здоровье животных и избежать заноса и распространение вируса АЧС на территории района и республики в целом:
— не допускать посещение личных подсобных хозяйств посторонними лицами;
— подвергать обязательной термиче- ской обработке пищевые отходы и корма перед скармливанием;
— не завозить свиней без согласования с Государственной ветеринарной службой района из других территорий;
— при обнаружении трупов диких свиней уведомить местный распорядительный орган и исполнительный орган или ветслужбу на местах;
— работники свиноводческих предприятий, увлекающиеся охотой, должны отказаться от охоты на дикого кабана во избежание возможного заноса вируса АЧС на территорию свинокомплексов.
Помните: выполнение вами этих рекомендаций позволит избежать заноса африканской чумы на территорию ваших подворий, сохранит свиней от заболевания, предотвратит экономические потери и усилит продовольственную безопасность нашей страны. 
(Працяг. Пачатак у № 42)
У Капылі з’явілася новая ўлада – прыслужнікі фашыстаў. Адразу ўстанаўлівалі свае парадкі, агітавалі да сябе на службу. Ніхто з мужчын не спакусіўся на іх прапановы. Пад прымусам застаўлялі працаваць. Пагражалі расправай. Асабліва палявалі на мужчын да 30 гадоў. Такі лёс спасціг маладую сям’ю Шкурынскіх, Аляксандра і Амілю — нашых добрых суседзяў. Тата параіў ім: бярыце з сабой дзяцей, самыя неабходныя пажыткі і далей ад Капыля. Дамовіліся з ім аб сустрэчах у лесе ў пэўныя дні. Ён перадаваў дзядзьку Сашу цёплую вопратку, харчы, навіны з Капыля. Тата наглядаў і за хатай суседзяў, агародам.
Шкурынскія жылі ў вёсцы Астрэйкі пад апекай міласэрных людзей Франца і Настассі Ярмалінскіх. Здавалася, усё ціха, пагроза мінавала. Ды не зусім. Адзін з паліцаяў даведаўся, што Шкурынскія пакінулі хату не без дапамогі майго таты. Дапытваўся, куды і чаму тата па начах на кані ездзіць. Не даў веры, што тата выганяе каня на начлег. Чуткі аб тым, што па вёсках мужчыны гуртуюцца ў партызанскія атрады, наводзілі жах на паліцаяў, падазрона глядзелі на ўсіх і на тату таксама. “Ты ведаеш, дзе Шкурынскія. І я ведаю. У партызанах. А ты ім дапамагаеш”, — настойваў паліцай. Запатрабаваў, каб тата забаранаваў узбярэжак Грэбелькі. Гэта было самае глыбокае месца ў цячэнні рэчкі Каменкі. Да вайны жыхары Капыля там адпачывалі, купаліся, лавілі рыбу. А цяпер туды ні нагой. З’явіліся новыя гаспадары. Тата адразу не зразумеў, навошта трэба баранаваць узбярэжжа. Паліцай лічыў, што яго замініравалі партызаны. Гэта быў жывёльны страх, а яшчэ большая помста чалавеку, які быў яму ворагам. Гразіў паліцай, што, калі бацька не выканае загад, забярэ каня, а самога адправіць на допыт ва ўчастак.
Тата шкадаваў каня і не збіраўся марна рызыкаваць жыццём сваім. Але, як расказваў маме, перад вачыма была я, безабароненае дарагое сонейка. Запрог каня, нацягнуў доўгія лейцы і пайшоў на ўзбярэжжа Грэбелькі. Вада ў ёй была халодная, бо надвор’е ў красавіку мокрае. Сам хадзіў у вадзе халоднай па падбародак, конь з баронкай на ўзбярэжку. Як высветлілася, мін на ім не было. Але паліцаю хацелася паздзеквацца больш, патрабаваў гэта рабіць кожны дзень. Тата вельмі застудзіў горла, моцна захварэў на ангіну. Хатнія лекі не дапамаглі. Бацька памёр. Пахавалі яго 10 красавіка 1943 года. Мне было два гады. Не памятаю тату, успамінаю па фотаздымку, які вісіць над маім ложкам, па добрых вачах, расказах родных і суседзяў. Зноў аўдавела мама, асірацелі мы з бабуляй. Увесь цяжар да канца вайны лёг на матуліны плечы. Бабуля была і мамай, і бабуляй. Увесь хатні парадак быў за ёю, да яго прывучала і мяне.
Пра дзяцінства сваё памятаю добра з 3 – 4 гадоў. Вайна скончылася. Вясеннія сонечныя дні. Мы — дзеці-аднагодкі — бегалі, скакалі. Раптам дзіцячая радасць замяняецца на страх. Пачулі гул самалёта. Інстынктыўна падаем на зямлю, закрываем галовы рукамі. Дарослыя супакойваюць нас. Маўляў, цяпер не трэба баяцца. “Свае” не будуць бамбіць, а “чужакоў” болей не пусцяць. Яшчэ доўга гэты страх мучыў нас. Прыйшоў час ісці ў школу. Дзіцячы страх змяніўся на прыемныя клопаты…
Гляджу на здымак 1949 года. Мы — дзеці суровага 1941 года — ужо скончылі першы клас. Нас было амаль трыццаць першакласнікаў. На здымак адважыліся не ўсе. Вясною большасць у школу хадзілі босымі, не мелі абутку, не было за што купіць. А калі і быў у каго-небудзь, то абувалі на свята. Усё ж адна дзяўчынка адважылася і села ў першы рад, бо вельмі хацелася паказаць абнову: блузку, спаднічку і галаўны ўбор, які ёй вельмі да твару. На жаль, імя і прозвішча гэтай дзяўчынкі не памятаю, бо ў другім класе яна з намі не вучылася. Назавём яе проста Света. І ўсё ж, хто яны, мае першыя школьныя сяброўкі і сябры?..
Першы рад: (злева направа) Зінка Іваноўская, Томка Шкілевіч, Валька Сеўрук, першая настаўніца Аляксандра Рыгораўна Маліноўская, Аня Гардзіевіч (аўтар нарыса), Света.
Другі рад: (злева направа) Шура Каваленя, Марат Кунцэвіч, Валера Хартановіч, Лёня Новік, Лілька Шкурынская.
Сярод нас, сямігодак, было шмат пераросткаў (так называлі дзяцей, якія ў вайну не змаглі наведваць школу). Аляксандра Рыгораўна клапацілася, каб мы былі дружнымі, шчырымі адзін да аднаго. Не хапала падручнікаў, даставаўся адзін на дзесяць вучняў. “Русанкаўцы” бралі на дзве гадзіны “Роднае слова”, перадавалі нам – “варашылаўцам”. А задачнікамі першымі карысталіся мы і ў тэрмін перадавалі на Русанкі. Пісалі алоўкамі на чым папала, бо сшыткаў не было. Аляксандра Рыгораўна падбадзёрвала нас, гаварыла, як добра цяпер без вайны. Вучыліся мы добра, стараліся. Як бы ні было цяжка ў матэрыяльных адносінах, пакаленне дзяцей вайны старалася абавязкова атрымаць сярэднюю адукацыю, а затым і вышэйшую.
Ганна АРЛОЎСКАЯ,
старшыня райсавета ветэранаў педагагічнай працы
(Працяг будзе) 
Вядомы вучоны-мастацтвазнаўца, цікавы публіцыст Сяргей Астапавіч Пятровіч пайшоў з жыцця маладым. Думаў адзначыць сваё 50-годдзе, і журналіст райгазеты «Слава працы» Усевалад Канстанцінавіч Гурыновіч на старонках выдання зычыў сябру шмат гадоў жыцця і творчых поспехаў. Яшчэ раніцай Сяргей чакаў гасцей, ды сэрца раптам спынілася, і ўжо запрошаныя на юбілей сядзелі за жалобным сталом.
Мабыць, на здароўі адбілася цяжкае дзяцінства. Нарадзіўся таленавіты хлопчык 12 красавіка 1931 года на вуліцы Садовай у Капылі. Рана застаўся без бацькі і разам з сястрычкамі Зінай і Аляксандрай спазнаў цяжкую працу. Маці выхавала ў іх дысцыплінаванасць і працавітасць, і таму дзеці лепш за суседскіх былі прыстасаваны да жыцця. Ды і настаўнікі СШ №1 Капыля вучылі паважаць старэйшых, прывівалі дзецям любоў да Айчыны.
Вучыўся Сярожа на “4” і “5”. Разам з Раманам Малюковічам, Георгіем Харытановічам, Сяргеем Пасюкевічам удзельнічаў у школьным драмгуртку. Творчае гарэнне было ва ўсіх аднакласнікаў. Не злічыць, колькі за гады вучобы ў школе яны паставілі спектакляў па п’есах Крапівы, Купалы, Гогаля. Сцэнічную дзейнасць арганізавала піянерважатая Соф’я Контусь. Яна і сёння з цеплынёй успамінае сваіх таленавітых артыстаў, асабліва Сяргея Пятровіча. Творчы школьны вопыт дапамог юнаку лёгка паступіць у Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут.
Сяргея Астапавіча лёс спачатку закіне ў рэспубліканскі тэатр юнага гледача. I тут, на больш высокім прафесіянальным узроўні, яму давядзецца паўтарыць ролі, якія выконваў у роднай школе, а таксама іграць у п’есах-казках “Горад майстроў”, “Прыгоды Чыпаліна” і іншых. У 1962 годзе ён абароніць кандыдацкую дысертацыю па мастацтвазнаўстве. Даследуе творчасць выдатных рэжысёраў Міровіча, Платонава, Галубка, вывучае тэатральную творчасць. 3- пад яго пяра выходзіць шматтомная праца “Народныя тэатры Беларусі” (1966). У кнізе даследуюцца аматарскія драматычныя калектывы рэспублікі, значнае месца адведзена Цімкавіцкаму народнаму тэатру, якім кіруе таленавіты рэжысёр Зінаіда Іосіфаўна Раманенка. Сяргей Астапавіч часты госць у цімкаўлян, ён заўсёды з задавальненнем глядзіць іх спектаклі.
Не забываў Сяргей Пятровіч родны Капыль, наведваў яго нават з кампазітарам Ігарам Лучанком. У час гэтых візітаў са сцэны РДК задушэўна гучалі песні пра Капыль, напісаныя Пятровічам і пакладзеныя на музыку Лучанком.
Яшчэ ў школьныя гады Сяргей палюбіў паэзію Якуба Коласа, Янкі Купалы, Максіма Багдановіча, і яна прабудзіла ў хлопчыка любоў да паэтычнага слова. У вершаваных радках ён апяваў хараство родных ваколіц, пісаў пра родны гарадок, пра каханне. Тонкая лірыка хлопчыка друкуецца ў райгазеце, яе з задавальненнем чытаюць капыляне. А колькі вельмі цікавых гістарычных матэрыялаў пад прозвішчам С.Пятровіч можна і сёння знайсці ў падшыўках “Слава працы”. Гэта і пра ўладальнікаў Капыля князёў Алелькаў, і пра старажытную архітэктуру нашага гарадка. Разам з капыльскім гісторыкам Барысам Багдановічам Сяргей Пятровіч выдасць кнігу “Капыль”, у якой ёсць шмат пра мінулае і сённяшняе нашага райцэнтра.
Сяргей Астапавіч шмат гадоў працаваў старшым навуковым супрацоўнікам Інстытута мовазнаўства, этнаграфіі і фальклору АН БССР. Затым, як ён лічыў, пяць доўгіх гадоў займаў пасаду намесніка міністра культуры. Пры сустрэчы ў рэдакцыі райгазеты ён нам гаварыў, што высокая пасада адабрала ў яго лепшыя гады для творчасці, ды і нерваў шмат страціў. Негледзячы на занятасць, прыязджаў у школу на сустрэчы з аднакласнікамі.
Паспеў напісаць яшчэ шмат вершаў і кніг (“Тэатральная самадзейнасць Савецкай Беларусі”, “Дзіцячы тэатр БССР”, “Якуб Колас і беларускі тэатр”), нямала манаграфій і артыкулаў у розныя беларускія энцыклапедыі. Яго багатая спадчына дапамагае людзям, узбагачае іх духоўна.
Іван ІГНАТЧЫК, г. Капыль
НА ЗДЫМКУ: Сяргей Астапавіч Пятровіч. 
Святкаване Тройцы на Беларусі прыпадае ў асноўным на першую палову чэрвеня. Яно адзначаецца на пяцідзясяты дзень пасля Вялікадня. У народзе Тройцу яшчэ называюць Сёмуха, Сёмік – сёмы тыдзень пасля Вялікадня.
Гэтае свята мае хрысціянскае паходжанне і святкавалася яно ў гонар сашэсця Святога Духа на апосталаў, якім суджана было несці ў народ праўду пра вучэнне Ісуса Хрыста і хрысціянскую рэлігію. Менавіта Бог-бацька, Бог-сын і Святы Дух і ўтвараюць святую тройцу. У народзе захаваліся і іншыя назвы гэтых дзён – Зялёныя святкі, Зелянец, Граная “нядзеля” – ад слова грань, мяжа пераходу ад вясны да лета.
Зялёныя святкі (Тройца) маюць асаблівую цікавасць, паколькі гэта лічыцца ўласна жаночым святам. Дзяўчаты, маладзіцы не толькі здяйсняюць абрадавыя рытуалы, выконваюць іх вербальную частку — траецкія песні, — але і самі па сабе з’яўляюцца рытуальнай складаючай абрадавых дзеянняў, г. зн. аб’ектам рытуалаў. Цэнтральная падзея свята – паход дзяўчат з песнямі ў лес з абрадавай ежай (абавязкова з яечняй), завіванне і развіванне вянкоў з маладых бярозак і абрад кумавання: звіўшы вершаліны дзвюх суседніх бярозак, дзяўчаты парамі тройчы праходзілі пад створанай такім чынам аркай, затым цалаваліся, пасля чаго ўжо лічыліся “кумкамі-сястрыцамі”. Бярозкі ўпрыгожвалі каляровымі стужкамі, яркімі хусцінкамі. Гэтае дрэва надзяляецца рысамі адухоўленай асобы, бо рытуальніцы заклікаюць яе радавацца таму, што “красны дзевіцы” нясуць святочныя падарункі (магчыма, гэты рытуал – анахранізм ахвярапрынашэнняў свяшчэннаму татэму ў часы язычніцтва).
Вядома, што на Зялёныя святкі ў паўднёвых рэгіёнах Беларусі (на Палессі) ва ўпрыгожванні хаты перавагу аддавалі клёну, хаця выкарыстоўвалі і бярозавыя галінкі і галіны іншых дрэў. Чаму ж абрад завівання і развівання вянкоў адбываўся на бярозе? Адказ трэба шукаць у натуральных спецыфічных уласцівасцях гэтага дрэва. У малодой бярозкі ствол белы, прыгожы, прамы і гнуткі, крона багатая, з павіслымі, доўгімі, мяккімі галінкамі, лісточкі дробныя і пяшчотныя. Прыбіраць яе па-святочнаму стужкамі і хустачкамі вельмі лёгка і зручна для дзяўчат. Вакол прыбранага дрэва вадзілі карагоды, спявалі. Згодна з песеннымі тэкстамі, у абрадзе кумавання прымалі ўдзел і маладыя замужніцы. Кумаванне, паводле ідэі абраду, забяспечвала роднасць душ тых, хто яго выконваў. Дзяўчаты, пакуміўшыся, станавіліся сёстрамі па духу (па царкоўных канонах кум і кума – духоўныя брат і сястра).
Звычай кумавання на Тройцу меў важнае пазітыўнае псіхалагічнае ўздзеянне на маладую замужніцу, якая апынулася сярод новага, нязвыклага асяроддзя: у чужой сям’і, у незнаёмай вёсцы. Кумаванне для яе – гэта прыём у агульную вясковую творчую сям’ю дзяўчат і маладзіц, што разам выконвалі каляндарна-абрадавыя традыцыі сельскай абшчыны і спалучалі ў адзін хор свае спевы. У гэтым хоры гучнеў, мацнеў, рабіўся больш упэўненым і голас новай замужніцы.
У абрадах траецкага цыкла ёсць і звычай багатага эстэтычнага напаўнення: на Тройцу дзяўчаты плялі вянкі і пускалі іх на раку (варажылі пра свой лёс і лёс мілага, пра будучае замужжа). Буйны росквіт прыроды на мяжы вясны і лета, раскошная зеляніна, лугі і палі ў квецені – хіба ж не найлепшая пара для дзяўчат, каб радавацца і цешыцца хараством наваколля, каб сплятаць рознакаляровыя кветкі і зялёныя галінкі дрэў у вянкі і ўпрыгожвацца імі. Калі ж вянкі для варажбы апускалі на ваду і яны павольна плылі па рацэ, дзяўчаты спявалі траецкія песні. Можна сабе ўявіць, як хараство запаўняла ўсю прастору святкавання: па-святочнаму прыбраных дзяўчат у вянках з рознакаляровых кветак, люстэрка ракі, пышны зялёны ўбор яе берагоў, вясковы люд, таксама па-святочнаму прыбраны, што прыйшоў палюбавацца прыгожым дзействам. І ў саміх абрадавых песнях народ заўсёды чэрпаў вялікую эстэтычную асалоду, паколькі меў чуйны слых да прыгажосці паэтычнага слова.
Зялёныя святкі – гэта водгалас праславянскага культу расліннасці. Мантычныя абрады-варожбы на Тройцу на вянках пра будучае дзяўчыны з’яўляюцца адметнай рысай свята. Ідэя стварэння новых сем’яў з’яўлялася не толькі лёсавызначальнай для вясковай моладзі, але была ўвасабленнем народнай маралі. Сям’я ўсведамлялася як галоўная ячэйка сельскага соцыума, як аснова маральна-духоўнага ўладкаваня асабістага лёсу чалавека.
Антон Гурскі,
кандыдат філалагічных навук, лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР
На снимке: А. Гурский 
