В век стремительного развития средств коммуникации рукописное письмо не теряет своей значимости.
Статистика письменных отправлений только подтверждает значимость письма — повышается процент деловой переписки, увеличивается объем заказной и личной корреспонденции. Такая тенденция вносит свои коррективы в работу РУП «Белпочта» — предприятие намерено внедрить новые автоматизированные технологии сортировки почты. Использование сортировочной машины позволит упростить и ускорить обработку и прохождение письменной корреспонденции по Беларуси и за ее пределы. В связи с этим необходимо напомнить о важности правильного оформления почтового отправления.
Алгоритм работы сортировочной машины заложен таким образом, что вначале считывается почтовый код (индекс), затем он сравнивается с адресом. При выявлении несоответствий в адресе письма автоматически направляются на ручную сортировку. Это значит, что правильное написание индекса и адреса значительно ускоряет сроки обработки и доставки корреспонденции.
Основные правила оформления почтовых отправлений.
Первым делом заполните данные отправителя письма, которые указываются в верхнем левом углу конверта (т. е. ваши адресные данные), адрес получателя — в правой нижней части. На внутренних почтовых отправлениях адрес должен быть написан на белорусском или русском языке, быть точным и полным и содержать следующие данные: фамилия, имя, отчество или наименование юридического лица, название улицы, номер дома, корпуса, квартиры, название населенного пункта, почтовый код, название отделения почтовой связи, района, области. При адресовании почтовых отправлений в города почтовый код указывается перед названием города.
Почтовый индекс является неотъемлемой частью адресных данных. Если вы не знаете или не уверены в точности индекса места назначения, уточните его в отделении почтовой связи или на сайте РУП «Белпочта» http://www.belpost.by/info/zipcode/. Обратите внимание, что на письмах и почтовых карточках с кодовым штампом индекс заполняется стилизованными цифрами чернилами черного или синего цвета. Ни в коем случае не сокращайте названия в адресе. То, что может быть понятно вам, необязательно будет понято другими.
На международных почтовых отправлениях адрес получателя должен быть написан на языке страны назначения либо на одном из международных языков — французском или английском. Название населенного пункта и страны назначения пишется заглавными буквами. Название страны назначения необходимо обязательно дублировать на белорусском или русском языках, например FRANCE (ФРАНЦИЯ). Адрес отправителя может быть написан на белорусском или русском языках. В этом случае необходимо дублировать название страны отправителя латинскими буквами, например БЕЛАРУСЬ (BELARUS).
На скорость доставки корреспонденции может повлиять любая небрежно написанная цифра или буква. А правильно написанные адреса и почтовые индексы позволят значительно ускорить процесс сортировки, понятно, что автоматическая машина сделает это гораздо быстрее человека — оператора сортировочного центра.
Пишите письма родным и близким, друзьям и знакомым в пределах республики и по всему миру, только правильно указывайте адрес, и ответ не заставит вас долго ждать!
Игорь Бурак,
заместитель начальника Копыльского районного узла почтовой связи
28 августа святая Церковь отмечает великий двунадесятый праздник — Успение Пресвятой Богородицы. Из всех Богородичных праздников к этому празднику прилагается большее внимание. Ни перед одним из Богородичных праздников нет поста, а перед Успением мы постимся две недели, приуготовляя себя к этому дню, потому что Успение — это особое событие из жизни Богоматери и из истории спасения рода человеческого.
Из церковного предания известно, что Богородица после Вознесения Господа оставалась на попечении апостола Иоанна Богослова. Для апостолов и всех верующих Она была утешением и назиданием. Она часто посещала памятные для Нее места, освященные присутствием Иисуса Христа, приходила молиться и на Голгофу, и на Елеонскую гору. Богородица, как и апостолы, неустанно проповедовала Евангелие, исцеляла людей, заботилась о новообращенных христианах. Однажды, во время молитвы у Гроба Господня, Архангел Гавриил возвестил Ее о скором переселении из этой жизни в жизнь Небесную, вечно блаженную. Для удостоверения в истине этого извещения Он подал Ей райскую ветвь, оставшуюся у Нее в руках, когда явление закончилось. Для Девы Марии это была весть радостная, долгожданная.
Перед кончиной Она обещала собравшимся апостолам не оставить мира в сиротстве и подавать помощь всем, прибегающим к Ней в молитве, и завещала перенести Ее тело в Гефсиманию, туда, где провел последнюю свою ночь перед крестными страданиями Ее Сын.
В час кончины необыкновенный свет осиял комнату, где лежала Божия Матерь — Сам Господь Иисус Христос, окруженный ангелами, явился и принял Ее пречистую душу.
При перенесении Ее тела в Гефсиманию совершались исцеления и чудеса. Так, на глазах у всех, был наказан хуливший Ее иудейский священник Афоний, получивший тут же и исцеление, после искреннего раскаяния. Милостивая при жизни, Она и в успении Своем никого не хотела опечалить, прощая по заповеди даже врагов.
По Божиему промыслу Апостол Фома не присутствовал при погребении Богородицы. Он пришел в Иерусалим на третий день и стал плакать возле гроба. Апостолы, сжалившись над ним, решили пойти и отвалить камень от могильной пещеры, чтобы дать ему возможность проститься с телом Божией Матери. Но когда открыли пещеру, то не нашли в ней пресвятого Ее тела, а только одни погребальные пелены. Изумленные апостолы возвратились все вместе в дом и молились Богу, чтобы Он открыл им, что стало с телом Божией Матери. Вечером, по окончании трапезы, во время молитвы они услышали ангельское пение. Посмотрев наверх, апостолы увидели в воздухе Божию Матерь, окруженную ангелами, в сиянии небесной славы. Божия Матерь сказала апостолам: «Радуйтесь! Я с вами во все дни; и всегда буду вашею молитвенницею перед Богом».
Апостолы в радости воскликнули: «Пресвятая Богородица, помогай нам!»
Отмечая этот праздник, мы особенно явственно ощущаем близость к роду человеческому Пречистой Богоматери, Которая «во Успении мира не оставила». Будем молить, чтобы Она оградила Отечество наше и всех нас Своим Материн- ским покровом, будем своей жизнью достойны Ея молитвенного предстательства. Пресвятая Богородица всегда с нами. Она умягчает Своей любовью наши хладные сердца и дает нам любовь Христову, которую мы должны пронести через всю нашу земную жизнь. Будем и в радостях, и в печалях обращаться к Пречистой, прося Ее материнского заступления и предстояния за нас пред Престолом Ея Возлюбленного Сына - Господа нашего Иисуса Христа.
Поздравляю всех вас с праздником Всеславного Успения Пречистой Богоматери!
Иерей Андрей Гладкий,
настоятель прихода храма Успения Пресвятой Богородицы д. Васильчицы
У раёне праходзіць дабрачынная акцыя «Падары радасць дзецям», якая працягнецца да 30 жніўня бягучага года.
Накіравана яна на аказанне дапамогі дзецям з праблемных, малазабяспечаных, шматдзетных сем’яў у падрыхтоўцы да новага навучальнага года.
Арганізацыі раёна актыўна дапамагаюць сацыяльна-педагагічнаму цэнтру, выдзяляюць патрэбныя сродкі. Аб гэтым расказала Зоя Бордак, якая выконвае абавязкі дырэктара СПЦ Капыльскага раёна.
– Сабраныя рэчы паступаюць у школы і дзіцячыя сады, – гаворыць Зоя Мікалаеўна. – Аўтапарк паабяцаў выдзеліць каля трох мільёнаў рублёў, Капыльская раённая арганізацыя РГА “Белая Русь” ужо вылучыла небходныя сродкі.
Як паведаміла Зоя Мікалаеўна, заяўкі былі пасланы многім арганізацыям раёна, у тым ліку – Капыльскаму філіялу ААТ “Слуцкі сыраробны камбінат” і філіялу №620 ААТ “ААБ Беларусбанк”.
Акрамя дзяржаўных устаноў удзел у акцыі прымаюць і простыя людзі, якія нават не прадстаўляюцца, а проста ўносяць свой уклад у добрую справу.
Капылянка Валянціна Лявонцьеўна Лявончык (на здымку) удзельнічае першы год і лічыць, што трэба дапамагчы дзецям, асабліва тым, хто застаўся без бацькоў.
– Дзеці-сіроты не вінаватыя, што жыццё выбрала іх, – падзялілася жанчына. – І я лічу, што гэта абавязак кожнага з нас – дапамагчы хлопчыкам і дзяўчынкам.
Павел ШЭІН
Фота аўтара
[/caption]
Арганізатары мерапрыемства — Беларускі рэспубліканскі саюз моладзі пры падтрымцы ААТ “Белаграпрамбанк” прапанавалі канкурсантам цікавую і насычаную праграму. Да першага этапа спаборніцтваў — “Візітнай карткі” — сем’і падрыхтаваліся грунтоўна. Нават не стаў перашкодай дождж, які, дарэчы, ішоў амаль на працягу ўсяго дня. Гледачам канкурсанты паказалі сапраўдную канцэртную праграму. Былі тут песні, вершы і нават сцэнкі.
[caption id="attachment_29611" align="aligncenter" width="443" caption="«Візітная картка» сям’і Лазарэвічаў"]
[/caption]
Другое выпрабаванне — конкурс падворкаў. Тут сем’і таксама былі на вышыні: дамашнія закаткі, паляўнічыя трафеі, вышыўкі, карціны, вырабы з прыроднага матэрыялу — усё гэта ледзь умяшчалася на выставе “Сямейны падворак”. Нельга не адзначыць тут асабіста капылян: аформлена ўсё было з густам. Гэта і не дзіўна: галоўным кансультантам у афармленні выставы была дырэктар раённага Цэнтра традыцыйнай культуры Галіна Гурло. Дарэчы, падворак сям’і Лазарэвічаў быў прызнаны самым лепшым.
[caption id="attachment_29613" align="aligncenter" width="443" caption="Інтэрв’ю для першага нацыянальнага тэлеканала"]
[/caption]
Валерый і Святлана пры падтрымцы дачкі Валерыі справіліся “на выдатна” з конкурсам дрывасекі, не зарабіўшы штрафных балаў. Іх час быў другім. Добра звязаў Валерый Лазарэвіч і венік для лазні. А вось каня гаспадар з гаспадыняй распрагалі і запрагалі ўдваіх. На гэта сям’я патраціла адну хвіліну і сем секунд. У “Спартыўнай эстафеце” ўдзельнікі пераадольвалі ўмоўную багну, збіралі і сартавалі бульбу. Тут капыляне таксама былі на “вышыні”. Іх вынік значыўся сярод трох лепшых у конкурсе.
Самым складаным, па прызнанні ўдзельнікаў, стаў заключны этап — “Інтэлектуалы вёскі”, дзе неабходна было адказаць на пытанні, якія датычыліся традыцый беларусаў. [caption id="attachment_29616" align="aligncenter" width="443" caption="На вязанні венікаў для лазні"]
[/caption]
Пакуль журы падлічвала балы, у актавай зале базы адпачынку адбыўся невялікі канцэрт з удзелам бярэзінскіх артыстаў самадзейнасці. І вось самы прыемны і хвалюючы момант — узнагароджванне ўдзельнікаў і пераможцаў абласнога этапа. Ад арганізатараў маладзёжнага праекта, Мінскага абласнога аб’яднання прафсаюзаў сем’і атрымалі дыпломы, памятныя падарункі. А сям’я Валерыя і Святланы Лазарэвічаў разам з дыпломам пераможцаў абласнога этапа атрымала галоўны прыз — кухонны камбайн. Але для іх узнагароды яшчэ не скончыліся. Па прызнанні Валерыя, яшчэ да паездкі ў Бярэзінскі раён кіраўніцтва ТАА “Белармбудкомплекс”, дзе ён працуе намеснікам дырэктара па будаўніцтве, за перамогу таксама паабяцала памятны падарунак.
[caption id="attachment_29618" align="aligncenter" width="443" caption="Конкурс «Дрывасекі»"]
[/caption]
Наперадзе ў маладой сям’і больш адказны этап: як след падрыхтавацца да фіналу “Уладара вёскі-2013”, які па традыцыі пройдзе на рэспубліканскім свяце “Дажынкі”.
Сяргей ЛАЗОЎСКІ
Фота аўтара
Охота как таковая.
Как известно, охота – один из видов пользования животным миром. Это выслеживание и добыча зверей и птиц для каких-либо целей. Законодательство Республики Беларусь в области охраны и использования животного мира и среды его обитания основывается на положениях Законов Республики Беларусь «О животном мире», «Об охране окружающей среды», Указа Президента Республики Беларусь №580 «О некоторых мерах по повышению эффективности ведения охотничьего хозяйства и рыбохозяйственной деятельности, совершенствованию государственного управления ими» и принимаемыми в соответствии с ними нормативными правовыми актами Республики Беларусь.
Нахождение в охотничьих угодьях с оружием, собаками, ловчими птицами, капканами и другими орудиями охоты либо с добытой продукцией охоты приравнивается к охоте. Но, пожалуй, одним из основных элементов охоты является оружие. И именно оно наиболее часто является объектом правонарушений.
Охота разрешается только в охотничьих угодьях, т. е. на части территории, которая является средой постоянного обитания охотничьих животных и используется или может использоваться для целей охоты и ведения охотничьего хозяйства.
В среде обитания
Лес – среда обитания животных, и животный мир – составная часть лесного комплекса, лесного фонда. Организация охоты и охотничьего хозяйства – один из видов лесного пользования, а уничтожение полезных для леса животных и птиц относится к числу нарушений лесного законодательства.
Охота на лесных участках, предоставленных для ведения охотничьего хозяйства, осуществляется в соответствии с Лесным Кодексом Республики Беларусь №420 от 14 июля 2000 г., законом Республики Беларусь №253-З от 10 июля 2007 г. «О животном мире».
Охотничьи хозяйства
Основная задача охотничьего хозяйства – создание и поддержание условий, необходимых для нормального осуществления промысловой и любительской охоты с целью охраны, комплексной эксплуатации и воспроизводства охотничьих ресурсов.
Охотничье хозяйство ведется на землях лесного фонда, сельскохозяйственного назначения, где имеются ресурсы охотничьих животных и разрешена их эксплуатация. Пользование участками лесного фонда для нужд охотничьего хозяйства может осуществляться на условиях аренды.
Объектами охотничьих отношений являются охотничьи животные. Государственный охотничий фонд состоит из млекопитающих и птиц, отнесенных к объектам охоты и находящихся в состоянии естественной свободы, кроме видов, подвидов и популяций, занесенных в Красную книгу Республики Беларусь.
Государство является собственником охотничьих животных и обладает полномочиями по оперативному управлению и распоряжению объектами собственности.
Определен список запрещенных способов и орудий охоты. К ним относятся, прежде всего, общественно опасные способы: применение отравляющих химических веществ, боевого оружия, выжигание травы, устройство ловчих ям. Запрещены способы охоты, связанные с массовой гибелью животных, – охота с применением транспортных средств, самолетов, вертолетов, катеров и т. п.
Что такое незаконная охота?
Это охота с нарушением каких-либо правовых норм: без соответствующего разрешения либо осуществляемая вопреки специальному запрету; осуществляемая лицом, вообще не имеющим права на охоту (не достигшим 18 лет, не состоящим членом общества охотников и т. д.), получившим лицензию без необходимых оснований, либо осуществляемая вне отведенных мест, в запрещенные сроки, запрещенными орудиями и способами. Нарушение этих норм влечет административную или уголовную ответственность.
Согласно Уголовному законодательству Республики Беларусь предусмотрена ответственность за совершение преступлений против экологической безопасности и природной среды в частности. Так, охота без надлежащего на то разрешения, либо в запрещенных местах, либо в запретное время, либо запрещенными орудиями и способами (незаконная охота), совершенная в течение года после наложения административного взыскания за такое же нарушение, карается штрафом или исправительными работами на срок до двух лет, или арестом на срок до шести месяцев.
За незаконную охоту на территории заповедника, национального парка, заказника, в зоне экологического бедствия или в зоне чрезвычайной экологической ситуации, либо добычу зверей или птиц, заведомо для виновного включенных в Красную книгу Республики Беларусь, либо незаконную охоту, повлекшую причинение ущерба в крупном размере, предусмотрены: штраф или арест на срок до шести месяцев; ограничение свободы на срок до двух лет либо же лишение свободы на срок до трех лет.
Незаконная охота, совершенная должностным лицом с использованием своих служебных полномочий, влечет за собой одно из следующих наказаний: лишение права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью со штрафом; ограничение свободы на срок до трех лет с лишением права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью; лишение свободы на срок до четырех лет с лишением права занимать определенные должности или заниматься определенной деятельностью.
Лишение свободы на срок до шести лет установлено за незаконную охоту, совершенную с использованием механического наземного, водного или воздушного транспортного средства либо повлекшую причинение ущерба в особо крупном размере.
Андрей АСТРЕЙКО,
старший инспектор отдела охраны правопорядка и профилактики Копыльского РОВД, майор милиции
Изготовление и поставка мебели на экспорт — один из приоритетных направлений промышленного развития Беларуси в настоящее время и на ближайшую перспективу. С ростом благосостояния белорусов растут требования и к качеству, комфортабельности, добротности мебели. Во все времена особое внимание со стороны потребителей уделялось безопасности мебельной продукции.
— С 1 июля 2014 г. решением Коллегии Таможенного союза Евразийской экономической комиссии №191 от 18 октября 2012 года на территории Таможенного союза введен в действие технический регламент ТР ТС 025/2012 «О безопасности мебельной продукции». Требования данного документа обязательны и распространяются на выпускаемую в обращение на единой территории Таможенного союза мебельную продукцию – изделия, наборы, гарнитуры мебели бытовой и общественных помещений, в том числе изготовленную по индивидуальным заказам. Согласно техническому регламенту, мебельная продукция должна быть изготовлена таким образом, чтобы при ее применении по назначению и при условии соблюдения правил, предусмотренных эксплуатационными документами, она обеспечивала: механическую, химическую и санитарно-гигиеническую, пожарную и электрическую безопасность.
Согласно ТР ТС 025/2012 мебельная продукция может быть выпущена в обращение на единой территории Таможенного союза при условии, что она прошла необходимые процедуры оценки (подтверждения) ее соответствия требованиям данного технического регламента, а также требованиям других технических регламентов Таможенного союза, действие которых на нее распространяются (ссылка на последние приведена в тексте ТР ТС 025/2012).Оценка подтверждения соответствия мебельной продукции требованиям вышеуказанных технических регламентов проводится в форме подтверждения соответствия (сертификации или декларирования) и в форме государственного контроля (надзора). Мебель детская, мебель для учебных заведений, мебель для дошкольных учреждений подлежит (с даты введения в действие ТР ТС 025/2012) обязательной сертификации, прочая бытовая мебель и мебель для общественных помещений, на которую распространяется требования ТР ТС 025/2012, подлежат обязательному декларированию.
РУП «Слуцкий центр стандартизации, метрологии и сертификации» имеет значимый опыт в области проведения оценки соответствия требованиям технических регламентов и других технических нормативных правовых актов в области технического регулирования в отношении продукции, в том числе мебели, изделий деревообработки, фурнитуры и иных материалов и комплектующих, а также в проведении квалификационных, сертификационных, типовых, периодических и контрольных испытаний данной продукции. Имеет действующие аттестаты аккредитации, выданные Национальным органом по аккредитации, на данные виды услуг, а также признание своей компетенции со стороны соответствующего органа Таможенного союза, дающее право на оказание услуг на его территории с выдачей соответствующих документов.
Наши контактные телефоны: (8-01795)46-4-71 — отдел сертификации; (8-01795)25-3-59 — отдел испытаний мебели и изделий деревообработки.
Вера Аляксандраўна Кіявіцкая з в. Кіявічы ўжо не першы раз удзельнічае ў конкурсе. Вось і сёлета яе сядзіба патанае ў кветках, ствараючы добры настрой.
Сядзіба Івана Канстанцінавіча Дылеўскага - адна з лепшых не толькі ў аг. Цімкавічы, але і на Капыльшчыне. Тут знайшлі месца кветкі рэдкіх гатункаў.
Кацярына Яфімаўна Дзятловіч з аг. Цімкавічы штогод прымае ўдзел у конкурсе і кожны раз здзіўляе сваёй фантазіяй, творчасцю, уменнем упрыгожыць прысядзібны ўчастак.
Ганна Сямёнаўна Кунцэвіч з в. Чарнагубава на сваёй сядзібе стварыла сапраўдны куточак хараства, да кветак дадала розныя мініяцюрныя архітэктурныя формы.
Ганна Аляксандраўна Фалько з в. Кукавічы не толькі стварае на сваім участку прыгажосць з кветак і іншых раслін, але і дапамагае іншым. Напрыклад, забяспечвае пасынкамі экзатычных дрэў усіх, хто жадае навесці прыгажосць на сваіх участках.
Сядзіба Святланы Канстанцінаўны Швайбовіч з в. Сцяпуры гарманічна ўключае ў сябе непаўторны прыродны ландшафт і творчы падыход самой гаспадыні і яе мужа (абое - мастакі) да афармлення кожнага куточка. Усё зроблена з густам і вялікай любоўю.
На падвор’і Аляксандры Пятроўны Нячай з в. Блеўчыцы вельмі цікавае афармленне, шмат экзатычных кветак.
З году ў год прыгажэе сядзіба Анатоля Мікалаевіча Буцько з аг. Скабін. Дапаўняюцца разнастайныя кампазіцыі з кветак і раслін, якія вельмі радуюць вока.
Зінаіда Іванаўна Карповіч з в. Балгавічы раней працавала майстрам па азеляненні на адным з прадпрыемстваў Мінска. Набыты вопыт і сёння ў даволі паважаным узросце дапамагае рабіць сваю сядзібу непаўторнай.
Ніна Іванаўна Іванова з в. Праснакі - надзвычай добры чалавек. Яе шчырасць і адкрытасць праяўляюцца не толькі ва ўчынках, але і ва ўтрыманні сваёй сядзібы, прыгажосць і ўтульнасць якой не могуць пакінуць нікога раўнадушным.
Неаднаразова ўдзельнічае ў конкурсе Таісія Адамаўна Гладкая з аг. Камень. Яе сядзіба дагледжана, расце мноства кветак.
Маіна Канстанцінаўна Канановіч з аг. Камень у конкурсе - першы раз. У гаспадыні - свае адметныя падыходы да навядзення парадку на сядзібе.
Нельга прайсці міма сядзібы Барыса Барысавіча Касцюка з аг. Старыца, дзе заўсёды прыгожа, з’яўляецца шмат дапаўненняў, якія ўзбагачаюць участак, робяць яго ўтульным і сапраўдным месцам для адпачынку.
На сядзібе Яўгеніі Аляксандраўны Якубовіч з аг Старыца заўсёды шмат кветак, усё дагледжана. Гэта гаворыць аб тым, што гаспадыня - надзвычай акуратны і творчы чалавек.
Любіць сваю сядзібу Валянціна Іосіфаўна Загорская, якая жыве ў аг. Пацейкі. Разам з мужам ствараюць прыгажосць з кветак, робяць участак утульным.
На прысядзібным участку Ніны Пятроўны Тарчыла з в. Душава заўсёды парадак. Радуюць сваім хараством кветкі.
Яшчэ здалёк прываблівае сядзіба Валянціны Міхайлаўны Жэбіт з аг. Пацейкі. Прыгажосць з мноства кветак тут наводзіцца не толькі на ўчастку, але і на вуліцы.
Неабыякавая да навядзення парадку на сваёй сядзібе Марыя Іосіфаўна Рудзеня з в. Душава. І назва вуліцы Сонечная натхняе яе на стварэнне прыгажосці.
Другі год удзельнічае ў конкурсе Яўгенія Мікалаеўна Цітко з в. Ч. Партызан. Яе сядзіба выдзяляецца асаблівым ландшафтам з морам кветак і разна-стайнасцю кампазіцый.
Ганна Васільеўна Паграбіцкая жыве ў в. Душава на вул. Сонечнай. Таму і сядзібу сваю робіць такой жа светлай, нібы з сонечнымі промнямі.
Сядзіба Веры Міхайлаўны Кіневіч з в. Ч. Партызан упершыню прадстаўлена на конкурс. Ёсць тут на што паглядзець, бо кожнаму куточку адведзена свая роля ў стварэнні агульнай непаўторнай кампазіцыі.
У аг. Мажа сядзіба Міхаіла Іванавіча Данілевіча выдзяляецца сваёй прыгажосцю, утульнасцю, акуратнасцю.
На ўчастку Марыі Сямёнаўны Лосік з. в. Душава заўсёды расце шмат кветак, ствараюцца кампазіцыі з іх, што робіць сядзібу прыгожай.
Нягледзячы на ўзрост, Марыя Сцяпанаўна Рымашэўская з в. Андросаўшчына стараецца наводзіць парадак на сваім двары, робіць яго ўтульным і прыгожым.
Праект падрыхтавала Марыя ШЭІНА
Фота Паўла ШЭІНА
Минским областным комитетом природных ресурсов и охраны окружающей среды и Минским областным унитарным предприятием «Редакция газеты «Мінская праўда» в рамках одиннадцатого Республиканского форума в 2013 году проведен областной конкурс среди редакций районных и городских газет, радиопрограмм на лучшее освещение вопросов природоохранной тематики.
Приятно отметить, что в числе победителей и творческий коллектив Редакции газеты «Слава працы», на страницах которой ведется пропаганда бережного отношения к природе. Благодаря творческой активности журналистов и работников природоохранных органов наша районка отмечена на областном уровне.
Мария ШЕИНА
17 жніўня адбыліся заключныя матчы другой лігі чэмпіянату Мінскай вобласці. Футбольны клуб “Капыль” праводзіў гульню ў г. Салігорску, дзе сустрэўся з мясцовым “Аўтамабілістам”.
Матч скончыўся з лікам 7:0 на карысць гаспадароў. Гэта гульня значна папсавала статыстыку капылянам: футбольны клуб заняў толькі трэцяе месца. Нагадаем, што з 10 гульняў капыльскія футбалісты выйгралі пяць матчаў, забіўшы 19 і прапусціўшы 23 мячы.
Сяргей ЛАЗОЎСКІ
Іду з работы паўз школьны стадыён. На футбольным полі ганяюць мяч хлапчукі гадоў 10-12-ці. У стракатых майках, шыкоўных красоўках, з рознакаляровымі бейсболкамі на галаве і без іх. Гульня жывая, азартная, эмацыянальная. Гучаць крыкі, воклічы. І сярод іх добра калі толькі трэць нармальных слоў, астатнія – мацюкі, мацяршчына, грубая лаянка.
Побач, у нейкім дзясятку метраў, цікаўныя дашкаляты з бліжэйшага дзіцячага сада ўсунулі насы ў сетку агароджы, сочаць за гульнёй. І, канечне ж, чуюць “вытанчаную” славеснасць сваіх старэйшых таварышаў. І, безумоўна, недзе ў падкорцы адкладваецца гэтая брыдкая лексіка з упамінаннем слова “маці”.
Мат, мацяршчына. Якую нянавісць трэба мець да другога чалавека, каб імкнучыся абразіць яго, прынізіць, у спалучэнні з другімі ўжываць слова “маці”. Мацяршчына так уелася ў нашу свядомасць, дзелавыя, бытавыя зносіны, што здаецца ўжо нормай. Сучасныя літаратары, асабліва расійскія, лічаць ледзь не шыкам перасыпаць як каштоўнымі камянямі тэксты сваіх сачыненняў ненарматыўнай лексікай, зэкаўскім сленгам. Гэта не проста засмечванне мовы, гэта знішчэнне яе. Цяжка ўявіць сабе такое ў творах Купалы, Пушкіна, Талстога, Дастаеў- скага. Задачай пісьменніка заўсёды было імкненне ўзнімаць духоўны, культурны, моўны ўзровень чытача на новую вышыню, вучыць дабрыні, прыгажосці, чалавечнасці, выхоўваць словам. А дрэнным словам, брыдкай лаянкай дабро не прыўеш, душу не закранеш. Правільней, закранеш, але ад гэтага яна не стане чысцей. А наадварот.
…Нядаўна перачытваў раман расійскага празаіка Алега Волкава “Пагружэнне ў цемру”. 27 гадоў ён правёў у сталінскіх лагерах, прайшоў, што называецца, усе кругі пекла. Але ў яго творы не знойдзеш не тое, што брыдкае, нават грубае слова. А наслухаўся іх за сваё жыццё ён даволі. Тым не менш дрэнных слоў не ўжывае. Бо лічыць, што мацяршчына – сведчанне дэградацыі асобы і знішчэння нацыі.
Увогуле, грубасць у адносінах паміж людзьмі, брыдкаслоўе сталі прыкметай часу. Бяздумна, бессаромна лаюцца ўсе – ад дашкольніка да пенсіянера. Прылюдна, у любым месцы. Некаторыя начальнікі, ужываючы лаянку пры зносінах з падначаленымі, падкрэсліваюць такім чынам сваю прастату і дэмакратычнасць.
У нашай краіне адносіны да жанчыны заўсёды былі паважлівымі, далікатнымі, добразычлівымі. На жаль, былі. Цяпер вылаяцца пры жанчынах у самых пачварных, адмыслова крыўдных выразах лічыцца ледзь не нормай. І, што самае дзіўнае, жанчыны на гэта практычна не рэагуюць.
Зараз, з вышыні пражытых гадоў, разумею наколькі высокамаральнымі, духоўна багатымі былі продкі. У нашай вялікай сям’і (я – дзясяты па ліку нараджэнец) ніколі не гучаў мат. Самымі строгімі словамі ўшчування ў вуснах маці было выказванне “А каб ты не дачакаўся!” Чаго не дачакаўся – і па сённяшні дзень не ведаю – ці яе міласці, ці гальніка па голым задзе. Але нас, бэйбусаў, тое ўшчуванне стрымлівала лепш за адмысловую лаянку.
На мой погляд, лаяцца з упамінаннем маці могуць толькі дзікуны, якія не ведаюць сэнсу, гадкасці, прыкрасці, мярзоўнай сутнасці мацяршчыны. Разумею хлопцаў, як іх цяпер называюць “каўказскай нацыянальнасці”, з якімі служыў у арміі. Яны пры непаважлівым упамінанні “мамы” лезлі ў бойку. Вось тут мы ў іх павінны павучыцца. А то як не стане нашых мам, енчым, слёзы льём, жалобімся, некаму скардзімся. Свайму сумленню трэба скардзіцца. І каяцца перад тымі, хто даў нам жыццё, дзякуючы каму мы пабачылі свет Божы, сонейка над галавой, галубоў у бла- кітным небе.
Адкуль жа бярэцца брыдкаслоўе, мацяршчына, як яны аблытваюць нашу паўсядзённасць? Адназначна на такое пытанне цяжка адказаць, хаця спрабаваў высветліць. Адзін кажа, што да моўнай неразборлівасці прызвычаіўся ў арміі, другі – у час вучобы ў “хабзайні” (ПТВ), трэці – што наслухаўся брыдоты на вуліцы. А на мой погляд, усё пачынаецца ў сям’і. Дакажу гэта на прыкладзе.
Аднойчы пяцігадовая дачка прынесла з дзіцячага садка “непаўнаматнае” слоўца. Можна было не заўважыць, або накрычаць, забараніць ужываць яго. Я ж папытаўся ў малечы, што яно азначае? Дачка не змагла адказаць, маўляў, так Васілёк казаў. Я спакойна растлумачыў прыкладны сэнс слова, адзначыў, што яно грубае, крыўднае і ўжываць яго непажадана ні ў садку, ні дома, ні на вуліцы.
Зараз дачцэ сорак гадоў, у яе пяцёра дзяцей, чацвёра з якіх ужо школьнікі. І ніколі не чуў у іх сям’і дрэннага слова. Хаця жывуць яны ў спрыяльных умовах – ходзяць у садок, у школу, гуляюць на вуліцы, купаюцца ў рэчцы. Бо няма для гэтага ў хатніх умовах глебы, падставы, матыву, існуе прыклад бацькоў.
Яшчэ старадаўнія мудрацы сцвярджалі, што слова мае не толькі сэнсавае, маральнае, духоўнае ўвасабленне, а і матэрыяльнае. У чалавека, на якога накіравана дрэннае слова, псуецца настрой, пагаршаецца здароўе, нават зніжаецца прадукцыйнасць працы. Дарэчы, сучасныя навукоўцы даказалі, што людзі, якія лаюцца без прычыны, брыдкасловяць, самі часта хварэюць, адчуваюць душэўны неспакой, настраёвую неўладкаванасць. І што самае ўхібнае – усё гэта перадаюць нашчадкам на генетычным узроўні.
Медыкі гавораць, што хваробу лягчэй папярэдзіць, чым лячыць. У нашай сітуацыі папярэ- джваць ужо позна – трэба лячыць. А лячэнне не заўсёды бывае безбалезнае. І тут да месца будуць усе сродкі – ад асветніцтва і мэтанакіраванай ідэалагічнай работы да адміністрацыйнага ўздзеяння.
Іван СУРМАН, член Беларускага Саюза журналістаў
