На основании протоколов, полученных от участковых избирательных комиссий и составленных в соответствии с требованиями статьи 55 Избирательного кодекса, окружная избирательная комиссия установила:
общее число избирателей по округу - 57 848;
число избирателей, принявших участие в голосовании, - 52 695;
число голосов, поданных за Бойко Анатолия Степановича, - 40 373;
число голосов, поданных за Куцера Михаила Ивановича, - 5 377;
число голосов, поданных против обоих кандидатов, - 6 188;
число недействительных бюллетеней - 757.
В соответствии со статьей 82 Избирательного кодекса Республики Беларусь окружная избирательная комиссия решила:
Считать избранным депутатом Палаты представителей Национального собрания Республики Беларусь по Копыльскому избирательному округу №66 Бойко Анатолия Степановича, 25 января 1954 года рождения, председателя Клецкого районного исполнительного комитета, проживающего в городе Клецке, беспартийного.
Окружная избирательная комиссия
Уладзімір, в. Бабоўня”
У Еўропу мыла пранікла ў XVII ст. Даступна яно было ў той час далёка не ўсім з-за высокага кошту і невялікіх маштабаў яго вытворчасці. Сапраўдная мылаварная прамысловасць развілася пазней — на пачатку XIX ст. дзякуючы працам французскага хіміка М. Шаўрэля. Вялікае значэнне мела тое, што ў 1820 г. іншы прадпрымальны француз Н. Леблан наладзіў масавы выпуск соды — абавязковага кампанента мылаварнай тэхналогіі.
З часу свайго ўзнікнення працэс прамысловай вытворчасці аднаго з найважнейшых мыйных сродкаў не зведаў прыкметных пераўтварэнняў. Сутнасць яго — гідроліз тлушчаў у шчолачным асяроддзі.
“Часта можна чуць: “Не пазяхай, бо і мяне заразіш”. Ці праўда гэта, і наогул, чаму людзі пазяхаюць, калі нават не хочацца спаць?
Вольга, аг. Семежава”
У медыцыне пазяханне называюць «рэфлекс, звязаны з працай ствалавой вобласці мозгу». Большасць пазваночных жывёл пазяхаюць міжвольна, але толькі людзі, шымпанзэ і некаторыя віды іншых малпаў здольныя пераймаць чужое пазяханне. Убачыўшы, як пазяхае нехта іншы, пачынаюць пазяхаць і навакольныя.
Новае даследаванне на дадзеную тэму прымушае выказаць здагадку, што з’ява гэта звязана з эмпаціяй. Гэта значыць, мы пачынаем пазяхаць, калі бачым, як гэта робяць навакольныя, таму што адчуваем неабходнасць падзяляць эмоцыі іншых людзей.
Іншыя ж лічаць, што пазяханне дазваляе накіраваць у мозг дадатковы кісларод. Гэта значыць, яно заклікана падтрымліваць у напружаныя моманты пэўны ўзровень пільнасці. Гэта дазваляе растлумачыць, чаму, напрыклад, людзі часта пазяхаюць, калі чакаюць якой-небудзь хвалюючай падзеі. Пазяханне часта нападае на спартсменаў перад спаборніцтвамі або на студэнтаў перад іспытам. Але гэта не тлумачыць, чаму пазяханне ў працэсе эвалюцыі ператварылася ў заразлівую з’яву. Паводле адной з тэорый, гэта звязана з тым, што людзі некалі жылі зграямі, як шымпанзэ, і для іх было важна адначасова класціся спаць. Так што пазяханне служыла і служыць сігналам аб тым, што настаў час сну.
“У нашым раёне, як, напэўна, і ў іншых мясцовасцях краіны, ёсць вёсачкі, якія сёння жывуць толькі ў памяці людзей. На карце іх, на жаль, ужо не знойдзеш. Нам добра вядомы мемарыял “Масявічы”, дзе ўшанавана памяць спаленых вёсак. Хацелася б даведацца, ці ёсць аналагічныя памятныя месцы ў іншых мясцовасцях?
Марыя, аг. Цімкавічы”
Непадалёку ад Вілейкі размясціўся адзіны ў Еўропе мемарыял, прысвечаны памяці вёсак, якія ўжо зніклі. Ён зроблены з валуноў, размешчаных па кругу. Самы вялікі камень важыць каля 25 тон. У цэнтры кола стаіць капліца ў выглядзе хатын-скага звана. На мемарыяльных камянях указаны назвы вёсак, якія зніклі з карты раёна за 70 гадоў — з 1939 па 2009 г.
Дарэчы, вёскі знікаюць з геаграфічных карт не толькі таму, што там не стала жыхароў. Некаторыя з іх атрымліваюць новыя назвы. Да прыкладу, на Капыльшчыне вёска Кабыльчыцы перайменавана ў Калінава, Лапухі — у Дунаева, Пукава — у Камсамольскую, Свінка — у Лугавую.
“На жаль, мінулі тыя часы, калі мы з задавальненнем атрымлівалі лісты ад сваякоў і знаёмых і з такім жа задавальненнем адказвалі на іх. А вось калі ўзніклі першыя паштовыя канверты, паштоўкі?
Таццяна, аг. Пацейкі”
Само слова «канверт» бярэ пачатак ад лацiнскага дзеяслова, якi азначае «пераўтвараць, змяняць, абгортваць». Выходзiць, яго гiсторыя бярэ пачатак з тых часоў, калi ў канверт пераўтваралi пiсьмо. Але сама ахоўная абалонка пiсьма была вядома яшчэ раней: напрыклад, у Асiрыi глiняная таблiчка, надпiс на якой не прызначаўся для чужых вачэй, «абгортвалася» таксама ў глiняную абалонку, на якой пiсалi прозвiшча адрасата i затым яе абпальвалi. Каб прачытаць гэта пасланне, трэба было найперш разбiць глiняны «канверт».
Да захавання тайны перапiскi чалавек iмкнуўся ва ўсе часы. Таму сапраўднай знаходкай для еўрапейцаў стаў увезены ў Еўропу з Кiтая, праз Iндыю, сургуч — «iспанскi воск», як яго называлi ў Францыi (у Францыю старажытная кiтайская вынаходка была завезена iспанскiмi мараплаўцамi). Рэльефныя пячаткi з сургучу не дазвалялi азнаёмiцца са зместам пiсьма нiводнаму чалавеку, акрамя адрасата.
У Еўропе вырабам сургучу займалiся цэлыя заводы. Сургуч варыўся на аснове смалiстых рэчываў цi воску з дабаўленнем мелу i гiпсу, затым афарбоўваўся ўльтрамарынам, сажай i iншымi мiнеральнымi фарбамi. А для таго, каб не раздражняць органы нюху пахам гарачай смалы, у сургуч дабаўлялася гваздзiчковае масла. Галоўнае патрабаванне, якое прад’яўлялася да сургучу, — яго ўстойлiвасць да спякоты: сургуч павiнен быў выносiць самую высокую летнюю тэмпературу i ў той жа час лёгка плавiцца ад полымя свечкi.
Мiж iншым, нейкi час сургуч выконваў, акрамя ахоўнага, яшчэ адно прызначэнне: каляровы сургуч паведамляў адрасату аб змесце паслання яшчэ да таго моманту, як пакет распячатаюць. Так, у Францыi белая сургучная пячатка паведамляла аб вяселлi, чорная — аб смерцi, шакаладная — звала на банкет, а чырвоны сургуч указваў на дзелавы змест паслання. Пры iншых абставiнах выкарыстоўвалiся таксама зялёныя, шэрыя, жоўтыя i нават рубiнавыя пячаткi.
Самастойныя папяровыя канверты з’явiлiся на свет у XVII стагоддзi, але iх масавы выпуск для паштовых мэтаў пачаўся па iнiцыятыве англiйскага кнiжнага гандляра Бруера толькi ў 20-х гадах XIX стагоддзя. У Расiйскай жа iмперыi канверт з’явiўся ў 1845 годзе.
Канстанцін КАРНЯЛЮК,
г. Віцебск
