■ Каманда Капыльскага раёна[/caption]
Усяго ў заездзе ўзялі ўдзел каля 30 каманд: работнікі апаратаў гар- і райвыканкамаў, старшыні раённых і Жодзінскага гарадскога Саветаў дэпутатаў, структурных падраздзяленняў Мінаблвыканкама, падраздзяленняў сілавых структур, а таксама арганізацый, прадпрыемстваў і грамадскіх аб’яднанняў.
На Міншчыне штогадовыя велапрабегі ўжо сталі добрай традыцыяй. Такія спартыўныя мерапрыемствы аб’ядноўваюць людзей розных прафесій, прыцягваюць да заняткаў спортам, спрыяюць папулярызацыі здаровага ладу жыцця, захаванню нацыянальных традыцый беларускага народа, прапагандзе веласіпеднага спорту як сродку актыўнага адпачынку і ўмацавання здароўя.
Адкрыццё мерапрыемства прайшло на цэнтральнай плошчы Слуцка. Удзельнікаў велатура прывітала старшыня Мінскага абласнога Савета дэпутатаў Наталля Якубіцкая. З наказам да веласіпедыстаў звярнуўся і савецкі велагоншчык, алімпійскі чэмпіён 1976 года ў Манрэалі, а таксама чэмпіён свету 1977 года Уладзімір Камінскі. Адкрыццё прадоўжылася ўскладаннем кветак да мемарыяла воінам, якія загінулі ў Вялікай Айчыннай вайне. Пасля ўрачыстай часткі быў дадзены старт масавага велапрабегу працягласцю 44 кіламетры, канчатковы прыпынак якога — зона кемпінгавага адпачынку і аматарскага рыбалоўства ў вёсцы Рудня. Усіх удзельнікаў пасля маршруту чакалі спартыўная і культурна-забаўляльная праграмы, якія ўключалі ў сябе спаборніцтвы па пляжным валейболе, дартсе, стральбе з пнеўматычнай вінтоўкі і падняцці гіры.
Самы актыўны ўдзел у веламарафоне па памятных мясцінах прыняла і каманда Капыльскага раёна. У ліку тых, хто непасрэдна адстойваў гонар нашага краю, старшыня раённага Савета дэпутатаў Ірына Кісляк, намеснікі старшыні райвыканкама Аляксандр Ліпніцкі і Алена Васілеўская, начальнік фінансавага аддзела Андрэй Гірко, старшы інспектар кіраўніцтва спраў райвыканкама Ірына Грыцэвіч, дырэктар фізкультурна-аздараўленчага цэнтра Віктар Васілеўскі, дырэктар ДЮСШ Беларускага прафсаюза работнікаў АПК Дзмітрый Була, супрацоўнік РАНС Яўген Дарашэвіч. Дзякуючы зладжанасці і вынослівасці ім удалося пераадолець даволі працяглы маршрут.
Сяргей КОЗЕЛ 
■ Падчас наведвання ляснога гадавальніка[/caption]
Спачатку дэпутаты наведалі пастаянны лясны гадавальнік і дэндрапарк. У лясгасе, як расказаў яго дырэктар, дэпутат Мінскага абласнога Савета дэпутатаў Сяргей Ульдзіновіч, вядзецца мэтанакіраваная работа па стварэнні лясных культур цвердалістых парод. З гэтай мэтай штогод на плошчы каля 47 га праводзяцца пасадкі лясных культур: дуба, ясеня і клёна. Патрэбу ў якасным пасадачным матэрыяле плануецца поўнасцю вырашыць пры дапамозе ляснога гадавальніка. У 2017 годзе пачалася і сёлета праходзіць яго поўная рэканструкцыя. Там плануецца вырошчваць шырокі спектр дэкаратыўных парод, якія карыстаюцца пастаянным попытам у насельніцтва і розных арганізацый.
Народныя выбраннікі таксама пабывалі на тэрыторыі Старыцкага вопытна-вытворчага лясніцтва, азнаёміліся з дрэваапрацоўчай вытворчасцю ў Колаўскім лясніцтве. За перыяд 2011–2017 гадоў праведзена комплексная мадэрнізацыя цэха дрэваапрацоўкі. Гэта дазволіла пашырыць асартымент выпускаемай прадукцыі, павялічыць аб’ём перапрацоўкі сыравіны, вытворчасць і рэалізацыю піламатэрыялаў. Выручка цэха дрэваапрацоўкі на сёння складае каля 60% ад агульнай выручкі лясгаса. Як адзначыў Сяргей Ульдзіновіч, апошнім часам усе лясгасы значна павялічылі аб’ёмы лесанарыхтоўкі. Звязана гэта ў першую чаргу з усыханнем (пашкоджаннем караедам) лясных насаджэнняў. З працэсам высечкі, догляду і распрацоўкі пашкоджаных участкаў удзельнікі сесіі азнаёміліся на тэрыторыі Колаўскага лясніцтва.
Шмат уражанняў пакінула экскурсія па экалагічнай сцежцы «Сцяжынка нашых адкрыццяў».
Сяргей КОЗЕЛ 
І, нягледзячы на даволі малады ўзрост свайго існавання (усяго два гады), гэты від сабраў ужо шмат сваіх прыхільнікаў. Кожны год спаборніцтвы становяцца ўсё больш экстрэмальнымі: на трасе з’яўляецца шэраг незвычайных і захапляльных навінак, дзе аматары бегу могуць змагацца як са штучнымі, так і з натуральнымі перашкодамі, створанымі самой прыродай. Яго ўдзельнікамі ўжо сталі не толькі жыхары нашай краіны, але і Расіі, Украіны, Літвы.
P.S. Дарэчы, гэта не поўны спіс брэндаў Капыльшчыны. Паступова ён будзе дапаўняцца. 
Сергей Мисюченко (слева) в момент награждения[/caption]
В соревнованиях принимал участие и наш земляк Сергей Мисюченко. Он стал победителем на дистанции 5 км в возрастной категории 40+. Его время 19:17. 
Аднойчы, недзе яшчэ ў 30-я гады, маці Адама Русака Марыя Ігнатаўна праводзіла яго ў Ленінград і папрасіла: «Напішы, сынку, як ты дабраўся. Суцеш радаснай вестачкай». Праз пэўны час яна атрымала пісьмо, якое заканчвалася такімі словамі: «Бывайце здаровы, жывіце багата, а я ўжо прыехаў да дому, да хаты. У вашым калгасе шырокае поле. Няхай жа на шчасце цвіце ваша доля». Першай песню заспявала маці на вядомы вясельны матыў. Потым падхапілі суседзі, вёска і акруга. Песня пайшла ў свет.
Доўгі час верш лічыўся народным… Пазней адбылося пасяджэнне Саюза пісьменнікаў Беларусі, на якім аўтарства Адама Русака ўсё ж такі было даказана.
Пасля публікацыі верш адразу заўважылі кампазітары. Упершыню песня загучала на музыку, якую напісаў У.Р. Захараў, мастацкі кіраўнік хору імя Пятніцкага. Аднак доўгую славу прынесла менавіта музыка сябра Русака — Ісаака Любана. Песня «Бывайце здаровы» прагучала 15 чэрвеня 1937 года ў выкананні народнай артысткі БССР Ларысы Александроўскай пасля завяршэння рэспубліканскага партыйнага з’езда ў Мінску. Сярод першых выканаўцаў песні і Леанід Уцёсаў. Падчас Вялікай Айчыннай песня гучала на франтах у розных варыяцыях. Сярод пазнейшых выканаўцаў — ансамбль «Песняры» пад кіраўніцтвам Уладзіміра Мулявіна, Іосіф Кабзон, Зміцер Вайцюшкевіч. 
«У нас дописывается сценарий. Уточняется состав артистов, дипломатов — это и есть 10%. Город практически готов. Высажены все цветы, что крайне редко бывает. Обычно все высаживается в последнюю ночь», — рассказала Стельмах.
День письменности пройдет 1 и 2 сентября в городе Иваново Брестской области. На празднование прибудут не только зрители из разных городов Беларуси, но и делегации из России, Венгрии, Молдовы. Размещать гостей и туристов планируется не только в самом Иваново, но и в Пинске.
«Праздник, мало того, что это культурное событие. Для местных властей это очень важно — привести в порядок то, что не приведено», — добавила она.
Тема нынешнего, 25-го Дня письменности — малая родина. В рамках празднования 1 сентября в музее Наполеона Орды в Вороцевичах пройдет международный круглый стол, в котором примут участие представители 13 стран мира, среди которых даже Иран и Эквадор. Тема дискуссии: «Мастацкая літаратура як шлях адзін да аднаго».
А в самом Иваново 2 сентября в режиме нон-стоп будут проходить презентации изданий и встречи с авторами. Также состоится финал республиканского конкурса юных чтецов «Живая классика», а на главной сцене вручат «Национальную литературную премию».
Назван также город, который примет День письменности в следующем году — им станет Слоним. 
У 2010 годзе, у рамках сумеснага праекта Еўрапейскага саюза і Праграмы ААН «Устойлівае развіццё на мясцовым узроўні», на базе Цэнтра ткацтва пачала працаваць «Школа ткачоў».
Адным з буйнейшых цэнтраў ткацтва з’яўляецца вёска Семежава, дзе чырвона-белыя ручнікі ткаліся дзесьці да канца 80-х гадоў мінулага стагоддзя. Ёсць меркаванне, што бытаванне закладной тэхнікі на Капыльшчыне звязана з былой вытворчасцю на мясцовых мануфактурах шпалераў і дываноў у габеленавай тэхніцы, бо яны вельмі падобныя. У Семежаве і зараз у многіх хатах можна ўбачыць вялікія калекцыі тканых вырабаў. Значнае месца займаюць рэчы, вытканыя закладной тэхнікай, якую называлі «Старасвецкае ткацтва» ці «Старасвецкае натыканне», а па-семежаўску — «у матрушы». 
Бацька Казіміра, Сцяпан, быў дзясятнікам у грозаўскага пана Мержаеўскага. Яны нават пасябравалі, і капылянін у гонар сябра ўзяў яго імя Севярын, таму мастака і завуць Казімір Севярынавіч. У 1878 годзе ў Капылі нарадзіўся Казімір, а за ім і Павел. У свой час бацька Казіміра ўдзельнічаў у паўстанні Каліноўскага, але нават праз два дзясяткі гадоў царскія сышчыкі па даносе сталі сачыць за ім, і, каб не трапіць у пастку, ён вырашыў збегчы ва Украіну. Каля Кіева ў той час жыло шмат беларусаў, яны і дапамаглі выправіць дакументы і тым самым замесці сляды. Калі Казіміру было гадоў 10 ці 12, сям’я Сцяпана-Севярына вярнулася ў родны Капыль. Малевіч сам пра сябе пазней пісаў: «Я сын Сцяпана-Севярына Хітрага, хацеў бы прыехаць і пабываць у родным мястэчку Капылі і сустрэцца з сябрамі».
Яго карціны зараз каштуюць вельмі дорага. Напрыклад, «Супрэматычная кампазіцыя» прададзена на аўкцыёне Сотбіс (Нью-Ёрк) за $ 60 млн, а «Містычны супрэматызм» на тым жа аўкцыёне — за $ 37,77 млн. 
Доўгі час яго ўзначальваў Валянцін Мотуз. Званне народнага атрымаў у 1987 годзе і рэгулярна пацвярджае яго. Аснову ўдзельнікаў складаюць выкладчыкі Капыльскай дзіцячай школы мастацтваў і раённага Цэнтра культуры. Калектыў выступаў далёка за межамі Беларусі: Фінляндыя, Украіна, Расія, з’яўляецца дыпламантам шматлікіх творчых конкурсаў, удзельнікам раённых і абласных мерапрыемстваў.
Не так даўно «Капыльскія дудары» (кіраўнік Святлана Салавей) сталі ганаровымі гасцямі творчага юбілейнага вечара нашага земляка музыканта Дзмітрыя Ровенскага ў г. Мінску. 
■ Прадстаўнікі роду Алелькавічаў[/caption]
Алелькавiчы належалi да адной з магутных галiн яшчэ больш старажытнай дынастыi Гедымiнавiчаў. Заснавальнікам роду лiчыцца Аляксандр (Алелька) — сын кiеўскага князя Уладзiмiра, унук вялiкага князя лiтоўскага Альгерда, праўнук Гедымiна. У 1417 годзе ён ажаніўся з унучкай Вiтаўта Вялiкага Настассяй — дачкой вялiкага князя маскоўскага Васiля Дзмiтравiча i Cоф’i Вiтаўтаўны. Быў князем капыльскiм, слуцкiм, кiеўскiм.
Kaлi ў 1430 годзе памёр вялiкi князь лiтоўскi Вiтаўт, сярод тых, каго хацелi бачыць яго пераемнiкам, называлi i Алельку Уладзiмiравiча Слуцкага. Яго ведалi як таленавiтага военачальнiка, разважлiвага дыпламата. Разам са сваiм палком i братамi Iванам i Андрэем ён браў удзел у бiтве народаў на Грунвальдскiм полi. У лiку iншых пераможцаў браты Слуцкiя паставiлi свае подпісы пад мiрным Мельнскiм дагаворам з Тэўтонскiм ордэнам.
Міхаіл — князь капыльскі
Князь Алелька (1380–1454) імкнуўся вярнуць адабранае ў яго бацькі Кіеўскае княства, чаго ўрэшце дамогся. І калі ў 1443 годзе адправіўся ў Кіеў, то ў Слуцкім княстве, якое таксама заставалася ў яго, намеснікамі пакінуў сыноў. Старэйшаму Сімяону даверыў Слуцк, малодшаму Міхаілу — Капыль. Менавіта з гаспадарання Міхаіла Алелькавіча сучасныя гісторыкі пачынаюць размову пра Капыльскае княства, якое ўяўляла сабою невялікі ўдзел у межах княства Слуцкага.
[caption id="attachment_69213" align="alignleft" width="380"]
■ Пячатка Аляксандра Алелькі[/caption]
Пасля смерці бацькі, у 1454 годзе, старэйшы сын Алелькі Сімяон І Аляксандравіч (1420–1470) замест яго адправіўся ў Кіеў, а гаспадаром аб’яднанай Случчыны стаў малодшы Міхаіл Аляксандравіч (1425–1481). Хутчэй за ўсё, ён добра ўладкаваўся ў Капылі, таму княжацкая сям’я не пакінула яго дзеля Слуцка. Дарэчы, Міхаіл быў намеснiкам вялiкага князя лiтоўскага Kaзiмipa IV Ягелончыка ў Вялiкiм Ноўгарадзе. Але яго мэтай быў Кіеў. І пасля таго, як у 1480 годзе кіеўскага ваяводу Марціна Гаштольда перавялі ваяводам у Трокі, а ў Кіеў прызначылі Івана Хадкевіча, Міхаіл Алелькавіч разам з прыхільнікамі пачаў дзейнічаць. Аднак замова была раскрыта. Міхаіл Алелькавіч і Іван Гальшанскі пакараны смерцю ў жніўні 1481 года. Ужо пасля смерці Міхаіла ў Слуцк з Капыля пераехаў яго сын Сімяон II Алелькавіч (1460–1505) і вельмі добра ўмацаваў слуцкі дзядзінец, ператварыўшы яго ў непрыступную крэпасць. Аб’яднаная ж Случчына з цэнтрам у Капылі да пераезду Алелькавічаў у Слуцк называлася Капыльска-Слуцкім княствам.
Падзел княства
Калі кіеўскага князя Сімяона І Аляксандравіча не стала, вялікі князь літоўскі замест Кіеўскага княства даў яго нашчадкам — жонцы Марыі і дзецям — княства Пінскае. Але княгіня Марыя Пінскам была не задаволена і захацела вярнуцца ў Слуцк, дзе жыла да ад’езду ў Кіеў. Зноў з’явілася пагроза падзелу Слуцкага княства на ўдзелы. У Міхаіла Алелькавіча абмежавацца толькі Капыльшчынай жадання не было, ён выступіў супраць вяртання сям’і старэйшага брата. Спрэчку паміж сваякамі разглядаў велікакняжацкі суд, які вынес рашэнне: за княгіняй Марыяй і яе дзецьмі замацаваць Пінскае княства — яно станавілася спадчынай старэйшай галіны роду Алелькавічаў, а за князем Міхаілам Алелькавічам і яго дзецьмі — княства Слуцкае, якое аб’яўлялася спадчынай малодшай галіны роду Алелькавічаў.
Такім чынам, мы бачым, што ў Слуцка-Капыльскім (альбо Капыльска-Слуцкім) княстве існавалі дзве сталіцы. І ў Капылі, і ў Слуцку былі замкі з княжацкімі палацамі.
Капыль самастойны
Зноў самастойным цэнтрам Капыль становіцца пасля смерці слуцкага князя Юрыя І Сімяонавіча (1492–1542), калі Слуцкае княства падзялілі яго сыны. Старэйшы Юрый II Юр’евіч (1530–1578) атрымаў Слуцк, Капыль — малодшы Сімяон III Юр’евіч (? –1560). Аднак, як і раней, Капыльскае княства заставалася адміністрацыйнай адзінкай у межах агульнага Слуцкага княства. Абодва браты разам пастаўлялі ад сваіх уладанняў войска ў склад літоўскага войска. Тым не менш гістарычныя дакументы сведчаць, што адносіны між братамі не заўсёды былі бясхмарнымі.
Пасля смерці малодшага брата, у якога не засталося спадчыннікаў, Капыльскае княства далучылася да ўладанняў Юрыя II Юр’евіча. Аднак напрыканцы свайго жыцця гэтаму князю зноў прыйшлося дзяліць княства паміж сваімі трыма сынамі. Большыя часткі Слуцка і Случчыны дасталіся Юрыю III (1559–1586), меншая частка Слуцка (Зарэчча), Капыль і Капыльшчына — сярэдняму Сімяону IV (Яну-Сімяону) (1560–1592), а малодшаму Аляксандру II (1563–1591) — слуцкае прадмесце Востраў і шэраг маёнткаў. Пасля смерці ўсіх братоў падзеленае Слуцкае княства зноў аб’ядналася ў руках адзінай спадчынніцы Сафіі Алелькавіч (1585–1612).
Крыху пра насельніцтва
Дарэчы, што да этнічнага складу насельніцтва капыльскай краіны на пачатку XV ст., то ён быў неаднастайны. Побач з карэнным насельніцтвам у краі мусілі пражываць даволі шматлікія выхадцы з Прусіі, якія знайшлі тут прытулак. Некаторыя з іх былі паселены ў Капылі і ваколіцах літоўскімі князямі і павінны былі несці ваенную службу. Такія назвы, як Прусы, Вялікія Прусы, Скабін недвухсэнсоўна сведчаць на карысць прысутнасці сярод мясцовага насельніцтва даволі шматлікіх ураджэнцаў Прусіі. Пасяляючы прускіх выхадцаў у новадалучаных землях, літоўскія князі тым самым не толькі павялічвалі колькасць насельніцтва, так патрэбнага для нясення розных службаў, але і за кошт «асаднікаў» умацоўвалі сваю сацыяльную базу сярод мясцовага насельніцтва.
Пра Сафію Слуцкую
[caption id="attachment_69212" align="aligncenter" width="339"]
■ Помнік Сафіі Слуцкай у г. Слуцку[/caption]
Мошчы святой Сафіi Слуцкай захоўваюцца ў Свята-Духавым кафедральным саборы ў Мiнску. I да гэтага часу яе iмя аб’ядноўвае вернiкаў беларускай зямлi.
Падрыхтавала Дзіяна ТКАЧЭНКА
