І паэт, і даследчык...
[caption id="attachment_55053" align="alignleft" width="294"]

Даведачна. Працаваў у Наркамаце асветы БССР. У 1920-я — у газеце «Савецкая Беларусь», у тэрміналагічнай камісіі Інбелкульта; займаўся ў аспірантуры. У 1929—1930 — навуковы супрацоўнік Інстытута мовы БелАН. Браў удзел у стварэнні тэрміналагічных слоўнікаў; падрыхтаваў і выдаў слоўнік «Тэхнічная тэрміналогія», рыхтаваў слоўнік краўцоўскай мовы Капыля і краёвы слоўнік Капыльшчыны (матэрыялы загінулі падчас Вялікай Айчыннай вайны). Быў членам літаб’яднанняў «Маладняк», «Полымя», «Пробліск». Член Саюза пісьменнікаў СССР (з 1934).[/caption]
Жыццё Алеся Гурло не было працяглым (усяго 46 гадоў), але і за гэты тэрмін ён шмат чаго паспеў зрабіць. Спачатку ўдзельнічаў у выданні рукапісных часопісаў «Заря», «Голос низа», «Вольная думка», якія выдаваліся ў Капылі ў 1910-1911 гг. Затым у 1912 з дапамогай Цішкі Гартнага ўладкаваўся на работу на ліцейны завод «Вулкан» у Санкт-Пецярбургу. З 1914 служыў на Балтыйскім флоце — матросам на крэйсеры «Богатырь», а ў Першую сусветную вайну — унтэр-афіцэрам на мінаносцы «Забияка». Быў цяжка паранены. Удзельнічаў у Лютаўскай і Кастрычніцкай рэвалюцыях і Грамадзянскай вайне. Дарэчы, адна з самых яркіх старонак біяграфіі паэта — удзел ва ўзяцці Зімовага палаца ў кастрычніку 1917 года. Для маладой беларускай літаратуры, прадстаўніком якой быў «нашанiвец» Алесь Гурло, гэта было сімвалічна: «мужыцкае» слова, якое здабыло ўпэўненасць у матроскім бушлаце, урываецца ў царскі палац, каб расхінуць узорчатыя дзверы ў светлую будучыню. Але чырвоная старонка біяграфіі не абараніла паэта ад рэпрэсій, хоць і дапамагла захаваць паэтычнае імя…
Асабліва ярка ў беларускай літаратуры Алесь Гурло заявіў пра сябе на пачатку ХХ стагоддзя. Ён прызнаваўся, што «захапіўся самой ідэяй адраджэння Беларусі і пачаў сам спрабаваць свае сілы на літаратурнай ніве». Пасля публікацыі твораў у газеце «Наша Ніва» яго прывітаў і падтрымаў у сваім лісце Янка Купала. Плённымі былі для Алеся Гурло наступныя гады літаратурнай працы. «У дзень твайго 20-гадовага юбілею літаратурнай дзейнасці мы, твае таварышы па працы, пасылаем табе сваё гарачае прывітанне», — так у 1929 годзе са старонак «Савецкай Беларусі» да Алеся Гурло звярталіся Цішка Гартны, Змітрок Бядуля, Янка Купала, Максім Гарэцкі, Якуб Колас і іншыя пісьменнікі.
Адметна, што калі ў 1930 годзе ў Маскве выйшла першая анталогія беларускай паэзіі «Сборник белорусской поэзии» на рускай мове, то сярод дзевятнаццаці яе аўтараў быў і Алесь Гурло. Гэта — яго апошняя прыжыццёвая публікацыя. У тым жа годзе ён быў арыштаваны разам з вялікай групай навуковых і творчых работнікаў, якія трапілі пад першую рэпрэсіўную хвалю супраць беларускай інтэлігенцыі. Большасць арыштаваных атрымалі па пяць гадоў ссылкі ў розныя гарады, пераважна да Урала. Алесь Гурло свае пяць гадоў ссылкі адбываў у Самары. Ён пазбег падаўжэння тэрміну, у адрозненне ад іншых. Нават вярнуўся дадому, у Мінск, дзе і памёр ад сухотаў 4 лютага 1938 года. Пахаваны на Вайсковых могілках у Мінску. Рэабілітаваны 15 лістапада 1957 года.
Так, Алесю Гурло належыць свая старонка ў гісторыі літаратуры. Нам, безумоўна, трэба яе ведаць. Цішка Гартны справядліва адносіў Алеся Гурло да «здольных, яскрава выяўленых паэтаў і пісьменнікаў…»
Капыльшчына адзначае
З нагоды юбілею нашага знакамітага земляка ва ўстановах культуры раёна адбудуцца святочныя мерапрыемствы.
Напрыклад, у цэнтральнай бібліятэцы імя А. Астрэйкі разгорне сваю работу кніжная выстава «Светлыя мары паэта». Тут жа, як і ў Песачанскай сельскай бібліятэцы, Сл.-Кучынскай бібліятэцы-клубе, свой шлях да чытачоў праложыць і паэтычная сцяжынка «Лёс і паэзія Алеся Гурло».
Урок краязнаўства «Край мой там, где шепчут сосны…» адбу-дзецца ў Браткаўскай, Дзяржынскай бібліятэках-клубах і ў Камсамольскай сельскай бібліятэцы.
Пагартаць літаратурнае дасье «Лёс і паэзія Алеся Гурло» можна ў Семежаўскай сельскай бібліятэцы, а наведаць выставу, прысвечаную жыццю і творчасці паэта і даследчыка, — у Мажскай сельскай бібліятэцы.
Падрыхтавала Дзіяна ТКАЧЭНКА