Капыльшчына – радзіма не толькі творцаў паэтычнага слова, але і таленавітых акадэмікаў і навукоўцаў. Адным з такіх з’яўляецца акадэмік - сакратар аддзялення гуманітарных навук і мастацтва НАН Беларусі, дырэктар Інстытута гісторыі НАН Беларусі, доктар гістарычных навук, прафесар Аляксандр Аляксандравіч Каваленя.
Нарадзіўся Аляксандр у сакавіку 1946 года, калі яго бацька, актыўны ўдзельнік Вялікай Айчыннай вайны, працаваў у райкаме партыі. Сям’я з пяццю дзецьмі наймала пакойчык у прыватным доміку па вуліцы Камсамольскай у Капылі. Старэйшы Каваленя, па прафесіі педагог, шмат зрабіў па аднаўленні народнай асветы ў раёне ў першыя пасляваенныя гады. Аляксандра Емяльянавіча прыцягвала творчая работа на педагагічнай ніве, і таму неўзабаве ён становіцца дырэктарам школы ў Садках. Бацька вучыў дзяцей разумнаму, добраму, вечнаму, але ж і трымаў іх у моцных руках. А вось маці Ганна Аляксандраўна дарыла пяшчоту і ласку. У такой атмасферы і сфарміраваўся настой-лівы характар Аляксандра, яго працавітасць і прага да ведаў.
Пасля хлопец пайшоў вучыцца ў Ба-дзяжоўскую сямігадовую школу. Дырэктар школы Р. М. Паляшчук і класны кіраўнік І. П. Дарашэвіч, а таксама П. Я. Ліннік — былыя франтавікі — яшчэ хадзілі ў ваенных шынялях. Педагогі выхоўвалі ў хлопчыкаў і дзяўчынак любоў да Айчыны.
Аляксандр быў кампанейскім, не ганарыстым, умеў пастаяць за сябе і блізкіх, меў шмат сяброў. “А калі нашых дзяцей запрашалі на сельгасработы ў калгас “Новы свет”, ён паказваў прыклад у працы”, — гаварыў пра свайго выхаванца былы дырэктар Рыгор Міхайлавіч. Свайго любімага педагога Каваленя не забываў. Часта яны, як даўнія сябры, гутарылі аб надзённым.
3 Паўлам Якаўлевічам Ліннікам хлопчык уступаў у палеміку, распытваў пра партызан атрада імя Чапаева, якім камандаваў легендарны Тараховіч (Дунаеў), пра старыцкія баі. Былы камандзір разведкі дунаеўскага атрада паказаў юнаку, адкуль біла партызанская гармата па ворагу і на якіх пазіцыях стрымлівалі карнікаў “лясныя салдаты”. Ды і маці, былая партызанка, расказвала сыну, як, рызыкуючы жыццём, хадзіла ў разведку ў самае пекла ворага. Таму яшчэ юнаком хлопец шмат ведаў пра вайну, і пазней у сваіх даследаваннях ён праўдзіва пісаў пра народную барацьбу супраць ворага.
Неўзабаве была пабудавана новая школа ў Старыцы. Тут Саша Каваленя правучыўся да 9 класа. У 1962 годзе паступіў у Мінскае ПТВ-23 і адначасова вучыўся ў школе рабочай моладзі ў 10 класе. Прафесійнае вучылішча і школу закончыў на выдатна, нягледзячы на тое, што вучыўся ў дзвюх вучэбных установах, хадзіў на заняткі ў Мінскі аэраклуб. Пры-звалі на службу ў элітнае дэсантнае вайсковае падраздзяленне. Звольніўся ў запас у 1968 годзе і некаторы час працаваў слесарам на будоўлях сталіцы. Пасля працы любіў пахадзіць па Нямізе і іншых старажытных мясцінах горада. 3 братам Георгіем часта наведваў Беларускі дзяржаўны музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны. Усё гэта і юначыя захапленні падштурхнулі яго па-ступаць на гісторыка-геа-графічны факультэт МДПІ імя М. Горкага.
Займаўся ў розных гуртках, актыўна ўдзельнічаў у студэнцкіх будаўнічых атрадах. Яго выбіраюць у прафсаюзны актыў. Пра бурлівыя студэнцкія гады расказала настаўніца Камсамольскай СШ Валянціна Іосіфаўна Пракапеня, якой пашчасціла разам з земляком арганізоўваць прафработу сярод студэнтаў: “Каваленя быў сапраўдным лідарам, дапамагаў хлопцам і дзяўчатам уладкавацца ў інтэрнат, клапаціўся пра стыпендыі”.
Спачатку выкладчыкі і студэнты выбралі яго старшынёй прафсаюзнага бюро факультэта, а затым Каваленя цэлых 5 гадоў узначальваў прафсаюзны камітэт інстытута. Аб ім пісалі саюзныя і рэспубліканскія газеты, як аб адным з ініцыятыўных і лепшых прафсаюзных лідараў ВНУ рэспублікі.
У студэнцкія гады Аляксандр пакахаў студэнтку Тамару і ажаніўся з ёю ў 1973 годзе, а праз два гады ў іх нарадзілася дачка Алена. І вось ужо 38 гадоў у шчырасці і каханні Аляксандр Аляксандравіч і Тамара Кузьмінічна жывуць разам. Радуе іх унучка Настачка.
Яму прарочылі калегі стаць прафсаюзнай зоркай, але цяга да навуковай дзейнасці звала яго ад-крываць таямніцы часу. Каваленю пашанцавала працаваць разам з доктарам гістарычных навук Аляксандрам Мікалаевічам Мацко. Таленавіты вучоны стаў дарадцам для капыляніна. І Аляксандр, як здольны вучань, паспяхова заканчвае аспірантуру і абараняе кандыдацкую дысертацыю. Аляксандр Аляксандравіч дасканала распрацоўвае тэму вайны і знаходзіць малавядомыя факты. Працуе на розных пасадах у педінстытуце, з’яўляецца членам Рэспубліканскага каардынацыйнага савета па распрацоўцы праблем гісторыі Вялікай Айчыннай вайны.
3 1996 года ён загадчык кафедры айчыннай і сусветнай гісторыі БДПУ. Каваленя мэтанакіравана працуе ў архівах і бібліятэках, сустракаецца і гутарыць са сведкамі мінулых падзей, і ў выніку выходзяць шмат-лікія манаграфіі і працы, якія даносяць нам, чытачам, пра Беларусь у гады Другой сусветнай вайны. Доктар гістарычных навук, прафесар, ён напісаў звыш 300 навуковых і навукова-метадычных прац, 10 манаграфій, 37 падручнікаў і вучэбна-метадычных дапаможнікаў, падрыхтаваў 4 кандыдатаў навук.
Апошнія пяць гадоў Аляксандр Каваленя працаваў дырэктарам ДНУ “Інстытут гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі”, а з кастрычніка 2010 года – акадэмік-сакратар Аддзялення гуманітарных навук і мастацтва гэтай жа ўстановы.
Іван Ігнатчык 
11 марта в Минске состоялся областной конкурс «Школа безопасности-2011», в котором участвовали учащиеся трех возрастных категорий: 1 – 4-е классы (младшая группа), 5 – 7-е классы (средняя гр.) и 8 – 11-е классы (старшая гр.).
В целом неплохо выступили представители Копыльщины: второе место заняли учащийся старшей группы Илья Траянович и средней – Кристина Водопьян. Четвертое место у Агнессы Ткаченко из младшей группы. Примечательно, что все они – воспитанники гимназии №1 г. Копыля.
Призеры областного конкурса будут представлять Копыльский район на республиканском конкурсе, который пройдет с 15 по 17 апреля с. г. в Командно-инженерном институте МЧС Республики Беларусь в г. Минске. Пожелаем им удачи!
Вадим МОРДАСЕВИЧ,
инженер ИГПН Копыльского РОЧС, лейтенант внутренней службы 
В управлении райсельхозпрода состоялось рабочее совещание, в котором приняли участие председатель райисполкома Анатолий Жданеня, первый заместитель председателя начальник управления сельского хозяйства и продовольствия Ирина Кисляк и ее первый заместитель Виталий Ракевич, главный ветврач района Леонид Полещук, директор райплемстанции Валентина Александрович и другие специалисты. Разговор шел о необходимости активизации работы по воспроизводству крупного рогатого скота в хозяйствах Копыльского района.
Ирина Кисляк подчеркнула, что по состоянию на 10 марта в районе имеется 4224 коровы под осеменение, из них 2341 – свыше 30 дней, 1975 коров гинекологически больны, или 47% к неосемененным.
— Во многих хозяйствах, — сказала Ирина Николаевна, — большое количество неосемененных коров. В ОАО «Скабин», например, таких 111 голов, в ОАО «Тимирязевский» — 118, в СХФ «Криница» — 98. Не лучше обстоят дела в ОАО «Душево», ОАО «Прогресс-2010», СХФ «Лакнея», «В. Раевка», МОУП «Докторовичи», ОАО «Суворова-Агро» и других сельхозпредприятиях.
Были намечены конкретные мероприятия по решению проблемы с осеменением. В каждом хозяйстве будет проведена гинекологическая диспансеризация КРС, организованы прогулки скота (не менее 4 часов в сутки), ежедекадно проводиться витаминизация животных. По результатам диспансеризации будут сформированы группы для проведения синхронизации и стимуляции.
Двум районным группам по воспроизводству, в состав которых обязательно входит ветврач-гинеколог и зоотехник райплемстанции, необходимо до 25 марта проконтролировать состояние работы по осеменению в хозяйствах и оказать специалистам зооветслужбы консультативную и практическую помощь, потребовать максимального отбора подлежащих осеменению по весовым кондициям телок и коров.
Владимир СКРИПИНСКИЙ
Организатором конкурса выступил отдел по делам молодежи райисполкома совместно с районным отделом образования и РК ОО «БРСМ» при поддержке РО РОО «Белая Русь».
Его участниками стали молодые мамы и их дочери, которые представляли дошкольные учреждения города: Ольга Владимировна и Анастасия Торотько (д/с №1), Светлана Владимировна и Юлия Мороз (ГУО «ДЦР «Солнышко»), Ольга Николаевна и Татьяна Беляковские (д/с №3), Ирина Викторовна и Милана Дранич (ГУО «ДЦР «Солнышко»), Татьяна Анатольевна и Александра Матейко (ГУО «Санаторный ясли-сад г. Копыля»), Анна Геннадьевна и Владислава Котовичи (д/с №3). К слову, Влада – самая маленькая участница – ей всего лишь 3 года.
Первый конкурс «Визитная карточка» — это знакомство с участниками. Каждая семья в интересной форме (кто рисунками, кто стихами и песнями, кто сделал презентацию) рассказывала о себе, о своих увлечениях, а вот «Разминка» показала, что девочки очень любят своих мам, и подтверждением этого стали те ласковые слова, которые они им говорили.
Самым ярким и запоминающимся стал конкурс «Моя мама может все», где мамам предложили выступить в роли парикмахеров, а детям – манекенщиц, ведь красивыми хотят быть в любом возрасте.
Не остались без внимания и зрительный зал, и те, кто пришли поддержать участников. Ведущие (Ирина Чижик – логопед «ДЦР «Солнышко», Ольга Корсюк – воспитатель детского сада №1, которые входят в совет молодых специалистов при отделе по делам молодежи) провели с ними разминку, а между конкурсами воспитанники санаторного сада представили музыкальные номера.
Компетентному жюри (Алексей Абросимов – начальник районного отдела образования, Наталья Жук – его заместитель, Любовь Шестакова – специалист отдела образования, Алексей Король – главный санитарный врач района, Наталья Горбацевич – первый секретарь РК ОО «БРСМ») было очень трудно выбрать победителя, поскольку к мероприятию участники подготовились основательно, стараясь реализовать свои лучшие творческие задумки. Но конкурс есть конкурс. Победитель должен быть. И по итогам всех этапов мероприятия им стал дуэт Татьяны Анатольевны и Александры Матейко, которые представляли ГУО «Санаторный ясли-сад г. Копыля».
Как отметила начальник отдела по делам молодежи райисполкома Валентина Боложинская, в ходе проведения таких мероприятий мы видим молодые семьи нашего общества: чем они живут, как отдыхают, воспитывают своих детей, какие ценности преобладают в семье. И работать в этом направлении стоит.
В заключение всем участникам от отдела по делам молодежи были вручены призы, а главный приз победителям – от РО РОО «Белая Русь».
Светлана АПАНАСЧИК
Фото автора 
У рамках міжведамаснай прафілактычнай акцыі “Кожнаму дзіцяці – наша ўвага” ў тэрытарыяльным цэнтры сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва адбыўся круглы стол для сацыяльных педагогаў, прадстаўнікоў сацыяльна-псіхалагічных службаў навучальных устаноў раёна і старшынь сельскіх Саветаў.
Удзельнікі сустрэчы мелі магчымасць паслухаць выступленні і задаць пытанні прадстаўнікам зацікаўленых структур. Адным з асноўных стала выступленне намесніка старшыні раённай камісіі па справах непаўналетніх Зоі Дайняк. У прыватнасці, Зоя Леанідаўна падрабязна пазнаёміла з тым, чым займаецца камісія, выказала патрабаванні па афармленні неабходнай дакументацыі, заклікала ўсе структуры да супрацоўніцтва (вядома, што большасць прафілактычнай работы па сацыяльным недабрабыце ўскладаецца менавіта на навучальныя ўстановы і сельскія Саветы).
Пра спецыфіку работы тэрытарыяльнага цэнтра сацыяльнага абслугоўвання насельніцтва з сацыяльна не абароненымі катэгорыямі грамадзян і спектр аказваемых паслуг нагадала дырэктар установы Святлана Маліноўская.
Прысутныя задавалі пытанні галоўнаму спецыялісту па аздараўленні і санаторна-курортным лячэнні насельніцтва па Капыльскім раёне Іне Корзун, намесніку начальніка ўпраўлення па працы, занятасці і сацыяльнай абароне Валянціне Давідчык. У абмеркаванні надзённых праблем прынялі ўдзел вядучы спецыяліст па ахове дзяцінства аддзела адукацыі райвыканкама Алена Жгун, інжынер інспекцыі дзярпажнагляду Капыльскага РАНС Вадзім Мардасевіч, урач-педыятр Наталля Іскрыцкая, інспектар інспекцыі па справах непаўналетніх Наталля Шах. Праблеме насілля ў сям’і было прысвечана выступленне загадчыцы аддзялення сацыяльнай адаптацыі і рэабілітацыі ТЦСАН Святланы Пуцейкі.
У выніку ўдзельнікі пасяджэння прыйшлі да высновы, што ўсім структурам неабходна працаваць больш цесна разам. Менавіта такім чынам трэба шукаць прычыны сямейнага недабрабыту і спосабы яго выкаранення.
Сяргей КОЗЕЛ 
По инициативе Минского облисполкома с 1 по 31 марта 2011 года на территории Минской области проходит акция под названием «Каждому ребенку – наше внимание». В ее рамках проводится ряд мероприятий, направленных на профилактику безнадзорности и насилия в отношении детей.
В круглосуточном режиме функционирует телефон горячей линии УВД Миноблисполкома (8-017) 372-73-87. Проверке подлежит любая информация, в том числе и анонимная.
ОИОС УВД Миноблисполкома 
Вас выслухае начальнік раённага аддзела ўнутраных спраў Дзмітрый Аркадзьевіч ГАРЭЛІК.
Калі ў вас ёсць пытанні наконт аховы правапарадку, барацьбы са злачыннасцю, тэлефануйце ў аўторак, 22 сакавіка, з 10 да 12 гадзін па нумары 55-3-78. 
Сегодня, наверное, нет человека, который бы не сострадал маленькой Японии. В этой высокотехнологичной стране —трагедия ни с чем не соизмеримая. С экранов телевизоров, с газетных полос постоянно передаются все более тревожные новости.
Сначала землетрясение, спровоцированное им цунами, теперь вот утечки радиации… По предварительным данным, погибли десятки тысяч человек, еще больше пропало. Населенные пункты буквально смыты водой. Мы приходим в шок, наблюдая за кадрами теленовостей. В такие минуты думаешь, насколько хрупка человеческая жизнь, как, впрочем, и весь мир…
Но в то же время иные не представляют этой жизни без несметного богатства, другие же прозябают, оставив все на волю судьбы, а некоторые придерживаются заповеди «Счастлив тот, кто нуждается в меньшем». Во всех случаях важно помнить о своем предназначении, о том, что оставим после себя. Может, стоит, пока не поздно, задуматься над тем, как мы живем, как работаем, на благо чего, какие мы совершаем поступки, или, например, как мы воспитываем своих детей… Буквально недавно на улице молодая женщина в присутствии своей дочери в грубой форме, с криками набросилась на уважаемую учительницу, мол, не «девятку» поставила дочери, а «семерку». Девочка с улыбкой посматривала то на свою «обидчицу», то на мать, в радости за то, что нашла в ней защитника. О каком воспитании можно говорить, когда с ранних лет ребенок слышит, что тот или иной человек плох. Не это ли факт безнравственного поведения некоторых взрослых, которые, можно сказать, пальцем не пошевелили, чтобы научить детей порядочности, дисциплине и даже, скажу, доброте. Именно она делает мир более теплым и уютным, когда с радостью встречаешь рассвет и с таким же настроением засыпаешь в предвкушении завтрашнего дня.
Вы спросите, какая здесь связь между катастрофой в далекой Японии и отсутствием порядочности и доброты в некоторых умах? А прямая. Посмотрите, как достойно ведут себя люди, которые попали в беду. На днях в «СБ» прочитала статью Екатерины Головач, в которой она рассказывает, что в Японии нет мародеров. Оказывается, большинство видят эту причину в свойствах японской нации, ее «гомогенности» (в противоположность «многообразию» американцев), «вежливости, честности и дисциплинированном поведении». И еще автор отмечает, что «действительно по ТВ видим не запуганных людей, а достойных мужчин и женщин, упрямо и без паники сражающихся с катастрофой и поддерживая друг друга. А мародеров – нет. Люди оказываются выше этого. Очень достойный народ».
Хочется пожелать мужественным японцам здоровья и сил перенести все невзгоды, а нам еще больше ценить друг друга и жизнь во всех ее проявлениях, чтобы никакие природные катаклизмы не смогли смыть человечность, порядочность на нашей маленькой хрупкой планете.
Мария ШЕИНА 
Два крэдыты па 1 мрлд 671 млн рублёў кожны выдзелены нашаму раёну на правядзенне вясенняй пасяўной. Першы – пад 15% гадавых, другі – пад 2% (дарэчы, яго працэнты па рашэнні аблвыканкама будуць кампенсаваны за кошт сродкаў абласнога бюджэту). Крэдыты пойдуць у першую чаргу для набыцця мінеральных угнаенняў, запасных частак, насення, гаруча-змазачных матэрыялаў, сродкаў аховы раслін.
Сяргей КОЗЕЛ 
Издательство Белорусского Экзархата при поддержке Минского облисполкома и Копыльского райисполкома проведет мероприятие в рамках «Дня православной книги», посвященное юбилейной дате первого печатного издания на Руси Ивана Федорова «Апостол».
В Копыле планируется организация православной выставки-ярмарки под названием «Семья – Единение – Отечество», которая пройдет с 22 по 27 марта 2011 года в районном Центре культуры. На протяжении этих дней с 10.00 до 19.00 вас ожидают множество добрых книг, сувениров и подарков для вас и ваших близких. Будет предложена церковная утварь и литература, аудио-, видеопродукция, мед, травы.
В заключительный день, 27 марта, после торжественного богослужения в Спасо-Вознесенском храме и крестного хода в районном Центре культуры состоится концерт, подготовленный представителями издательства Белорусского Экзархата.
Священник Сергий ЧАРНЫЙ,
Благочинный церквей Копыльского округа 
