[/caption]
9 мая. Светлае вялікае свята. Бадай, самае вялікае па эмацыянальным настроі, па той асаблівай шчымлівай атмасферы, што лунае ў гэты дзень і аб’ядноўвае ўсіх удзельнікаў урачыстасцей: ці то парад на галоўнай плошчы краіны, ці то невялікі мітынг на вясковых могілках ля абеліска героям вайны.
[caption id="attachment_18359" align="aligncenter" width="443" caption="Фота на памяць"]
[/caption]
Вось і зноў: чысты блакіт неба, яркае пяшчотнае сонейка, вясёлы і бесклапотны дзіцячы смех, святочнае ўбранства вуліц, букеты веснавых кветак, надзіманыя рознакаляровыя шары. І… бясконцы сум.
[caption id="attachment_18360" align="aligncenter" width="443" caption="Ушанаванне ахвяр капыльскага гета"]
[/caption]
Сум ад птушынага шчэбету над магіламі абаронцаў Айчыны і ўсіх тых, хто не дачакаўся Перамогі і хто пайшоў з жыцця ўжо ў мірны час. Сум ад мерных удараў метранома, ад стоеных і нястрыманых слёз тых, хто прайшоў дарогамі вайны, і хто ведае яе толькі па кінафільмах і кнігах. Гэтую атмасферу — радасную і ў той жа час урачыстую — адчуваюць нават маленькія дзеці, якія, моцна трымаючыся за маміну руку, з цікавасцю разглядаюць узнагароды, што блішчаць пад майскім сонцам на грудзях ужо нешматлікіх ветэранаў.
[caption id="attachment_18361" align="aligncenter" width="299" caption="Калона рухаецца да помніка вызваліцелям Капыля"]
[/caption]
Ужо самым юным удзельнікам вайны больш за восемдзесят. З кожным годам усё больш радзеюць іх рады. Аднак не гасне ў іх вачах агеньчык гордасці за перамогу ў самай страшнай вайне ў нашай гісторыі.
[caption id="attachment_18362" align="aligncenter" width="443" caption="Кветкі – ветэрану"]
[/caption]
Традыцыйна прадстаўнікі працоўных калектываў сабраліся на плошчы імя Леніна г. Капыля, дзе і распачаліся святочныя ўрачыстасці. На мітынгу, прысвечаным Дню Дзяжаўнага герба і Дзяржаўнага флага Рэспублікі Беларусь, выступіла старшыня раённага Савета дэпутатаў Марыя Сандрозд. Яна гаварыла аб вялікім значэнні, якое маюць у жыцці кожнага грамадзяніна нашай краіны дзяржаўныя сімвалы. Пачэснае права падняць Дзяржаўны флаг Рэспублікі Беларусь атрымалі ветэран Вялікай Айчыннай вайны Мікалай Баброўскі, настаўнік гімназіі № 1 г. Капыля Мікалай Стульба і вучань Ванелевіцкай СШ, дыпламант ІІІ ступені рэспубліканскай прадметнай алімпіяды па гісторыі Артур Кандраценка. Затым да помнікаў У. І. Леніна, воінам-афганцам кіраўніцтвам раёна былі ўскладзены кветкі. Ушанавана ў гэты дзень і памяць мірных жыхароў Капыля — вязняў яўрэйскага гета — закатаваных фашыстамі 22 ліпеня 1942 года. Затым удзельнікі святкавання накіраваліся на скрыжаванне вуліц Партызанскай і Цімкавіцкай, дзе і адбыўся мітынг.
[caption id="attachment_18363" align="aligncenter" width="443" caption="Ля помніка воінам-вызваліцелям"]
[/caption]
Старшыня Капыльскага раённага выканаўчага камітэта Анатоль Жданеня адзначыў, што беларусы ніколі не дзялілі Перамогу на сваю і чужую. Аднак самыя вырашальныя падзеі, якія вызначылі зыход вайны, адбываліся на тэрыторыі Савецкага Саюза, і менавіта Беларусь стала жывым шчытом на шляху ворага. “Аналізуючы ўрокі мінулага, — упэўнены Анатоль Іосіфавіч, — мы робім галоўны вывад: неабходна ўсімі сродкамі не дапусціць паўтарэння трагедыі. І Рэспубліка Беларусь дакладна вытрымлівае курс на добрасуседства, будаўніцтва шматпалярнага свету, строгае выкананне міжнароднага права паміж дзяржавамі. У нашай краіне забяспечаны мір, стабільнасць і бяспека”. Старшыня райвыканкама шчыра павіншаваў усіх жыхароў Капыльшчыны з вялікім святам Перамогі і падзякаваў ветэранам за мірнае неба над галовой і ціхія ранкі, за нашу свабоду і шчасце, за магчымасць радавацца смеху юных капылян, спакойна жыць, працаваць, тварыць, любіць і гадаваць дзяцей.
[caption id="attachment_18364" align="aligncenter" width="443" caption="На турніры па шашках і шахматах"]
[/caption]
“Ніхто не павінен забываць пра тое, што адбывалася ў далёкія ваенныя гады”, — лічыць ветэран Вялікай Айчыннай вайны Мікалай Татарынчык, які выступіў на мітынгу ад імя прадстаўнікоў старэйшага пакалення. А словы ўдзячнасці ветэранам за магчымасць жыць пад мірным небам выказала ад імя моладзі раёна настаўнік СШ № 3 г. Капыля Святлана Гарохава. Прагучала віншаванне са святам Перамогі і ад раённага ваеннага камісара Сяргея Барташэвіча. Міру і шчасця шчыра жадалі сваім родным і сваёй Радзіме ўсе, хто ў дзень 9 Мая застыў на хвіліну маўчання ў задуменні, хто схіліў галовы ля Вечнага агню, ускладаючы вянкі і кветкі, хто, дакрануўшыся да нашай агульнай гісторыі, стаў у гэты дзень, несумненна, больш моцны духам.
[caption id="attachment_18365" align="aligncenter" width="443" caption="На сцэне - «Санорус»"]
[/caption]
Пасля ўрачыстага мітынгу святкаванні прадоўжыліся ў зоне адпачынку г. Капыля і на фізкультурна-аздараўленчым комплексе. Капыляне і госці нашага горада атрымалі вялікае задавальненне ад сустрэчы з музычнай капэлай “Санорус”, змаглі ўдосталь патанцаваць на адкрытай пляцоўцы, паласавацца шашлыкамі, марожаным і іншымі прысмакамі, прапанаванымі райспажыўтаварыствам, нарэшце, проста сустрэцца з сябрамі, знаёмымі і цікава правесці свой вольны час. Аматары спорту не толькі назіралі за футбольнымі баталіямі, што разгарнуліся на стадыёне (футбалісты ФК “Капыль” сустракаліся з камандамі СГФ “Браткава” і ААТ “Семежава”), але гулялі ў шашкі і шахматы, стралялі з пнеўматычнай вінтоўкі. Быў арганізаваны пракат лодак і катамарана на возеры, веласіпедаў і ролікавых канькоў, а самыя маленькія ўдзельнікі свята з захапленнем асвойвалі электрамабілі. Увечары моладзь чакала дыскатэка.
[caption id="attachment_18366" align="aligncenter" width="299" caption="На фізкультурна-аздараўленчым комплексе"]
[/caption]
[caption id="attachment_18367" align="aligncenter" width="299" caption="Адпачынак на возеры"]
[/caption]
Маргарыта САКОВІЧ
Фота Сяргея ЛАЗОЎСКАГА
Адпачынак на возеры
У першыя дні пасля з’яўлення на капыльскай зямлі нямецкіх акупантаў пачалі дзейнічаць падпольныя групы патрыётаў.
З Мінска ў родныя Прусы вярнуўся інжынер Міхаіл Ізюмскі. Перад яго прыездам немцы схапілі прускіх падпольшчыкаў Серафіму Мароз і Івана Маеўскага і расстралялі. Хутка вярнуўся і Міхаіл Янкоўскі.
Ізюмскі і Янкоўскі стварылі партыйна-камсамольскую групу, у якую ўвайшлі Георгій Сківіцкі, Рыгор Высоцкі, а таксама воіны Чырвонай Арміі, якія трапілі ў акружэнне і знайшлі прытулак у Прусах: Васіль Забудзька, Пётр Іўліеў, Іван Новікаў, урач Міхаіл Герасіменка і іншыя. І нават была арганізавана піянерская арганізацыя, у якую ўваходзіла 37 піянераў. Важатай стала Вольга Удавеня. Такія ж падпольныя групы з моладзі і дарослых былі ўтвораны ў Дзягцяных, Савічах, Заракаўцах, Цімкавічах, Браткаве, Навасёлках. У Капылі актыўна дзейнічалі камсамольцы Ніна і Валя Александровічы, Міша Лебядзевіч і іншыя, якія пад носам у фашыстаў выводзілі з лагераў ваеннапалонных у Браткава ці Навасёлкі, сялілі іх па хатах знаёмых. Потым яны стварылі партызанскія групы.
Для арганізацыі партызанскага руху на Капыльшчыне Мінскі абкам партыі накіраваў Івана Кліменцьевіча Жыжыка. Яго тут добра ведалі, бо да вайны ён працаваў у райкаме партыі. Ажывілася падпольная работа. Іван Жыжык з Уладзімірам Шпакоўскім наладжвалі сходы сярод жыхароў многіх вёсак раёна. Пасля іх прамоў вяскоўцы гаварылі: “Мы хоць сёння гатовы ўзяць зброю і біць ворага”.
У сакавіку 1942 года на сходзе падпольных груп быў створаны ваенны савет, на якім было прынята рашэнне ў заракаўскім лесе стварыць партызанскі атрад пад кіраўніцтвам Васіля Рыгоравіча Яроменкі. Атраду прысвоілі імя Катоўскага. Услед быў арганізаваны атрад імя Будзённага з падпольных груп Міхаіла Мікалаевіча Ізюмскага. У раёўскім лесе стаў дзейнічаць атрад імя Шчорса і яго камандзірам быў выбраны Пётр Захаравіч Ігнашчанка. З невялікай партызанскай групы ўзнік вялікі атрад імя Чапаева. Яго папоўнілі жыхары вёсак Старыца, Русакі, Лапухі, Слабада-Кучынка і Свідзічы. Атрад праславіцца ў многіх баях з гітлераўцамі пад камандаваннем Івана Мікалаевіча Тараховіча (Дунаева).
У маі 1942 года ўсе гэтыя атрады прымуць першы бой з карнікамі ва ўрочышчы “Гнілуха”, што ў 5-6 кіламетрах ад Капыля. Літаральна перад гэтай важнай падзеяй Міхаіл Мікалаевіч Ізюмскі сустракаўся з капыльскім падпольшчыкам Сямёнам Харытонавічам Бахтам. Той паведаміў камандзіру, што 9 мая карнікі маюць намер знішчыць вёску Вялікая Раёўка, а жыхароў забраць і выслаць на прымусовыя работы ў Германію. Дзякуючы Бахту партызаны ведалі, дзе можна лепш сустрэць ворага. У ноч з 8 на 9 мая партызанскія атрады Шчорса, Чапаева, Будзённага, Катоўскага сабраліся каля высокай абрывістай гары ля “Гнілухі”. Іх добра прыкрывалі густыя бярозкі і арэшнік. Раніцай, калі галаварэзы ішлі па дарозе, рагочучы і нічога не падазраючы, партызаны ўдарылі па іх з усіх відаў зброі. “Я тады яшчэ быў падлеткам, пасвіў каровак у “маргах” і добра бачыў, як валіліся гітлераўцы. Хоць і было далекавата”, — успамінаў будучы франтавік Аляксандр Архіпавіч Татарынчык.
З ручнога кулямёта шмат паклаў ворагаў мардвін Вася Лагерманаў. Агульнае кіраўніцтва боем узяў маёр Капуста. Ён загадаў Ізюмскаму зайсці яго байцам у тыл да немцаў. І акупанты трапілі ў пастку. А атрады Тараховіча і Яроменкі раздрабілі калону на часткі і з падмогай шчорсаўцаў, як сказаў партызан Сяргей Зуеў: “Гадаў паклалі!” Але ў гэтым баі ледзь не загінуў будучы праслаўлены камбат Мікалай Шастапалаў, своечасова яму на дапамогу падаспеў Міхаіл Дурасаў (праслаўлены падрыўнік нямецкіх эшалонаў). Хлопцы з цяжкасцю паклалі трох здаравякоў-фашыстаў.
Бой закончыўся, і Піліп Піліпавіч Капуста аб’явіў усім партызанам падзяку. І ў адказ камандзір пачуў: “Ура! Ура! Ура!” Гэта пацвярджала іх высокі баявы дух.
А вось Мікалаю Аляксандравічу Марозу давялося не толькі з вінтоўкай біць ворага, але і ратаваць параненых партызан. Тут былы студэнт медыцынскага інстытута ўпершыню наклаў параненым павязку. Шэсць байцоў загінула, а сем былі цяжкапаранены. Усіх ён стараўся выратаваць.
Ужо на другі дзень пасля бою 10 мая 1942 года ў лесе каля Колаў сабраліся камандзіры атрадаў. Партызанская важакі ўпэўніліся, што іх баявому поспеху садзейнічала аб’яднанне атрадаў. І таму вырашылі па-сапраўднаму аб’яднацца і стварыць брыгаду. Камандзірам брыгады імя Варашылава быў выбраны маёр Піліп Піліпавіч Капуста, які ў баі паказаў свае камандзірскія здольнасці. Камісарам стаў Іван Кліменцьевіч Жыжык. Праз некаторы час партызанскі рух набудзе шырокі размах, і на Капыльшчыне будуць дзейнічаць некалькі партызанскіх брыгад. У жніўні 1942 года пачаў дзейнічаць Слуцкі міжрайкам партыі па кіраўніцтве партызанскім рухам, у які ўваходзіў капыльскі райкам. Сакратаром міжрайкама стаў Іван Дзянісавіч Варвашэня, наш зямляк, членам міжрайкама стаў камбрыг Капуста.
Партызанам брыгады імя Варашылава часта даводзілася мяняць месца сваёй дыслакацыі з-за сутычак з ворагам. Замест зямлянак партызаны рабілі шалашы з яловых галінак. Як гаварыў партызан Кандыбовіч: “Не хопіць сіл на кожным месцы выкопваць зямлянкі”. Варвашэня часта бываў у брыгадзе і дапамагаў журналістам газеты “Калгаснік Капыльшчыны” ў напісанні матэрыялаў, а таксама ў стварэнні лістовак. “Пішу лістоўкі патрэбныя, каб за душу бралі і ўзнімалі людзей на барацьбу з ворагам”. Дарэчы, брыгада імя Варашылава дзейнічала і граміла ворага на тэрыторыі Капыльскага, Дзяржынскага, Уздзенскага, Чырвонаслабодскага і Нясвіжскага раёнаў. Дзякуючы партыйнаму кіраўніцтву і асабліва Івану Дзянісавічу Варвашэню сярод партызан стала моцная дысцыпліна і павысілася баявітасць.
Праслаўлялі брыгаду Станіслаў Гадлеўскі з Мікалаем Анохіным. Са сваёй групай гэтыя хлопцы ўмудрыліся з-пад Мінска прыцягнуць пушку, ды яшчэ шмат да яе снарадаў, а таксама кулямёты і іншую зброю. Гадлеўскі стаў вядомым майстрам па здабыванні так неабходнай партызанам зброі. Група Гадлеўскага змагла разбіць паліцэйскі атрад і захапіць ручны кулямёт і шмат вінтовак. Легендай стаў Міхаіл Дурасаў, які падарваў 10 эшалонаў з тэхнікай і жывой сілай. Загінуў у баі. Сакратар ЦК камсамола Беларусі Міхаіл Васільевіч Зімянін на нарадзе камсамольскіх работнікаў слуцкай зоны сказаў: “Мы павінны раўняцца на тых, хто праяўляе цуды гераізму. Вось прыклад. 20-гадовы камандзір узвода Міхаіл Бірыч – наш сапраўдны герой – са сваімі дваццацю партызанамі разграміў цімкавіцкі гарнізон. Пра іх жа песню склалі і спяваюць не толькі ў брыгадзе імя Варашылава, а па ўсёй Беларусі”.
Брыгада паспяхова знішчыла фашыстаў у Вялікараёўскім, Старыцкім баях, граміла гарнізоны ворага. Расла колькасць яе байцоў. Ужо да канца 1942 года брыгада складалася з 9 атрадаў. Міжрайкамам было вырашана раздзяліць на тры мабільныя і лёгкія ў кіраванні брыгады: 300-я імя Варашылава, 27-я імя Чапаева і 225-я імя Суворава. У снежні з гэтых брыгад арганізавалася партызанскае злучэнне, якое ўзначаліў Капуста. Менавіта ў снежні партызаны прынялі навязаны гітлераўцамі Лаўскі бой, пра які ведае сёння ўся Беларусь. У 1943 годзе гітлераўцы цярпелі крах на франтах, таму вырашылі разбіць партызан і ўзяць рэванш у гэтым напрамку. Яны пацяснілі партызан у бок Палесся і думалі ў балотах іх знішчыць. Але капыльскія мсціўцы вырваліся з акружэння каля вёскі Баркаўцы, што на Піншчыне. Па рашэнні міжрайкама злучэнне Капусты варочалася на Капыльшчыну. Давялося варашылаўцам, чапаеўцам і сувораўцам з баямі прарывацца праз кардоны фашыстаў. Трэба было абараніць насельніцтва ад азвярэлага ворага і не даць вывезці людзей у Германію. Пры адсутнасці партызан жыхары раёна сталі безабароннымі перад ворагам. Яго карныя атрады сапраўды лютавалі – папалілі многія вёскі. Пасля блакады партызаны страцілі частку артылерыі, шмат кулямётаў і прадуктовых прыпасаў. З боем усе яны здабываліся ў ворага. Запасы папоўніліся пасля разгрому Сейлавіцкага гарнізона і ў іншых баях з гітлераўцамі.
У канцы жніўня злучэнне генерала Капусты пайшло ў рэйд на Брэстчыну і Беласточчыну. Але асноўны касцяк з той першай брыгады імя Варашылава застаўся на Капыльшчыне. Адно з адгалінаванняў называлася брыгадай імя Чапаева, другое – імя Варашылава. Партызаны гэтых брыгад удзельнічалі ў заключным этапе рэйкавай вайны і падарвалі магістралі Слуцк—Цімкавічы—Баранавічы. Затым было доўгачаканае вызваленне. Партызаны дапамагалі разам з байцамі Савецкай Арміі гнаць ворага з роднай зямлі. Многія з іх уступілі ў рады вызваліцеляў і дабівалі ворага ў яго логаве.
Сёння мы адзначаем 70-годдзе брыгады імя Варашылава, якая была першапраходцам партызанскага руху на Капыльшчыне.
Іван ІГНАТЧЫК, г. Капыль
Я своих прадедов не знал, но о том, что война коснулась и нашей семьи, мне много рассказывали мои бабушка и дедушка — дети военных лет, дети с украденным детством.
Мой прадед, Сапешко Франц Ильич, запомнился односельчанам из д. Мажа как мастер на все руки, замечательный музыкант-самородок и просто очень добрый, безотказный человек. Еще до войны его здоровье было сильно подорвано работой в трудовом отряде на строительстве Комсомольска- на-Амуре. Однако мой прадед смог дойти в составе Красной Армии до Чехии, где и получил серьезное ранение. После лечения в Карловых Варах был демобилизован. О героическом прошлом прадеда долгие годы напоминали награды и привезенные с фронта достаточно интересные «трофеи»: швейная машинка, аккордеон и скрипка. В послевоенные годы прадед радовал односельчан своим музыкальным искусством. Франц Ильич, вопреки полученным ранениям, прожил более 80 лет и умер в 1990 году. А скрипка, которую он привез с фронта, оказалась необычной. Уже после смерти прадеда она попала в руки к специалистам. И я уверен, что инструмент моего прадеда Франтишка и сегодня звучит в каком-нибудь известном оркестре.
Иная судьба ждала другого моего прадеда – Савченко Семена Поликарповича. До войны он стремительно поднимался по карьерной лестнице. Окончив Минский пединститут, начал работать обычным учителем русского языка и литературы. Очень скоро его назначили директором Старокопыльской семилетней школы. В конце 1938 года прадед был направлен на работу секретарем исполкома Брянского районного Совета депутатов трудящихся Белостокской области (территория нынешней Польши). Там он и встретил войну. В первые же дни ушел на фронт, оставив жену и двоих детей в приграничной зоне. Прадед за несколько месяцев до начала наступления немецких войск, понимая напряженность ситуации, уже убеждал мою прабабушку Брониславу Адамовну вернуться на родину в Думичи Копыльского района. Но она не хотела оставлять мужа одного и в итоге покинула Брянский район уже в разгар боевых действий. Тернистый путь домой занял несколько месяцев. Она прошла пешком от Брянска (из-под Бреста) до Думич, неся на руках трехлетнего сына и полугодовалую дочь (мою бабушку), переживая бомбежки, голод, страх. Прабабушка не воевала, но то, что она пережила за эти несколько месяцев, можно считать настоящим подвигом. Каждый год 9 Мая, когда вся страна чествовала ветеранов, прабабушка Броня старалась не слушать радио и не смотреть военные фильмы — голос из той страшной жизни, которую хотелось забыть. А не получалось...
От прадеда Семена Поликарповича во время войны не было никаких вестей, и лишь спустя несколько лет после водружения красного флага над Рейхстагом стало известно, что мой прадед пропал без вести уже в первые дни войны. Что с ним случилось и как — на этот вопрос до сих пор нет ответа. Я очень надеюсь, что когда-нибудь я узнаю, где похоронен мой прадед. А пока моя бабушка Валя бережно перебирает несколько фотографий, с которых смотрит оставшийся навсегда молодым ее отец — герой, пожертвовавший собой ради Родины.
Виктор ЛАПУЦКИЙ,
ученик 11 класса гимназии № 29 г. Минска
[/caption]
Тэма эстэтычнага выхавання і развіцця творчых здольнасцей у дзяцей і падлеткаў як мага лепш адлюстроўвае дейнасць работнікаў сельскіх клубных устаноў культуры. У гэтым прысутныя ўпэўніліся, пабываўшы на дзіцячым канцэрце “Зорачкі Капыльшчыны”, які адбыўся ў Песачанскім Цэнтры культуры і вольнага часу. Выхаванцы навучальных устаноў раёна дарылі ўдзельнікам семінара свае вакальныя і танцавальныя нумары, а ў адказ атрымлівалі шчодрыя апладысменты і нават воклікі “Брава!”
[caption id="attachment_18417" align="aligncenter" width="443" caption="На сцэне РЦК — сям’я Брагіных"]
[/caption]
Барацьба з правапарушэннямі, прадухіленне сямейных і бытавых канфліктаў знаходзяцца на пастаянным кантролі ў рэспубліцы, у тым ліку і органаў выканаўчай улады раёна. Але прафілактыка правапарушэнняў, асабліва сярод непаўналетніх, ажыццяўляецца не толькі праваахоўнымі структурамі. Ні для кога не сакрэт, што моладзь часта “захапляецца” разнастайнымі “нездаровымі” хобі. Таму быць убаку ад гэтых праблем работнікам культуры проста немагчыма. Сваю лепту ў паляпшэнне сітуацыі ўносяць створаныя і актыўна функцыянуючыя клубныя фарміраванні, гурткі.
[caption id="attachment_18418" align="aligncenter" width="443" caption="Удзельнікі канцэрта “Зорачкі Капыльшчыны”"]
[/caption]
Таму вельмі актуальнай стала лекцыя Аляксея Аляксандрава, урача-псіхіятра, нарколага аддзела па прафілактыцы наркаманіі УАЗ “Мінскі абласны цэнтр гігіены і эпідэміялогіі і грамадскага здароўя”. Прадметам сур’ёзнага абмеркавання стала і інфармацыя па наркатрафіку, ужыванні маладымі людзьмі наркатычных і псіхатропных прэпаратаў.
Не меншую зацікаўленасць выклікала і знаёмства з дзейнасцю дзіцячага клуба “Іскрынка” Ляшнянскага СДК, якое праходзіла ў рамках тэмы “Сацыялізацыя і духоўная рэабілітацыя сям’і ў дзейнасці праваслаўнай царквы і ў практыцы работы ўстаноў культуры”. А наведаўшы Георгіеўскую царкву ў в. Лешня, работнікі культурных устаноў Міншчыны паслухалі пропаведзь “Сям’я — каўчэг выратавання” і змаглі прыкласціся да цудатворнай іконы св. мучаніка Ваніфацыя.
[caption id="attachment_18419" align="aligncenter" width="443" caption="Пра кветкі расказвае Надзея Караленка"]
[/caption]
Адной з новых сучасных форм работы з дзецьмі і падлеткамі з’яўляецца інтэрактыўны тэатр. Яго асаблівасці і станоўчыя моманты пастаноўкі дзейства прадэманстравалі выхаванцы Цімкавіцкай СШ і работнікі мясцовай установы культуры. У тэатралізаваным прадстаўленні “Што значу я?” на вачах у прысутных дарослыя і дзеці мяняліся ролямі, абыгрываючы праблему бацькоў і дзяцей, дэманструючы свой пункт погляду на вырашэнне праблемы. Асноўныя моманты, на якія неабходна было звярнуць увагу, падкрэсліў педагог-псіхолаг ДУА “Сацыяльна-педагагічны цэнтр Капыльскага раёна” Пётр Лобаў. У выніку атрымалася цікавая і неардынарная гутарка акцёраў і гледачоў.
[caption id="attachment_18420" align="aligncenter" width="443" caption="Падчас наведвання Георгіеўскай царквы"]
[/caption]
Напрыканцы першага дня ў Лясноўскім СДК узнімалася роля бацькі ў сямейным выхаванні. Спачатку пра плюсы эстэтычнага выхавання сваіх вучняў расказала падчас экскурсу ў свет кветак настаўніца Лясноўскай СШ Надзея Караленка. А ўжо ў глядзельнай зале на суд удзельнікаў семінара і мясцовых жыхароў прапанавалі конкурсную праграму “Пра бульбу багата ведае наш тата”, якая была аздоблена элементамі жартоўнага прадстаўлення. Зразумела, што яна ўспрымалася ўсімі без выключэння на “ўра”.
[caption id="attachment_18421" align="aligncenter" width="443" caption="Конкурс “Пра бульбу багата ведае наш тата”"]
[/caption]
Наступны дзень семінара-практыкума пачаўся з ушанавання сем’яў раёна, удзельнікаў прафілактычнай акцыі “Здаровая сям’я”. Цікавыя звесткі пра сваіх продкаў, родных паведамілі яны, прадэманстравалі свае таленты і расказалі пра захапленні. З цікавасцю работнікі культуры вобласці паглядзелі аматарскі відэафільм “Падлеткавы ўзрост: вырашаем праблемы разам!”, які распавядаў пра вопыт работы клубных устаноў раёна з падлеткамі асацыяльных паводзін і праблемнымі сем’ямі.
[caption id="attachment_18422" align="aligncenter" width="443" caption="Інтэрактыўны тэатр Цімкавіцкага СДК"]
[/caption]
Напрыканцы мерапрыемства была абмеркавана дзейнасць капыльскіх устаноў культуры па азначанай тэме, падведзены вынікі ўбачанага. У цэлым, толькі станоўчымі аказаліся адзнакі гаспадарам семінара, вопыт якіх па асобных формах работы рэкамендавана ўкараняць у іншых раёнах Міншчыны.
Сяргей ЛАЗОЎСКІ
Фота аўтара
Інтэрактыўны тэатр Цімкавіцкага СДК
В 1936 году по спецнабору ЦК КПБ(б) под девизом «Комсомолец, на самолет!» Кулик поступил в Сталинградское военное авиационное училище и в 1939 году окончил его с отличием. Войну в 1941 году встретил в должности заместителя командира эскадрильи, принимал самое активное участие в боях по сдерживанию противника в продвижении вглубь страны. Воевал на Западном, Юго-Западном, Брянском, Воронежском, I-м Украинском фронтах. Производил вылеты на разведку, бомбометание и штурм наземных войск противника. Бои были ожесточенные и укрепляли уверенность населения в нашу победу.
За время боевых действий Кулик произвел 51 боевой вылет, где в его послужной список было занесено около 200 уничтоженных фашистов, свыше 30 танков, 26 автомашин, 16 повозок с припасами, 3 орудия, склад ГСМ, переправа через реку, 2 железнодорожных состава, сбито 2 немецких самолета и многое другое. В этом – боевое мастерство, смелость, героизм.
Летал Михаил Кулик на Пе-2. У него было много боевых эпизодов, когда жизнь висела на волоске. Однажды в июле 1941 года груженый бомбами самолет повредила наземная артиллерия врага. Отбомбившись, летчик понял, что одна бомба застряла в неполно открывшемся бомболюке. Садил самолет на окраине летного поля, подальше от стоянки самолетов, низко подведя машину к земле и на очень малой скорости. Удачно приземлился на колеса, и бомба не сорвалась. В июле 1942 года при бомбардировке с высоты 400 метров в самолет Кулика ударил снаряд, но экипаж дотянул до аэродрома. Техники залатали пробоину — и снова в бой. В августе 1942 года экипаж Кулика на Пе-2 совершил ряд боевых вылетов, обнаружил и уничтожил наблюдательный пункт на окраине Воронежа, с которого велась корректировка огня фашистских наблюдателей по нашим наступающим позициям. За эту операцию его наградили орденом Красного Знамени.
Секретное и очень ответственное задание экипаж Кулика получил 17 декабря 1942 года от командующего 2-й воздушной армией. Необходимо было вылететь на разведку и обнаружение корпуса танкистов, прорвавшихся в глубокий тыл противника. Танкисты оторвались от основных сил и без топлива, боеприпасов и пищи оказались в полном окружении. На разведку вылетали многие экипажи, но безуспешно. Это сделал экипаж старшего лейтенанта Кулика. Обнаружив дерущихся в кольце врага танкистов, экипаж по рации передал их координаты, сбросил вымпел, где указывалось, на какой волне держать связь и где находится самое большое скопление войск врага. Танкистов спасли, прорвав фронт, а самое интересное было позже. Проводница поезда, где ехали офицеры-танкисты того самого танкового корпуса, сказала: «Если б мы встретили того летчика, который спас нам жизнь, мы бы все свои ордена ему отдали».
После тяжелого ранения Михаил Кулик передал свою эскадрилью будущему дважды Герою Советского Союза, летчику-космонавту СССР генерал-лейтенанту Георгию Береговому.
После войны Кулик более 30 лет работал на разных должностях в Копыльском райкоме партии. Умер в 1989 году.
Михаил ТАРАСЕВИЧ,
Слуцкий район, д. Волошево
