18.10.2024
Пра жахлівае, жудаснае ў першыя дні вайны сённяшняя моладзь ведае з ваеннай хронікі той пары, кінафільмаў, экскурсій у музеі, сустрэч з ветэранамі Вялікай Айчыннай, якіх, на жаль, засталося вельмі мала.
Чаму менавіта дзецям-немаўлятам, якім напярэдадні вайны было ад аднаго да шасці месяцаў са дня нараджэння, прысвячаецца мой роздум?
Нараджэнне дзіцяці ў кожны гістарычны перыяд нашай краіны было знакавай, хвалюючай падзеяй, з якой сям’я звязвала найлепшыя спадзяванні і мары. Так сталася і ў сям’і маіх бацькоў Іосіфа і Гелены, якія вельмі чакалі майго з’яўлення, бо былі ўжо ў сталым узросце. Тату 34 гады, матулі – 39. У мамы гэта было другое замужжа. З першым гаспадаром Антосем, родам з вёскі Выня, Бог не дараваў дзіцятка. 14 гадоў сумеснага жыцця пражылі ў згодзе, узаемнай павазе і клопаце. Мама лічыла, прычынай, што так і не прытуліла да грудзей сваё немаўлятка, стала яе бяздзетнасць. А пасля трагічнай смерці мужа Антося, які ў 1937 годзе быў рэпрэсіраваны і расстраляны бязвінна (як стала вядома пазней), здавалася, жыццё скончылася.
На шчасце ў малодшай сястры Марыі, якая жыла ў вёсцы Копань (цяпер Аножкі Капыльскага сельскага савета), нарадзіліся дзеткі-пагодкі.Іх было чацвёра: дзяўчынка Броня, хлопчыкі Эдзік, Люцік і Казік. Таму мама з радасцю адгукнулася на просьбу сястры прыехаць да яе, забыцца на гора, пабавіцца з дзецьмі. Матуля з любоўю песціла маленькіх пляменнікаў і на калгасныя палеткі калгаса “Варашылава” паспявала таксама. Вяскоўцы адразу заўважылі працавітую, прыгожую, маладую ўдаву. Было ёй тады 38.
Асабліва яна спадабалася Іосіфу, і ён доўга не раздумваючы (як расказвала мне мая бабуля Карнэля, яго маці) прапанаваў Гелене сваю руку і сэрца. Гелена пагадзілася не адразу, хоць малады мужчына ёй спадабаўся. Не курыў на полі, не брыдкасловіў, ды з выгляду прывабАпошняе непакоіла больш за ўсё. Лічыла, што грэх маладога хлопца пазбаўляць шчасця бацькоўства. Так і растлумачыла Іосіфу. Маўляў, сустрэнеш маладую дзяўчыну, якая будзе і жонкай, і гаспадыняй, і дзетак народзіць. Аднак не пераканала Іосіфа: вельмі настойлівы быў і моцна закаханы. Будучая свякроў таксама адобрыла выбар сына. Не памылілася. Нявестка была працавітай, добрай, паважала свякроў, як родную маму, бо сваю амаль не памятала (асірацела ў 5 гадоў). Свякроў шкадавала Гелену, малілася і ніколі не страчвала надзею, што і ёй пашчасціць стаць бабуляй. А тут і нявестка раптам занядужыла, нічога на душу не пускае. Маці занепакоілася і кажа сыну: “Запрагай каня, сынок, пакажы доктару сваю Гелю”. Доктар вынес радасны вердыкт: чакайце сынка ці дачушку. Роды ў маёй мамы былі цяжкія. Ёй жа было ўжо нямала год. Нарадзілася дачушка, ахрысцілі Ганнай. Радаваліся родныя, віншавалі суседзі. Хата яшчэ была недабудаваная, патрабавалася шмат працы. У калгасе таксама аралі, сеялі, касілі. Маліліся і марылі, толькі б урадзіла ўсё.
Але хмары грознага 22 чэрвеня 1941 года набліжаліся. Мне ішоў трэці месяц. Мая бабуля ўспамінала: “Здавалася, здрыгануліся і зямля, і неба. Выбухі, страшэнны гул варожых самалётаў. Галасілі жанчыны, плакалі немаўляты. Матулі і бабулі, старэйшыя дзеці, якія ўжо навучыліся хадзіць і бегаць, перабягалі ад аднаго склепу да другога, прытуляючы да сэрца сваіх дзетак, брацікаў і сястрычак. Калі не паспявалі ўскочыць у склеп ці хавальнік (туды ссыпалі на зіму бульбу, хавалі ад марозу), падалі на зямлю, закрываючы дзіцятка ад нечаканай смерці.”
Паступова страх у людзей пачаў мяняцца на жаданне выжыць, перамагчы страшэнную навалу. Жылі дружна сем’ямі, дзяліліся апошнім, што мелі. У майго таты быў конь, у суседзяў карова. Тата апрацоўваў агароды, каб мець з іх пажытак на зіму. Суседзі прыносілі малако для немаўляці. Маладых мужчын у Капылі амаль не засталося. Да вайны тыя, каго прызывалі ў армію, адразу трапілі на фронт. Увесь цяжар выжывання і адказнасці за дзяцей, якія нарадзіліся ўжо без бацькі, лёг на жанчын.
(Працяг будзе).
Г. І. АРЛОЎСКАЯ,старшыня райсавета ветэранаў педагагічнай працы
На прамую лінію з начальнікам Капыльскай раённай інспекцыі прыродных рэсурсаў і аховы навакольнага асяроддзя Ігарам Чаркасом, якая адбылася ў пачатку мая, паступіла пяць пытанняў.
Соф’я Фіцько з в. Дзярэчына паведаміла, што ў вёсцы бегае зграя бадзяжных сабак, якія ствараюць небяспеку для жыхароў, і папрасіла дапамагчы ў вырашэнні гэтай праблемы.
Адловам бадзяжных сабак займаецца спецыяльная брыгада, створаная пры ЖКГ. Таму жанчыне неабходна звярнуцца ў Блеўчыцкі сельсавет, які павінен быў заключыць дагавор з камунальнікамі на гэту паслугу. Ігар Баляслававіч запэўніў, што праблема застанецца ў яго на кантролі да поўнага вырашэння.
Юрый Паўлюшчык, жыхар в. Бабоўня, расказаў аб праблеме возера ля в. Лавы, дзе шлюзы фактычна прыйшлі ў неналежны стан і праз іх сыходзіць вада ў раку Тур’я.
Гэта пытанне накіравана кіраўніцтву прадпрыемства меліярацыйных сістэм. Згодна з атрыманым адказам, 21 мая прадпрыемства ўстараніла ўсе няспраўнасці ў поўным аб’ёме, праведзены неабходныя работы па ўшчыльненні дамб і падтрыманні ўзроўню вады ў вадаёме.
Уладзімір Рыбак з Капыля пацікавіўся, ці ёсць ля гарадскога возера знак, які забараняе заезд на пляж, таму што вельмі часта ўвечары туды на разнастайным аўтатранспарце жыхары і, магчыма, госці горада заязджаюць адпачыць. Часта пасля сябе пакідаюць тэрыторыю ў непрывабным выглядзе. Пляж засмечаны, дадаў Уладзімір Анатольевіч. Хто павінен прыбіраць там смецце?
Адпаведнае пісьмо па добраўпарадкаванні пляжу накіравана ў службу ЖКГ. Тэрыторыя ўжо ачышана ад смецця. Пасля шэрагу рэйдаў супрацоўнікаў аддзела ДАІ факт заезду на пляж аўтатранспарту ў цёмны час сутак не пацвердзіўся. Тым не менш, служба будзе трымаць пытанне на кантролі.
Міхаіл Чаркоўскі з в. Аргелаўшчына звярнуўся з просьбай пасадзейнічаць у аднаўленні дамбы мясцовага возера, якая практычна была знішчана леташняй паводкай.
Да адміністрацыі ААТ “Скабін”, на тэрыторыі якога знаходзіцца возера, было падрыхтавана пісьмо з просьбай аказаць садзейнічанне ў дадзеным пытанні. У сувязі са значнымі пашкоджаннямі дамбы неабходны вялікія сродкі і спецыяльная тэхніка для аднаўлення збудаванняў вадаёма, патлумачылі ў ААТ “Скабін”. У цяперашні час гаспадарка не мае такой магчымасці.
Востры сігнал паступіў ад жыхара в. Дарагавіца, які пажадаў застацца невядомым. Ён сцвярджаў, што работнікі фермы “Печураны” ААТ “Душава” выкідваюць здохлую жывёлу ля іх вёскі.
Супрацоўнікі інспекцыі, зоаветслужбы выязджалі на месца. Сапраўды, у пясчаным кар’еры ля вышэйназванай вёскі знойдзены косцявыя рэшткі жывёл, якія належалі індывідуальным уладальнікам, а не гаспадарцы. Рэшткі прыбраны і захаваны на жывёльным магільніку.
На прамой лініі дзяжурыў
Сяргей ЛАЗОЎСКІ 
Личный прием граждан и представителей юридических лиц членом Совета Республики Национального собрания Республики Беларусь Михаилом Васильевичем КРИШТАПОВИЧЕМ состоится 7 июня 2011 года с 10 до 13 часов в здании Копыльского райисполкома.
Справки по телефонам: (8-01770) 62-5-16, 62-5-24. 
С наступлением весенне-летнего периода большое количество отдыхающих, особенно в выходные и праздничные дни, выезжает в зоны массового отдыха в лесные массивы, на водоемы, которых большое количество на территории Копыльского района. Соответственно, в этих местах увеличивается количество совершаемых противоправных деяний, несчастных случаев, что связано с беспечностью самих отдыхающих, с употреблением спиртных напитков и неадекватным восприятием окружающей действительности, оставлением без присмотра несовершеннолетних детей, а также личного имущества. Заместитель начальника Копыльского РОВД, начальник МОБ, подполковник милиции Сергей АБРАМОВИЧ напоминает о мерах безопасности:
— Отдыхающим необходимо соблюдать правила поведения на воде, меры противопожарной безопасности, а также личной и имущественной безопасности. Не распивать спиртные напитки в местах массового отдыха граждан, за что предусмотрена административная ответственность по ст. 17.3 КоАП Республики Беларусь (штраф до восьми базовых величин). Исходя из анализа прошлых лет, некоторые отдыхающие после распития спиртных напитков шли купаться, что приводило к их трагической гибели. По прибытию в места массового отдыха на личном автотранспорте его необходимо оставлять на специально оборудованных стоянках. За нарушение данного требования предусмотрена административная ответственность по ст. 18.14 п.7 КоАП Республики Беларусь (предупреждение или штраф до трех базовых величин). При посещении мест массового отдыха всем отдыхающим необходимо соблюдать чистоту и порядок.
По всем вопросам, имеющим отношение к правоохранительной деятельности, обращайтесь в Копыльский РОВД по телефонам: 102, 55-7-34, 55-1-47.
Подготовила Маргарита САКОВИЧ 
25 мая на фізкультурна-аздараўленчым комплексе Капыля стартаваў традыцыйны дзіцячы фестываль “Прывітанне, бег”, які аддзел фізічнай культуры, спорту і турызму сумесна з аддзелам адукацыі райвыканкама праводзяць для вучняў 2 – 4 класаў гарадскіх школ. Асноўная мэта спаборніцтваў – далучэнне школьнікаў да заняткаў спортам, прапаганда здаровага ладу жыцця і прыцягненне перспектыўных малодшых школьнікаў да заняткаў у дзіцяча-юнацкіх спартыўных школах.
Сёлета ў свяце бегу прымалі ўдзел 165 юных аматараў спорту. У праграму спаборніцтваў традыцыйна ўваходзілі змешаная эстафета 8х200 м (4 дзяўчынкі і 4 хлопчыкі ад кожнай паралелі) і бег у індывідуальным заліку на 600 (другія), 800 (трэція) і 1000 м (чацвёртыя класы). Непадробны азарт, імкненне перамагчы заўсёды суправаджаюць такія мерапрыемствы. І гэтым разам вучні пачатковых класаў вельмі эмацыянальна рэагавалі на кожны старт бегуноў, горача пад- трымліваючы сваіх адна- класнікаў.
Радасць перамогі ў гэты дзень адчулі Паліна Шакун (СШ №2), Ілля Матусевіч, Ульяна Шатыка, Андрэй Галко, Аня Баразнёнак, Дзмітрый Новікаў (гімназія №1). У эстафетных гонках лепшымі сталі вучні другіх класаў СШ №2, трэціх і чацвёртых – гімназіі №1.
Пераможцы і прызёры індывідуальных забегаў атрымалі заслужаныя граматы і памятныя падарункі, а лепшыя эстафетчыкі – яшчэ і салодкія пачастункі.
Сяргей ЛАЗОЎСКІ
НА ЗДЫМКУ: цяжкія метры да перамогі.
Фота Таццяны БОХАН 
