У адрозненні ад папярэдніх, семінар, які адбыўся на мінулым тыдні, сабраў не толькі кіраўнікоў сельскагаспадарчых арганізацый, але і старшынь сельскіх выканаўчых камітэтаў. На ім падымаліся надзвычай актуальныя пытанні, якія можна паспяхова вырашыць толькі пры ўдзеле абодвух зацікаўленых бакоў.
Нарадзе папярэднічаў аб’езд ДП “С “Лясное” і РСУП “Бабоўня”. Леанід Станіслаўчык, кіраўнік першай з названых гаспадарак, расказаў і паказаў, як у сельгаспрад- прыемстве выходзяць са становішча, калі неабходна рэканструяваць жывёлагадоўчыя памяшканні, а вялікіх грошай на гэта няма. Запрошаныя наведалі МТФ “Колы”, дзе сваімі сіламі вядзецца рэканструкцыя кароўніка — тут будзе абсталявана даільная зала для раздою цялушак. Добрую справу зрабілі і ў цялятніку ў Восаве, дзе даўно ўжо небходна было вывесці маладняк са старых пабудоў. Правялі рэканструкцыю былой фермы, належным чынам яе абсталявалі, і цяпер там, у добрых умовах, жывёла адчувае сябе выдатна.
Падчас аб’езду тэрыторыі гаспадаркі ўвага звярталася не толькі на жывёлагадоўчыя аб’екты, але, вядома ж, на палеткі і культуры, якія там растуць. Было адзначана, што сёлета не вельмі радуюць капуста і морква, а вось цыбуля, па ўсім відаць, будзе добрая (на здымку).
Са станам спраў у РСУП “Бабоўня” ўдзельнікаў семінара пазнаёміў яго кіраўнік Міхаіл Крукоўскі. Канстатаваўшы, што ўжо з лютага бягучага года гаспадарцы давялося карміць жывёлу, што называецца, з колаў, Міхаіл Васільевіч расказаў, як яны спланавалі работу, каб такая сітуацыя больш не паўтарылася. Было пасеяна 300 га аднагадовых культур, з якіх ужо распачалі нарыхтоўку сенажу, закладзена каля 70 га шматкампанентных пашаў, на 200 га зрабілі перазалужэнне, заклалі каля 100 га семяннікоў шматгадовых траў. Вя-дзецца ў гаспадарцы рэканструкцыя жывёлагадоўчых памяшканняў, у прыватнасці, пераабсталявалі цялятнік у Засцеб’і, куды паставілі на раздой першацёлак. Ёсць і іншыя задумкі.
Пленарнае пасяджэнне распачалося з размовы пра навядзенне парадку як у населеных пунктах, так і на вытворчых аб’ектах. Старшынёй раённага Савета дэпутатаў Марыяй Сандрозд былі пастаўлены канкрэтныя задачы: працягваць барацьбу з баршчавіком, больш прадукцыйна працаваць па захоўванні састарэлых будынкаў і фундаментаў, не забывацца пра падкошванне і імкнуцца, каб усе аб’екты, што знахо-дзяцца на тэрыторыі сельсаветаў, былі не проста чыстымі, але і прыгожымі. Дарэчы, паколькі семінар праходзіў у Бабаўнянскім сельскім Савеце, то за адмоўнымі прыкладамі далёка хадзіць не трэба, усе яны былі заўважаны ўдзельнікамі мерапрыемства падчас аб’езду.
Меркаванне старшыні райсавета падтрымаў і кіраўнік раённай “вертыкалі”. Анатоль Жданеня нагадаў, што пытанням навядзення парадку апошнім часам надаецца вельмі вялікая ўвага, яны ставіліся ў шэраг галоўных нават на апошніх пасяджэннях Мінаблвыканкама. Ён заклікаў кіраўнікоў сельгаспрадпрыемстваў, пакуль уборачная кампанія не набрала тэмп, зрабіць пераразмеркаванне тэхнікі і рабочай сілы з тым, каб ліквідаваць заўвагі па добраўпарадкаванні тэрыторый.
Вельмі сур’ёзная размова пайшла пра вынікі работы сельгаспрадпрыемстваў раёна за першае паўгоддзе бягучага года. Нягледзячы на тое, што ўдалося выйсці на 100-працэнтны паказчык па валавой вытворчасці, пазіцыі, па якіх у многіх гаспадарках “мінус”, застаюцца. Лічба, якая трывожыць больш за ўсё, — гэта аднаўленне статкаў: няма цялят — няма ні малака, ні прываг. Тут папрокі гучаць і ў адрас асемянатарскай службы, і ветэрынарнай, і заатэхнічнай. Недапрацоўкі кожнай урэшце рэшт выліваюцца ў агульны правал. Аднак ніхто не здымаў адказнасці з кіраўнікоў, якія, па вялікім рахунку, адказваюць за ўсё і павінны кантраляваць ход работ ва ўсіх напрамках дзейнасці гаспадаркі.
Звярталася ўвага прысутных і на нізкую якасць малака, з-за чаго гаспадаркі губляюць свае грошы. Так, за І паўгоддзе толькі 15 % малака прынята гатункам “экстра”, 62 % — вышэйшым, 21 % — І гатункам і 2 % — ІІ. Па падліках, па гэтай прычыне за чэрвень страты па раёне склалі 205 млн рублёў (ад вышэйшага гатунку).
Падводзячы вынікі нарады, старшыня райвыканкама нагадаў яшчэ раз пра выканальніцкую дысцыпліну і кантроль за дакладным выкананнем усіх патрабаванняў тэхналогіі.
Маргарыта САКОВІЧ
Доводилось читать в печати о таком заболевании, как африканская чума свиней. Хотелось бы узнать подробнее, насколько она опасна и как избежать заражения?
Владимир К., г. Копыль
Подробности редакция узнала у главного ветеринарного врача района Леонида ПОЛЕЩУКА (на снимке):
— Африканская чума свиней, или ее иначе называют африканской лихорадкой, болезнью Монтгомери, АЧС, - острое контагиозное заболевание, протекающее в острой форме, характеризующееся быстрым течением и высокой смертностью (98-100%). В последние годы заболевание регистрировалось в Италии, странах юга Африки, в регионах Закавказья (Грузия, Армения, Южная Осетия, Азербайджан, Абхазия), Российской Федерации (Ростовская, Воронежская, Астраханская, Волгоградская, Ленинградская, Нижегородская, Мурманская области), в г. Санкт-Петербурге, Калмыкии, Чеченской республике, Адыгее, Дагестане, Северной Осетии — Алании. Только в текущем году последние случаи африканской чумы свиней регистрировались в Мурманской (6 апреля), Архангельской (7 апреля) и Ленинградской (17 марта) областях.
В мире не существует ветеринарных препаратов для лечения и профилактики этой болезни. Поэтому при возникновении АЧС всех свиней убивают и сжигают. Животные заражаются при поедании кормов, контаминированных вирусом, через органы дыхания, поврежденную кожу. Особую опасность представляют продукты убоя зараженных свиней (мясо, сало, кровь, кости, шкуры), пищевые и боенские отходы, используемые для кормления свиней без тщательной проварки. Вирус могут распространять люди, которые во время командировок и отпусков находились на инфицированных территориях.
При молниеносном течении болезни животные гибнут без каких-либо признаков. Температура тела повышается до 42°С, на коже появляются пустулы и язвы, супоросные свиноматки абортируют. Дикие свиньи могут болеть латентно, без клинических признаков. Если такие свиньи остались после болезни живыми, то они являются пожизненными носителями вируса.
Владельцам животных в качестве мер профилактики этого особо опасного заболевания рекомендуется соблюдать следующие правила, выполнение которых позволит сохранить здоровье животных и избежать заноса и распространение вируса АЧС на территории района и республики в целом:
— не допускать посещение личных подсобных хозяйств посторонними лицами;
— подвергать обязательной термиче- ской обработке пищевые отходы и корма перед скармливанием;
— не завозить свиней без согласования с Государственной ветеринарной службой района из других территорий;
— при обнаружении трупов диких свиней уведомить местный распорядительный орган и исполнительный орган или ветслужбу на местах;
— работники свиноводческих предприятий, увлекающиеся охотой, должны отказаться от охоты на дикого кабана во избежание возможного заноса вируса АЧС на территорию свинокомплексов.
Помните: выполнение вами этих рекомендаций позволит избежать заноса африканской чумы на территорию ваших подворий, сохранит свиней от заболевания, предотвратит экономические потери и усилит продовольственную безопасность нашей страны. 
(Працяг. Пачатак у № 42)
У Капылі з’явілася новая ўлада – прыслужнікі фашыстаў. Адразу ўстанаўлівалі свае парадкі, агітавалі да сябе на службу. Ніхто з мужчын не спакусіўся на іх прапановы. Пад прымусам застаўлялі працаваць. Пагражалі расправай. Асабліва палявалі на мужчын да 30 гадоў. Такі лёс спасціг маладую сям’ю Шкурынскіх, Аляксандра і Амілю — нашых добрых суседзяў. Тата параіў ім: бярыце з сабой дзяцей, самыя неабходныя пажыткі і далей ад Капыля. Дамовіліся з ім аб сустрэчах у лесе ў пэўныя дні. Ён перадаваў дзядзьку Сашу цёплую вопратку, харчы, навіны з Капыля. Тата наглядаў і за хатай суседзяў, агародам.
Шкурынскія жылі ў вёсцы Астрэйкі пад апекай міласэрных людзей Франца і Настассі Ярмалінскіх. Здавалася, усё ціха, пагроза мінавала. Ды не зусім. Адзін з паліцаяў даведаўся, што Шкурынскія пакінулі хату не без дапамогі майго таты. Дапытваўся, куды і чаму тата па начах на кані ездзіць. Не даў веры, што тата выганяе каня на начлег. Чуткі аб тым, што па вёсках мужчыны гуртуюцца ў партызанскія атрады, наводзілі жах на паліцаяў, падазрона глядзелі на ўсіх і на тату таксама. “Ты ведаеш, дзе Шкурынскія. І я ведаю. У партызанах. А ты ім дапамагаеш”, — настойваў паліцай. Запатрабаваў, каб тата забаранаваў узбярэжак Грэбелькі. Гэта было самае глыбокае месца ў цячэнні рэчкі Каменкі. Да вайны жыхары Капыля там адпачывалі, купаліся, лавілі рыбу. А цяпер туды ні нагой. З’явіліся новыя гаспадары. Тата адразу не зразумеў, навошта трэба баранаваць узбярэжжа. Паліцай лічыў, што яго замініравалі партызаны. Гэта быў жывёльны страх, а яшчэ большая помста чалавеку, які быў яму ворагам. Гразіў паліцай, што, калі бацька не выканае загад, забярэ каня, а самога адправіць на допыт ва ўчастак.
Тата шкадаваў каня і не збіраўся марна рызыкаваць жыццём сваім. Але, як расказваў маме, перад вачыма была я, безабароненае дарагое сонейка. Запрог каня, нацягнуў доўгія лейцы і пайшоў на ўзбярэжжа Грэбелькі. Вада ў ёй была халодная, бо надвор’е ў красавіку мокрае. Сам хадзіў у вадзе халоднай па падбародак, конь з баронкай на ўзбярэжку. Як высветлілася, мін на ім не было. Але паліцаю хацелася паздзеквацца больш, патрабаваў гэта рабіць кожны дзень. Тата вельмі застудзіў горла, моцна захварэў на ангіну. Хатнія лекі не дапамаглі. Бацька памёр. Пахавалі яго 10 красавіка 1943 года. Мне было два гады. Не памятаю тату, успамінаю па фотаздымку, які вісіць над маім ложкам, па добрых вачах, расказах родных і суседзяў. Зноў аўдавела мама, асірацелі мы з бабуляй. Увесь цяжар да канца вайны лёг на матуліны плечы. Бабуля была і мамай, і бабуляй. Увесь хатні парадак быў за ёю, да яго прывучала і мяне.
Пра дзяцінства сваё памятаю добра з 3 – 4 гадоў. Вайна скончылася. Вясеннія сонечныя дні. Мы — дзеці-аднагодкі — бегалі, скакалі. Раптам дзіцячая радасць замяняецца на страх. Пачулі гул самалёта. Інстынктыўна падаем на зямлю, закрываем галовы рукамі. Дарослыя супакойваюць нас. Маўляў, цяпер не трэба баяцца. “Свае” не будуць бамбіць, а “чужакоў” болей не пусцяць. Яшчэ доўга гэты страх мучыў нас. Прыйшоў час ісці ў школу. Дзіцячы страх змяніўся на прыемныя клопаты…
Гляджу на здымак 1949 года. Мы — дзеці суровага 1941 года — ужо скончылі першы клас. Нас было амаль трыццаць першакласнікаў. На здымак адважыліся не ўсе. Вясною большасць у школу хадзілі босымі, не мелі абутку, не было за што купіць. А калі і быў у каго-небудзь, то абувалі на свята. Усё ж адна дзяўчынка адважылася і села ў першы рад, бо вельмі хацелася паказаць абнову: блузку, спаднічку і галаўны ўбор, які ёй вельмі да твару. На жаль, імя і прозвішча гэтай дзяўчынкі не памятаю, бо ў другім класе яна з намі не вучылася. Назавём яе проста Света. І ўсё ж, хто яны, мае першыя школьныя сяброўкі і сябры?..
Першы рад: (злева направа) Зінка Іваноўская, Томка Шкілевіч, Валька Сеўрук, першая настаўніца Аляксандра Рыгораўна Маліноўская, Аня Гардзіевіч (аўтар нарыса), Света.
Другі рад: (злева направа) Шура Каваленя, Марат Кунцэвіч, Валера Хартановіч, Лёня Новік, Лілька Шкурынская.
Сярод нас, сямігодак, было шмат пераросткаў (так называлі дзяцей, якія ў вайну не змаглі наведваць школу). Аляксандра Рыгораўна клапацілася, каб мы былі дружнымі, шчырымі адзін да аднаго. Не хапала падручнікаў, даставаўся адзін на дзесяць вучняў. “Русанкаўцы” бралі на дзве гадзіны “Роднае слова”, перадавалі нам – “варашылаўцам”. А задачнікамі першымі карысталіся мы і ў тэрмін перадавалі на Русанкі. Пісалі алоўкамі на чым папала, бо сшыткаў не было. Аляксандра Рыгораўна падбадзёрвала нас, гаварыла, як добра цяпер без вайны. Вучыліся мы добра, стараліся. Як бы ні было цяжка ў матэрыяльных адносінах, пакаленне дзяцей вайны старалася абавязкова атрымаць сярэднюю адукацыю, а затым і вышэйшую.
Ганна АРЛОЎСКАЯ,
старшыня райсавета ветэранаў педагагічнай працы
(Працяг будзе) 
Вядомы вучоны-мастацтвазнаўца, цікавы публіцыст Сяргей Астапавіч Пятровіч пайшоў з жыцця маладым. Думаў адзначыць сваё 50-годдзе, і журналіст райгазеты «Слава працы» Усевалад Канстанцінавіч Гурыновіч на старонках выдання зычыў сябру шмат гадоў жыцця і творчых поспехаў. Яшчэ раніцай Сяргей чакаў гасцей, ды сэрца раптам спынілася, і ўжо запрошаныя на юбілей сядзелі за жалобным сталом.
Мабыць, на здароўі адбілася цяжкае дзяцінства. Нарадзіўся таленавіты хлопчык 12 красавіка 1931 года на вуліцы Садовай у Капылі. Рана застаўся без бацькі і разам з сястрычкамі Зінай і Аляксандрай спазнаў цяжкую працу. Маці выхавала ў іх дысцыплінаванасць і працавітасць, і таму дзеці лепш за суседскіх былі прыстасаваны да жыцця. Ды і настаўнікі СШ №1 Капыля вучылі паважаць старэйшых, прывівалі дзецям любоў да Айчыны.
Вучыўся Сярожа на “4” і “5”. Разам з Раманам Малюковічам, Георгіем Харытановічам, Сяргеем Пасюкевічам удзельнічаў у школьным драмгуртку. Творчае гарэнне было ва ўсіх аднакласнікаў. Не злічыць, колькі за гады вучобы ў школе яны паставілі спектакляў па п’есах Крапівы, Купалы, Гогаля. Сцэнічную дзейнасць арганізавала піянерважатая Соф’я Контусь. Яна і сёння з цеплынёй успамінае сваіх таленавітых артыстаў, асабліва Сяргея Пятровіча. Творчы школьны вопыт дапамог юнаку лёгка паступіць у Беларускі тэатральна-мастацкі інстытут.
Сяргея Астапавіча лёс спачатку закіне ў рэспубліканскі тэатр юнага гледача. I тут, на больш высокім прафесіянальным узроўні, яму давядзецца паўтарыць ролі, якія выконваў у роднай школе, а таксама іграць у п’есах-казках “Горад майстроў”, “Прыгоды Чыпаліна” і іншых. У 1962 годзе ён абароніць кандыдацкую дысертацыю па мастацтвазнаўстве. Даследуе творчасць выдатных рэжысёраў Міровіча, Платонава, Галубка, вывучае тэатральную творчасць. 3- пад яго пяра выходзіць шматтомная праца “Народныя тэатры Беларусі” (1966). У кнізе даследуюцца аматарскія драматычныя калектывы рэспублікі, значнае месца адведзена Цімкавіцкаму народнаму тэатру, якім кіруе таленавіты рэжысёр Зінаіда Іосіфаўна Раманенка. Сяргей Астапавіч часты госць у цімкаўлян, ён заўсёды з задавальненнем глядзіць іх спектаклі.
Не забываў Сяргей Пятровіч родны Капыль, наведваў яго нават з кампазітарам Ігарам Лучанком. У час гэтых візітаў са сцэны РДК задушэўна гучалі песні пра Капыль, напісаныя Пятровічам і пакладзеныя на музыку Лучанком.
Яшчэ ў школьныя гады Сяргей палюбіў паэзію Якуба Коласа, Янкі Купалы, Максіма Багдановіча, і яна прабудзіла ў хлопчыка любоў да паэтычнага слова. У вершаваных радках ён апяваў хараство родных ваколіц, пісаў пра родны гарадок, пра каханне. Тонкая лірыка хлопчыка друкуецца ў райгазеце, яе з задавальненнем чытаюць капыляне. А колькі вельмі цікавых гістарычных матэрыялаў пад прозвішчам С.Пятровіч можна і сёння знайсці ў падшыўках “Слава працы”. Гэта і пра ўладальнікаў Капыля князёў Алелькаў, і пра старажытную архітэктуру нашага гарадка. Разам з капыльскім гісторыкам Барысам Багдановічам Сяргей Пятровіч выдасць кнігу “Капыль”, у якой ёсць шмат пра мінулае і сённяшняе нашага райцэнтра.
Сяргей Астапавіч шмат гадоў працаваў старшым навуковым супрацоўнікам Інстытута мовазнаўства, этнаграфіі і фальклору АН БССР. Затым, як ён лічыў, пяць доўгіх гадоў займаў пасаду намесніка міністра культуры. Пры сустрэчы ў рэдакцыі райгазеты ён нам гаварыў, што высокая пасада адабрала ў яго лепшыя гады для творчасці, ды і нерваў шмат страціў. Негледзячы на занятасць, прыязджаў у школу на сустрэчы з аднакласнікамі.
Паспеў напісаць яшчэ шмат вершаў і кніг (“Тэатральная самадзейнасць Савецкай Беларусі”, “Дзіцячы тэатр БССР”, “Якуб Колас і беларускі тэатр”), нямала манаграфій і артыкулаў у розныя беларускія энцыклапедыі. Яго багатая спадчына дапамагае людзям, узбагачае іх духоўна.
Іван ІГНАТЧЫК, г. Капыль
НА ЗДЫМКУ: Сяргей Астапавіч Пятровіч. 
