Грывень – самы крайні населены пункт Капыльшчыны, размешчаны на паўднёва-ўсходнім накірунку: літаральна праз паўтара кіламетра пачынаецца Слуцкі раён. Вёска надзвычай прыгожая, каларытная, з не меней прыгожай і цікавай гісторыяй. Недалёка працякае рака Лакнея, якая і раздзяляе два раёны: на адным беразе – Случчына, а на другім – Капыльшчына.
Факты гісторыі...
Першае пытанне, якое ўзнікае, калі трапляеш у гэтую прыгожую вёску, што раскінулася на ўзбярэжжы ракі Лакнеі, – адкуль такая незвычайная назва. Сама па сабе нарадзілася філалагічная, мая асабістая, версія. Грывень – жаночае ўпрыгожанне, ажаролак, у выглядзе абруча ці медальёна, які носяць на ланцужку. Падумалася, што так, як ажаролак, прыгожая вёска аздобіла раку Лакнею, ланцужком выцягнуўшыся недалёка ад яе. Аднак у Грывені адразу ж мне паведамілі пра сапраўднае паходжанне назвы вёскі. Праўда, мая філалагічная версія мясцовым жыхарам таксама спадабалася: задаволена ўсміхнуўшыся, яны пагадзіліся і з ёю, маўляў, усё можа быць. Дык вось пра назву (сапраўдная версія, гістарычная): грыўняй на Русі называлі грашовую адзінку, роўную дзесяці капейкам. Першапачаткова тут, на правым беразе Лакнеі, былі пабудаваны дзесяць дамоў – такі своеасаблівы грывеннік. Вось адсюль і назва. А ўзнік Грывень прыкладна ў XVIII стагоддзі. Пасялілася тут шляхта – беларускія дваране.
Заснавальнікам вёскі стаў пан
Чэчка. Сёння ад сядзібы пана Чэчкі засталіся толькі сад, які так і называюць – Чэчкаў сад, і падмурак ад склепа. А яшчэ памятаюць у Грывені пана
Цвірку, дакладней, адзіную жанчыну з яго роду, якой удалося пазбегнуць раскулачвання. Называлі яе Цвіркоўна, хто з насмешкай, а хто са спачуваннем, бо хадзіла Цвіркоўна заўсёды ў шляпе, як сапраўдная пані, і дзіўная нейкая была. Увогуле, у Грывені жылі людзі заможныя, багатыя, і таму многія ў 30-я гады былі раскулачаны і сасланыя ў Сібір, а сама вёска ў 1939 годзе напалову згарэла. Цяжка меркаваць, ці гэта было кімсьці запланавана, ці проста здарылася няшчасце. З 1939 года вёска нанава адбудоўвалася і стала яшчэ прыгажэйшай.
...і аргументы сучаснасці
Сёння ў Грывені налічваецца 38 дамоў, дзе прапісана ўсяго 5 жыхароў. Тым не меней, Грывень не пустуе. Іду па прыгожай, засаджанай кветкамі, грывенскай вуліцы, якая і сёння выглядае па-шляхецку: дагледжаныя хаты патанаюць у квецені садоў, няма ніводнай закінутай, неабкошанай сядзібы, усюды адчуваецца гаспадарлівая рука. Вёска нагадвае хутчэй дачны пасёлак, зрэшты, так яно і ёсць. Дзеці вёскі пасталелі і вяртаюцца на сваю малую радзіму. Першы мой субяседнік – адзін з самых пажылых жыхароў Грывеня –
Пётр Васільевіч Кіш. Яму 84. Пётр Васільевіч усё жыццё працаваў у калгасе «Радзіма» (ААТ «Праснакі»), больш за 20 гадоў быў дэпутатам мясцовага сельсавета, членам праўлення калгаса. Але самая большая яго заслуга – ён бацька 11 дзяцей! Разам з жонкай
Тамарай Іванаўнай, якая, дарэчы, узнагароджана двума ордэнамі «Мацярынская слава» і ордэнам «Маці-гераіня», яны выгадавалі годных грамадзян краіны, шчырых працаўнікоў. Ёсць у гэтай вялікай і дружнай сям’і свае настаўнік і медсястра, майстар лясгаса і інспектар ДАІ, егер і работнік мукамольнага завода, вадзіцель аўтобуса і трактарыст. На маё пытанне, як жывецца ў вёсцы на самым краі раёна, Пётр Васільевіч адказвае:
– Не адчуваем, што жывём на перыферыі. Два разы на тыдзень прыходзіць аўталаўка з Капыля, прывозіць прадукты і прадпрымальнік са Слуцка (да Слуцка ж усяго 18 кіламетраў), рэгулярна машына ЖКГ забірае смецце, канешне, па заказе прывозяць газ у балонах. Так, крыху далекавата ад райцэнтра, але Грывень глухой вёскай не назавеш.
[caption id="attachment_132384" align="alignnone" width="600"]
Пётр Кіш - бацька 11 дзяцей, адзін з самых пажылых жыхароў Грывеня[/caption]
Знакамітасці мясцовыя і не толькі
Жыхары Грывеня па праву ганарацца, што з’яўляюцца землякамі
Алеся Жука – знакамітага беларускага пісьменніка, аўтара шматлікіх апавяданняў і аповесцяў. Сярод самых вядомых яго твораў – аповесці «Праклятая любоў», «Чорны павой», «Паляванне на Апошняга Жураўля» (па гэтым творы зняты фільм і пастаўлены спектакль у тэатры імя Янкі Купалы), а яшчэ – «Такая восень», «Не забывай мяне», «Халодная птушка», «Зоркі на палігонах» і многія-многія іншыя. Малой радзімай Алеся Жука афіцыйна лічыцца Клешава – вёска па той бок Лакнеі. З Клешава родам маці пісьменніка,
Яўгенія Іванаўна, якая, дарэчы, працавала медсястрой у Грозаўскай участковай бальніцы і пеша штодня хадзіла на працу. З Грывеня бацька Алеся Жука,
Аляксандр Сцяпанавіч. Сям’я пераехала ў Грывень, калі Алік (так звалі яго дамашнія) ужо вучыўся ва ўніверсітэце. Размаўляем з роднай сястрой Алеся Аляксандравіча –
Леакадзіяй Аляксандраўнай Мікула (а для яго проста Лёдзяй), жыхаркай Слуцка, дарэчы, таксама медсястрой, працавала ў Слуцкай раённай бальніцы, у інфекцыйным аддзяленні. Самога пісьменніка не стала восенню 2022 года.
[caption id="attachment_132385" align="alignnone" width="400"]
Алесь Жук – знакаміты беларускі пісьменнік, сцэнарыст, драматург, перакладчык і рэдактар[/caption]
[caption id="attachment_132383" align="alignnone" width="840"]
Леакадзія Мікула - сястра Алеся Жука[/caption]
– Алік бясконца любіў Грывень, тут жывуць героі яго кніг, тут ён чэрпаў сілы і натхненне, адсюль браў сюжэты для будучых твораў. Праводзіў у вёсцы увесь адпачынак, амаль кожныя выхадныя ехаў у вёску. Ведаў кожнае ўрочышча, кожную сцяжынку ў лесе, кожнае дрэўца. На веласіпедзе, з заплечнікам, яго часта можна было ўбачыць ля ваколіц Грывеня. Любіў хадзіць на паляванне, але нярэдка яно заканчвалася тым, што паляўнічы, залюбаваўшыся прыродай, забываўся націснуць на курок і, апусціўшы стрэльбу, толькі прамаўляў: «Паляцела птушачка. От і добра». І сына свайго, і пляменнікаў вучыў любіць і берагчы прыроду.
Кажуць, пісьменнікам становіцца той, каму давялося аднойчы перажыць надзвычайны стан – найвялікшы боль, стрэс або душэўны ўздым, шчасце. Алесь Жук перажыў боль. Сястра пісьменніка ўспамінае, што, яшчэ ў дзяцінстве (тады жылі ў Клешаве) у іх быў сабака Пушок. Сабака састарыўся і моцна хварэў. Уся сям’я вельмі перажывала: усе любілі Пушка. «Дапамогу» сваю прапанаваў аднавясковец, у якого была стрэльба. І бацькі прынялі нялёгкае рашэнне: каб жывёліна не мучылася, застрэліць яе. Прыйшоў той «добразычлівец», калі дарослых не было дома, і загадаў Аліку адвязаць сабаку, завесці за хлеў і патрымаць за ланцуг, пакуль не прагрыміць стрэл. Можна толькі здагадвацца, што перажыў у гэты момант хлопчык, якую душэўную траўму атрымаў. Пазней Пушок стаў героем аднаго з твораў пісьменніка Алеся Жука. А пісаць апавяданні пачаў, яшчэ вучачыся ў школе...
Алесь Аляксандравіч быў надзвычай працавітым чалавекам: сам майстраваў, сталярнічаў, хадзіў за плугам, словам, выконваў любую сялянскую работу. Праца на зямлі прыносіла задавальненне і адначасова была адпачынкам. У Грывені добра і працавалася, і пісалася, і адпачывалася. Леакадзія Аляксандраўна трымае ў руках апошнюю братаву кнігу – «Свята дажджу». Тут сабраны і новыя творы Алеся Жука, і напісаныя раней. Сярод іх і любімая аповесць – «Паляванне на Апошняга Жураўля», прататыпам галоўнага героя Сцяпана Дзямідчыка ў ёй стаў дваюрадны брат аўтара. Зрэшты, усе асноўныя героі гэтай аповесці – землякі пісьменніка. Увогуле, на старонках кніг Алеся Жука жывуць не толькі жыхары Грывеня, але і прыродныя аб’екты, мясцовыя краявіды. Напрыклад, возера, куды вёў сваю сям’ю на «спрадвечную радзіму» стары бабёр, герой гэтай жа кнігі.
У творы лёгка пазнаюцца і іншыя мясцовыя геаграфічныя аб’екты: Грозава, Гразавок, Міхалёўскі лес, рака Вужанка і, канешне, Лакнея.
Заўважыла, што ёсць нешта магічнае ў гэтым месцы: пабываўшы ў Грывені адзін раз, нібы абяцаеш яму вярнуцца. Міжволі падумалася: я ў Грывені – трэці раз! Вось і жыхарка Капыля
Галіна Уладзіміраўна Бранавіцкая (сёння пенсіянерка, раней працавала памочнікам выхавальніка ў дзіцячым садку №6) ледзь толькі прыгрэе сонейка – імкнецца ў Грывень, дзе чакаюць яе працавітых рук ружы і цюльпаны, агарод і сад, і стары бацькоўскі дом. Жанчына пераканана, што Грывень – самае цудоўнае месца на зямлі:
– Тут я нарадзілася. Тут нарадзіліся і пахаваныя мае бацькі. Тут нарадзіліся і памерлі бацькі маіх бацькоў... І дзе я толькі ні была, якія я толькі ні бачыла мясціны, нідзе на свеце няма прыгажэйшай вёскі, чым наша.
У гэтым пераканалася і я. Мы былі ў Грывені, калі цвілі сады. Ужо ад’язджаючы, на пагорку азірнулася і замерла ад здзіўлення: вёска, якая патанала ў квецені садоў, нагадвала вялікую белую жамчужыну. Такую неверагодную прыгажосць, сапраўды, нячаста ўбачыш. Не верыце – прыязджайце самі ў Грывень, у вёску на беразе ракі Лакнеі, дзе жывуць бабры.
Алена ДУБІНА
Фота аўтара і з адкрытых крыніц
Виктор Лозовский[/caption]
[caption id="attachment_132363" align="alignnone" width="840"]
Дмитрий Лозовский[/caption]
Машинист экскаватора Александр Вербило точно знает, что на заболоченных местах благодаря грамотным специалистам в процессе нелегкой и кропотливой работы можно получить земли, максимально пригодные для выращивания хорошего урожая.
[caption id="attachment_132360" align="alignnone" width="840"]
Александр Вербило[/caption]
– Для того, чтобы вода не застаивалась на полях, производится чистка каналов, – говорит Александр Михайлович, – чтобы в последующем она стекала именно сюда.
– В процессе эксплуатации системы часть площадей зарастает древесно-кустарниковой растительностью, что в свою очередь приводит к уменьшению посевных площадей, – говорит машинист экскаватора Николай Костюк. – Наша задача – приложить максимум усилий и умений, чтобы земля задышала новой жизнью.
[caption id="attachment_132361" align="alignnone" width="840"]
Николай Костюк[/caption]
Больше 40 лет трудится водителем Алексей Лукша. Его добросовестная работа в этом году отмечена Почетной грамотой Комитета по сельскому хозяйству и продовольствию Миноблисполкома. Кстати, его дочь Марина Давидовская – главный бухгалтер предприятия. Это тоже своеобразная династия.
[caption id="attachment_132364" align="alignnone" width="840"]
Алексей Лукша[/caption]
В ПМК-11 всегда открыта зеленая дорога молодым специалистам. В прошлом августе после окончания Белорусского национально-экономического университета мастером строительно- монтажных работ на предприятие пришел Никита Былинский. Закончив Пинский государственный аграрно-технический колледж, инженерами в Копыль были распределены Светлана Неведомская и Татьяна Костюкович. Молодежь всегда ответственно подходит к своим обязанностям, исполнительна, интересуется производством, выезжает на объекты.
В организации всегда с уважением относятся к ветеранам. Среди них Николай Горда, Валентина Шаровар, Елена Феткевич, Татьяна Макавчик, Жанна Герик, Татьяна Старостенко, Александр Коледа, Александр Баскир, Степан Годлевский, Анатолий Радкевич, Иван Кашевский, Иван Пархомчик, Николай Киеня, Светлана Драбеня, Валентина Лещина, Галина Орлова, Зинаида Холодинская, Валерий Ткачук, Тамара Ткачук, Василий Уласов, Владимир Баран, Валентина Бутулева, Нина Лебедь и другие.
Сергей КОЗЕЛ
Фото автора 
Ала Уладзіміраўна Панашчык з вучаніцай Дар’яй Рымашэўскай[/caption]
Уражанні вучняў
Раман Марукін выбраў экзамен па беларускай мове нездарма. Хлопец з маленства палюбіў нашу меладычную і прыгожую мову, таму быў упэўнены ў добрым выніку цэнтралізаванага экзамену. Першапачаткова Раман ставіў перад сабой мэту – здаць ЦЭ на 100 балаў. Пасля іспыту былі сумненні, што дзесьці памыліўся, але гэтыя думкі гнаў прэч. Тым выпускнікам, якія таксама будуць праз год здаваць цэнтралізаваны экзамен, Раман Марукін пажадаў быць больш уважлівымі, пастарацца супакоіцца і не хвалявацца. Сканцэнтраваць усю ўвагу на заданнях і, канечне ж, калі ўзнікаюць сумненні наконт нейкага пытання, не спяшацца рабіць яго адразу. Лепей пачаць іншае заданне, а пасля вярнуцца да таго, што выклікала цяжкасць.
– Калі паўстала пытанне выбару, якую дзяржаўную мову буду здаваць на цэнтралізаваным экзамене, вырашыла, што беларуская мне бліжэй, – разважае Аляксандра Смаль. – З пятага класа атрымала добрыя веды, бо з намі працаваў вельмі моцны настаўнік – Лазоўская Людміла Уладзіміраўна. Яна ўсё зрабіла для таго, каб дзеці палюбілі гэты прадмет. На жаль, Людміла Уладзіміраўна раптоўна пайшла з жыцця. У 10 класе я выбрала профільны клас і стала вывучаць беларускую мову паглыблена. Вядома ж, хочацца сказаць дзякуй і Жанне Мечыславаўне, якая моцна перажывала за нас.
Паліна Кісялёва таксама атрымала самы высокі бал. Дзяўчына ўпэўнена, што ад ведаў і падрыхтаванасці вучняў залежыць добры вынік. На экзамене неабходна старацца супакоіцца і не хвалявацца.
– Важна сур’ёзна аднесціся да гэтага выпрабавання, – упэўнена Паліна. – Гэта наша будучыня. Хачу выказаць словы удзячнасці Жанне Мечыславаўне, якая ніколі не шкадавала для нас часу. Мы выконвалі шмат нялёгкіх заданняў. За гэтыя гады яна добра падрыхтавала нас. Хтосьці пацвердзіў адзнаку, некаторыя павысілі свой бал, а мы і ўвогуле сталі абсалютнымі лідарамі.
[caption id="attachment_132433" align="alignnone" width="840"]
Настаўнік беларускай мовы і літаратуры гімназіі №1 Жанна Мечыславаўна Лапотка са сваімі вучнямі Аляксандрай Смаль, Раманам Марукіным і Палінай Кісялёвай[/caption]
Гутарыла Наталля ДАВЫДЗЕНКА
Фота аўтара 
Руслан Серый[/caption]
Так сложилось, что прохождение службы выпало на непростое для нашей страны время. Руслан стал настоящим профессионалом военного дела, овладел навыками, необходимыми в дальнейшей жизни. Он добросовестно относился к исполнению своего служебного долга, показывая достойный пример сослуживцам в выполнении поставленных задач, проявил высокий профессионализм и крепкую воинскую дисциплину, при этом внес вклад в развитие и процветание родной Беларуси. За отличие в боевой и политической подготовке награжден знаками – «100 выхадаў на ахову дзяржаўнай граніцы», «Старшы пагранатрада», «Лепшы спецыяліст пагранічнай службы Рэспублікі Беларусь», «Удзельнік затрымання ІІ ступені» и др. Гордится парень и грамотой за охрану Государственной границы, которую вручил ему председатель Государственного пограничного комитета Республики Беларусь генерал-лейтенант Анатолий Лаппо.
– Армия научила многому, – делится впечатлениями Руслан Серый. – Самое главное – научился быть ответственным за свои поступки и уважать товарищей. За полтора года смог понять и оценить смысл слов «дружба», «честь» и «взаимовыручка». Очень благодарен своим командирам за воспитание патриотизма и высоких моральных качеств, новым друзьям – за поддержку. Хочу сказать спасибо маме Алле Владимировне и моей девушке Марии за то, что ждали и переживали за меня. В планах – создать семью и остаться работать на родной Копыльщине.
Борис ДЕНИСЮК, член Союза журналистов 
[caption id="attachment_132416" align="alignnone" width="600"]
Главный редактор газеты "Слава працы" Диана Ткаченко[/caption]
В работе форума принимают участие министр информации Владимир Перцов. Здесь представлены замечательные выставки, посвященные развитию прессы.
Выступая на форуме, министр информации Владимир Перцов отметил: "Одна из задач, которую ставит перед собой Министерство, – запуск национальной системы медиа измерений в Интернете».
