У кожнага чалавека ёсць свой родны кут, дзе ён нарадзіўся, вырас. Ёсць зямля, якая яго ўскарміла, ёсць калодзеж, вада з якога найсмачнейшая ў свеце. І менавіта сюды імкнецца стомленая рознымі нягодамі душа. Бо тут заўсёды светла і добра, ёсць вера і надзея, падтрымка і дапамога…
[caption id="attachment_31835" align="aligncenter" width="443" caption="Вольга Даманская (трэцяя справа) бярэ інтэрв’ю ў “вясельных” юбіляраў"]
[/caption]
У сярэдзіне лістапада супрацоўнікі раённага Цэнтра традыцыйнай культуры сумесна з Капыльскім сельвыканкамам арганізавалі свята вёскі ў аграгарадку Мажа. Да яго рыхтаваліся загадзя, у тым ліку і мясцовыя жыхары, якія пастараліся зрабіць сваю вёску чыстай і добраўпарадкаванай, з прыгожымі кветнікамі, каб па ёй было не толькі прыемна прайсці ці праехаць, але і ўтульна жыць.
Адкрываючы свята, старшыня Капыльскага сельвыканкама Вольга Купрыенка пажадала аднавяскоўцам здароўя, дабрабыту, удачы. І зрабіла невялікі экскурс у гісторыю вёскі.
Старонкі гісторыі
Архіўныя звесткі сведчаць, што з 1846 года ў склад маёнтка Іосіфа Яфімавіча Расудоўскага ўваходзіла дзве вёскі — Вялікія Шастакі і Малыя Шастакі. У іх пражывалі прыгонныя сяляне (149 мужчын і 135 жанчын) і дваровыя людзі (слугі) — 11 мужчын і 5 жанчын. Назва вёскі Шастакі ўтворана ад прозвішча, якое паходзіць ад слова “шостак” — шосты сын.
За час існавання вёскі яе жыхары былі сведкамі і ўдзельнікамі многіх гістарычных падзей. Вольга Мікалаеўна ўзгадала, як адбывалася ў вёсцы станаўленне сельскай гаспадаркі падчас калектывізацыі, як адраджалася яна пасля вайны. Дарэчы, калгас у в. Шастакі ўтварыўся ў 1935 годзе. Зведалі шастакоўцы шмат гора ў гады Вялікай Айчыннай вайны. Амаль у кожную хату прыйшлі звесткі аб гібелі бацькоў, сыноў, гаспадароў… Шмат людзей былі вывезены ў Германію як дармовая рабочая сіла. Пасляваенныя гады — гады аднаўлення — таксама не былі простымі для мясцовых жыхароў. Аднак вёска з кожным годам набывала свой адметны воблік. Змянілася яе назва і статус: з 30 верасня 2010 года — гэта ўжо аграгарадок Мажа. Адна з яго сямі вуліц (там, дзе была старая вёска) захавала былое імя — Шастакі.
Сёння Мажа параўнальна маладая па ўзросце жыхароў: 404 чалавекі з 658 — працаздольныя, яшчэ 135 — дзеці і падлеткі. Таму ёсць каму рабіць яе чыстай, прыгожай і ўтульнай.
[caption id="attachment_31836" align="aligncenter" width="443" caption="У глядзельнай зале"]
[/caption]
Свята вёскі — свята для людзей
Вядучыя свята Вольга Даманская і Вячаслаў Курчык запрашаюць на сцэну намесніка старшыні Капыльскага райвыканкама Алу Раеўскую, якая пажадала прысутным моцнага здароўя і даўгалецця.
Свята вёскі — гэта перш за ўсё свята для людзей, якія жывуць тут. Сярод іх нямала ветэранаў вайны і працы, амаль усё жыццё якіх было звязана з роднай зямлёй. Шэсць дзясяткаў гадоў жыве ў Мажы Вера Іосіфаўна Чаркас — яна прыехала сюды ў 1953 годзе з Брэсцкай вобласці. А вось Галіна Паўлаўна Татарынчык нарадзілася і вырасла ў Мажы, тут прайшло і яе працоўнае жыццё. Гэта адны з самых старэйшых жыхарак вёскі. З вялікім хваляваннем узгадвала Галіна Паўлаўна пра гады сваёй маладосці, пра ўсе нягоды, якія давялося ёй перажыць. Не менш запамінальным быў аповед і Ганны Рыгораўны Нікалаені, дзяцінства якой прыйшлося на гады Вялікай Айчыннай вайны. Урэзалася ў памяць жанчыны, як немцы ўвайшлі ў вёску і засталіся там амаль на тры доўгія гады акупацыі. “Было голадна, холадна і страшна, — успамінае Ганна Рыгораўна. — Асабліва палохалі шыбеніцы, што былі пастаўлены фашыстамі і іх паслугачамі ў Капылі”.
Хвілінай маўчання ўшанавалі прысутныя памяць жыхароў в. Мажа, якія загінулі ў гады Вялікай Айчыннай вайны, узгадалі імёны тых ветэранаў, хто і сёння жыве ў вёсцы — Васіля Сцяпанавіча Дзенісенку, Фларыяна Антонавіча Сапешку, Іосіфа Вікенцьевіча Буку. Асаблівыя, надзвычай шчырыя словы ў адрас паважаных людзей сталага ўзросту, якія сваёй стараннай працай стваралі сённяшні дзень вёскі, знайшла старшыня ветэранскай арганізацыі ААТ “П-з Дусаеўшчына” Часлава Феліксаўна Грыгаровіч, якая ад імя ўсіх ветэранаў і працаўнікоў суседняга сельгаспрадпрыемства павіншавала прысутных са святам вёскі і Днём работнікаў сельскай гаспадаркі і перапрацоўчай прамысловасці АПК.
Праца — аснова жыцця
Кожны на гэтай зямлі лічыцца патомным хлебаробам, рабочым, за кожным прозвішчам стаіць свая біяграфія, свой лес. Праца ў вёсцы — аснова жыцця. На свяце былі адзначаны тыя, кім па праве можна ганарыцца, хто працуе і працаваў у полі і на ферме, вырошчваў і вырошчвае хлеб, уносячы крупінку свайго сэрца ў гэтую нялёгкую справу. Гэта Анатоль Іосіфавіч Лазюк, Уладзімір Мікалаевіч Пупейка, Ядвіга Канстанцінаўна Чаркас, Марыя Пятроўна Новік, Галіна Рыгораўна Жулкоўская, Кацярына Віктараўна Шапашнік. Менавіта ім адрасаваў словы ўдзячнасці і самыя лепшыя пажаданні кіраўнік ААТ “Мажа-Агра” Мікалай Гурыновіч.
Шчырыя словы прызнання гучалі ў гэты дзень у адрас ветэранаў педагагічнай нівы — Ліліі Пятроўны Маргелавай, Алімпіяды Рыгораўны Дарашук, Галіны Аляксандраўны Зяньковіч — з вуснаў іх больш маладых калег — работнікаў ДУА “Мажскі ВПК дзіцячы сад-пачатковая школа”.
Сям’я — гэта шчасце, сям’я — гэта дзеці
У вёсцы Мажа сёння пражываюць 17 сем’яў, дзе выхоўваюць па тры і болей дзяцей. Сярод іх тры сям’і, дзе знайшлі прытулак і любоў не толькі родныя, але і прыёмныя дзеткі. Марына і Яўген Косач, Віктар і Алена Зялёнка, Софія Адарыч любяць прыёмных малых, як сваіх уласных і імкнуцца падарыць ім усю цеплыню сваіх сэрцаў. А вось Таццяна Чумак, якая нарадзіла і разам з мужам Дзмітрыем выхоўвае чацвёра дзяцей, носіць пачэсную ўзнагароду — ордэн Маці. Самыя сардэчныя словы віншавання і ўдзячнасці за іх нястомныя штодзённыя клопаты выказала шматдзетным маці старшыня раённай арганізацыі Беларускага таварыства Чырвонага Крыжа Ніна Жук і ўручыла некалькі падарункаў.
Нараджэнне новага чалавека — гэта заўсёды светлая падзея ў жыцці. У гэтым го-дзе ў аграгарадку Мажа нарадзілася пяцёра немаўлят. Самы юны з іх — Фларыян Карпучок, які з’явіўся на свет 17 кастрычніка.
Вялікая радасць як для віноўнікаў урачыстасці, так і для іх блізкіх — святкаванне вясельных юбілеяў. Сёлета ў Мажы такіх пар аж чатыры. Анатоль і Ірына Пяткевічы пражылі разам 15 гадоў (шкляное вяселле), сярэбранае вяселле адзначылі Генадзь і Ірына Літвінкі, 30 гадоў разам жывуць Уладзімір і Алена Савіцкія, а вось для Станіслава Канстанцінавіча і Ніны Іосіфаўны Лукашэвічаў гэты дзень аказаўся ўдвая ўрачыстым: менавіта 16 лістапада 50 гадоў таму яны ўзялі шлюб. Гарачымі апладысментамі віталі ўсе прысутныя на сцэне раённага Цэнтра традыцыйнай культуры так званых “вясельных” юбіляраў. У кароткім інтэрв’ю з віноўнікамі ўрачыстасці толькі некалькі пытанняў: “Якім было ваша знаёмства? Якія пачуцці вы пранеслі праз гады?” А затым, як і шмат гадоў таму, загучаў вальс для маладых…
Захапленне праз усё жыццё
Цудоўным аздабленнем свята такога кшталту звычайна становіцца выстава творчасці мясцовых майстроў. Не стала выключэннем і мерапрыемства, пра якое ідзе расказ. У фае раённага Цэнтра традыцыйнай культуры былі прадстаўлены цудоўныя вырабы з бісеру, аб’ёмнае арыгамі, вышытыя карціны, кошыкі, прыгожа аформленыя стравы, нават звычайныя пластыкавыя бутэлькі ў руках майстра сталі матэрыялам для цудоўных работ. Асобна хочацца спыніцца на вырабах, якія прапануе нядаўна створаная ва УА “Капыльскі дзяржаўны прафесійна-тэхнічны каледж” бізнес-кампанія “Эргана”. На міні-выставе яе прадукцыі госці свята маглі пабачыць дзіцячыя карнавальныя касцюмы і камплекты рабочага адзення, пасцельную бялізну, прыгожыя сурвэткі, прыстасаванне для аховы жаночага абутку ад сцірання пры кіраванні аўтамабілем — так званы “аўтаабцасік”, тратуарную плітку і бардзюры, малыя архітэктурныя формы і інш. І ўсё гэта можна купіць па даволі прымальным кошце.
Магчымасць падзякаваць майстрам за атрыманае падчас прагляду выставы задавальненне з’явілася падчас самога свята. Шчырыя апладысменты гледачоў былі адрасаваны ў гэты дзень Ірыне Новік, Віктару і Наталлі Валогам, Розе Жукоўскай, якая, дарэчы, у гэты дзень святкавала свой дзень нараджэння. Удзячнасць глядзельнай залы была адрасавана і яшчэ адной, надзвычай захопленай творчасцю асобе — Ядвізе Малевіч, самадзейнай паэтцы, члену літаратурнага аб’яднання “Вясёлка”, якая пазнаёміла жыхароў аграгарадка са сваімі вершамі.
Слова “творцы” цалкам характарызуе сем’і Касабуцкіх, Данілевіч, Аўхімовіч, падворкі якіх па выніках конкурсу былі прызнаны лепшымі, а таксама Ніну Канстанцінаўну Сапешку, Ніну Уладзіміраўну Сапешку, Галіну Рыгораўну Жукоўскую – лепшых кветкаводаў аграгарадка.
Усе жыхары Мажы, пра якіх ішла размова ў гэтым матэрыяле, атрымалі не толькі самыя шчырыя словы прызнання ў свой адрас, але і каштоўныя падарункі. “Сёння мы адзначылі шмат паважаных людзей нашага аграгарадка, — сказала ў заключным слове старшыня Капыльскага сельвыканкама Вольга Купрыенка. — Аднак яшчэ многія і многія аднавяскоўцы вартыя ўвагі і пашаны. Таму традыцыя правядзення свята вёскі будзе мець свой працяг”.
А свята спявала і весялілася. І ў гэтым была вялікая заслуга народнага жаночага вакальнага ансамбля раённага Цэнтра культуры пад кіраўніцтвам Таццяны Хілько ў складзе Вольгі Жукоўскай, Святланы Броўкі, Таццяны Максіменкі, Кацярыны Мялешкі, Ліліі Чарнушэвіч, салістаў Вольгі Даманскай, Вячаслава Курчыка, Юрыя Апановіча, майстра гумарыстычных маналогаў Вольгі Ліс, юных навучэнцаў Мажскай школы. Яны радавалі ўсіх рознымі цікавымі выступленнямі і душэўнымі песнямі.
Маргарыта САКОВІЧ
Фота аўтара
1 декабря – Всемирный день борьбы со СПИДом.
По оценочным данным число людей, живущих с ВИЧ, составляет более 34 миллионов. Глобальная эпидемия ВИЧ/СПИДа унесла около 30 миллионов человеческих жизней. Ежегодно в мире заражается около трех миллионов человек, умирает – около двух миллионов. В Восточной Европе и Центральной Азии эпидемия ВИЧ-инфекции быстро нарастает. Мы очень разные, но каждый из нас достоин уважения… У нас всегда есть выбор!
В Республике Беларусь в течение последних лет отмечается рост полового пути инфицирования ВИЧ. Среди инфекционных болезней особое место занимают инфекции, передающиеся половым путем. Самым грозным заболеванием является ВИЧ-инфекция. Наличие инфекции, передающейся половым путем, в значительной степени повышает риск инфицирования человека вирусом иммунодефицита. ВИЧ, попав в организм, со временем разрушает клетки иммунной системы и приводит к развитию приобретенного иммунодефицита.
В Копыльском районе зарегистрировано 24 человека с ВИЧ-инфекцией (10 мужчин, 13 женщин, 1 ребенок). На лечении находятся 13 человек. В текущем году выявлено 6 новых случаев ВИЧ-инфицирования. Средний возраст заболевших – 35-40 лет.
По международной статистике до 90% людей, инфицировавшихся этим вирусом, узнают о том, что они инфицированы только через несколько лет, когда появляются симптомы. Таким образом, с момента заражения и до выявления факта инфицирования люди, не зная того, могут заразить других, в том числе сексуальных партнеров.
Самыми надежными способами профилактики и защиты от ВИЧ являются: обоюдная супружеская верность, моральная чистота, недопущение слишком раннего начала половой жизни вне брака; сокращение до минимума числа сексуальных партнеров, случайных половых контактов; применение при сексе презервативов.
Снизить риск распространения ВИЧ/СПИДа задача не только государства и медицинских учреждений, но, в первую очередь, ответственность каждого человека, который думает о себе и о своем будущем. Трудно защитить все человечество, но начать всегда можно – с себя, со своих близких.
Жанна ЯКУБОВСКАЯ,
врач-дерматовенеролог
Именно эта тема стала предметом разговора с заместителем начальника ООПП Копыльского РОВД майором милиции Юрием САПЕШКО.
— Какими способами пользуются злоумышленники при воровстве телефонов?
— Существует несколько схем по «изъятию» мобильных телефонов у населения. От примитивной кражи из сумки, пакета, кармана при скоплении людей до воровства с учетом специфики мобильной связи и психологии людей. К примеру, на улице подходит к вам девушка и просит мобильник, чтобы позвонить своей подружке, которая что-то все не идет на встречу. Немного подумав, вы даете аппарат, девушка при вас набирает номер (не межгород, как вы думали) и дальше буквально за минуту объясняет подруге, что она уже устала ждать. Затем девушка прекращает разговор, тут-то вы расслабляетесь, т. к. уже не ждете подвоха. А дальше возможны варианты, все зависит от места, времени и того, сколько людей вокруг. Самый распространенный способ, когда на вас случайно налетает человек, и вы практически падаете. Пока вы восстанавливаете равновесие, а прохожий извиняется, девушка исчезает, конечно же, с вашим телефоном. Второй вариант более тривиальный: в момент передачи вам телефона, когда вы его еще не держите, а девушка его не отпустила, аппарат выхватывает подросток и убегает с ним. Вы кидаетесь за подростком, забыв про девушку, а напрасно, она тоже причастна к этому.
— Чтобы Вы посоветовали, чтобы избежать «покушения» на ваш мобильник?
— Не выкладывайте телефон на стол в кафе или ресторане, не доставайте его на остановке и в автобусе, чтобы продемонстрировать уровень своих доходов и готовность следовать моде; не давайте звонить со своего мобильника незнакомым людям; проинструктируйте своих детей, как вести себя в такой ситуации, поскольку они стесняются отказать людям в просьбе и чаще всего становятся жертвами злоумышленников; не носите телефон в сумке или сумке-визитке. Относительно надежное место — внутренние карманы верхней одежды.
— А как действовать в случае пропажи мобильного телефона?
— Необходимо срочно обратиться в милицию. Заявления принимаются в обязательном порядке. Независимо от того, украден телефон, утерян или оставлен без присмотра, его будут искать с одинаковой активностью и в любом случае. Заявлять о пропаже надо сразу. Главное — не обманывать.
— Юрий Анатольевич, каков порядок действий в случае открытого хищения мобильника?
— Постарайтесь сразу же обратиться к ближайшему наряду милиции. Это могут быть сотрудники ГАИ, экипаж охраны, постовой в каком-либо учреждении. Ваша задача — как можно точнее и подробнее указать время и место преступления, приметы похитителей, возможное направление их движения, а также марку, цвет и номер телефона.
Беседовал Владимир СКРИПИНСКИЙ
ДАТЫ. СОБЫТИЯ. ЛЮДИ.
1700 г. — в битве под Нарвой шведский король Карл XII разбил русскую армию Петра Первого.
1835 г. — родился легендарный американский писатель Марк Твен. Автор романов «Приключения Тома Сойера», «Приключения Гекльберри Финна», цикла исторических романов–притч, в том числе «Янки из Коннектикута при дворе короля Артура» и др.
1895 г. — в Видзах нынешнего Браславского района родился Андрей Вангин, белорусский актер. С 1920 г. в Минске в труппе В. Голубка, один из ведущих актеров. Исполнял преимущественно роли в постановках Голубка, а также в пьесах А. Островского. В 1937 г. был осужден и сослан. После 1945 г. работал в Польше, участвовал в спектаклях Русского культурного общества и Гданьском отделении Белорусского культурно–общественного товарищества.
1939 г. — начало советско-финской войны. В 8 часов утра по приказу Главного Командования Красной Армии части Красной Армии перешли границу Финляндии на Карельском перешейке и в ряде других районов.
1950 г. — день рождения Григория Гончаренко, ученого в области популяционной и эволюционной генетики, генетики лесных культур, члена–корреспондента НАН Беларуси, доктора биологических наук, профессора. Основные труды в области генетики лесных древесных культур, генетики природных популяций животных и растений, эволюционной и радиационной генетики. Автор более 250 научных работ, в т. ч. 20 монографий и учебных пособий, 2 изобретений.
1987 г. — состоялось возвращение Оптиной Пустыни православной церкви.
ИМЕНИНЫ: Православные: Иван, Григорий, Никон, Михаил, Лазарь.
Католические: Юстина, Андрей, Людослав.
НАРОДНЫЙ КАЛЕНДАРЬ: Григорий Зимоуказатель. Наши предки по обыкновению на Григория «закатывали зиму» — кувыркались по свежему снегу, славя солнце. Этим занимались все — и стар, и млад. Чем дальше удавалось укатиться, тем крепче и суровей должна была быть зима, но тем удачней — следующий год. Люди так и говорили: «Катись колесом от последнего осеннего месяца — к ядреной погоде, на сильный мороз, на сильную жизнь».
Благоприятный день. Убывающая Луна в знаке зодиака Скорпион.
У ГЭТЫ ДЗЕНЬ «СЛАВА ПРАЦЫ» ПIСАЛА:
1964 г. — «ДЗЕНЬ АФРЫКІ Ў РАЁНЕ». Працоўныя раёна шырока адзначылі Дзень Афрыкі. У калгасах і саўгасах, на прадпрыемствах праведзены гутаркі, даклады аб барацьбе афрыканскіх народаў супраць каланізатараў. Адбыўся такі вечар і ў раённым Доме культуры. З цікавасцю прысутныя слухалі выступленне студэнтаў з Кеніі, Танзаніі, Самалі і Ганы, якія вучацца ў вышэйшых і сярэдніх навучальных установах Мінска. Госці-студэнты выказалі падзяку Савецкаму Саюзу за паслядоўную падтрымку афрыканскіх народаў у іх барацьбе за свабоду і незалежнасць».
1983 г. — «НА СЛУЖБУ САЛДАЦКУЮ». Урачыста прайшлі провады ў рады Савецкіх Узброеных Сіл 19 юнакоў з саўгаса «Доктаравічы». Гэта фізічна загартаваныя і дысцыплінаваныя юнакі - Леанід Шкурскі, Мікалай Касмінка, Аляксандр Жаўрыд і іншыя. Грамадскасць саўгаса ўручыла ім каштоўныя падарункі і даланаказ пільна ахоўваць мірную працу савецкага народа. Несумненна, што нашы хлопцы з гонарам апраўдаюць наказ родных і аднавяскоўцаў».
Подборку подготовил Сергей ЛАЗОВСКИЙ
