За I полугодие 2018 г. сельскохозяйственными организациями реализовано скота и птицы на убой в живом весе 4,6 тыс. тонн, что на 1 тыс. тонн (на 28,6%) больше, чем в I полугодии 2017 г. Произведено (выращено) основных видов скота и птицы 5,2 тыс. тонн, или на 15,5% больше соответствующего периода прошлого года, в том числе крупного рогатого скота — 4,9 тыс. тонн (на 14,2% больше), свиней — 0,1 тыс. тонн (в 18,2 раза больше), птицы — 0,2 тыс. тонн (на 2,5% меньше).
По сравнению с январем – июнем 2017 г. производство молока увеличилось на 0,3 тыс. тонн (на 0,5%) и составило 49,3 тыс. тонн при среднем удое молока от коровы 2224 килограмма.
По состоянию на 1 июля 2018 года в сельскохозяйственных организациях района содержалось 63,7 тыс. голов крупного рогатого скота (104,2% к 1 июля 2017 г.), в том числе 22,1 тыс. голов коров (101,6%). Численность свиней составила 3 тыс. голов, птицы — 32,4 тыс. голов.
На 1 июля 2018 года в сельскохозяйственных организациях района заготовлено сена 12,9 тыс. тонн (139,4% к 1 июля 2017 г.), сенажа — 127,8 тыс. тонн (109,1%), силоса — 2,4 тыс. тонн (225,9%). Всего заготовлено кормов из трав для общественного поголовья скота 42,9 тыс. тонн кормовых единиц (114,7%). В расчете на условную голову скота (без свиней и птицы) кормов из трав приходится по 9 центнеров кормовых единиц (на 01.07.2017 г. — 8,1 ц).
Лариса СКВЕРНЮК,
первый заместитель начальника Главного статистического управления Минской области 
■ Машинист котельной Александр Бурак и мастер котельной в д. Дусаевщина Сергей Рыбак[/caption]
Одними из основных объектов, где уделяется много внимания вопросам готовности к осенне-зимнему периоду, являются котельные, которые занимаются отоплением школ. На днях комиссия Копыльского ЖКХ и районной инспекции «Энергонадзор» побывала в котельной, отапливающей жилой фонд в д. Дусаевщина, а также в котельных ГУО «Дзержинский детский сад», Слободокучинской, Потейковской, Лесновской средних школ и Песочанского УПК д/с ‒ СШ им. С. Умрейко. Члены районной комиссии — начальник Копыльской РИ «Энергонадзор» Николай Лазовский, государственный инспектор по энергетическому надзору Копыльской РИ «Энергонадзор» Борис Талейко и инженер-теплотехник КУП «Копыльское ЖКХ» Игорь Сашко проблем в подготовке к осенне-зимнему периоду на данных объектах не выявили. Каждая котельная уже готова к холодам, и запускать ее можно хоть сегодня, поэтому указанным организациям дано право зарегистрировать паспорта готовности котельных.
[caption id="attachment_68371" align="aligncenter" width="560"]
■ Николай Лазовский и Игорь Сашко на топливоприемнике[/caption]
— С каждым годом подготовка котельных проводится все лучше и лучше, — комментирует начальник райинспекции Николай Лазовский. — К тому же мы проводим и своеобразный фотоконтроль: сами фотографируем и храним снимки как доказательства на протяжении года. На сегодня (а выезд был 18 июля) все идет по графику, утвержденному решением райисполкома № 413 «О подготовке объектов народно-хозяйственного комплекса к работе в отопительный период 2018/2019 года». Согласно документу в каждой организации созданы комиссии, утвержден комплекс мероприятий. Свой паспорт готовности каждый потребитель согласно графику, утвержденному решением райисполкома, должен зарегистрировать до 1 сентября, а закончить работы — к 20 сентября. Конечная дата выдачи паспортов — 1 октября текущего года. Как мы могли видеть, все котельные подготовлены хорошо. В целом замечаний нет. Но хотелось бы отметить, что слабо ведется замена теплотрасс Копыльским ЖКХ: работы только начаты. Также низкими темпами идет поверка теплосчетчиков, монометров, устранение повреждения участков теплоизоляции в жилищных фондах ЖКХ. Подготовка к осенне-зимнему периоду должна завершиться согласно графику работы комиссий, утвержденному решением Копыльского районного исполнительного комитета № 413, на каждый объект необходимо зарегистрировать паспорта.
К сведению
На 20 июля 2018 года паспорта готовности к предстоящему отопительному сезону в Копыльской РИ «Энергонадзор» оформили и зарегистрировали 3,4% от общего количества потребителей тепловой энергии и 34% теплоисточников города и района. Наиболее ответственно ведут подготовку к осенне-зимнему периоду работники КУП «Копыльское ЖКХ». На 20 июля уже подготовлено 24 котельные ЖКХ.
Диана ТКАЧЕНКО 
В целях организации конструктивного международного сотрудничества, создания атмосферы нетерпимости в отношении коррупции и принятия совместных эффективных мер по борьбе с этим негативным социальным явлением, Беларусь, наряду с Арменией, Казахстаном, Кыргызстаном, Россией и Таджикистаном, также принимает активное участие в деятельности Межгосударственного совета по противодействию коррупции.
Членами совета принято решение о проведении в названных странах Международного молодежного конкурса социальной антикоррупционной рекламы «Вместе против коррупции!».
Организатором международного конкурса выступила Генеральная прокуратура Российской Федерации, соорганизаторами — Генеральные прокуратуры Республики Армения, Республики Беларусь, Кыргызской Республики, Агентство Республики Казахстан по делам государственной службы и противодействию коррупции, Агентство по государственному финансовому контролю и борьбе с коррупцией Республики Таджикистан.
Конкурсантам в возрасте от 14 до 35 лет предлагается подготовить тематическую социальную рекламу в номинациях «Лучший плакат» и «Лучший видеоролик».
Прием работ организован на официальном сайте международного конкурса www.anticorruption.life. Там же размещены правила его проведения.
Ответственными за взаимодействие при проведении международного конкурса определены представители Генеральной прокуратуры Республики Беларусь:
заместитель начальника отдела информации Брылев Дмитрий Владимирович (р.т. + 375 17 328 55 86, e-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.);
заместитель начальника управления по борьбе с коррупцией и организованной преступностью Пучковский Андрей Антонович (р.т. +375 17 203 51 33, e-mail: Этот адрес электронной почты защищён от спам-ботов. У вас должен быть включен JavaScript для просмотра.). 
Спірыдон Собаль і яго буквар[/caption]
Я быццам апынуўся зноў у маленстве. Проста вочы разбягаліся ад безлічы прадстаўленых на выставе буквароў: знакамітых буквароў і азбук XVI–ХХІ стст. — розных па складзе, графіцы, мастацкім аздабленні, педагагічных прыёмах навучання чытанню і пісьму. Прадстаўлены былі нават буквары беларускай дыяспары. На выставе можна было прасачыць усе чатыры стагоддзі існавання буквара.
Буквар, канешне, не быў першай кнігай для навучання пісьму і чытанню. Такія падручнікі існавалі і раней — нашы далёкія продкі вучыліся па кнігах Францішка Скарыны, Івана Фёдарава, Лаўрэнція Зізанія і інш. Але вось выданняў пад назвай «Буквар» да тае пары сапраўды не было. І буквар здолеў сістэматызаваць увесь назапашаны вопыт у навучанні грамаце і на той час быў самым дасканалым. Ён быў разлічаны не толькі на дзіцячую, юнацкую, але і на дарослую аўдыторыю.
Спачатку вучні вывучалі літары славянскага алфавіта, затым складалі іх у простыя склады і словы. Потым чыталі словазлучэнні і сказы. Кожны занятак абавязкова пачынаўся з малітваў, якія складалі значную частку кнігі. Ёсць тут і мудрыя выказванні, пералік наказаў для маладых людзей — «не крадзі», «шануй бацьку свайго і маці», і пералік смяротных грахоў — «празмерны гонар», «абжорства», «зайздрасць», «сквапнасць», «гнеў» і інш.
Дарэчы, калі б не падтрымка беларускага магната Багдана Агінскага, кнігі магло б і не быць. Ён падтрымаў тагачасны цэнтр праваслаўнай культуры — Віленскі Свята-Духавы манастыр, выдавецкая дзейнасць якога была забаронена з-за публікацыі «Трэнаса» Мялеція Сматрыцкага. Радзімай першага буквара стала не Вільня, а мястэчка Еўе Троцкага ваяводства прыблізна ў 40 кіламетрах ад сучаснай літоўскай сталіцы. Там знаходзіўся маёнтак Агінскага. І герб спонсара можна ўбачыць на першай старонцы кнігі.
«Буквар» быў выдадзены 24 ліпеня 1618 г. у друкарні Віленскага Свята-Духава праваслаўнага брацтва, якое было адным з самых старадаўніх беларускіх выдавецтваў у Вялікім Княстве Літоўскім. Дарэчы, яшчэ да нядаўняга часу лічылася, што першы ў свеце буквар з’явіўся на тэрыторыі Беларусі ў 1631 г.: выйшаў ён у Куцеінскай друкарні ўраджэнца Магілёва Спірыдона Собаля. Заснаваная ім у 1630 г., яна стала цэнтрам беларускага кірылічнага кнігадрукавання. У Оршы захаваліся разваліны некалі знакамітай друкарні.
Да нашага часу зберагліся два асобнікі падручніка, па якім вучыліся нашы далёкія продкі. Няпоўны — у Каралеўскай бібліятэцы Даніі, поўны — у Вялікабрытаніі, у бібліятэцы «Мідл Тэмпл». Туды кніга патрапіла ў XVII стагоддзі дзякуючы калекцыянеру навучальных выданняў Роберту Эшлі. Потым асобнік апынуўся ў кнігазборы лонданскіх барыстараў — членаў карпарацыі адвакатаў.
Як цудоўна, што ў Нацыянальнай бібліятэцы з’явілася лічбавая копія першага буквара з Каралеўскай бібліятэкі Даніі. Цяпер дакрануцца да выдатнага гістарычнага помніка ў анлайн-рэжыме зможа любы ахвотнік на сайце галоўнай бібліятэкі Бацькаўшчыны. Хочацца, каб хутчэй стала даступным шырокай грамадскасці і факсімільнае перавыданне першага буквара.
Беларусь заўсёды сур’ёзна ставілася да стварэння буквароў. Ужо ў пачатку ХХ стагоддзя пачалі з’яўляцца падручнікі для навучання чытанню: лемантары і чытанкі Каруся Каганца, Цёткі (Алаізы Пашкевіч), Якуба Коласа, Вацлава Ластоўскага, Янкі Станкевіча, Леанілы Гарэцкай і інш. Многія пакаленні маленькіх беларусаў у савецкі і сённяшні час вучыліся і працягваюць вучыцца па буквары Анатоля Клышкі. Дарэчы, ён упершыню быў выдадзены ажно ў 1969 г. і перавыдаваўся 23 разы на беларускай, рускай і польскай мовах. Атрымаў залаты медаль Міжнароднай Лейпцыгскай кніжнай выставы ў 1977 г., а ў 2004 г. быў прызнаны лепшым падручнікам года на выставе ў Франкфурце-на-Майне.
Мяне як педагога не можа не радаваць, што ў гонар шаноўнага юбілею ў 2018 г. у гарадах, пасёлках і вёсках Беларусі пройдзе шмат цікавых мерапрыемстваў, прысвечаных юбілею буквара. І ўвесь сёлетні год пройдзе пад знакам 400-годдзя буквара. Гэта своеасаблівы працяг святкавання 500-годдзя беларускага кнігадрукавання. І як тут не згадаць красамоўныя словы Уладзіміра Караткевіча: «Абыякавы да мінулага не мае аніякай інтэлектуальнай перавагі над жывёлай, і таму ёсць першы кандыдат на маральную, а затым і фізічную смерць. Усё адно хто гэта — чалавек ці народ».
Канстанцін КАРНЯЛЮК,
г. Вiцебск 
■ Сустрэча ў школьным музеі[/caption]
Са словамі прывітання да выпускнікоў мінулых гадоў звярнулася дырэктар школы Валянціна Кандыбовіч, якая адзначыла ўклад прысутных у развіццё народнай гаспадаркі Рэспублікі Беларусь і выхаванне маладога пакалення. Кожны з іх выбраў сваю сцяжынку, якая праз гады стала вялікай дарогай даўжынёю ва ўсё жыццё. Сярод выпускнікоў 1968 года: заслужаны настаўнік Рэспублікі Беларусь Надзея Караленка, заслужаны настаўнік РСФСР Валянціна Хохалева (прыехала з г. Мурманска), якая ўзнагароджана медалём ордэна «За заслуги перед Отечеством» ІІ ступені, былы начальнік аўтатранспартнага цэха ААТ «Беларуськалій» Аляксандр Вярыга, малодшы навуковы супрацоўнік РНПЦ эпідэміялогіі і мікрабіялогіі Людміла Несцер, намеснік дырэктара СТАА «Хеллманн Восточная Европа» Анатоль Карнейчык. Юрый Болатаў 22 гады аддаў нафтавай кампаніі «РуссНефть». Амаль 40 гадоў вадзіў аўтамабілі Уладзімір Канько. Ніна Пратасевіч (працавала поварам) і Соф’я Бандарэнка (паштальён) засталіся ў роднай Слабада-Кучынцы.
Затым гасцей школы чакала святочная праграма, у якой прагучалі песні мінулых гадоў у выкананні фіналісткі абласнога этапа рэспубліканскага конкурсу «Новыя імёны Беларусі» Вольгі Трыгубовіч з г. Мінска. Вяла свята і чытала вершы Вольга Рыбак, якая напомніла выпускнікам падзеі 1968 года. Пасля верша «Учителя» хвілінай маўчання ўспомнілі сваіх педагогаў і аднакласнікаў. З гумарыстычным нумарам выступіў 83-гадовы ветэран педагагічнай працы Аляксандр Кандыбовіч, які ў 1960-я гады выкладаў асновы вытворчасці і выяўленчае мастацтва. Загадчык Слабада-Кучынскай бібліятэкі-клуба Валянціна Барташэвіч падрыхтавала для выпускнікоў музычную прэзентацыю «Дарога даўжынёй у 50 гадоў».
Падчас успамінаў пра сваё школьнае жыццё гучалі словы ўдзячнасці настаўнікам Л.І. Любецкай, Н.С. Дубаўцовай, Н.Ф. Зубовіч, І.В. Валогу і М.Ф. Валозе, Г.І. Цімошак, Н.Я. Бохан, Т.М. Лучыновіч, Г.І. Карпучок, Г.К. Сухнату, В.М. Лушчыку, класным кіраўнікам Т.С. Бекарэвіч і Г.М. Нагавіцынай, якія выводзілі іх у людзі, з цеплынёй успаміналі дырэктара школы І.С. Трацэўскага. Івана Сцяпанавіча любілі за яго педагагічную падтрымку, увагу да чалавека, вытрымку і патрабавальнасць.
― Нам пашанцавала, што мы сустрэлі на сваім шляху такіх настаўнікаў, сапраўдных прафесіяналаў сваёй справы, таленавітых людзей, якія змаглі раскрыць здольнасці кожнага, запаліць у нашых сэрцах агонь пазнання, адчуванне радасці ад адкрыцця новага, — адзначыў Юрый Болатаў.
Напрыканцы мерапрыемства выступіла заслужаны настаўнік Рэспублікі Беларусь Надзея (Нагавіцына) Караленка.
— Наш клас (46 чалавек) быў моцным не толькі ў вучобе (было 5 медалістаў — 3 сярэбраныя і 2 залатыя), але і ў спорце, працы, мастацкай самадзейнасці. Мы ўдзячны школе за веды, якія спатрэбіліся ў жыцці. Маладому пакаленню жадаем прымнажаць традыцыі сваёй школы і малой радзімы!
Усім гасцям былі ўручаны сувенірныя званочкі і буклеты аб роднай школе. Выпускнікі 1968 года зрабілі школе памятны падарунак — пяць саджанцаў пірамідальных туй за кожнае дзесяцігоддзе. Развітваліся з добрым спадзяваннем на новыя сустрэчы.
Барыс ДЗЕНІСЮК,
член ГА «Беларускі саюз журналістаў» 
