В связи с окончанием летних каникул и началом нового учебного года с 25 августа по 5 сентября 2016 года Госавтоинспекция МВД Республики Беларусь проводит специальное комплексное мероприятие «Внимание — дети!» под девизом: «Звонок приглашает, дорога обязывает!», направленное на профилактику детского дорожно-транспортного травматизма перед началом учебного года.
Обращаем внимание водителей! В период проведения СКМ «Внимание — дети!» для привлечения внимания юных участников дорожного движения все транспортные средства в дневное время суток должны двигаться с включенным ближним светом фар.
Сергей ПРОТАСЕВИЧ,
старший инспектор ДПС ОГАИ Копыльского РОВД,
майор милиции 
Рэшткі кафлі XVI ст.[/caption]
Так было
20 мая 1570 года ў Антвэрпене выходзіць першы ў свеце геаграфічны атлас Theatrum Orbis Terrarum (лац. Відовішча шара зямнога), які склаў А́брахам Артэліус. У ім быў адлюстраваны стан геаграфічных ведаў таго часу. Адметна, што на гэтай карце адсутнічаюць такія гарады, як Менск, Нясвіж, але нанесены Капыль.
Яшчэ ў 1872 годзе настаўнік Шыманоўскі С. запісаў, што ў старадаўнія часы мястэчка Капыль цягнулася на 15 вёрст. З ім злучаліся блізкія вёскі: Кацельнікі — там знаходзіўся кацельны завод, Нізкавічы — з Нізкім рынкам, Стары Капыль — гэта Старое месца. Цікавым з’яўлялася і геаграфічнае размяшчэнне мястэчка: яно было амаль цалкам абмежавана прыроднымі перашкодамі. Узгорак, на якім зараз знаходзіцца цэнтр Капыля, з трох бакоў перарэзвалі рэчкі Каменка і Мажа, а ў раёне сучаснай вуліцы Пралетарскай і далей, на паўднёвы захад, да Мажы спускалася некалькі глыбокіх яраў.
Права вырабляць і гандляваць
У сувязі з тым, што 27 жніўня 1652 г. Капыль атрымаў Магдэбургскае права, пячатку, герб з выявай паляўнічага рога на залатым полі, ён атрымаў таксама і права на правядзенне кірмашоў і штотыднёвых таргоў. У той час у Капылі былі развіты ткацтва, выраб аксамітных і лайкавых тавараў, у ім налічвалася шэсць рамесных цэхаў, якія мелі ўласныя статуты. Таксама цэхі былі ўраўнаваны ў правах з цэхамі ў іншых гарадах. Гэтыя прывілеі потым двойчы пацвярджаліся: у другой палове XVII і ў пачатку XVIII стст., прычым асобна адзначаліся правы ткацкай, шапачнай і іншай вытворчасцей, дзякуючы чаму Капыль славіўся менавіта гэтымі рамёствамі.
Пра замак
У XIV ст. пасля ўсталявання рэзідэнцыі князёў Алелькавічаў, тэрыторыя вакол дзяцінца і вакольнага горада набывае статус тэрыторыі замка. У 1693 г. замак забудаваны, збудаванні без элементаў абароннай архітэктуры. Фактычна — звычайны маёнтак. Планіроўка асноўнага будынка развівала адну са схем народнага жылля (хата+сенцы+хата). Але сенцы вялікія, з двума вокнамі. Адно памяшканне злучалася з кладоўкай і невялікім пакойчыкам. Абагравалася печкай з «кафель белополиваных с гербом». Калідор злучаў гэтыя памяшканні. Другое жылое памяшканне называлася «боковая издебка». Іншыя пабудовы: «пивница» —склеп для захоўвання прадуктаў, «стайня с возовней», «будынак кухонный».
Ёсць падстава лічыць, што гэтая забудова знаходзілася менавіта на Замкавай гары і была апошняй спробай вярнуць замку жыллёвыя функцыі.
Старадаўняя вытворчасць
Капыль здаўна славіўся сваімі вырабамі адзення і ткацтвам. Галоўным заняткам мяшчан былі рамёствы. Але ў інвентары 1744 года ўзгадваюцца толькі шаўцы і ткачы на вуліцы Лаговай (Замкавай). Менавіта ткацтва здаўна было важкай часткай эканомікі Капыля. Пляцы для выбельвання палатна знаходзіліся каля ракі Мажа, а другі — на вуліцы Пясецкай (Жылуновіча) на беразе ракі Каменкі. У 1750 годзе гэтымі відамі рамяства займалася 192 чалавекі (78,7% усіх рамеснікаў горада), а металаапрацоўкай — толькі 7 рамеснікаў. Наогул прамысловасць Капыля XVII – XVIII стагоддзяў складвалася з 2 млыноў, «фабрыкі», у якую ўваходзілі сталярня і кавальская майстэрня, дзвюх цагельняў і магеля — вытворчасці, што завяршала выраб тканін. Знаходзіўся магель на рынку ў гаспадарчай частцы карчмы. Магель — своеасаблівая славутасць: яго пабудавалі менавіта ў Капылі, а не прывезлі адкуль-небудзь. Дададзім, што магель у Капылі — пакуль адзінае вядомае ў Беларусі таго часу прадпрыемства, дзе выконвалася завяршальная аперацыя тэкстыльнай вытворчасці — прасаванне (маглаванне).
У 1833 годзе ў сувязі з барацьбой і скаргамі капылян улады былі вымушаны прызнаць жыхароў Капыля асабіста вольнымі, аднак без зямельных надзелаў. Гараджане самавольна захоплівалі землі і адмаўляліся плаціць за іх, да сялянскай рэформы 1861 года бесперапынна вялі барацьбу за зямлю і волю.
У 1897 годзе ў Капылі было ўжо 4464 жыхары, піваварны завод, 2 млыны. У пачатку ХХ стагоддзя было найбольш распаўсюджана ткацтва, аднак гэтыя вырабы каштавалі на рынку вельмі танна. У 1926 г. — быў сыраварны і цагельны заводы, швейная і ганчарная арцелі.
Хто жыў
Капыль з’яўляўся месцам сустрэчы і суіснавання некалькіх этнасаў, рэлігій, моў і культур. Тут узаемадзейнічалі рэлігіі (хрысціянства: праваслаўе, каталіцызм, пратэстантызм; юдаізм, іслам), нацыі (беларусы, яўрэі, палякі, татары, рускія), мовы (беларуская, ідыш, польская, руская). На працягу стагоддзяў мірна жылі татары, яўрэі, беларусы і палякі. У 1818 годзе ў Капылі было 309 двароў: 134 яўрэйскія, 173 хрысціянскія, два татарскія. Паводле інвентара 1846 года ў мястэчку дзейнічалі драўляная праваслаўная царква, рымска-каталіцкі касцёл, кірха евангелісцкая, тры яўрэйскія малітоўныя дамы. У гадавой справаздачы па Мінскай губерніі, якую накіравалі ў Цэнтральны статыстычны камітэт, у 1857 годзе ў Капылі лічыліся 897 праваслаўных мяшчан (прыхаджане Уваскрэсенскай царквы), 18 мяшчан і дваран евангелісцка-рэфармацкай веры (адзначаныя як палякі), 526 мяшчан-яўрэяў. АЛЕ! гэтыя звесткі няпоўныя: у Капылі жылі яшчэ і каталікі, пра што сведчыць існаванне з 1439 года драўлянага касцёла, які згарэў ў 1856 годзе. Новы ж парафіяне пабудавалі ў 1859 г. У сярэдзіне ХІХ ст. з 424 двароў 172 былі яўрэйскія, 244 хрысціянскія, 8 татарскія. У канцы XIX стагоддзя мужчыны Капыля па веравызнанні размяркоўваліся наступным чынам: праваслаўныя — 1511 (59%), каталікі — 73 (каля 2,9%), іудзеі — 868 (каля 33%), мусульмане — 109 (4,3%).
Старажылы ўспамінаюць, што татары ў Капылі жывуць гадоў 300. У 1880-я была закладзена мячэць. Існаваў мізар (могілкі). Распаўсюджаныя прозвішчы капыльскіх татараў: Александровіч, Байрашэўскі, Ясінскі, Якубоўскі. Паводле даных аб татарскай суполцы Капыля, сабраных у 1931 г., у мястэчку было 29 татарскіх сем’яў, у якіх пражывала 117 чалавек. На жаль, мячэць, якая размяшчалася ў горадзе, да нашага часу не захавалася, затое захаваўся мізар (каля гарадской лазні), на якім пахаваны бацькі вядомага пісьменніка С. Александровіча. Пры пэўных умовах мізар мог бы стаць яшчэ адной славутасцю Капыльшчыны.
Яўрэйская супольнасць Капыля ўпершыню была створана ў першай чвэрці XVII стагоддзя. У ХІХ стагоддзі яны займалі самую лепшую частку горада на вяршынях гары. Капыльскія яўрэі гандлявалі хлебам, поўсцю, ільном і іншымі земляробчымі прадуктамі, якія яны восенню куплялі на базары ў сялян, а зімою на санках адпраўляліся ў мястэчка Стоўбцы — прыстань на Нёмане — дзе прадавалі гэтыя тавары багатым купцам, сплаўлялі іх затым вялікімі партыямі ў Кёнігсберг або Мемель. Ужо ў 1939 годзе па даных Усесаюзнага перапісу насельніцтва ў гарадскім пасёлку Капыль пражывала 1435 яўрэяў, што складала 27,96% усяго яго насельніцтва. Большасць з іх была знішчана ў гады Вялікай Айчыннай вайны.
Касцёл, а таксама кальвінскі збор, пабудаваны ў першай палове ХVII стагоддзя, (на месцы якога зараз стаіць кафэ «Копылянка»), былі структураўтваральнымі элементамі цэнтральнай плошчы. На ёй жа з сярэдзіны ХVIII ст. размяшчаліся і шпіталі названых канфесій. Дарэчы, на тэрыторыі касцёла, як адзначана ў інвентары яшчэ 1744 года, размяшчаўся «судоў двор мески». Верагодна, у сувязі з адсутнасцю ў Капылі ратушы, тэрыторыя двара касцёла выкарыстоўвалася для размяшчэння органаў гарадскога самакіравання і суда. Больш старажытная частка могілак і зараз завецца «польскімі».
Кравецкая мова
Гэта была сапраўды сакрэтная мова капыльскіх мя-шчан! Ні шаўцы, ні ганчары, ні гарбары, ні бондары, ні яўрэі, ні татары не мелі да гэтага жаргону ніякага дачынення. Стварылі «кравецкую мову», размаўлялі на ёй — краўцы. Людзі (наогул мужчыны), якія шылі кажухі і іншую вопратку. А стваралася кравецкая капыльская мова дзеля таго, каб… ашукваць сялян з навакольных вёсак. Сядзяць краўцы ў хаце селяніна і шыюць яму ці яго дачцэ, жонцы кажух. Нешта пагавораць між сабою на незнаёмай мове, а потым і кажуць гаспадару: «Братка, не хапае на рукаў!». А перад гэтым адзін аднаму сказаў: «Кашуба пашывайка» — «Не хапае на рукаў». І гаспадар ужо бяжыць у камору і нясе адтуль яшчэ адну вялікую аўчыну. А хітрыя капыльскія краўцы (хітрэйшых у Беларусі не было) бяруць тую дадатковую аўчыну і, калі гаспадар пакіне іх адных, кладуць яе ў свой вялізны мех. А рукаў яны даўно ўжо робяць з кускоў — на рукаў і так добра будзе. Краўцы радуюцца: цэлую аўчыну змахлявалі. Так з сялян па аўчыне — краўцу кажух. Потым ужо мовай краўцоў сталі карыстацца і шаўцы ботаў, і яўрэі, і татары, — наогул, капыляне. Вось некалькі прыкладаў: авечка — блякотка, вочы — зекры, прыгожы — вакля, ежа — траянка, грошы — стопікі, сала — крэса, галава — ёлда, ногі — хадаркі, рукі — біркі, дзіця — сечка.
Спецвыпуск падрыхтавала Дзіяна ТКАЧЭНКА
Фота экспанатаў з Капыльскага раённага краязнаўчага музея 
Тамара МІНЧЭНЯ
Майму гораду
Люблю, Капыль, твае пагоркі,
Блакіт азёрнай цішыні.
Цымбалаў спеў вясёлы, звонкі
I веліч Замкавай гары.
Тут курганы, нібы асілкі,
Што паляглі за родны край —
Сваю зямлю ўзялі ў абдымкі
За курганамі ж — ціхі гай.
Табе ўжо больш за сем стагоддзяў,
А ты ўсё роўна малады.
Твая душа жыве ў народзе —
Не ўладны над табой гады.
Я чую, чую гул стагоддзяў,
Звіняць, звіняць твае званы,
Ідуць у бой за край, свабоду
Твае, Капыль, твае сыны.
Ты ваяваў, гарэў і зноўку,
Як птушка Фенікс, паўставаў.
I пра цябе — сваю старонку
Пясняр Капыльшчыны спяваў.
Ён — Цішка Гартны (Жылуновіч) —
Паэт, дзяржаўны дзеяч быў,
Ён першы Урад Рэспублікі ўзначаліў
I Беларусь Дзяржавай абвясціў.
Капыль, ты ганарышся славай
Сваіх сыноў, сваіх дачок.
Пяюць палі твае, дубровы
Аб трактарыстцы — аб Рачок.
Ніколі не забыць герояў
Працоўнай славы, баявой —
Ні Трыгубовіч, ні Букатай,
Сыноў, прыняўшых Лаўскі бой.
I сёння скарб твой — гэта людзі.
Твае здабыткі — праца рук,
Няхай шчаслівым лёс іх будзе —
Не згасне твой жыццёвы рух.
Капыль мой! Музыка стагоддзяў,
Ты ў песнях «Спадчыны» жывеш.
І голасам чароўнай дудкі
Ад Еўдакімава пяеш.
А колькі конікаў і кветак —
Сяброў усіх дзіцячых мар —
З саломкі, сонейкам сагрэтай,
Стварыла Ніна Шаравар!
I хай бягуць, імчаць стагоддзі,
Ляцяць хай над табой гады.
Жыві, Капыль, душой у народзе,
Красуйся вечна малады! «Не знаю, видел ли кто-либо из моих читателей мой милый родной городок Копыль, слышал ли о его существовании; но те, кто его видели, вряд ли поверят, что этот маленький, бедный, невзрачный городок имел за собою великое прошлое, что он еще в XVII веке был столицею литовских князей Лелевичей из дома Ольгердов. А между тем это несомненный исторический факт, и поныне еще вблизи самого города горделиво красуется высокая конусообразная гора, окруженная внизу рвом и валом, прозванная Замок, на которой видны остатки средневекового рыцарского замка — немые свидетели былой славы. Не здесь место описанию исторических событий, поведших к падению Копыля; достаточно констатировать тот грустный факт, что ему по воле неумолимой судьбы пришлось снизойти по иерархической лестнице с высшей ступени — княжеской резиденции до скромного положения — местопребывания пристава третьего стана Слуцкого уезда, Минской губернии, а соседней его замковой горе, на которой некогда кипела жизнь, бушевали страсти, сделаться местом игры в орехи для хедерных воспитанников в субботние дни». Абрам ПАПЕРНА, известный публицист ХIХ в. «Из Николаевской эпохи»Археалагічныя даследаванні сведчаць пра безу-моўнае існаванне ў ХІІ – ХІІІ стст. Капыля як горада. Што тычыцца археалагічных раскопак, то на тэрыторыі нашага горада, як ужо было сказана, яны былі пачаты даволі позна. Яшчэ ў 70-я гады ХІХ ст. Капыльскае гарадзішча як помнік археалогіі было ўведзена ў навуковы абарот Адамам Кіркорам, даследчыкам літоўскіх і беларускіх старажытнасцей. У 1912 г. помнік аглядаў археолаг Язэп Сербаў. У 1933 г. Замкавую гару наведваў і Янка Купала падчас свайго прыезду ў Капыль. У 1961 г. гарадзішча абследаваў прафесар Пётр Фёдаравіч Лысенка. А ўлетку 1996 г. на Замкавай гары Лявон Калядзінскі праводзіць першыя ў гісторыі Капыля археалагічныя раскопкі. [caption id="attachment_50910" align="aligncenter" width="580"]
Медная накладка-наканечнік на рэмень, Х ст.[/caption]
У выніку быў сабраны разнастайны матэрыял, які дазваляе па-новаму зірнуць на гісторыю горада. У ходзе раскопак на Замкавай гары, акрамя традыцыйных прадметаў побыту племені дрыгавічоў, была выяўлена костка са схематычным малюнкам воіна, экіпіроўка якога вельмі падобная на вікінга (варага). Былі знойдзены таксама мураваная фігурка, якой варагі гулялі ў шашкі, і медная накладка-наканечнік на рэмень. Падобныя ўзоры добра вядомыя па паселішчах вікінгаў у Швецыі і часта сустракаюцца ў іх пахаваннях. Пералічаныя рарытэты дапаўняе скарб у колькасці 320 манет, адчаканеных у Англіі, Венгрыі, Германіі, Даніі, Чэхіі і краінах Арабскага халіфата, зной-дзены ў 1957 годзе ля вёскі Дзягцяныя на глыбіні 60 – 70 см. Верагодна, скарб быў закапаны каля 1050 года заможным купцом скандынаўскага паходжання. Усё гэта дае падставу меркаваць пра верагоднасць кантактаў старажытнага насельніцтва Капыля з нарманамі-вікінгамі. Але галоўнае тое, што праз Капыль праходзіў адзін з маршрутаў знакамітага шляху «з варагаў у грэкі».
[caption id="attachment_50909" align="aligncenter" width="580"]
Костка са схематычным малюнкам воіна, падобнага на вікінга, Х ст.[/caption]
Аб старажытнасці Капыля сведчаць і групы славянскіх курганоў, якія былі раскіданы па ваколіцах горада і ра-ёна. Адна з курганных груп размешчана на тэрыторыі сучасных могілак, недалёка ад Замкавай гары, і датуецца Х – ХІІ стст. Раней гэта была ўскраіна каталіцкіх могілак, і курганы стаялі за межамі пахаванняў. Сёння яны знаходзяцца паміж сучасных пахаванняў.
[caption id="attachment_50911" align="aligncenter" width="580"]
Наканечнікі стрэлаў, ХІІ ст.[/caption]
Першыя раскопкі аднаго з курганоў, размешчаных на праваслаўных могілках, зрабіў яшчэ ў 50-я гг. ХХ ст. Б.К. Багдановіч, на той час настаўнік школы. У 1961 г. яшчэ адзін з курганоў гэтай групы раскапаны маскоўскім археолагам В.В. Сядовым. У гэтым кургане было выяўлена некалькі пахаванняў. Ля падножжа кургана быў знойдзены цэлы збанок вышынёй прыкладна 11 см, упрыгожаны хвалістым і лінейным арнаментам, сабраны чарапкі ляпнога посуду.
[caption id="attachment_50912" align="aligncenter" width="580"]
Рэканструкцыя пахавання ў кургане Х - ХІ ст.[/caption]
У 1996 г. у ходзе археалагічнай практыкі студэнтаў БДПУ адзін з курганоў гэтай жа групы быў раскапаны кандыдатам гістарычных навук, археолагам Л.У. Калядзінскім. У гэтым кургане было выяўлена пахаванне — трупаспаленне, размешчанае амаль ля падножжа кургана. У насыпе кургана было сабрана некалькі чарапкоў раннеганчарнага посуду і знойдзены дзве косткі ад авечкі. Рэчавы матэрыял і абрад пахавання дазваляюць аднесці раскапаны курган гэтага могільніка да другой паловы Х — пачатку ХІ стагоддзя. Рэканструкцыю пахавання ў кургане можна ўбачыць у экспазіцыі краязнаўчага музея.
[caption id="attachment_50914" align="alignleft" width="255"]
Дэнарый двайны. 1570 г.[/caption]
Таксама матэрыялы археалагічных даследаванняў даюць падставы вылучыць 4 перыяды ў станаўленні матэрыяльнай культуры Капыля.
Першы этап (ІХ – ХІ ст.) — дагарадскі і раннегарадскі. На гэтым этапе, магчыма, ужо ў канцы ХІ ст. на тэрыторыю будучага Капыля пранікаюць продкі ўсходнеславянскага племені дрыгавічоў. У курганах з крэмацыяй і на паселішчы, побач з гарадзішчам, сустракаецца ўласцівы для гэтага часу і для гэтай культуры гліняны посуд. Само гарадзішча ў гэты час хутчэй за ўсё выкарыстоўваецца як святыня — капішча.
Другі этап (ХІІ – ХІІІ стст.) можна назваць перыядам развітога горада. Адбываюцца якасныя змены ў тапаграфіі Капыля. Вакол прадмесця ўзводзяцца штучныя ўмацаванні. З гэтага часу ён набывае статус вакольнага горада. Увогуле, умацаванні Капыля гэтага часу даволі вялікія. Так, роў вакольнага горада меў глыбіню да 3 м і шырыню 11 м. Вал вакольнага горада меў вышыню 2,5 м і шырыню 14 м.
Пачынаецца трэці этап у яго гісторыі — этап прыватнаўладальніцкага замка князёў Алелькавічаў, які працягнецца да канца ХVI ст. (Знаходкі: манета 1570 г., кафля з выявай герба Алелькавічаў — Пагоні, арбалетны болт для палявання на драпежную птушку, фрагменты шклянога посуду венецыянскага паходжання).
[caption id="attachment_50913" align="aligncenter" width="300"]
Фрагмент шклянога кубка. ХVII ст.[/caption]
Чацвёрты этап ахоплівае ХVII – XVIII стст., калі Капылём валодалі ўжо Радзівілы. Пісьмовым жа сведчаннем больш ранняга ўзросту нашага горада з’яўляецца згадка Капыля ў статутнай грамаце аб утварэнні Тураўскай епіскапіі. Граматы Тураўскай епіскапіі вядомыя гісторыкам цэркваў з XIX стагоддзя. Яны захаваліся ў патэрыку кіеўскага Пячэрскага манастыра. Адзін спіс, які дайшоў да нас, у той час быў перададзены ў Траецка-Сергіеў манастыр пад Масквой. Сярод комплексу помнікаў ёсць статутная грамата аб утварэнні Тураўскай епіскапіі. Згодна з гэтай граматай у 6513 (1005 – 1006 гг.) вялікі князь Уладзімір ра-зам з жонкай Ганнай, сынамі Ізяславам, Мсціславам, Яраславам, Усеваладам, Барысам і Глебам утварылі трэцюю епіскапію Кіеўскай мітраполіі Канстанцінопальскага патрыярхату: «И придал к неи городы и погосты в послушание и священие и благославение держать себе Туровские епископии Пинск, Новгород, Городен, Слоним, Случеск, Копыл, Ляхов…»
[caption id="attachment_50915" align="aligncenter" width="580"]
Рэшткі кафлі XVI ст. з гербам Радзівілаў[/caption]
Упершыню гэтая грамата была апублікавана ў «Археаграфічным штогодніку за 1964 год». Цяпер арыгінал граматы захоўваецца ў Расійскай дзяржаўнай бібліятэцы ў Маскве, у зборы Траецка-Сергіева манастыра. Пра гэта казаў у сваім выступленні старшы навуковы супрацоўнік Інстытута гісторыі Нацыянальнай Акадэміі навук Беларусі А.А. Мяцельскі на канферэнцыі, прысвечанай 360-годдзю атрымання Капылём прывілею на Магдэбургскае права. Вышэйназваны даклад А.А. Мяцельскага апублікаваны ў зборніку навуковых артыкулаў «Капыль: гісторыя горада і рэгіёна».
Варта адзначыць, што раскопкі, праведзеныя ў Капылі Лявонам Калядзінскім, — гэта толькі падстава для будучых сур’ёзных знаходак і навуковых адкрыццяў, якія яшчэ маюцца быць. Ужо існуючыя вынікі пацвярджаюць, што даследаванні трэба працягваць. Напрыклад, вывучэнне рова Капыльскага замчышча паказала, што напаўняўся ён вадой толькі ў выпадку ваеннай неабходнасці пры дапамозе гідратэхнічных збудаванняў, рэшткі якіх пакуль не зной-дзены. Трэба будзе выявіць значныя сляды старажытнага горада на самой Замкавай гары і акрэсліць межы ніжняга замка, які, без сумненняў, існаваў. Ёсць пытанне наконт таго, каб зазірнуць і ў больш раннюю гісторыю.
Андрэй ЛЯТЧЭНЯ,
навуковы супрацоўнік Капыльскага раённага краязнаўчага музея 
ОАО «Душево» Виталий Хилько и Павел Лазовский[/caption]
ХИЛЬКО Виталий Сергеевич и ЛАЗОВСКИЙ Павел Анатольевич — экипаж комбайна ОАО «Душево». Комбайном КЗС-1218 убрали 523 га и намолотили 1222 тонны зерна на условный комбайн, в физическом весе — 1482,7 тонны.
— среди молодых водителей транспортных средств первой группы:
МАТУС Александр Михайлович — водитель филиала «Лакнея» УП «ПриортрансАгро». На машине ГАЗ-53 отвез 1721,53 тонны условного количества перевезенного зерна, в физическом весе — 667,26 тонны.
— среди молодых водителей транспортных средств второй группы:
КАЖУРО Александр Викторович — водитель ОАО «Душево». На машине МАЗ-551605 отвез 1648,9 тонны условного количества перевезенного зерна, в физическом весе — 1555,6 тонны.
Фото Кристины Жоголь 
Копыльским районным исполнительным комитетом (решение № 1032 от 22 августа 2016 года) признаны ПОБЕДИТЕЛЯМИ районного соревнования на уборке зерновых и зернобобовых культур в 2016 году:
По производству зерна среди сельскохозяйственных организаций первой группы, которые получили наиболее высокую урожайность зерна, но не менее 1 центнера с 1 балло-гектара, и увеличили валовое производство зерна к уровню 2015 года:
ОАО «Старица-Агро» (директор В.А. РУДАКОВСКИЙ). Урожайность составила 50,4 ц/га, валовое производство зерна в 2016 году — 14 168 тонн. В хозяйстве с 1 балло-гектара произведено 145,7 кг зерна.
ОАО «Пионер-Агро» (директор А.Г. МАКАРЧУК). Урожайность составила 59,4 ц/га, валовое производство зерна в 2016 году — 8607 тонн. В хозяйстве с 1 балло-гектара произведено 138,5 кг зерна.
По производству зерна среди сельскохозяйственных организаций второй группы:
Филиал «Лакнея» УП «Приортранс- Агро» (директор О.И. ШАХНОВИЧ). Урожайность составила 41,4 ц/га, валовое производство зерна в 2016 году — 5295 тонн. В хозяйстве с 1 балло-гектара произведено 110,7 кг зерна.
В РАЙОННОМ ИНДИВИДУАЛЬНОМ СОРЕВНОВАНИИ
— среди экипажей зерноуборочных комбайнов первой группы:
[caption id="attachment_50896" align="aligncenter" width="580"]
КСУП «Докторовичи» Николай и Иван Коршуки[/caption]
КОРШУК Николай Иванович и КОРШУК Иван Николаевич — экипаж комбайна КСУП «Докторовичи». Комбайном ДОН-1500Б убрали 334,5 га и намолотили на условный комбайн 1334,7 тонны зерна, в физическом весе — 1140,8 тонны.
— среди экипажей зерноуборочных комбайнов второй группы:
[caption id="attachment_50898" align="aligncenter" width="580"]
ОАО «Пионер-Агро» Александр Ивановский и Николай Статкевич[/caption]
ИВАНОВСКИЙ Александр Иванович и СТАТКЕВИЧ Николай Георгиевич — экипаж комбайна ОАО «Пионер-Агро». Комбайном «Лексион-530» убрали 590,8 га и намолотили на условный комбайн 2186,1 тонны зерна, в физическом весе — 2157,4 тонны.
— среди экипажей зерноуборочных комбайнов третьей группы:
ПОДОМАТЬКО Владимир Иосифович и ЗАЙЦЕВ Анатолий Алексеевич — экипаж комбайна ОАО «Прогресс 2010». Комбайном КЗС-1218 «Полесье» убрали 433,7 га и намолотили на условный комбайн 1446,7 тонны зерна, в физическом весе — 1635,5 тонны.
[caption id="attachment_50897" align="aligncenter" width="580"]
ОАО «Тимирязевский» Роман и Владимир Захаревичи[/caption]
ЗАХАРЕВИЧ Роман Владимирович и ЗАХАРЕВИЧ Владимир Георгиевич — экипаж комбайна ОАО «Тимирязевский». Комбайном КЗС-1218 «Полесье» убрали 582,4 га и намолотили на условный комбайн 1425,7 тонны зерна, в физическом весе — 1564,9 тонны.
ГОЛУШКО Владимир Васильевич и ГОЛУШКО Николай Владимирович — экипаж комбайна ОАО «Копыльское». Комбайном КЗС-1218 «Полесье» убрали 565,7 га и намолотили на условный комбайн 1384,4 тонны зерна, в физическом весе — 1566,9 тонны.
— среди водителей на отвозке зерна:
ХОРОШКО Николай Владимирович — водитель ОАО «Пионер-Агро». На автомашине ГАЗ-53 перевез 2866,9 тонны зерна в условных тоннах, в физическом весе — 1036,5 тонны.
ВОЛОТ Михаил Владимирович — водитель ОАО «Душево». На автомашине МАЗ-555142 перевез 2463 тонны зерна в условных тоннах, в физическом весе — 2102 тонны.
Фото Маргариты Сакович, Кристины Жоголь, Сергея Лазовского 
В соответствии со статьей 48I Избирательного кодекса Республики Беларусь для формирования собственного избирательного фонда кандидатом в депутаты Палаты представителей Национального собрания Республики Беларусь шестого созыва Василевским Вячеславом Олеговичем открыт специальный избирательный счет № 3014555502706 в филиале №514 ОАО «АСБ Беларусбанк», БИК 153001614. Место нахождения банка: г. Минск, ул. Сурганова, д. 47а.
На радио «Минская волна» 31 августа 2016 года с 7.20 до 7.40 состоятся выступления кандидатов в депутаты Палаты представителей Национального собрания Республики Беларусь шестого созыва по Копыльскому избирательному округу №66.
Как отметил секретарь ЦИК Николай Лозовик, по установленным правилам бюллетень выдается членом участковой избирательной комиссии на основании двух документов. Первый из них — это список граждан, которые имеют право участвовать в выборах, второй — паспорт или другой документ, его заменяющий, который должен предъявить сам избиратель.
Проект постановления, который утвержден на заседании, как раз включает перечень документов, заменяющих паспорт. Это, в частности, военный билет для военнослужащих срочной службы, служебное удостоверение госслужащего, водительское удостоверение, пенсионное удостоверение (при наличии в нем фотографии), студенческий билет, а также справка органов внутренних дел для граждан, утративших паспорт. Также на заседании озвучено предложение включить в перечень таких документов свидетельство инвалида. Этот вопрос ЦИК пообещал рассмотреть после уточнения названия этого документа.
БелТА 
Об этом шла речь на встрече белорусского лидера с государственным министром по иностранным делам, специальным помощником премьер-министра Пакистана Саидом Тариком Фатеми. «Мне приятно встречать Вас, представителя моего хорошего друга. Я очень рад, что мы в свое время не просто познакомились с Навазом Шарифом, но нас связывают очень добрые, тесные отношения. У нас нет никаких личных разногласий. При обсуждении многих вопросов — политических, экономических — у нас также полное совпадение точек зрения. Мы заложили с ним фундамент на будущее отношений между Пакистаном и Беларусью», — отметил Президент. Александр Лукашенко подчеркнул, что в Беларуси гордятся дружественными отношениями с таким мощным и влиятельным государством, как Пакистан. «Мы хотели бы, и Наваз мне об этом говорил, чтобы под наши политические, личные отношения была подведена мощная торгово-экономическая база. Мы взаимодополняемые государства. Надо наладить этот мост экономического сотрудничества. И это главное на перспективу», — сказал Александр Лукашенко. Президент также обратил внимание на необходимость обсудить отношения Пакистана и Беларуси с третьими странами.
НА СНИМКЕ: Александр Лукашенко и Саид Тарик Фатеми.
Положительная динамика
Ситуация в экономике Беларуси обсуждена 23 августа на встрече Главы государства Александра Лукашенко с премьер-министром Андреем Кобяковым и председателем правления Национального банка Павлом Каллауром.
Главе государства доложили об итогах социально-экономического развития за истекший период 2016 года. Обсуждалось также сотрудничество Беларуси с международными финансовыми организациями по конкретным вопросам. В их числе проект по реконструкции автодороги Минск — Гродно, который реализуется совместно со Всемирным банком. «Надо все делать, чтобы это сотрудничество не прекращалось. Для нас это очень выгодное сотрудничество, особенно в данный период», — отметил Президент.
Андрей Кобяков доложил, что в той матрице задач, которая была определена Главой государства, из семи показателей выполнен один, но очень важный. Это показатель инфляции. В правительстве рассчитывают, что инфляцию в 2016 году, как и планировалось, получится удержать в пределах 12%.
Экономика страны постепенно возвращается на траекторию восстановления экономического роста. По подавляющему большинству показателей присутствует положительная динамика, которая характеризует качественные изменения в экономике.
Президент подробно проинформирован о ситуации на внешних рынках, соотношении экспорта и импорта, платежном балансе страны. Обсуждены проблемные вопросы, касающиеся функционирования госпредприятий. Рассмотрено исполнение программных мер по сокращению перекрестного субсидирования в сфере ЖКХ.
Председатель правления Национального банка Павел Каллаур доложил Главе государства о ситуации на валютном рынке и в банковском секторе. Несмотря на снижение экспорта в ценовом выражении, правительство и Нацбанк вместе с банковской системой приняли соответствующие меры, которые позволили существенным образом стабилизировать ситуацию на валютном рынке.
Александр Лукашенко еще раз обратил внимание правительства и Нацбанка, а также других банков на необходимость приложить соответствующие усилия для сохранения надлежащей ресурсной поддержки непосредственно для кредитования реального сектора экономики.
Президент также поддержал предложение правительства о введении с 1 октября в Беларуси безналичных жилищных субсидий для частичного возмещения платы за жилищно-коммунальные услуги. Проект соответствующего указа был представлен Александру Лукашенко. Рассчитывать на поддержку смогут семьи, где оплата жилищно-коммунальных услуг будет превышать установленный процент от совокупного дохода. Для горожан это расходы более 20% в совокупном доходе, а для сельской местности — 15%, пояснил Андрей Кобяков.
В целом Президент требует, чтобы правительство, планируя какие-то решения, которые могут повлиять на жизненный уровень населения, адресным образом в отношении конкретных категорий граждан предусматривало нивелирующие меры, действуя в рамках концепции социального государства.
О зарплате педагогов
Систему оплаты труда педагогов могут упростить в Беларуси. Об этом заявила заместитель премьер-министра Наталья Кочанова.
Она выразила мнение о действующей системе оплаты труда педагогических работников. «Коэффициенты, тарифы, доплаты и др. Усовершенствовать надо саму систему оплаты труда. Ее надо упростить, потому что она громоздкая», — подчеркнула вице-премьер.
В целом, говоря об уровне оплаты труда в этой сфере, она с удовлетворением констатировала, что в четырех областях Беларуси средняя зарплата педагогов сравнялась со средней зарплатой по региону. В Минске пока этого не достигнуто, хотя из местного бюджета педагогам производятся доплаты к зарплате.
Наталья Кочанова также информировала, что до 1 ноября правительство внесет ряд предложений по стимулированию труда педагогических работников.
НА СНИМКЕ: заместитель премьер-министра Наталья Кочанова.
Тенденция к сокращению
Президент Беларуси Александр Лукашенко 23 августа заслушал доклад генерального прокурора Александра Конюка о состоянии криминогенной ситуации и работе органов прокуратуры.
Как было отмечено по итогам доклада, в деятельности прокуратуры имеется тенденция все большего перехода прокурорского надзора в экономическую сферу. Президент в целом положительно оценил состояние дел в органах прокуратуры. Вместе с тем, поручено устранить отдельные недостатки.
Обсуждены и некоторые кадровые вопросы, подготовка к проведению в Минске в начале сентября координационного совещания генеральных прокуроров стран СНГ.
Что касается криминогенной ситуации, то по сравнению с прошлым годом она практически не изменилась. Вместе с тем, в качестве положительного момента отмечается меньшее количество убийств. И в целом в последние годы имеет место тенденция сокращения преступности.
Наблюдается экономический рост
Вступившая в активную стадию реализация крупных проектов является предпосылкой роста экономики Минской области во втором полугодии текущего года.
На этот факт обратил внимание председатель комитета экономики Мин-облисполкома Павел Юхневич на заседании исполнительного комитета, где рассматривались итоги социально-экономического развития центрального региона за январь-июнь.
«Драйверами экономики продолжают быть предприятия фармацевтической, химической, пищевой промышленности. На хорошем ходу находится легкая промышленность, — констатировал Павел Юхневич. — Наметилось оживление на строительном рынке. В активную стадию реализации вошли основные проекты — «БелДжи», «Великий камень», МКАД-2, начинается реконструкция автодороги М6 Минск — Гродно. Они позволяют рассчитывать на рост экономических показателей во втором полугодии».
На данный момент в экономике Минской области, также как и в экономике всей страны, наблюдается постепенное наращивание объемов производства промышленной продукции, объемов строительно-монтажных работ и др. По итогам семи месяцев темп роста ВРП в области составил уже 93,4%, просматриваются положительные тенденции в будущем.
Говоря о привлечении прямых иностранных инвестиций, Павел Юхневич проинформировал, что в первом полугодии удалось привлечь их в объеме около $100 млн.
БелТА 
Во время отдыха ребята посетили Республиканский центр олимпийской подготовки конного спорта и коневодства с катанием на лошадях, Национальную библиотеку Беларуси, кинотеатр «Центральный», один из самых красивых костелов г. Минска — Костел Святого Симеона и Святой Елены. Примечательно, что родовое имение основателя и мецената Красного костела Эдварда Войниловича находилось с XVI века в д. Савичи Копыльского района. Посетив Детский музей мифологии и леса, мы попали в настоящую лесную сказку. В Этнографическом комплексе «Мельница и кузня» любознательные зрители увидели уникальную в своем роде паровую мельницу (уникальную, потому что в Беларуси таких мельниц было не так уж много) и посетили реальную кузницу, где раньше наши предки могли подковать лошадей или купить необходимую в хозяйстве вещь: топор, косу или дверной затвор. Ребята показали свои спортивные навыки, почувствовали настоящий дух приключений и испытали небывалую гордость за себя, преодолев четырнадцать препятствий Веревочного городка, который находится на высоте 3 метра от земли! Поупражнялись в ловкости и отработали умение не пасовать перед трудностями на скалодроме в Республиканском центре туризма и краеведения учащейся молодежи г. Минска. Юные спортсмены испытали свою физическую выносливость и быстроту реакции в игре под названием «Лазертаг».
Воспитатели и тренер-преподаватель лагеря «Сто дорог» проводили не только учебно-тренировочные занятия, но и такие спортивные и воспитательные мероприятия, как «Ралли бегунов», «Догони оленя», «Гладиаторские бои», «Найди клад», «Мисс лагеря», «Мистер лагеря», прощальный музыкальный вечер «В кругу друзей».
Ребята рассказывают:
Алиса Герик, г. Копыль:
— Для нас были организованы экскурсии, различные спортивные соревнования и конкурсы. Интересным и захватывающим был поход на «Лазертаг». Посещение скалодрома принесло массу адреналина и положительных эмоций. В смене было еще много ярких моментов! Но всего бы этого не было, если бы не наши воспитатели А.Н. Бобко, Н.А. Шатыко, тренер Е.А. Карзей и, конечно же, директор лагеря С.В. Мелешко! Хочу сказать большое спасибо им, таким добрым и понимающим.
Соня Шувалова, агрогородок Быстрица:
— Нам просто некогда было скучать и грустить. Каждый день проходил весело и интересно. Эти 9 дней были самыми яркими! Дискотеки, экскурсии, развлечения и разные игры каждый день. Друзей найти было легко. Веселые воспитатели просто не давали нам скучать.
Александра Кукреш, г. Копыль:
— Понравились экскурсии. Мероприятия, проводимые сотрудниками лагеря, были очень веселые и забавные. Воспитатели и тренеры — строги, но справедливы и добры. Мы все подружились друг с другом, и нам было трудно расставаться.
Илона Черенкова, агрогородок Семежево:
— У меня остались прекрасные впечатления от лагеря! Несмотря на погоду, смена удалась. Сколько было интересных мероприятий и поездок!
Владислав Базылевич, агрогородок Семежево:
— Скучать нам не пришлось: спортивные игры, развлекательные программы, дискотеки и незабываемый прощальный вечер. Больше всего мне запомнился «Лазертаг», экскурсии в город Заславль и Национальную библиотеку!
В лагере нас кормили очень вкусной едой, жили мы в красивых и аккуратных комнатах, играли на лучшей спортивной площадке.
Наталья ШАТЫКО,
заместитель директора Учреждения «ДЮСШ Копыльской РПО БПС работников АПК» 
