Нагадаю, што 27 жніўня 2012 года споўнілася 360 гадоў з дня атрымання Капылём прывілея на Магдэбургскае права. Гэта і стала нагодай для правядзення даследавання гісторыі горада ў мінулых стагоддзях, якія былі прадстаўлены высокакваліфікаванымі спецыялістамі на канферэнцыі ў Капылі і выліліся ў адпаведную манаграфію.
Выступленні былі вельмі цікавымі, але адно з іх нават сенсацыйным. Гэта даклад Андрэя Анатольевіча Мяцельскага – старшага навуковага супрацоўніка інстытута гісторыі НАН Рэспублікі Беларусь, кандыдата гістарычных навук «Тэрыторыя воласці Капыля і Капыльскага княства ў ХІ–ХVІІ ст.».
Аб тым, што Капыль упершыню ўзгадваецца ў пісьмовых крыніцах у 1274 годзе, нам вядома. «...В лето 6782 (1274) шелъ бяшэть отъ Копыля воюя по Полесью», – чытаем на старонках Галіцка-Валынскага летапісу. Наступным разам на старонках летапісу Капыль будзе ўзгадвацца толькі праз 120 гадоў, калі паводле летапісных даных у 1395 годзе вялікі князь літоўскі Вітаўт перадаў Капыль Уладзіміру Альгердавічу, які да гэтага займаў кіеўскі сталец.
І вось новыя згадкі аб Капылі ў статутнай грамаце аб заснаванні Тураўскай епіскапіі, якія знайшоў А. А. Мяцельскі. Згодна з граматай, у склад новаўтворанай у 6513 (1005 г.) трэцяй епіскапіі Кіеўскай мітрапаліі Канстанцінопальскага патрыярхату ўваходзілі гарады і пагосты: «Пінск, Новгород (Навагрудак), Гародня, Слонім, Берестеі, Валкавыск..., Слуцк, Копыл, Ляхов…» Андрэй Анатольевіч лічыць: «Безумоўна, грамата, якая пералічвае крыніцы матэрыяльнага забеспячэння тураўскай кафедры і гарады, што адносяцца да епархіі, была створана ў больш позні перыяд, хутчэй за ўсё ў другой палове ХІV ст., калі ўзнік увесь комплекс тураўскіх грамат. Аднак саму дату заснавання епіскапіі нельга лічыць фантастычнай, устаўленнай у ХІV ст., і, хутчэй за ўсё, яна абапіралася на існаваўшую мясцовую традыцыю летапісання ці вядзення дакументацыі ў самой епархіі. А ўзгадванне ў ёй Капыля дазваляе аднесці яго як мінімум да катэгорыі пагостаў-цэнтраў падаткаабкладання зараджаючайся воласці».
Даныя археалагічных даследаванняў, якія праводзіліся ў Капылі з 1996 па 2007 гг., сведчаць пра безумоўнае існаванне ў ХІІ–ХІІІ ст. Капыля як горада, які павінны быў мець падпарадкаваную яму акругу. Сама акруга, верагодна, пачала фарміравацца як мінімум з пачатку ХІ ст., сведчаннем чаго і з’яўляецца згадванне Капыля ў статутнай грамаце аб заснаванні Тураўскай епіскапіі.
Вывучэнне старажытных курганоў Капыля, пра якія ўзгадваў наш зямляк, беларускі паэт А. Астрэйка, выявіла пахаванне па абрадзе трупаспальвання і чарапкі посуду Х – пачатку ХІ ст. Пры даследванні вакольнага горада была знойдзена фібула падковападобнай формы, якая бытавала ў канцы ІХ – пачатку ХІ ст. Гэта дае падставу меркаваць, што ўжо не пазней за пачатак ХІ ст. тут было паселішча, хутчэй за ўсё пасад старажытнага Капыля.
Дык вось. Падставу меркаваць, што ўзрост Капыля на 150–250 гадоў большы, чым пра гэта можна было ўяўляць, зыходзячы з першага паведамлення ў Галіцка-Валынскім летапісе (як мы лічылі), даюць не толькі археалагічныя даследаванні, але і новыя знойдзеныя звесткі аб Капылі ў статутнай грамаце аб заснаванні Тураўскай епіскапіі.
У гэтым 2015 годзе наш горад можа адзначыць 1010 гадоў. Тое, што гэта не супярэчыць рэчаіснасці, пацвердзілі галоўны навуковы супрацоўнік інстытута гісторыі НАН Рэспублікі Беларусь, доктар гістарычных навук, прафесар Пётр Фёдаравіч Лысенка і археолаг, кандыдат гістарычных навук, дацэнт Цэнтра даследаванняў беларускай культуры, мовы і літаратуры НАН Беларусі Леанід Уладзіміравіч Калядзінскі.
Валянціна ШУРАКОВА,
дырэктар ДУ «Капыльскі раённы краязнаўчы музей» 
Отопительный сезон закончен, однако не стоит терять время, а нужно начинать подготовку к новому
В соответствии с «Правилами подготовки и проведения осенне-зимнего периода» энергоснабжающим организациям, владельцам теплоисточников, потребителям тепловой энергии на основе анализа функционирования в предыдущий осенне-зимний период (ОЗП) систем теплоснабжения и тепловых сетей необходимо разработать планы организационно-технических мероприятий по подготовке к новому ОЗП. Данный документ должен быть разработан с учетом предписаний органов Госэнергонадзора, органов государственного надзора за рациональным использованием топливно-энергетических ресурсов в соответствии с приказами и постановлениями соответствующих республиканских органов государственного управления, иных государственных организаций, подчиненных Правительству Республики Беларусь.
В мероприятиях необходимо отразить такие работы, как поверка манометров, приборов учета тепловой энергии, ремонт и замена неисправной запорной арматуры и прохудившейся тепловой изоляции, промывка и испытания систем отопления и тепловых сетей, ремонт и утепление дверных и оконных проемов, лестничных клеток, чердаков и подвалов. Также работы по профилактике и ремонту внутренних и подводящих газо-, водо- и электрокоммуникаций, источников электро- и водоснабжения, приборов регулирования потребления тепловой энергии. Необходимо запланировать работы по своевременному проведению электрофизических измерений, оперативному восстановлению поврежденных кабельных линий, работы по проверке срабатывания устройств автоматического включения резерва (АВР), работы по проверке работоспособности дизельных электростанций (ДЭС) и т. д.
Контроль за подготовкой организационно-технических мероприятий потребителями тепловой энергии и владельцами теплоисточников будет осуществляться органами государственного управления и Госэнергонадзора.
Борис ТАЛЕЙКО,
государственный инспектор
по энергетическому надзору Копыльской РИ «Энергонадзор» 
Установилась хорошая погода. Многие отправляются отдыхать на природу. Но здесь нас подстерегает опасность — клещи.
Отправляясь в лес, наденьте светлую однотонную одежду, а голову повяжите белой косынкой — так клеща легче увидеть. Рубашку заправляйте в брюки под ремень, ворот и манжеты плотно застегните, брюки заправьте в сапоги. При такой «броне» клещ не сможет проникнуть к телу. На открытые участки тела нанесите репелленты (средства, отпугивающие клещей, например Дэта, Тайга). Кроме того, каждые 2 часа в лесу проводите само- и взаимоосмотры одежды. По возвращении домой после осмотра одежду необходимо вывесить на открытый воздух для проветривания, а по возможности прогладить утюгом. Для мест кратковременного отдыха выбирайте поляны без сухостоя, бурелома, подальше от стогов сена, мест выпаса животных. Если вы гуляли в лесу с собакой, осмотрите и ее — клещи без труда могут переползти с шерсти животного. Не удаляйте клещей, присосавшихся к собаке, голыми руками. Сами собаки не болеют Лайм-боррелиозом, а человек при наличии ссадин и микротрещин на руках может заразиться.
За 2014 год в Копыльском районе зарегистрировано семь случаев инфекционных заболеваний, которые вызваны клещом Лайм-боррелиоза. Клещевые инфекции трудно выявить, а также лечить. Однако трудностей, связанных с инфекциями, передаваемыми клещами, можно избежать.
Нельга не пагадзіцца са словамі жанчыны. Тым больш, што яны пацвер-джаны прыкладам асабістага жыцця.
…Знаёмства Маі і Мікалая адбылося ўзімку 1963 года, пасля таго, як юнак вярнуўся з Саратава, дзе вучыўся на трактарыста. Мая, маленькая і далікатная, нягледзячы на маладосць, у той час працавала на цагельным заводзе ў Гулевічах. Праца была цяжкай, тым больш, што акрамя асноўнай работы прыходзілася выконваць усё, што патрабавалі, нават торф нарыхтоўваць адпраўлялі. Але Мая не скардзілася: яе, малую і худую, дагэтуль нікуды не бралі на работу. Адказвалі: «Дзіцятка, падрасці крыху, потым і прыходзь». Гэтая знешняя слабасць была вынікам перанесенага ў 10-гадовым узросце менінгіту. Як яна, у той вельмі няпросты час, калі і лекаў амаль ніякіх не было, выжыла – невядома. Доўгі час адляжаўшы ў бальніцы ў Барысаве, вучобу працягваць больш не магла, так і засталася з адукацыяй у 4 класы.
Таму і замуж за Мікалая матуля аддаваць не хацела: шкадавала. Але, як кажуць, сапраўднае каханне ўсе перашкоды абміне. Спачатку маладыя жылі ў хаце разам з яе матуляй, потым – у яго бацькоў.
Пасля шлюбу Мікалай на 6 месяцаў адправіўся на цаліну. За гэтыя паўгода Мая «паспела» нарадзіць дачушку Наталлю. Пасля вяртання на радзіму Мікалаю далі пакой у Чыжэвічах, а праз нейкі час – двухпакаёвую кватэру ў двухпавярховым доме, дзе Палешчукі жывуць і зараз. Праз 4 гады, у 1968 годзе, на свет з’явіўся і сынок Сярожа.
Адметна, але і ў Маі Мікалаеўны, і ў Мікалая Іосіфавіча – адзіны запіс у працоўнай кніжцы: Чыжэвіцкае аддзяленне «Сельгастэхніка». Толькі спецыяльнасці розныя: ён – трактарыст-машыніст, яна – рабочая ў будаўнічай брыгадзе. Так разам і на працы, і дома яны і прайшлі праз усё жыццё. Дапамогі ні ад кога не чакалі: бацькі абодвух рана памерлі. Таму і з усімі праблемамі змагаліся самі. Можа, гэта таксама адзін з сакрэтаў сумеснага доўгажыхарства?
Сёння і Маю Мікалаеўну, і Мікалая Іосіфавіча турбуюць непаладкі ў здароўі. Але і тут яны спраўляюцца разам, дапамагаюць адзін аднаму. Часта прыязджаюць дзеці і ўнукі. Дарэчы, каб выхаваць уважлівых і добрых дзяцей, па меркаванні Палешчукоў, патрэбна перш за ўсё дысцыпліна. Калі бацькі казалі дзецям вярнуцца з вуліцы дамоў у пэўны час, так яно і было. Бацькоўскае слова заўсёды мела і мае важкае значэнне. Нездарма і ў вёсцы казалі, што ў Палешчукоў жалезная дысцыпліна.
Зараз Мая Мікалаеўна і Мікалай Іосіфавіч разам глядзяць тэлеперадачы, разам іх абмяркоўваюць. У іх, як і раней, адно на дваіх жыццё.
Дзіяна ТКАЧЭНКА,
Фота аўтара і з сямейнага архіву Палешчукоў 
Первой обратилась жительница г. Копыля Л. Д. Куделко, которую волновал вопрос благоустройства поймы ручья по ул. Ручеевой.
Как сообщила Ирина Кисляк, частично работы по благоустройству были выполнены на субботнике 28 марта, завершены 18 апреля. В то же время Ирина Николаевна обращает внимание жителей улиц Ручеевой и Пролетарской на нарушение правил содержания приусадебных участков. Выбрасывать мусор с приусадебных участков к пойме ручья категорически запрещено.
Пенсионерка, инвалид 2 группы А. Г. Насевич из агрогородка Потейки обратилась с просьбой оказать финансовую помощь в связи с тяжелым материальным положением.
Вопрос рассмотрен управлением по труду, занятости и социальной защите райисполкома. Государственная адресная социальная помощь предоставляется: в виде ежемесячного социального пособия гражданам, при условии, что их среднедушевой доход за 12 месяцев, предшествующих месяцу обращения, по объективным причинам ниже утвержденной Советом Министров Республики Беларусь величины бюджета прожиточного минимума в среднем на душу населения; в виде единовременного социального пособия – гражданам, оказавшимся по объективным причинам в трудной жизненной ситуации, нарушающей нормальную жизнедеятельность, при условии, что их среднедушевой доход составляет не более 1,5 утвержденной величины бюджета прожиточного минимума в среднем на душу населения (при этом следует иметь в виду, что наличие трудной жизненной ситуации, дающей право на предоставление единовременного пособия, должно быть подтверждено документально). В связи с тем, что среднедушевой доход А. Г. Насевич превышает критерий нуждаемости, установленный для предоставления ежемесячного и единовременного социальных пособий, оказать государственную адресную социальную помощь не предоставляется возможным.
Несколько вопросов задал В. В. Дашкевич из д. Колодезное. Его волновало то, что после заготовки леса не убран мусор на территории возле кладбища д. Колодезное.
После обращения работы по уборке территории выполнены работниками ГЛХУ «Копыльский лесхоз».
Кроме того, удовлетворена просьба Виктора Дашкевича насчет спиливания аварийного дерева на кладбище в д. Усово. Как пояснила Ирина Кисляк, в связи с отсутствием финансирования на данный вид работ, спиливание аварийных деревьев на кладбищах производится за счет средств населения.
Также Виктор Дашкевич высказал претензии по поводу того, что на предприятиях и в организациях г. Копыля не выполняются мероприятия программы по созданию безбарьерной среды для слабовидящих людей, не нанесена контрастная окраска на ступени.
Ирина Кисляк ответила, что в рамках выполнения мероприятий, предусмотренных программой по созданию безбарьерной среды для слабовидящих людей, частично выполнены работы по нанесению контрастной окраски на ступени при входе на предприятия торговли государственной и частной формы собственности, в учреждениях здравоохранения, образования.
Во исполнение мероприятий областной программы по созданию безбарьерной среды в Копыльском районе за 2011–2014 годы на объектах торговли, бытового обслуживания, учреждений образования, жилищно-коммунального хозяйства проведены работы по обустройству пандусов, оборудованию санузлов, обустройству поручней, установке знаков дополнительной информации и другое. На проведение мероприятий по созданию безбарьерной среды жизнедеятельности физически ослабленных лиц направлено 477,4 млн руб. Всего за 2011–2014 годы работы по созданию безбарьерной среды проведены на 27 объектах. Запланированные мероприятия будут выполнены и в текущем году.
Сергей КОЗЕЛ 
