Сям’я Веры Андрэеўны Чаркас з Мажы – лепшы доказ таго, што Бог у нас адзіны. А шлях да Яго – асабісты ў кожнага, і не заўсёды ён бывае просты. Свой шлях да Збаўцы, нягледзячы на ўзрост, знайшлі ўжо і ўнукі жанчыны – Аляксандр, Максім і Фёдар Туркіны (на здымку).
З маленства, якое прайшло ў вёсцы Ржаўка, Вера Андрэеўна памятае, як весела там святкавалі Каляды. Нават тады, у строгі савецкі час, жыхары збіраліся ў каго-небудзь у хаце, прыносілі туды розныя прысмакі, спявалі, а моладзь бавіла час у клубе. Сям’я Кубракоў, дзе і нарадзілася Вера, была праваслаўная ды шматдзетная: Вера была пятай у ліку сямі дзетак. Вельмі сур’ёзна да рэлігіі ставілася бабуля, якая вадзіла дзетак у царкву, што знаходзілася ў суседняй вёсцы Цялядавічы. А вось мама паходзіла з Бабоўні, дзе большасць насельніцтва належала да каталіцкага веравызнання, якога жанчына і прытрымлівалася. самастойнага каталіцтва Вера Андрэеўна змагла ўжо пасля таго, як выйшла замуж: да гэтай канфесіі належала маці мужа – Чаркас Соф’я Антонаўна. Усе сваякі ездзілі на службы ў касцёл Божага Цела ў Нясвіж. Калі ў сям’і нарадзіліся дзеткі, кожнага з іх пахрысцілі ў касцёле. Традыцыю ўрачыстага святкавання Божага Нараджэння, якую шчыра падтрымлівала свякроў, зараз працягвае і Вера Андрэеўна. Гэтаму ж навучыла сваіх дачок з сынам, вучыць і ўнукаў.
– Так, я вырасла ў праваслаўнай сям’і, а каталіцкім традыцыям навучылася пазней, – разважае жанчына. І ўпэўнена дадае: – Але Бог адзіны для ўсіх. Галоўнае – насіць Яго ў душы.
Калі слухаеш крыху ўсхваляваны голас Веры Андрэеўны, якім яна распавядае пра сваё жыццё, разумееш: неаднойчы Пан Езус дапамагаў перажыць найбольш трывожныя падзеі яе жыцця, даваў сілы і ўпэўненасць у заўтрашнім дні. Са сваімі думкамі ды бедамі неаднойчы жанчына звярталася ў малітвах да Усявышняга, які заўсёды дапамагаў. Паступова пачала хадзіць на святыя службы ў капыльскую гасцініцу, дзе ў канцы 90-х гадоў ХХ стагоддзя іх праводзіў айцец Аляксей разам з сястрой Даміянай. Да першай споведзі ў касцёл павяла і дзетак.
– У каталікоў новы святы год пачынаецца з апошняга тыдня лістапада, а дакладней – з Адвэнту, – працягвае расказ Вера Андрэеўна. – Для каталікоў гэта не пост у традыцыйным разуменні, а час радаснага чакання Хрыста. У гэты перыяд Касцёл не загадвае вернікам рабіць абмежаванні ў ежы, але рэкамендуе самім выбраць для сябе «пастановы» і прытрымлівацца іх, каб глыбей адчуць радасць будучага Раства. Мы робім вяночкі, на якія ўстанаўліваем свечачкі, і па адной запальваем кожны тыдзень да наступлення свята. Чатыры тыдні – чатыры свечкі. Напярэдадні Раства прыбіраем хату. А ўжо 24 снежня, калі да мяне прыязджаюць дочкі і сын, усе разам ідзём у касцёл.
Але да таго часу, пакуль прыйдзе пара наведаць храм, дома ўжо прыгатавана посная ежа, зварана куцця. На стол пад белы абрус згодна са звычаем палажылі сена. Але куццю ў хату павінен унесці гаспадар. На жаль, муж Веры Андрэеўны шмат гадоў таму пайшоў з жыцця. Таму гэты пачэсны абавязак выконвае хто-небудзь з унукаў. «Тук-тук, куцця ідзе! – Праходзь!» – кажуць пры гэтым у доме Чаркасоў. У рэшата, якое знаходзіцца на святочным стале, і ставяць той самы чыгунок з куццёй. Яе, дарэчы, гаспадыня гатуе з рысу і разынак. Усяго на стале – 12 посных страў з рыбы, гародніны, грыбоў, напечаны бліны.
[caption id="attachment_109513" align="aligncenter" width="600"]
Хлопчыкі гатовы развозіць Віфлеемскі агонь[/caption]
Пасля таго, як сям’я вярнулася з касцёла, запальваюць свечку, гучаць словы святой малітвы. Усе сваякі, што сабраліся за сталом, адзін з адным дзеляцца аплаткамі, просяць прабачэння і шчыра жадаюць дабра. Кожная з дачок прывозіць на свята сваю фірменную страву. Старэйшая Алена – рулецікі з баклажанаў, Наталля – рыбны пірог. А для сваіх унукаў бабуля гатуе іх любімыя блінчыкі: змешвае яйка з мукой, дадае сыроваткі і выпякае на алеі. Затым робіць поліўку з маку, смятаны і цукру.
Раніцай усе зноў наведваюць касцёл і пасля святкуюць Божае Нараджэнне. Да святочнага стала Вера Андрэеўна ўжо прыгатавала шмат прысмакаў:
– Стараюся зрабіць даўнейшыя стравы, – каменціруе жанчына. – Да гэтага часу па традыцыі мы колем кабанчыка. Таму вару халадзец, раблю катлеты: адны – звычайныя, з мяса, у другія дадаю грыбы. Адбіўныя ў мяне атрымліваюцца смачныя. А яшчэ традыцыйным у нас стаў запечаны сцягняк: добры кавалак мяса я шпігую часнаком і маленькімі кавалачкамі сала, абмазваю прыправамі (перцам, каляндрай, гваздзікай), заварочваю ў фальгу і запякаю ў духоўцы. А потым, калі 25-га мы вяртаемся з касцёла, застаецца толькі крыху яго падагрэць.
Па звычаі напрыканцы на стол абавязкова паставяць арэхі і гарбузікі. Вера Андрэеўна добра памятае, як некалі ў яе дзяцінстве, увосень, бацька заўсёды хадзіў у лес і збіраў арэхі, потым высушваў, а мама беражліва захоўвала іх на Каляды.
Пасля таго, як паснедалі, унукі распачынаюць хатні канцэрт. Максім іграе на акардэоне, Мікалай – на баяне. Расказваюць шмат вершыкаў, якія вывучылі і ў школе, і ў касцёле. А хто і песеньку праспявае.
Паважлівае стаўленне да веры ў хлапчукоў выхоўвалася паступова: на працягу пэўнага часу сыны старэйшай дачкі Наталлі рэгулярна ходзяць у касцёл, як кажуць, па месцы жыхарства, у Мінску. Гэта невялічкая парафія святога Яна Евангеліста і святога Максімільяна Кольбэ.
– Хлопчыкі вельмі сур’ёзна ставяцца да наведвання святога месца, – з гонарам за малых гаворыць Наталля (Туркіна). – Зараз яны спяшаюцца туды кожную раніцу а палове сёмай і нясуць з сабой папяровыя сэрцайкі, дзе напісаны тыя добрыя справы, якія выканалі дзеткі. Затым ксёндз выпадкова выбірае якое-небудзь сэрцайка, чытае справу і дае шчасліўчыку дамоў на суткі абраз Святой Сям’і. І так з першага дня Адвэнту да самага Божага Нараджэння. Яшчэ пасля ранішняй службы хлопцы атрымліваюць заданне на наступны дзень. Напрыклад: «Раскажы сябрам пра Езуса», «Абдымі бацькоў», «Прабач таму, хто цябе пакрыўдзіў». Затым усё збіраецца і ў канцы на апошняй ранішняй службе кожны атрымае свой падарунак. Менавіта так у парафіі праходзяць Рараты – адмысловыя ранішнія Святыя Імшы, прысвечаныя Найсвяцейшай Панне Марыі ў знак падзякі за яе згоду прыняць Божую Волю. А яшчэ хлопчыкі як каталіцкія скаўты развозяць Віфлеемскі агонь па сталічных касцёлах.
праект падрыхтавала Дзіяна ТКАЧЭНКА
Конкретный срок для общественного обсуждения пока не отводится: все зависит от активности граждан. "Мы рассчитываем, что наши граждане активно откликнутся, внесут свои предложения, которые будут впоследствии учтены и доработаны в ходе следующего этапа - по результатам всенародного обсуждения на различных диалоговых площадках, встречах в коллективах, просто обсуждения гражданами мы выйдем на конкретный текст Конституции, будет соответствующий указ главы государства о назначении дня референдума", - отметил глава Администрации.
Свои предложения граждане могут направлять в парламент, Администрацию Президента, Национальный центр правовой информации, в средства массовой информации. "Все мнения будут услышаны, - заверил Игорь Сергеенко. - Мы ждем отклика, конструктивных предложений". 
Безусловно, гости пришли не с пустыми руками. На территории школы-интерната расположены домики для отдельного размещения, где взрослые ребята учатся основам самостоятельной жизни. И очень хорошо, что материально-техническая база этих домиков пополнилась бытовой техникой: подарены микроволновые печи и стиральные машины.
— Те подарки, которые получила школа, помогут облегчить жизнь и будут подспорьем для адаптации наших детей, — добавил председатель Копыльского райисполкома Сергей Пилищик. — Новый год — волшебный праздник, мы все ждем от него настоящего чуда. От всей души желаю каждому из вас исполнения самых заветных желаний.
В преддверии новогодних праздников чудеса случаются обязательно. Творческие коллективы Дворца культуры МТЗ подготовили для воспитанников вспомогательной школы-интерната «Новогодний квест от Деда Мороза». Свое мастерство и талант ребятам показали участники театра «На долгом броде», хореографических ансамблей «Лянок» и «Серпантин», вокальной студии «Голос детства» и студии гимнастики «Грация». Чтобы выручить Снегурочку из беды, которую заколдовал Злой Джафар, герои сказки вместе с ребятами открывали невидимые двери, выполняя задания: угадывали фразы из сказок, проводили игру «мимика и жесты», пели детские песни из мультиков. Все отрицательные герои спектакля пересмотрели свое поведение и обещали больше никогда не совершать плохих поступков.
Завершился утренник веселым хороводом у елки, песнями, танцами и искренней радостью ребят. Каждому юному участнику праздника вручили сладкие гостинцы. В знак благодарности за поздравления и новогодние сюрпризы дети преподнесли гостям сувениры. К слову, в дар Минскому тракторному заводу была передана картина девятиклассницы Марты Киневич, выполненная в технике алмазной вышивки.
— Мероприятие, несомненно, очень важное для наших ребят, — поделилась впечатлениями директор школы-интерната Ольга Черкас. — И хотя наши воспитанники не обделены вниманием, но все равно любят, когда взрослые приезжают, дарят им свои улыбки и проводят с ними время. Акция «Наши дети» как никогда для этого подходит.
Татьяна БОХАН 
Коллектив редакции, конечно же, заинтересован, чтобы на районку подписалось как можно больше жителей нашего региона. А иначе все усилия нашего немногочисленного, но очень творческого коллектива напрасны, ведь мы работаем именно для вас, уважаемые наши подписчики. Поэтому вместе с почтальонами Копыльского участка почтовой связи журналисты направляются на встречи в трудовые коллективы. На этот раз вместе со Светланой Мисюченко мы побывали в Копыльской ЦРБ.
Приятно было видеть огромное количество любителей печатного слова из числа медицинских работников. Многие читатели и наши верные подписчики выписывали районку на квартал и на полугодие. После медицинские работники с удовольствием делились мнениями о том, что значит районная газета в их жизни.
Медсестра Наталья МОРОЦКАЯ:
— В нашей семье всегда выписывали «Слава працы». С удовольствием ее читаю, ведь в ней много интересной информации. Мне нравится, как она освещает вопросы медицины, спорта, культуры, благоустройства, с какой теплотой пишет о заслуженных людях. Обязательно будем вашими верными подписчиками и в наступающем году.
Медсестра Диана ЛЯВАР:
— Радует, что подписаться на районку можно на рабочем месте. Читаю ее с детства, когда-то родители выписывали, теперь вот выписываю газету постоянно для того, чтобы знать новости нашего города и сельских населенных пунктов. Ведь никакое другое средство массовой информации не отразит в полной мере того, что происходит у нас, на Копыльщине. Нравятся материалы о работе предприятий и организаций, об истории нашего района, о людях, которые здесь проживают и добросовестно трудятся.
Оформила подписку сразу на полугодие и старшая медицинская сестра поликлиники Елена ЖОГОЛЬ:
— Подписчиком «Слава працы» стала очень давно, а до этого ее читала все время дома у родителей. Считаю, что районная газета нужна обязательно. В особенности мне нравятся тематические медицинские странички и те материалы, в которых рассказывается о моих коллегах. Безусловно, интересно читать не только про своих земляков, но и республиканские новости.
Помощник врача кабинета врача общей
практики поликлиники Вячеслав МАТУСЕВИЧ:
— В каждом номере газеты нахожу немало интересного. Сразу видно, что она изменилась: стало больше проблемных материалов и острых тем, особенно о благоустройстве и чистоте населенных пунктов. И сейчас я считаю ее еще более интересной. Хотелось, чтобы такая конструктивная критика по-прежнему оставалась на страницах районки.
Медсестра по физиотерапии Людмила НЕСТЕРУК:
— Каждый номер «Слава працы» жду с нетерпением. Подружилась с ней, как только научилась читать, ведь родители всегда выписывали районную газету. Особенно мне нравится, с какой теплотой журналисты пишут о заслуженных людях, сельских тружениках и о руководителях, как нынешних, так и прежних. Считаю, что каждая семья просто обязана выписывать «Слава працы» и быть в курсе событий. Помните: газет много, а районная — одна.
Татьяна БОХАН 
