ХІII. Мядельский район
Мядельский район образован в 1940 году, с 1960-го находится в составе Минской области. Более половины территории относится к природоохранному учреждению «Национальный парк «Нарочанский». Численность населения составляет около 25 тысяч человек.
Древний Мядель возник рядом с одноименным озером в начале ХI века как пограничное укрепление Полоцкого княжества. Его название происходит от литовского medinis, что означает лесной, деревянный. Несмотря на то, что в середине ХV века после нескольких эпидемий чумы и холеры жители поселения переместились на северный берег озера Мястро, название городка осталось прежним. В 1762 году Мядель получил Магдебургское право, потом в результате второго (1793) и третьего (1795) разделов Речи Посполитой этот озерный край был присоединен к Российской империи.
Праздник в Будславе
Ежегодно в начале июля в бывшем монастыре бернардинцев в Будславе отмечается престольный праздник Будславской иконы Божьей Матери, заступницы католиков Беларуси. В это время вот уже четыре столетия сюда приходят тысячи пилигримов из многих стран. Сегодня комплекс носит наименование Белорусского Национального Санктуария. Главная святыня храма — Будславская икона Божьей Матери, коронованная папскими коронами.
Озеро Нарочь
За отдыхом — на озеро Нарочь. За свои размеры (почти 80 кв. км) озеро получило название «Белорусское море». Водоем образовался из-за таяния ледника несколько тысячелетий назад: на затопленной территории со временем началось понижение уровня воды, в результате чего и образовалась Нарочанская группа озер.
Сад природы
Дендрологический сад имени ГПУ «Национальный парк «Нарочанский» создан в 2002 году для сохранения природных богатств, собрания коллекционного фонда растений, не произрастающих в естественных условиях Беларуси. Площадь дендросада — 16 га, находится он между озерами Нарочь и Мястро.
Вся его территория разделена на пять ботанико-географических зон (различных материков) — на каждом участке представлены растения, характерные для флоры данного региона. Коллекционный фонд насчитывает около 400 пород различных растений: хвойные и лиственные породы, плодово-ягодные деревья и кустарники, декоративные и лекарственные растения, пряно-ароматические травы. Все это предлагается вниманию экскурсантов в виде прогулки по специально обустроенным тропинкам. На территории дендросада находится интересный экскурсионный объект — Музей леса. Экспозиция музея состоит из шести блоков, которые посвящены основным лесообразующим породам Беларуси.
Зубренок
Среди удивительных озер и чудесных лесов расположена уникальная страна детства — Национальный детский образовательно-оздоровительный центр «Зубренок». Вот уже многие годы радует он юных жителей своей теплотой и нежностью, дарит им радостные встречи, незабываемые впечатления, хорошее настроение и дружеские отношения.
«Панскі маёнтак», аг. Нарочь
Хозяева сохранили каменные стены панской постройки и даже кусочек изначальной кровли.
В агроусадьбе «Панскі маёнтак» — причудливые скульптуры и водопад, музей старины, где можно увидеть вещи, которым более 100 лет. Агроусадьба утопает в цветах, зелени и радует своих гостей.
Сюда приезжают на отдых не только белорусы, но и россияне, литовцы, латыши.
Мядельская кальвария
Четыре раза в год прихожане римско-католического прихода Матери Божьей Шкаплерной в г. Мяделе (костел построен в 1754 году в стиле барокко) совершают Крестный ход на Мядельскую кальварию — историческое место поклонения католических верующих, задумана и построена по образу Крестовой дороги в Иерусалиме. В 1772 году Мядельская кальвария состояла из 21 каплицы и восьми арок. Общая протяженность Крестовой дороги — 2 км. В сентябре 2014 года состоялось торжественное открытие Мядельской кальварии. До нашего времени сохранились остатки 18 сооружений. В настоящее время восстановлено 14 каплиц. Крестовая дорога начинается с входной арки и заканчивается на горе трех Крестов. Находится на выезде из г. Мяделя по автодороге Р-27.
Подготовила Мария ШЕИНА. Фото автора
Яна адзіная ў раёне пераадолела лічбу ў 10 000 кг і дабавіла да паказчыка папярэдняга года 589 кг.
— У чым жа сакрэт такога поспеху? — пытаемся ў жанчыны.
— Ды ніякага асаблівага сакрэту я не бачу, — чуем у адказ. — Проста трэба добрасумленна працаваць, адказна ставіцца да выканання сваіх абавязкаў. Вядома ж, жывёла патрабуе належнага догляду і кармлення. Без гэтага таксама годных паказчыкаў не дасягнеш. І матэрыяльнае, і маральнае стымуляванне таксама неабходна. А наконт гэтага ў нас поўны парадак.
У калектыве фермы Аксана Фёдараўна працуе пяты год, да гэтага гадоў пятнаццаць аддала справе сацыяльнага работніка. Вельмі задаволена працай сваіх калег, яны мала ў чым адстаюць ад лідара, таму і ферма, якую ўзначальвае яе муж Сяргей Чарвякоўскі, з’яўляецца адной з лепшых у раёне па вытворчасці малака. 
А нарадзіўся ён у невялікай вёсачцы, якая знаходзіцца на тэрыторыі Белавежскай пушчы. Усё дзяцінства і школьныя гады праходзілі побач ці непасрэдна ў лесе. Бацька Валодзі працаваў у лесе і сына прыцягваў да гэтай справы. Вось чаму, скончыўшы школу, ён пайшоў у лясніцтва і працаваў на лесапавале. Пасля службы ў арміі юнак скончыў Шацкі лясны тэхнікум, а затым і Беларускі тэхналагічны інстытут.
Прайшоўшы ўсе прыступкі лясной іерархіі, Уладзімір Уладзіміравіч зразумеў, што акрамя ведаў лясной справы яшчэ неабходны велізарная працавітасць і павага да людзей працы. У маі 2005 года У.У. Васілько прызначаны галоўным ляснічым ДВЛГУ «Капыльскі вопытны лясгас».
Ён добры сем’янін, бацька траіх дзяцей, у якіх выхаваў беражлівае стаўленне і любоў да лесу. 
«Нават у думках ніколі не бачыў сябе гарадскім жыхаром, — дзеліцца Аляксандр Валянцінавіч. — Я чалавек вясковы. Тут мае карані. Я да вёскі прырос!»
Якія толькі трактары не давялося асвойваць былому выпускніку Капыльскага СПТВ-156. Праўда, праца на такой тэхніцы для яго была не зусім у навіну. Бацька Аляксандра прысвяціў 44 гады свайго жыцця механізацыі, шмат чаму навучыў і сына. Дарэчы, менавіта ён дапамагаў Сашу сабраць з дзвюх старэнькіх «Ніў» адну перад пачаткам першай для яго ўборачнай кампаніі.
Пасля былі працоўныя перамогі і дасягненні. У ліку самых памятных — трэцяе месца ў абласным спаборніцтве.
Амаль усе пасяўныя і ўборачныя работы праходзяць у гаспадарцы з удзелам Гарашчэні. І ўсюды працуе шчыра і самааддана. 
У Капыльскі камбінат бытавога абслугоўвання яна прыйшла адразу пасля заканчэння Слуцкага прафесіянальна-тэхнічнага вучылішча № 209 у далёкім ужо 1987 годзе.
— Цырульнік — гэта прафесія, дзе нельга дасягнуць нейкай вышыні, — упэўнена Марына Уладзіміраўна. — Пастаянна з’яўляюцца новыя вяршыні, новыя тэндэнцыі, новыя тэхнікі, а таму ў прафесіі можна расці вечна.
Імкненне спецыяліста да пастаяннага самаўдасканалення дапамагло заваяваць аўтарытэт не толькі сярод калег, але і наведвальнікаў цырульні. Хаця работу цырульніка лёгкай не назавеш. Увесь дзень на нагах, пастаянна заняты рукі — а гэта значная фізічная нагрузка. Таму вельмі дарагія тыя імгненні, калі ёсць магчымасць правесці вольны час з блізкімі людзьмі, унукам Савушкам.
Марына Уладзіміраўна добрая гаспадыня, клапатлівая, любячая дачка, жонка, маці, бабуля. Ёй уласціва нейкая асаблівая далікатнасць, цеплыня ў адносінах да людзей і адначасова ўпэўненасць у сваіх сілах. А гэта заўсёды цэніцца. 
