«На стале не будзе пуста, калі вырасціш капусту!» Як жа добра гучыць гэта народная прыказка, сказаная пра агародніну «ў сямі адзёжках».
Капусту пачалі вырошчваць яшчэ ў канцы каменнага веку. Вялікай павагай карысталася яна ў Старажытным Рыме, адкуль, відаць, і распаўсюдзілася па ўсім свеце. Яе выкарыстоўвалі ў паходах воіны Аляксандра Македонскага. Старажытнагрэчаскі матэматык і філосаф Піфагор высока ацэньваў карысныя ўласцівасці і смак белакачаннай капусты і сам займаўся яе развядзеннем.
У тыя часы налічвалася ўсяго да 10 сартоў. З іх «гладкая» капуста мела буйное сцябло, шырокае лісце і вялікі качан. «Кучаравая» – прыгожа выглядала і адрознівалася ад першага гатунку значна большай лекавай сілай. «Пяшчотная» – валодала непараўнальнымі лячэбнымі ўласцівасцямі.
Вядома капуста была і ў Егіпце, але толькі ў Старажытнай Грэцыі ў VI-IV стагоддзях да н.э. яна набыла шырокае прызнанне і незвычайную папулярнасць. На Русі капуста вядома з XI стагоддзя. Згадка пра яе маецца ў «Изборнике Святослава», які дайшоў да нас. Лічаць, што старажытныя славяне атрымалі яе ад грэка-рымскіх каланістаў Крыма і іншых раёнаў Прычарнамор’я. Разам з раслінай яны перанялі і назву, некалькі перарабіўшы яе на свой лад. Так, з лацінскага слова «капутум» – «галава» – і нарадзілася наша «капуста», што азначае «галоўчатая».
У сярэдзіне XIX стагоддзя мелася каля 30 гатункаў капусты, а зараз іх ужо сотні. Яна вырошчваецца ва ўсіх краінах з умераным кліматам, паколькі валодае холадаўстойлівасцю, высокай ураджайнасцю, добрай транспартабельнасцю і захоўваннем.
Капуста – крыніца вітамінаў, у ёй шмат калію, кальцыю, фосфару, серы. З мікраэлементаў пераважаюць алюміній, цынк, жалеза, марганец.
Любяць капусту і ў Беларусі. Напэўна, няма сям’і, у якой гэта гародніна не займала б ганаровае месца ў меню. Ёсць нават сярэдняпозні гатунак капусты пад назвай «Беларуская». Ён быў выведзены ў 1937 годзе для таварнай вытворчасці, але ўжо больш за 85 гадоў карыстаецца папулярнасцю не толькі ў буйных аграпрадпрыемстваў, але і ва ўладальнікаў невялікіх прыватных гаспадарак. Гэта капуста заслужыла добрыя адзнакі дзякуючы цудоўнаму смаку і ўстойлівасці да паніжаных тэмператур.
Рэцэптаў з капусты велізарная колькасць – яе ядуць у свежым, квашаным, тушаным, смажаным, вараным выглядзе. Сёння мы публікуем некаторыя з іх і спадзяёмся, што яны зоймуць ганаровае месца ў вашай кулінарнай скарбонцы.
Капусныя катлеты са смажанай цыбуляй
Інгрэдыенты: 800 г капусты белакачаннай, 200 г цыбулі, 1 зубчык часнаку, 2 яйкі, 100 г мукі, соль, перац чорны молаты, сушаны базілік, алей для смажання.
Прыгатаванне: капусту нашаткуйце, заліце кіпнем і варыце 10-13 хвілін пасля закіпання. Адкіньце на друшляк, каб сцякла вада. Тым часам абсмажце на патэльні цыбулю, затым дадайце да цыбулі часнок і гатуйце разам яшчэ 30 секунд. Капусту, калі астыне, адцісніце ад лішняй вады, перакладзіце ў міску. Туды дадайце цыбулю з часнаком, яйкі, муку, спецыі, соль, змяшайце. Пакіньце на хвілін пяць, затым яшчэ раз змяшайце і сфармуйце катлеткі. Абсмажце на патэльні.
Заліўны пірог з капустай
Інгрэдыенты: 500 г капусты, 3 яйкі, 5 ст. л. смятаны, 3 ст. л. маянэзу, 6 ст. л. мукі, 2 ч. л. разрыхляльніка, кунжут і зеляніна.
Прыгатаванне: дробна нашаткуйце капусту, разамніце, запраўце і змяшайце з нарэзанай зелянінай. Узбіце яйкі, дадайце астатнія інгрэдыенты і замяшайце вадкае цеста. Выкладзіце ў форму капусту, заліце цестам, пасыпце кунжутам і выпякайце паўгадзіны пры 180 градусах.
Марынаваныя галубцы з морквай
Інгрэдыенты: для галубцоў спатрэбіцца 1 качан капусты, 5-7 моркваў, 5-7 зубчыкаў часнаку, 1,5 ч. л. солі, 2 ст. л. цукру, 1 ч. л. чорнага молатага перцу, 1-2 ч. л. салодкай папрыкі, 5-6 ст. л. алею, зеляніна.
Для марынаду патрэбна 300-500 мл вады, 3 ст. л. цукру, 2 ст. л. солі, палова шклянкі 9% воцату, лаўровы ліст, 5-7 гарошын чорнага перцу.
Прыгатаванне: нашаткаваць моркву, змяшаць з цукрам, прапушчаным праз прэс часнаком, соллю, перцам, папрыкай і алеем. Далей гатуем капусту як на звычайныя галубцы. Пасля прываранае лісце дзелім на часткі, каб галубцы атрымаліся маленькімі. Загортваем у іх моркву. Кладзём у міску, выліваем пакінуты ад морквы сок.
Гатуем марынад. У кіпень дадаём усе інгрэдыенты для марынаду. Пасля закіпання даём марынаду злёгку астыць і заліваем ім галубцы. Накрываем гнётам, пакідаем мінімум на 12 гадзін.
Запяканка з капустай і фаршам
Інгрэдыенты: 600 г фаршу, 1 шклянка рысу, 1 кг капусты, 1 л таматаў ва ўласным соку, 1 цыбуліна, спецыі, часнок.
Прыгатаванне: здрабніце і абсмажце цыбулю з часнаком, праварыце нашаткаваную капусту ў кіпені 5 хвілін. Абсмажце фарш, дадайце да яго цыбулю, палову памідораў і рыс. Уліце шклянку вады, прыпраўце, давядзіце ўсё да кіпення і пратушыце 15 хвілін пад накрыўкай на маленькім агні. Выкладзіце ў форму трэцюю частку капусты, мяса, зноў капусту, мяса і капусту. Заліце таматамі, што засталіся, са спецыямі і запякайце гадзіну пад фольгай пры 170 градусах.
Дранікі з капустай
Інгрэдыенты: 100 г бульбы, 500 г капусты, 1 яйка, 60 мл малака, 70 г мукі, 30 г цыбулі, сметанковае масла і алей.
Прыгатаванне: дробна нашаткуйце капусту і злёгку прыварыце. Дадайце ў яе цёртую бульбу і адцісніце гародніну ад лішняй вады. Пасля гэтага дадайце ўсе астатнія інгрэдыенты, змяшайце і абсмажце дранікі на сумесі сметанковага масла і алею.
Марынаваная капуста з бураком
Інгрэдыенты: 2 кг капусты, 1 бурак, 4 зубчыкі часнаку, 1 ст. л. солі, 8 ст. л. цукру, 7 ст. л. 9% воцату, 8 ст. л. алею.
Прыгатаванне: капусту нашаткуйце, бурак дробна нарэжце, здрабніце часнок, усё змяшайце і перакладзіце ў міску. Для марынаду змяшайце ваду, соль і цукар і давядзіце да кіпення. Дадайце алей і зноў закіпяціце. Зніміце з агню, уліце воцат, змяшайце і заліце марынадам агародніну. Пакладзіце зверху гнёт, накрыйце міску і пакіньце марынаваць на суткі.
Цікавыя факты пра капусту
۷ Тэатральныя капуснікі не проста так атрымалі сваю назву. Ёсць версія, што так называлі вячоркі акцёраў пасля таго, як скончыўся зімовы сезон. Тым часам ішоў Вялікі пост, і ўжыванне мясных страў царквой не дазвалялася. Таму галоўным упрыгожаннем стала быў посны пірог з капустай.
۷ У кіслым выглядзе капуста нават больш карысная, чым у свежым. Карысныя якасці кіслай капусты захоўваюцца каля 10 месяцаў, таму есці яе можна амаль увесь год.
۷ Капуста на 91% складаецца з вады.
۷ Капусны качан – гэта велізарны пупышак, здольны перазімаваць і прынесці на наступны год плады-струкі, у якіх знаходзіцца насенне.
۷ 100 г сырой капусты забяспечваюць больш за 60% сутачнай патрэбы дарослага чалавека ў вітаміне С.
С самого утра ребята волновались и переживали за то, чтобы праздник удался, нужно было без запинки рассказать стихотворение, не забыть слова песни, станцевать, ну и, конечно же, показать способности в различных конкурсах. Очень долго юные и озорные, с добрыми и чистыми глазами дети готовились лишь для того, чтобы подарить радость и свою любовь родным и дорогим сердцу людям.
И вот долгожданные гости в зале. Под песню «Мамино сердце» один за другим вышли ребята. На их лицах появлялась улыбка, кто-то трепетно говорил: «Мама», кто-то: «Привет!» и махал ручкой. Мамы, не отрывая глаз, наблюдали за каждым движением родного чада, чуть сдерживая слезы.
На протяжении всего праздника царила теплая атмосфера. В этот день никого из гостей не оставили без подарков. Воспитанники заранее их изготовили своими руками. Родители крепко обнимали, целовали детей и благодарили за самый лучший подарок в честь 8 Марта.
Директор центра Любовь Дубовик отметила, что все родители, узнав о приглашении на праздник, посвященный женскому дню, с радостью и огромным желанием согласились прийти.
- В этот поистине весенний и солнечный день в нашем учреждении было радостно не только родителям и детям, но и всему коллективу центра, - продолжает Любовь Владимировна. - Мы рады вдвойне, когда видим улыбки и слезы счастья и надеемся, что все воспитанники в скором времени вернутся домой и обретут то тепло, любовь и ласку, которое может подарить только мама.
Наталья ДАВЫДЕНКО 
Во время проверки печного оборудования в частном домовладении[/caption]
Как сообщила специалист сектора пропаганды и взаимодействия с общественностью Копыльского РОЧС Мария Дичковская, чтобы призвать граждан к безопасности, на территории Копыльского района спасатели ежедневно обследуют домовладения на предмет пожарной безопасности. Особое внимание сотрудники МЧС уделяют домовладениям одиноких и одиноко проживающих граждан, инвалидов, многодетных семей и лиц, злоупотребляющих алкоголем.
Спасатели осматривают печи и электронагревательные приборы, указывают жильцам на имеющиеся нарушения. Любителям алкоголя и сигарет напоминают об опасности курения в постели, доводят гражданам страшную статистику гибели на пожарах, случившихся по причине неосторожного обращения с огнем при курении.
Не остается без внимания вопрос необходимости оборудования жилых комнат домовладений автономными пожарными извещателями. Ведь именно он своевременно сообщает о задымлении и тем самым может сохранить жизнь своему обладателю.
МЧС напоминает: при обнаружении пожара необходимо немедленно сообщить об этом в пожарную аварийно-спасательную службу по тел. 101 или 112, указать точное место пожара, наличие в здании людей. На начальной стадии попытаться справиться с огнем самостоятельно: засыпать песком, накрыть плотной тканью. Сорвать горящие шторы, затоптать огонь ногами, залить водой или бросить в емкость с водой, найти и вывести маленьких детей, пожилых людей, закрыть окна и двери, обязательно отключить газовые приборы, электроэнергию, также выходя из задымленного помещения дышать через мокрую ткань. При сильном задымлении передвигаться к выходу ползком. 
Учащимся СШ №2 наглядную продукцию вручила специалист РОЧС Мария Дичковская[/caption]
Специалист Копыльского РОЧС познакомила учащихся начальных классов с предупредительным сигналом «Внимание всем!» и рассказала о его предназначении. Ребята внимательно слушали, как вести себя в случае, если услышали такой сигнал. В этот день была проведена и общешкольная учебная эвакуация.
Следует отметить, что предупредительный сигнал «Внимание всем!» подается с целью привлечения внимания населения и последующего сообщения об аварии, катастрофе, стихийном бедствии. Уменьшить их трагические последствия можно благодаря своевременному предупреждению о надвигающейся беде.
Во время увлекательной беседы учащимся рассказали о профессии спасателя и о том, как можно присоединиться к большой и дружной «спасательной» семье. Ребята принимали активное участие в заданиях и играх, но особый интерес у них вызвала боевая одежда спасателей, которую с удовольствием примеряли.
В завершении мероприятия для учащихся был продемонстрирован видеофильм и вручена наглядно-изобразительная продукция.
Мария ДИЧКОВСКАЯ, специалист
сектора пропаганды и взаимодействия
с общественностью Копыльского РОЧС 
