У той час лютавалі траскучыя маразы, завеі намяталі высокія гурбы снегу, але ў хаце было цёпла і ўтульна. Матуля Марыя спявала немаўляці беларускія песні пра «зімачку-зіму…», пра «рэчаньку быструю…» Пад гэтыя мілагучныя спевы ён хутка засынаў, але ў памяці адкладвалася любоў да народных песень. Можа таму, калі вырасце, у яго праявяцца паэтычныя здольнасці і разуменне народнай песеннай творчасці. Ён будзе даследаваць песенны фальклор і напіша ў сваіх кнігах сакавітай мовай пра абрады беларусаў, зробіць шмат іншых даследванняў у фалькларыстыцы і ўзбагаціць нашу беларускую спадчыну.
Вёска Свінка (ці сёння Лугавая) дала радзіме шмат талентаў, якія добра вядомы ў роднай Беларусі: мовазнаўцаў Мікалая і Канстанціна Гурскіх, пісьменніка Васіля Сташэўскага, вядомага на Капыльшчыне педагога, заслужанага настаўніка БССР Валянціна Жалкоўскага і іншых знакамітых людзей.
[caption id="attachment_45898" align="aligncenter" width="580"]
Ля помніка аднавяскоўцам у в. Лугавая, 2012 год[/caption]
Бацька Антона Іван Вікенцьевіч адным з першых уступіў у калгас «Бальшавік» (вось чаму сярэдняя школа ў вёсцы называлася Бальшавіцкая) і заўсёды паказваў узор у працы. Напрыклад, на касьбе травы ён абганяў усіх касцоў, ды і на іншых сельгасработах яму не было роўных. Хтосьці ад зайздрасці напісаў данос на перадавіка, нібы той шкодзіць калгасу, яго асудзілі і адправілі ў ссылку. Хлопчыку тады было ўсяго два гады. А маці, якая працавала даяркай, выключылі з калгаса (як жонку ворага народа). Выжыць было цяжка, перабіваліся як маглі, чацвёра дзяцей дапамагалі маці абрабляць прысядзібны ўчастак, збіралі ўлетку грыбы, ягады. А суседзі былі добрыя, не баяліся дапамагаць гаротнікам і дзяліліся хто збожжам, а хто і бульбай.
Антон не па гадах сталеў і ў душы яго расла павага да вяскоўцаў за іх дабрыню. Старэйшая сястра стала настаўніцай і падтрымлівала сваёй зарплатай сям’ю. Але як зарадаваўся Антон, калі ў пачатку 1941 года бацька вярнуўся з далёкай ссылкі дадому. Жыць з бацькам стала лягчэй, аднак вайна прынесла нягоды і гора. Карнікі рабілі набегі і лютавалі, яны не толькі здзекаваліся з вяскоўцаў, але і многіх забівалі. Нямецкія самалёты не давалі спакою, і ад бомбаў гінулі дарослыя і дзеці. Падчас аднаго з налётаў загарэлася хата Гурскіх, брацікі і сястрычкі Антона цудам засталіся жывыя. Аднаго разу, калі Антон пасвіў кароўку каля лесу, кулямётныя чэргі з варожага самалёта ўзаралі зямлю вакол хлопчыка, але ён па міласці Божай застаўся жыць. І Бог зберагаў яго не раз.
[caption id="attachment_45897" align="alignleft" width="300"]
З выпускнога альбома, 1959 год[/caption]
Для хлопца была вялікая радасць, калі прый-шло доўгачаканае вызваленне ад акупантаў. У небе ўжо было чыста, больш не палохалі людзей варожыя сцярвятнікі. Але яшчэ шэсць доўгіх гадоў сям’я Гурскіх жыла ў зямлянцы, і толькі ў 1950 годзе пабудавала новую хату.
На франтах Вялікай Айчыннай вайны мужна змагаўся старэйшы брат Антона — Яўген. Ён штурмаваў Берлін і быў узнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі і медалём «За адвагу». Пра яго ў адным з нумароў райгазеты напісаў былы аднакласнік па Песачанскай школе і сябра Яўгена, колішні дырэктар Лясноўскай СШ Валянцін Юльянавіч Жалкоўскі. Як ён успамінаў, з Яўгенам можна было смела ісці ў разведку.
Яўген Гурскі стане прафесарам матэматыкі і будзе выкладаць у ваеннай акадэміі. А вось Антон Іванавіч закончыць родную Бальшавіцкую дзесяцігодку, якая дасць яму грунтоўныя веды. Яго школа месцілася каля вірлівай рачулкі Лоша, якая ўпадае ў славуты Нёман. Антон чуў ад вяскоўцаў і настаўнікаў цікавыя легенды і паданні пра Лошу і Нёман. У гэтых аповедах Лоша была прыгожай дзяўчынай, а Нёман — працавітым асілкам. Гэтая легенда пераказвалася і яго бацькамі, таму Антон занатаваў яе ў сшытак. Па-рознаму даносіліся гэтыя паданні. І калі Антон Гурскі стане навукоўцам, ён верне першапачатковую чысціню падання.
У пачатковых класах хлопчыкаў і дзяўчынак вучыў Павел Юльянавіч Касцюк. Антон заўсёды быў выдатнікам і сябрукам дапамагаў рыхтавацца да заняткаў. У старэйшых класах настаўніца рускай мовы і літаратуры Ніна Антонаўна Цвірка арганізавала драмгурток, ладзіла ў ім пастаноўкі і літаратурныя вечары, якія не абмінаў Антон Гурскі. Выступалі настаўнікі і вучні дзесяцігодкі перад хлебаробамі з канцэртамі, спявалі беларускія народныя песні, а вяскоўцы праводзілі абрады на Каляды, Масленіцу. Такая творчая атмасфера заклала ў душы будучага вучонага моцны падмурак. Ад бацькі і маці Антону перадалася любоў да абраднасці, песень. І гэта паспрыяла яму ў даследаванні вуснай мастацкай творчасці беларусаў.
У 1959 годзе Антон Іванавіч закончыць Мінскі педагагічны інстытут, і, ведаючы задаткі юнака і любоў да фальклору, яго запросяць у Інстытут мастацтва, этнаграфіі і фальклору Нацыянальнай Акадэміі навук Беларусі. І там нястомная навуковая праца прынесла яму славу. Дарэчы, у вайну багатыя скарбы беларускага фальклору былі знішчаны, але дзякуючы такім навуковым супрацоўнікам, як Антон Іванавіч Гурскі, большасць народнай беларускай спадчыны аднавілася. Наш славуты зямляк даследуе народную творчасць і вучыць студэнтаў прымнажаць фальклорныя багацці, пакуль іх носьбіты яшчэ жывыя. Ён быў кіраўніком студэнцкіх экспедыцый і паказваў студэнтам, у якім кірунку весці пошук песеннай творчасці нашых продкаў. І сам збіраў тысячы ўзораў народнай паэтычнай творчасці: казкі, быліны, частушкі, прымаўкі і прыказкі, загадкі.
Антон Іванавіч паспяхова абараніў дысертацыі і стаў самавітым вучоным. Сам дасягнуў вышынь у вучоным свеце і даў дарогу ў навуку такому вядомаму даследчыку фальклору і этнаграфіі, як Васіль Ліцвінка, іншыя вучні таксама дабаўляюць яму гонару. Антон Іванавіч валодае рознабаковым талентам, як літаратурным, так і журналісцкім, мова ў яго багатая і вобразная, таму ён напісаў шмат кніг пра народныя песні, легенды, загадкі. Ён, можна сказаць, стварыў цэлую бібліятэку. Як цікава чытаецца яго кніга «Тайны народнай песні», дзе аўтар прааналізаваў народныя лірычныя песні, якія напоўнены яркай сакавітай мовай. Гурскі расказвае пра іх сімволіку і багатыя мастацкія прыёмы, якія прымянялі нашы продкі пры стварэнні песень. Не менш выразна напісана кніга «Семантыка і паэтыка сямейнай лірыкі». Аўтар вяртае з небыцця беларускія песенныя каштоўнасці.
Нялёгкая работа ў вучонага-фалькларыста. Каб адрадзіць гучанне песні ў тым ключы, як яна нарадзілася, даводзіцца збіральніку народнай спадчыны праслухаць шмат вяскоўцаў, якім перадаліся песенныя скарбы іх бацькоў. Шматлікія падарожжы па вёсках з хаты ў хату вяртаюць нам паўзабытыя песенныя шэдэўры з далёкай мінуўшчыны. А гэтыя лірычныя песні гучаць лепш і прыгажэй, чым некаторыя на сённяшняй эстрадзе.
Нядаўна выйшла аформленая ў добрай каляровай гаме кніга «У ноч на Івана Купалу». Апрацаваныя Гурскім паданні і легенды настолькі цікавыя, што чытаюцца на адным дыханні. Аўтар аддае даніну павагі казачнікам мінуўшчыны і называе рэгіёны Беларусі, дзе ствараліся казкі. У яго творах ёсць і пра лесавікоў і вадзянікаў, і пра свавольства паноў, з якімі змагаюцца як людзі, так і сілы прыроды. Знай-шлося месца для русалак, ваўкалакаў, дамавых, якія бытуюць у славянскай міфалогіі. Гурскі зрабіў шмат даследаванняў, і гэта дало магчымасць выдаць зборнікі легенд, казак: «Дрэва Кахання», «Музыка-Чарадзей», «Не сілай, дык розумам» і шмат іншых цікавых кніжак. Яго імя назаўсёды ўпісана ў фалькларыстыку і этнаграфію. Ён вучыць любіць свой народ і паважаць яго спадчыну.
Звяртаюцца да творчасці вучонага юныя краязнаўцы Лясноўскай і Слабадакучынскай сярэдніх школ. Там вучні займаюцца краязнаўствам і фальклорам, дзейнічаюць гурткі «Спадчына», і гурткоўцы выступаюць на розных святах. Антон Іванавіч Гурскі часта сустракаецца з рабятамі і дае ім слушныя парады, таму кожнае выступленне школьных краязнаўцаў становіцца вельмі запамінальным, і нават клубныя работнікі набіраюцца ад рабят вопыту. Антон Іванавіч шмат гадоў сябруе з супрацоўнікамі раённай цэнтральнай бібліятэкі імя Анатоля Астрэйкі. Часта бывае ў кніжнай скарбніцы, дзе расказвае аб сваіх планах і задумах. «А нядаўна ён перадаў нам багатую бібліятэку кніг беларускіх і рускіх класікаў, а таксама свае новыя кнігі і манаграфіі, якія былі нядаўна выдадзены, — расказала дырэктар бібліятэкі Таццяна Пятроўна Серая. — Ён тэлефанаваў нам і хацеў наведацца перад Новым годам, але планы памяняліся. Зараз наш добры сябар і дарадчык паехаў у Амерыку да дачкі Марыны, якая там жыве і працуе. А як вернецца — чакаем яго ў нашай бібліятэцы».
Іван ІГНАТЧЫК,
член ГА «Беларускі саюз журналістаў»,
няштатны аўтар «СП»
Далее — СККО
Внедрение СККО базируется на современных информационных технологиях и специально созданной телеметрической сети передачи данных посредством использования цифрового стандарта сотовой связи. СККО предназначена для организации дистанционного контроля за выручкой, регистрируемой кассовым оборудованием (наличной и безналичной).
Создание системы позволит организовать дистанционный контроль за деятельностью субъектов хозяйствования при осуществлении розничной продажи товаров и оказании услуг. Внедрение СККО позволит отказаться от таких морально устаревших инструментов контроля и учета, как ведение книги кассира, формирование и хранение контрольных лент кассового оборудования, отменить действие норм по замене кассового оборудования, зарегистрированного в налоговом органе, по истечении шести лет с даты его первой регистрации. Это позволит сократить расходы субъектов хозяйствования на замену кассового оборудования и исключить затраты на приобретение, формирование и хранение контрольных лент, а также ведение книги кассира.
Кроме того, после подключения кассового оборудования к СККО будет исключена обязанность регистрации кассового оборудования в налоговом органе юридическими лицами и индивидуальными предпринимателями.
Проведение работ по подключению кассового оборудования к СККО будет организовано поэтапно в зависимости от категорий субъектов хозяйствования и их территориального расположения. Подпунктом 2.6 пункта 2 постановления Совета Министров Республики Беларусь и Национального банка Республики Беларусь № 924/16 от 6 июля 2011 года установлены сроки начала применения кассового оборудования с установленным средством контроля налоговых органов:
— юридическими лицами и ИП, осуществляющими торговлю на автозаправочных станциях нефтепродуктами, сжиженными углеводородными газами и природным топливным компримированным газом, иными товарами и оказывающими на автозаправочных станциях услуги, — с 1 октября 2015 г.;
— юридическими лицами и ИП при осуществлении деятельности по перевозке пассажиров автомобилями-такси — с 1 февраля 2016 г.;
— юридическими лицами и ИП, осуществляющими продажу товаров в торговом объекте с торговой площадью 650 кв. метров и более, — с 1 июня 2016 г.;
— юридическими лицами, осуществляющими оформление проезда и оказание услуг на железнодорожном транспорте общего пользования, — с 1 марта 2017 г.;
— юридическими лицами, не указанными в абзацах втором — пятом настоящего подпункта, — с 1 сентября 2016 г. в городах областного подчинения и г. Минске, с 1 декабря 2016 г. — в городах районного подчинения, с 1 марта 2017 г. — на всей территории Республики Беларусь;
— ИП, не указанными в абзацах втором — четвертом настоящего подпункта, — с 1 июня 2017 г. в городах областного подчинения и г. Минске, с 1 сентября 2017 г. — в городах районного подчинения, с 1 декабря 2017 г. — на всей территории Республики Беларусь.
Подробная информация о механизме подключения к СККО размещена на сайте РУП «Информационно-издательский центр по налогам и сборам» skko.by в разделе «Владельцам».
Наталья АБРАМОВИЧ,
начальник отдела контроля за организациями ИМНС по Копыльскому району 
Связано это, в том числе, и с трагедией, которая произошла недавно в Борисове. Начальник Копыльского района газоснабжения Николай ВАРВАШЕНЯ напоминает жителям Копыльского района об основных правилах пользования газом в быту.
— Николай Михайлович, что на Ваш взгляд поможет избежать трагедии?
— Только выполнение всех правил эксплуатации, а также правильные и грамотные действия потребителей при нештатных ситуациях гарантируют их безопасность. Специалисты газоснабжающих организаций регулярно, через средства массовой информации или при проведении встреч с населением, предупреждают людей об этом.
— А если конкретно: о чем нужно помнить?
— Согласно Правилам пользования газом в быту необходимо ежегодно, до начала отопительного сезона, обеспечить периодическую проверку технического состояния отопительного газового оборудования, дымовых и вентиляционных каналов. Проверку проводят специализированные организации по заявкам собственников жилых домов. При выявлении случаев отсутствия актов проверок газоснабжающая организация обязана прекратить подачу газа абоненту. Нужно также помнить, что запрещается пользоваться газовым оборудованием, выработавшим свой нормативный срок, который установлен заводом-изготовителем. Все газовое оборудование, которое эксплуатируется свыше 20 лет, подлежит замене.
— Каков алгоритм действий, если чувствуется запах газа?
— В первую очередь срочно перекройте кран на опуске перед газовым оборудованием или вентиль на баллоне, откройте окна и двери, проветрите помещение. Не зажигайте огонь, не курите, не включайте и не выключайте электроосвещение и электроприборы. Затем позвоните по телефону на номер 104 и выйдите из загазованного помещения. Помните! Только соблюдая все правила пользования газовым оборудованием, можно быть уверенным, что в вашу семью не придет беда.
Беседовала Маргарита САКОВИЧ 
Способствовать риску развития пристрастия к азартным играм могут: отсутствие или недостаток общения и теплых эмоциональных взаимоотношений в семье, эмоциональная нестабильность, излишняя требовательность, стремление к престижности и переоценка значимости материальных благ, отсутствие у ребенка серьезных увлечений, интересов, хобби, привязанностей, не связанных с компьютером; неумение ребенка налаживать желательные контакты с окружающими, отсутствие друзей; общая неудачливость ребенка, пожалуй, наиболее распространенная причина формирования зависимости.
Сегодня наиболее реальными являются программы педагогической профилактики, организованные на микроуровне, т.е. включающие работу в ближайшей среде обитания подростков — в семье, школе. Важно научить несовершеннолетних преодолевать проблемы социальной адаптации, с ориентированием молодых людей на позитивные виды деятельности, альтернативные азартным играм. Родителям стоит проявлять внимание к развитию интересов и склонностей ребенка, поощрять его творческие начинания. Следить за тем, чтобы ребенок должное время уделял физическим нагрузкам.
Корректно использовать право взрослого на запрет, т.к. «запретный» плод всегда сладок». Поощряйте интерес ребенка к посещению секций и кружков.
Определить наличие зависимости от азартных игр можно, обратившись в психологический кабинет УЗ «Копыльская центральная районная больница» (кабинет № 220), пройдя психологическое обследование. По желанию пациента обследование, направление и лечение проводятся анонимно.
С целью получения более подробной информации или консультации вы можете обратиться в поликлинику УЗ «Копыльская ЦРБ» (кабинет № 223) или по телефону 51-7-62.
Александр ГАЙДЕЛЬ,
врач-психиатр-нарколог 
«В связи с произошедшей в Борисове трагедией ГПО «Белтопгаз» поручило всем газоснабжающим организациям, входящим в его состав, провести внеочередное обследование технического состояния эксплуатируемого водогрейного газоиспользующего оборудования (проточные водогазонагреватели), принадлежащего владельцам жилых помещений и установленного в многоэтажном жилом фонде», — рассказала пресс-секретарь Министерства энергетики Жанна Зенькевич.
Кроме того, во время проверки будет проводиться внеочередной инструктаж населения по правилам пользования газом в быту. В дальнейшем газоснабжающие организации планируют обследовать газоиспользующее оборудование в остальном жилом фонде страны.
БелТА 
