В начале экскурсии мы отправились в Слободокучинскую СШ. Нас гостеприимно встретили педагоги школы и проводили в историко-краеведческий музей. Мы и не могли предположить, что в относительно небольшом помещении содержится история самой деревни, школы и даже страны. Девочки из 5 класса школы вместе с заместителем директора Борисом Николаевичем Денисюком провели интересную и захватывающую экскурсию. Мы смогли даже потрогать настоящие предметы старины: орудия труда каменного века, самотканки, глиняные и деревянные предметы быта. Казалось, настоящим теплом веет от огня макета печурки, который находится в одном из уголков музея, где собраны экспонаты жизни белорусов довоенного времени. Возле стенда с именами и фотографиями героев и участников Великой Отечественной войны находятся настоящие предметы тех героических времен: каски, элементы оружия, колючей проволоки, фотографии и макет Вечного огня. Много мы узнали о восстановлении деревни после войны, о жизни, развитии и достижениях огромного и сильного совхоза «Криница», которым руководил Денисюк Н.К. В 2004 году этому замечательному музею было присвоено имя бывшего директора школы Трацевского И.С. А в 2012 году здесь открыт региональный ресурсный центр устноисторических исследований. Огромная заслуга в организации музея принадлежит Б.Н. Денисюку. Все экспозиции, стенды, макеты, оформление зала организованы под его руководством руками учащихся школы, которые к тому же являются и экскурсоводами.
Также мы были восхищены удивительной и неповторимой выставкой в сельской библиотеке-клубе, организованной и подготовленной библиотекарем В.З. Барташевич. Выставка называется «Ад мiнулага да сучаснага». Такого мы еще не видели нигде! Валентина Зеноновна собрала более тысячи предметов быта, одежды, мебели, посуды, обуви, орудий труда, игрушек, самодельных вещей, самоваров всех времен, музыкальных инструментов, матрешек, пластинок, покрывал, книг… И все это располагается в хронологическом порядке. Например, в один ряд поставлены лапти (им примерно 120 лет), сапожки-шнуровочки дореволюционного времени, послевоенные бурочки из валеной овечьей шерсти, туфли 60-х годов… Но как же очаровала нас всех говорящая кукла, которая пела песенки, разговаривала, и при этом у нее шевелились губки, как у настоящего ребенка ( на снимке)! О каждой вещи Валентина Зеноновна рассказывала нам с любовью.
Во время экскурсии мы побывали и на местах Старицкого боя: возле памятников погибшим героям в деревне Слобода-Кучинка и возле памятника расстрелянным жителям деревни Свидичи.
Виктория НЕКРАШ,
учащаяся 5 «В» класса ГУО «СШ № 2 г. Копыля имени Тишки Гартного» 
Група на чале са старшынёй райвыканкама Анатолем Ліневічам правяла сустрэчу з працоўным калектывам ЗАТ «Жыліхава». Падчас яе абмеркавана тэма адзінага дня інфармавання насельніцтва «Беларускі каравай-2018: уборка ўраджаю і работа аграпрамысловага комплексу Рэспублікі Беларусь». Акрамя таго жыхары Жыліхава задалі пытанне наконт рамонту дарогі па вуліцы Маладзёжнай у іх аграгарадку.
Група старшыні раённага Савета дэпутатаў Ірыны Кісляк абмяркоўвала вышэйназваную тэму з калектывам райспажыўтаварыства, намесніка старшыні райвыканкама Алены Васілеўскай — з ААТ «ПМК-11 г. Капыль».
Падчас сустрэч былі ўзняты і іншыя праблемы, што хвалююць жыхароў горада і раёна. У прыватнасці, яны датычыліся своечасовых разлікаў за выкананыя работы, вулічнага асвятлення, аднаўлення пасля рамонтных работ тэрыторыі каля магазіна «Родны кут» па вуліцы Цімкавіцкай у Капылі.
Сяргей КОЗЕЛ
***
Сустрэча інфармацыйна-прапагандысцкай групы пад кіраўніцтвам намесніка старшыні райвыканкама Аляксандра Ліпніцкага, якая гэтым разам адбылася з працоўным калектывам Старыцкай СШ, — добрая магчымасць для таго, каб расставіць прыярытэты сучаснага жыцця і знайсці адказы на хвалюючыя пытанні. Расказаўшы пра асноўныя аспекты галоўнай тэмы, Аляксандр Ліпніцкі акцэнтаваў увагу на яшчэ адной важнай праблеме — дэмаграфіі. Аляксандр Мікалаевіч падкрэсліў, што, на жаль, дэмаграфічная сітуацыя ў раёне характарызуецца працэсамі дэпапуляцыі і пастарэння насельніцтва. Ён нагадаў, што агульная карціна залежыць ад кожнага чалавека, ад яго стаўлення як да ўласнага здароўя, так і да здароўя сваіх блізкіх.
— Большасць з тых, хто сёння сабраўся ў гэтым класным пакоі, — педагогі, — сказаў Аляксандр Мікалаевіч, — таму менавіта ад вас залежыць бяспека нашых дзяцей. I, праводзячы навучальныя заняткі, варта акцэнтаваць увагу вучняў на асноўных правілах іх бяспечных паводзін і ў школе, і на вуліцы, і дома. Пры гэтым не будзем забываць і аб вядучай ролі бацькоў у выхаванні сваіх сыноў і дачок. Бо для дзяцей галоўным прыкладам служаць менавіта іх паводзіны і ўзаемаадносіны.
Аб адным з немалаважных фактараў бяспекі, які аказвае значны ўплыў на дэмаграфічныя паказчыкі, расказаў намеснік начальніка РАНС Віталь Буняк. Ён падкрэсліў, што галоўнай прычынай узнікнення ўзгаранняў з'яўляецца чалавек, яго безадказнасць або няўважлівасць. Віталь Міхайлавіч нагадаў, што неаднойчы жыццё людзей выратоўваў аўтаномны пажарны апавяшчальнік, які павінен быць у спраўным стане ў кожным доме.
— Асабліва цяпер, з надыходам ацяпляльнага перыяду, варта надаць вялікую ўвагу стану пячнога або газавага ацяплення, — нагадаў Віталь Буняк.
Тэма бяспечных паводзін на дарогах стала вядучай у выступленні начальніка АДАІ РАУС Міхаіла Мельнічэнкі, які папярэдзіў, што ўмовы надвор'я, якія ўсталяваліся ў нашым раёне і вобласці, уплываюць на дарожны рух. Першы снег, туман, ранняе наступленне цемры часцяком прыводзяць да здзяйснення дарожна-транспартных здарэнняў. А педагогам, аднолькава як і бацькам, варта звярнуць увагу на тое, ці ёсць у дзяцей святлоадбівальныя элементы.
Намеснік дырэктара Капыльскай ЖКГ па ідэалагічнай рабоце і рабоце з насельніцтвам Ірына Міхайлоўская акцэнтавала ўвагу прысутных на тым, што супрацоўнікі названай арганізацыі прыкладаюць максімум намаганняў, каб жыццё гараджан і вяскоўцаў было камфортным.
Адно з пытанняў, якое паступіла да членаў ІПГ, было звязана менавіта з сістэмай ЖКГ, а больш канкрэтна — са станам пітной вады ў дадзеным населеным пункце і залежнасцю яе аплаты ад якасці. Ірына Станіславаўна ўзяла пытанне на кантроль.
Але выезд ІПГ не абмежаваўся толькі сустрэчай з дарослым калектывам навучальнай установы. Паколькі тэма бяспекі вельмі актуальная і для дзяцей, Аляксандр Ліпніцкі і Віталь Буняк правялі гутарку з першакласнікамі, акцэнтаваўшы ўвагу хлопчыкаў і дзяўчынак на асновах правільных паводзін. Каб навучэнцы запомнілі сустрэчу, Віталь Міхайлавіч падарыў ім рознакаляровыя каляндарыкі і лінейкі на супрацьпажарную тэматыку.
Дзіяна ТКАЧЭНКА 
22 ноября с 10 до 12 часов проведет прямую телефонную линию заместитель председателя комиссии по делам несовершеннолетних Копыльского райисполкома Валентина Владимировна БОЛОЖИНСКАЯ. Свои вопросы можно будет задать по телефону 54-0-40. Еженедельно (по субботам) облисполкомами, Минским городским и районными исполкомами прямые телефонные линии проводятся с 9 до 12 часов.
24 ноября 2018 года:
Александр Николаевич ЛИПНИЦКИЙ, заместитель председателя Копыльского районного исполнительного комитета, по телефону 55-5-66. 
■ Старшыня райвыканкама Анатоль Ліневіч (у цэнтры) з узнагароджанымі Ганаровымі граматамі райвыканкама[/caption]
Выстава-дэгустацыя, падрыхтаваная райспажыўтаварыствам, кааппрамам, Капыльскім філіялам ААТ «Слуцкі сыраробны камбінат», ААТ «Слуцкі мясакамбінат» і ААТ «Стаўбцоўскі мясакансервавы камбінат», была разгорнута ў фае ўстановы культуры.
[caption id="attachment_71986" align="aligncenter" width="560"]
■ Першы намеснік старшыні аблвыканкама Ігар Макар (справа) знаёміцца
■ Святочныя нумары «СП» раздаюць супрацоўнікі рэдакцыі Алена Другаль і Марына Ладыга[/caption]
Сельскія працаўнікі дзякуючы прафесіяналізму і працавітасці, нягледзячы на няпростыя ўмовы надвор’я, сабралі ў гэтым годзе ўраджай збожжа і іншых культур, атрымалі неблагія паказчыкі ў галіне жывёлагадоўлі. Менавіта пра гэта на мерапрыемстве гаварыў старшыня Капыльскага райвыканкама Анатоль Ліневіч. Кожны чалавек, які працуе на зямлі, годны гонару, паклону і ўшанавання. Словы ўдзячнасці прагучалі і ў адрас абслуговых арганізацый, якія дапамагалі сельгаспрадпрыемствам дасягнуць выканання пастаўленых перад раёнам задач, і перапрацоўчых прадпрыемстваў.
Пра складанасць і адказнасць працы на зямлі гаварыў у сваім выступленні і першы намеснік старшыні Мінскага абласнога выканаўчага камітэта Ігар Макар. Ігар Мікалаевіч падкрэсліў, што Капыльскі раён з’яўляецца валаўтваральным на Міншчыне. Аблвыканкамам і губернатарам Анатолем Ісачанкам адзначаны зрухі ў развіцці раёна, станоўчая дынаміка. Працаўнікі нараўне з іншымі ў вобласці паказваюць нядрэнныя вынікі. Заўважана, што павышаецца культура земляробства, наводзіцца парадак на зямлі, актыўна вядзецца будаўніцтва.
За добрасумленную працу лепшым хлебаробам і жывёлаводам уручаны заслужаныя ўзнагароды. Так, Падзякі Міністэрства сельскай гаспадаркі ўдастоены вадзіцель ААТ «Старыца-Агра» Аляксандр Сасіновіч, Ганаровай граматы Мінскага абласнога выканаўчага камітэта — першы намеснік дырэктара ААТ «Старыца-Агра» Уладзімір Патоцкі, Падзякі старшыні Мінскага абласнога выканаўчага камітэта аб’яўлены аператару па штучным асемяненні жывёлы СГФ «Вялікая Раёўка» Валерыі Стрыевіч і аператару машыннага даення СГФ «Руднае» Алене Сінькевіч.
Пераможцамі раённага спаборніцтва за дасягненне высокіх паказчыкаў на нарыхтоўцы травяністых кармоў прызнаны: ААТ «Душава» (дырэктар Аляксандр Логіш, тэмп росту аб’ёму нарыхтаваных кармоў у бягучым годзе да 2017 года склаў 178,4%), філіял «Лакнея» УП «ПрыортрансАгра» (дырэктар Алег Шахновіч, тэмп росту — 142,6%), ААТ «Семежава» (в.а. дырэктара Іван Лянько, тэмп росту — 133,3%). За дасягненне высокіх паказчыкаў на нарыхтоўцы кармоў сярод камбайнераў кормаўборачных камбайнаў пераможцамі прызнаны: Уладзімір Казакевіч з ААТ «Ціміразеўскі», Віталь Дылеўскі з ААТ «Капыльскае» і Аляксандр Сасіновіч з ААТ «Старыца-Агра», на перавозцы кармоў вызначыліся: Аляксандр Васілевіч і Раман Пацярану з ААТ «Старыца-Агра» і Аляксандр Шкуцько з ААТ «Капыльскае».
[caption id="attachment_71988" align="aligncenter" width="350"]
■ Першы намеснік старшыні райвыканкама - начальнік упраўлення райсельгасхарчу Віталь Ракевіч уручае Дыплом дырэктару ф-ла «Лакнея» Алегу Шахновічу[/caption]
Шэраг лепшых працаўнікоў узнагароджаны Ганаровымі граматамі, падзячнымі пісьмамі раённага выканаўчага камітэта, раённага Савета дэпутатаў, галіновай прафсаюзнай арганізацыі, многія з іх атрымалі каштоўныя падарункі.
Павіншавала землякоў з прафесійным святам і дэпутат Палаты прадстаўнікоў Нацыянальнага сходу Рэспублікі Беларусь Людміла Ніжэвіч, якая ўручыла сувеніры аператару машыннага даення МТФ «Рымашы» УП «ПІК-Лясное» Кацярыне Логаш і механізатару СГФ «Руднае» Віталю Паграбіцкаму.
[caption id="attachment_71984" align="aligncenter" width="560"]
■ Дэпутат парламента Людміла Ніжэвіч уручае падарунак аператару машыннага даення УП «ПІК-Лясное» Кацярыне Логаш[/caption]
Удзячнасць працаўнікам Капыльшчыны за паважлівыя адносіны да зямлі выказаў благачынны цэркваў Капыльскай акругі протаіерэй Сергій Чарны.
Бурнымі апладысментамі віталі прысутныя ветэранаў працы. У іх ліку — Анатоль Мікалаевіч Буцько, Уладзімір Антонавіч Касінскі, Іосіф Іванавіч Сакалоўскі, Таісія Францаўна Кішко, Ніна Сцяпанаўна Астрэйка, Міхаіл Міхайлавіч Дарашэвіч, Ганна Іванаўна Яўсейчык, Мікалай Мікалаевіч Байкаш, Надзея Рыгораўна Лупік, Марыя Аляксандраўна Барташэвіч, Зінаіда Карпаўна Сячко, Валянціна Фёдараўна Лобан, Ніна Мікалаеўна Кудзёлка, Іван Уладзіміравіч Аліноўскі, Людміла Францаўна Логаш, Зоя Эдуардаўна Плячышчык, Аляксандр Міхайлавіч Давыдок, Уладзімір Іванавіч Майсейчык, Мікалай Мікалаевіч Малевіч, Вольга Сцяпанаўна Скрыпчанка, Марыя Канстанцінаўна Новік, Ганна Вікенцьеўна Балажынская, Іван Стэфанавіч Гаршуноў.
Адзначаны і сямейныя дынастыі. Сярод іх — Рончыкі з ААТ «Старыца-Агра» і Дзіткоўскія з ААТ «Піянер-Агра».
[caption id="attachment_71989" align="aligncenter" width="350"]
■ Падчас ушанавання сямейнай дынастыі Дзіткоўскіх з ААТ «Піянер-Агра»[/caption]
Павіншавалі аграрыяў раёна і ганаровыя госці-суседзі: дэлегацыя Нясвіжскага раёна ў складзе першага намесніка старшыні райвыканкама – начальніка ўпраўлення па сельскай гаспадарцы і харчаванні Віктара Худніцкага і дырэктара ААТ «Нясвіжскія Астраўкі» Васіля Халопіцы; в.а. галоўнага інжынера ААТ «Слуцкі мясакамбінат» Артур Арцем’еў. Яны ўручылі памятныя падарункі прадстаўнікам сельскагаспадарчых прафесій.
Упрыгажэннем свята стаў канцэрт удзельнікаў мастацкай самадзейнасці. Сваю творчасць на суд гледачоў вынеслі народны ансамбль народнай песні «Спадчына», народны жаночы вакальны ансамбль «Аліра», узорная студыя эстраднага вакалу «Кліа», танцавальныя калектывы раённага Цэнтра культуры, Дзіцячай школы мастацтваў і іншыя.
[caption id="attachment_71990" align="aligncenter" width="560"]
■ Выступаюць Таццяна Шастакова і танцавальны калектыў РЦК[/caption]
А яшчэ адным святочным падарункам стала выступленне заслужанага калектыву Рэспублікі Беларусь ансамбля народнай музыкі «Бяседа» Нацыянальнай дзяржаўнай тэлерадыёкампаніі Рэспублікі Беларусь, кіраўнік — кампазітар народны артыст Леанід Захлеўны.
[caption id="attachment_71991" align="aligncenter" width="560"]
■ На сцэне - ансамбль народнай музыкі «Бяседа»[/caption]
Рэпартаж Сяргея КОЗЕЛА
Фота Дзіяны ТКАЧЭНКІ 
В документе говорится о том, что имеет место переход на качественно новый уровень отношений дружбы и сотрудничества, отвечающий реалиям XXI века. Главы государств убеждены, что дальнейшее укрепление дружественных отношений и взаимовыгодного сотрудничества между Беларусью и Азербайджаном отвечает коренным интересам народов обеих стран.
В совместном заявлении не только отражены общие подходы к ряду внешнеполитических вопросов и взаимной поддержке на международной арене, но и уделено значительное внимание магистральным направлениям экономического взаимодействия как в двустороннем, так и многостороннем форматах.
«Стороны будут всемерно способствовать сохранению духовной и культурной близости народов двух стран, углублять взаимодействие в научной, образовательной и культурной областях, в сферах высоких технологий, здравоохранения, туризма», — говорится в совместном заявлении президентов.
В присутствии глав государств также был подписан ряд двусторонних документов о развитии взаимодействия в конкретных сферах. Кроме того, состоялась церемония гашения совместного почтового проекта Беларуси и Азербайджана, приуроченного к 25-летию установления дипломатических отношений. 
Так, 14 ноября в общественных местах города (магазин «Евроопт» на пл. Ленина) инструктор-валеолог ГУ «Копыльский районный центр гигиены и эпидемиологии» Татьяна Громова, главный специалист РК ОО «БРСМ» Анастасия Давыденко и активисты волонтерского движения ОО «БРСМ» «Доброе сердце» провели акцию «Меняю сигарету на конфету», в ходе которой раздавали прохожим информационно-образовательный материал (листовки, буклеты) о вреде курения, проводили с ними беседы. В результате акции поменяли никотин на предложенную сладость 24 человека.
15 ноября ГУ «Копыльский районный центр гигиены и эпидемиологии» совместно с РОВД и редакцией газеты «Слава працы» в местах, определенных решением райисполкома зонами, свободными от курения (остановочный пункт на пл. Ленина, а также городская спортивная площадка для организации досуга граждан по ул. Максима Горького в г. Копыле), проводило рейд «Мы против курения в общественных местах». Нарушений запрета курения в ходе рейда не выявлено. С жителями города проведены консультативные беседы с раздачей листовок о вреде потребления табака.
Работа по профилактике табакокурения проводится заинтересованными ведомствами регулярно и вне Всемирного дня некурения. От активности ее проведения зависит конечный результат — отказ от вредной привычки.
Татьяна БОХАН 
О результатах состязаний, заданиях рассказывает начальник отдела учебной, социальной и воспитательной работы управления по образованию, спорту и туризму Копыльского райисполкома Людмила НАГОРНАЯ:
— Республиканская олимпиада проводится для того, чтобы выявить и поддержать наиболее способных и одаренных учащихся. Она проходит в каждом учебном году в четыре этапа. Первый этап — в учреждениях образования, второй — районный, третий — областной и четвертый этап — заключительный, республиканский. По традиции СШ № 2 г. Копыля им. Т. Гартного стала местом проведения второго этапа олимпиады, в котором приняло участие 264 обучающихся района по 14 учебным предметам.
Задания второго этапа республиканской олимпиады с учетом специфики учебного предмета включали теоретические, практические, экспериментальные, тестовые, творческие туры и требовали от участников олимпиады знаний повышенного уровня обученности и всесторонних знаний в области каждого отдельного предмета.
Оценивание выполненных олимпиадных заданий проводилось в соответствии с Инструкцией о порядке проведения республиканской олимпиады по учебным предметам. Согласно решению оргкомитета по проведению олимпиады, победителем считался обучающийся, который выполнил задание с наивысшим баллом. Количество победителей на втором этапе составило не более 50% от общего количества участников по каждому учебному предмету.
По итогам второго этапа олимпиады признано 136 победителей, которые будут награждены дипломами I, II, III степени.
Если говорить о результатах участия учебных заведений, то следует отметить следующее. Команда гимназии № 1 г. Копыля им. Н.В. Ромашко показала отличные знания по географии, белорусскому языку и литературе, математике, биологии, астрономии, истории. Учащиеся СШ № 2 г. Копыля им. Т. Гартного достигли высоких результатов по информатике, русскому языку и литературе, белорусскому языку и литературе, биологии, математике, обществоведению, географии. А школьники из СШ № 3 г. Копыля отличились по химии, обществоведению и трудовому обучению. Есть дипломанты у команды Быстрицкой СШ — по химии, русскому и белорусскому языкам, математике. Ученики из Грозовского УПК д/с – СШ показали высокие результаты по техническому труду и химии, а из Лесновской СШ — по истории, обществоведению и русскому языку. По немецкому языку и белорусскому языку отличились старшеклас-сники из Потейковской СШ, по обществоведению, трудовому обучению, английскому языку, математике, белорусскому и русскому языкам — из Тимковичской СШ. По белорусскому и русскому языкам, биологии дипломы получили ученики из Слободокучинской СШ.
Для выстраивания общего рейтинга Минской области и формирования участников третьего этапа (областного) республиканской олимпиады в областной оргкомитет отправлены 62 олимпиадные работы с высокими баллами. Третий этап пройдет с 8 по 12 января 2019 года на базе учреждений образования Минской области.
Подготовила Диана ТКАЧЕНКО 
Олимпиада проводилась в октябре текущего года для учащихся 4-х – 9-х классов. Главная ее цель — повышение уровня читательской компетентности учащихся. Состояла олимпиада из двух этапов. На первом из них ребята работали с предложенным текстом, отвечали на вопросы по нему, выполняли творческие задания. На втором — «Читатель + творчество» — школьники выполняли творческие задания. Так, например, пятиклассникам нужно было составить описание профессии, в том числе и профессии будущего, и нарисовать ее. Семиклассники писали эссе о прочитанной книге или о будущей профессии. А вот учащиеся восьмого класса создавали электронный рекламный продукт с использованием веб-сервисов.
— Наши ребята прекрасно справились с заданиями и продемонстрировали свои творческие способности, — делится учитель русского языка и литературы СШ № 3 г. Копыля Татьяна Неделько. — По итогам двух этапов были определены абсолютные победители олимпиады. Среди учащихся пятых классов ими стали: Ангелина Герасименок, Анастасия Белкина, Полина Бохан и Мария Соловей. Среди семиклассников — Максим Гайдель, Дмитрий Падневич, Ксения Панасик, Екатерина Соловей и Ульяна Солонец. А вот среди учащихся восьмых классов — Яна Зенькович и Екатерина Онищенко. Поздравляем ребят и желаем им новых творческих достижений!
Татьяна БОХАН 
В мероприятии приняли участие представители Слуцкого, Клецкого, Несвижского районов, а также начальник учебно-методического отдела дошкольного образования Минского областного института развития образования Наталья Болбат.
У входа в учреждение гостей встречала очаровательная Осень, что сразу поднимало настроение и заставляло улыбнуться. Зал, в котором проходил семинар-практикум, был украшен так, что при входе в него сразу чувствовалась сказочная атмосфера.
Так как данный семинар являлся практико-ориентированным, приглашенные гости не были пассивными слушателями, а принимали активное участие в мастер-классах. Педагоги, пришедшие на семинар, в полной мере окунулись в мир детства. Очень показательно и на высоком уровне были продемонстрированы мастер-классы от педагогов с большим стажем работы. Накопленным опытом делились мастера своего дела: Валентина Булынко, Татьяна Каханович, Татьяна Астрейко, Любовь Кот.
С информацией об организации работы детского сада гостей познакомили заведующая Наталья Демидчик и ее заместитель Ольга Дьяконова. Поскольку семинар-практикум проходил на базе детского сада, он не мог обойтись без главных его обитателей — детей. Ребята из разновозрастной группы вместе с воспитателями и специалистами показали театральную постановку «Новые приключения Буратино». Кроме этого гости ознакомились с выставками на осеннюю тематику, которые подготовили дети вместе с педагогами. Выставки были оригинальны и в них задействованы все атрибуты осени.
Мария ДИЧКОВСКАЯ,
внештатный корреспондент «СП» 
