24.05.2025
Ці ведаеце вы, як у нашай краіне з'явілася цыбуля? Гэта адзін з найстарэйшых відаў сельскагаспадарчых культур на зямлі. Яе вырошчваюць больш за пяць тысячагоддзяў, і да гэтага часу вучоныя дакладна не ўстанавілі, дзе менавіта яна з'явілася ўпершыню. Больш падрабязна – у нашым матэрыяле.
ГІСТОРЫЯ РАСПАЎСЮДЖАННЯ ЦЫБУЛІ
Гісторыкі паведамляюць, што на тэрыторыі сучаснай Азіі цыбульныя культуры вырошчвалі каля IV-VI тысяч гадоў таму. Першымі краінамі, у якіх пачалі культываваць гэтую расліну, сталі Іран, Заходні Пакістан і Афганістан. Прыкладна ў гэты ж час яна з'явілася ў садах Кітая. Паводле даследаванняў навукоўцаў, некалькі пазней цыбулю рэпчатую сталі вырошчваць у вялікіх колькасцях і ў Старажытным Егіпце, у даліне Ніла. Гэта пацвярджаюць выявы, знойдзеныя ўнутры егіпецкіх пірамід, датаваныя II-III тысячагоддзем да нашай эры. Для старажытных егіпцян цыбуля ўвасабляла магутную жыццёвую энергію. У тыя часы людзі насілі духмяныя галоўкі на гру-дзях і верылі, што гэты талісман зберажэ іх ад хвароб і нядобрых вачэй. Цыбульныя галоўкі былі знойдзены нават у грабніцах фараонаў. У старажытнасці іх выкарыстоўвалі з мэтай паднясення ахвяры багам, а таксама для адкрыцця шляху ў вечнасць, якую сімвалізавала гэта расліна.
Крыху пазней гэтую культуру сталі вырошчваць у старажытнай Грэцыі і Персіі. У сярэднія часткі Еўропы яна прыйшла прыкладна ў V стагоддзі. На тэрыторыях сучаснай Расіі гэта расліна з'явілася некалькімі стагоддзямі пазней. Шэраг даследнікаў лічыць, што на Русі цыбуля пачала распаўсюджвацца з берагоў Дуная. Славяне гандлявалі з іншаземцамі рознымі таварамі, у тым ліку прадавалі і набывалі гародніну. Пазней новыя разнавіднасці гэтай рэзкай культуры завозіліся з Каўказа, Візантыі, Сярэдняй Азіі, Заходняй Еўропы. Цыбуля хутка стала папулярным сродкам лячэння розных хвароб. Акрамя таго, яе ўжывалі ў ежу для ўмацавання сіл і ўзнаўлення складу крыві.
ВЫКАРЫСТАННЕ Ў МЕДЫЦЫНЕ
У медыцыне карысныя ўласцівасці цыбулі выкарыстоўваюцца вельмі даўно. На Русі яе лічылі ўніверсальным сродкам для прафілактыкі і лячэння захворванняў. Выкарыстанне гародніны, багатай вітамінамі, рэкамендавана ў зімова-вясновы перыяд для прафілактыкі прастуды і вірусных захворванняў.
КАРЫСНЫЯ ЎЛАСЦІВАСЦІ
Цыбуля валодае супрацьпаразітарнымі і бактэрыцыднымі ўласцівасцямі. Дарэчы, у сярэднія вякі падчас эпідэмій чумы і тыфу цыбуля дапамагала змагацца з гэтымі страшнымі захворваннямі. Яе сок паляпшае працэс стрававання, а таксама служыць для прафілактыкі захворванняў лёгкіх. Акрамя гэтага выводзіць таксіны з арганізма чалавека, спрыяе ачышчэнню сасудаў. Нармалізуе нервовую сістэму, пры гэтым паляпшае сон і станоўча ўплывае на сардэчна-сасудзістую сістэму.
ПРЫМЯНЕННЕ Ў КАСМЕТАЛОГІІ
Цыбуля эфектыўна выкарыстоўваецца ў касметалагічных кабінетах. На яе аснове робяць маскі для сухіх і пашкоджаных валасоў. Рэчывы, якія змяшчаюцца ў гародніне, спрыяльна ўплываюць на іх умацаванне і рост. Ужыванне цыбулі карысна і для аздараўлення і амаладжэння скуры рук. З яе рыхтуюць адвары і маскі, якія спрыяюць аднаўленню і сілкаванню паверхні скуры. Пасля іх выкарыстання яна становіцца гладкай і шаўкавістай.
АСАБЛІВАСЦІ ВЫРОШЧВАННЯ
Каб атрымаць буйныя, сакавітыя цыбуліны, сеянку неабходна саджаць на добра асветленым сонечнымі прамянямі месцы. Аптымальна саджаць ў канцы красавіка – пачатку мая, калі глеба прагрэецца да +13 градусаў. Лепш за ўсё высаджваць яе пасля таматаў, перцаў, бульбы, агурочна-гарбузовых культур. А вось каля бабовых і часныку расці яна будзе дрэнна. На адным месцы цыбулю вырошчваюць не больш за чатыры гады, інакш у глебе назапашваюцца ўзбуджальнікі хвароб.
ВЫКАРЫСТАННЕ Ў КУЛІНАРЫІ
Сёння немагчыма сабе ўявіць ніводнага рэцэпта, дзе б ні выкарыстоўвалася цыбуля. У смажаным, вараным выглядзе, як прыправа або асобная страва, яна увайшла ў кухні розных народаў свету. І цыбуля, і яе зялёнае лісце прымяняюцца для падрыхтоўкі розных страў і закусак. З яе можна рыхтаваць супы, салаты, дадаваць да бутэрбродаў, да мяса, грыбоў, фаршу.
НІЗКАКАЛАРЫЙНАЯ ДЫЕТА
Маючы такую нізкую каларыйнасць, гэтая гародніна проста не можа не выкарыстоўвацца для зніжэння вагі цела. Дыеты на яе аснове прыдуманы французкімі дыетолагамі і зараз паспяхова практыкуюцца ў многіх краінах свету. Як жа цыбуля можа садзейнічаць гэтаму працэсу? Паніжэнне халестэрыну ў крыві, стымуляванне працы ЖКТ, павышэнне выпрацоўкі інсуліну – усё тое, што спрыяе зніжэнню вагі.
Для дыеты прапануецца выкарыстоўваць адварную гародніну, а гэта дазволіць пазбавіць яе ад паху. Доўжыцца яна тыдзень, і ўвесь гэты час трэба ў абавязковым парадку тры разы на дзень есці цыбульны суп.
СМАЖАНАЯ ЦЫБУЛЯ З ПРЫПРАВАЙ КАРЫ
Цыбуліну ачысціць і дробна пакрышыць. Затым скласці ўсё ў вялікую міску. Пасыпаць парэзаную гародніну сумессю мукі, солі і парашку кары, добра змяшаць. Затым на глыбокай патэльні разагрэць раслінны алей і паступова выкладваць цыбулю ў алей, каб ён цалкам пакрываў яе. Калі маса набудзе залацісты колер, неабходна дастаць шумоўкай і выкласці на папяровы ручнік. Хрумсткая цыбуля з прыправай кары гатова.
ФАРШЫРАВАНАЯ ЦЫБУЛЯ
Фаршыраванымі птушкай, рыбай, кабачкамі ўжо нікога не здзівіш. А цыбуляй? Для гэтага неабходна фаршыраваць яе грыбамі: цэлыя цыбуліны трэба варыць 3-5 хвілін, затым акуратна дастаць сярэдзіну, пакінуўшы цэлай толькі знешнюю сценку. А далей – палёт фантазіі: можна нафаршыраваць грыбамі з вяршкамі, курыным філе з алівамі і сырам.
ВАРЭННЕ З ЦЫБУЛІ
Аднак такое варэнне падаюць толькі да страў з птушкі і да гарніру з агародніны. 7 ці 8 цыбулін рэжуць паўколамі, злёгку абсмажваюць. Дадаюць 2,5 шклянкі цукру. Даводзяць масу да кіпення і на працягу 45 хвілін памешваць на слабым агні. У канцы, за 15 хвілін да заканчэння прыгатавання варэння, дадаюць 1/4 шклянкі белага віннага воцату.
Падрыхтавала Наталля ДАВЫДЗЕНКА
Начальник обособленной группы Сергей Маргалик (справа) со специалистами Инной Карпеленей и Юрием Куняшевичем[/caption]
Накануне знаменательной даты мы пообщались с начальником обособленной группы Копыльского района военного комиссариата Несвижского и Копыльского района Сергеем МАРГАЛИКОМ. В том числе и о том, как обстоят дела в военном комиссариате нашего района.
— Сегодня, как и много десятилетий назад, военный комиссариат Несвижского и Копыльского районов является главной солдатской приемной, — подчеркнул Сергей Леонидович. — К нам приходят молодые ребята, желающие посвятить свою жизнь службе Родине, к нам обращаются за помощью ветераны и военные в отставке… И это лишь малая часть из большого списка обязанностей военного комиссариата — органа местного военного управления.
В настоящее время в составе белорусской армии функционирует 99 военных комиссариатов, из них шесть областных, военный комиссариат г. Минска, объединенные городские и районные военные комиссариаты. Они являются местными органами военного управления, которые совместно с местными исполнительными и распорядительными органами обеспечивают выполнение законодательства в области обороны и безопасности государства.
— Большинство людей убеждены, что военкомат — это только призывной пункт. Но на деле не совсем так. Здесь много подразделений, занимающихся разными вопросами…
— Действительно. В Положении о военных комиссариатах, утвержденном постановлением Совета Министров, сказано, что военные комиссариаты есть местные органы военного управления, которые проводят военно-мобилизационную и учетно-призывную работу. Совместно с местными исполнительными и распорядительными органами они решают вопросы обороны страны, участвуя в подготовке граждан и транспортных средств для призыва и направления, или же поставки в Вооруженные Силы и другие воинские формирования.
Главное наше направление — военно-мобилизационная работа. Она включает в себя учет военнообязанных и транспортных средств, медицинское освидетельствование или переосвидетельствование граждан, состоящих в запасе, призыв на военные сборы, организацию функционирования базы проведения мобилизации в районе, бронирование военнообязанных и многое другое.
Учетно-призывная работа подразу-мевает, главным образом, первоначальный прием на воинский учет граждан мужского пола в год достижения ими 16-летия, их приписку к призывному участку, обязательную и добровольную подготовку к военной службе и непосредственно мероприятия призыва на срочную военную службу, службу в резерве, а также отбор и направление граждан в военные учебные заведения.
Мне хочется поблагодарить немногочисленный коллектив обособленной группы Копыльского района, который на данный момент состоит из специалистов Инны Карпелени и Юрия Куняшевича за их усердие, добросовестность и ответственное отношение к данной работе.
— Военкомат также занимается патриотическим воспитанием молодежи?
— Да, этот вопрос у нас стоит на одном из первых мест. Активно взаимодействуем со всеми школами, молодежными организациями и райисполкомом. Регулярно встречаемся с учащимися, рассказываем им, что это за профессия — военный. И это правильно. Ведь дети — будущие защитники страны. Они должны стать настоящими патриотами своей Родины.
Сергей КОЗЕЛ 
Глеб Выскварко, Иван Бердник, директор СШ № 2 г. Копыля Ирина Абас[/caption]
Кстати, проверить свои знания и умения в эти сложные дни смог и учащийся 9 класса Иван Бердник.
Учитель информатики СШ № 2 г. Копыля Денис Лещевич отметил, что подготовка учащихся проводилась на протяжении всего календарного года. Ученики постоянно как под руководством преподавателя, так и самостоятельно, готовились по заданиям высокого уровня сложности. Это, прежде всего, большая и кропотливая работа над самим собой. Именно в интеллектуальном соревновании среди огромного количества одаренных учащихся страны наши парни, не взирая на переживания и волнения, смогли проверить свои способности, а также продемонстрировать уверенные теоретические и практические знания по информатике.
Наталья ДАВЫДЕНКО
Фото СШ № 2 г. Копыля 
С отчетом о проделанной работе за 2022 год выступила первый секретарь РК ОО «БРСМ» Анастасия Збирухович:
- На 1 апреля 2023 года в состав Копыльской РК ОО «БРСМ» входит 48 первичных организаций. 20 из них в учреждениях общего среднего образования, 1 – Копыльском государственном колледже, 12 – сельскохозяйственных организациях, 15 - в учреждениях и организациях райцентра. Общая численность организации составляет 851 человек. Работа по структуре молодежной политики в районе проводится в соответствии с законодательством Республики Беларусь.
- Я очень рада, что сегодня есть такая форма работы, как диалоговая площадка, где вместе с молодежью обсуждаем насущные вопросы, вносятся новые предложения, - говорит заместитель начальника отдела идеологической работы, культуры и по делам молодежи райисполкома Наталья Горбацевич. - Ценно, что на текущий год определены новые цели и задачи, проведение значимых мероприятий патриотической, спортивной, культурно-массовой направленности и др. Несомненно, потенциал любой молодежной организации неисчерпаем, важно только направить его в нужное русло, поддержать и вместе реализовывать интересные проекты. Есть предложение - включить в план мероприятий конкурс «Лидер БРСМ» среди учащейся и работающей молодежи.
С докладами О работе первичных организаций в 2022 году и задачах на 2023 год рассказали секретари: учитель СШ №3 г. Копыля Ирина Сташевская и учащаяся гимназии №1 г. Копыля Виолетта Астрейко.
Приятным дополнением в этот день стало торжественное вручение членских билетов БРСМ 23 учащимся учреждений образования города и района, а также Благодарностей лучшим первичным организациям по итогам 2022 года за работу и тех, кто поддерживает и реализует проекты Союза молодежи.
Наталья ДАВЫДЕНКО 
