По данным экспертов Всемирной организации здравоохранения, на земном шаре каждый шестой житель (около 1 млрд человек) страдает какой-либо инфекцией, передающейся половым путем (ИППП).
О том, как избежать подобных заболеваний, мы беседуем с главным санитарным врачом Копыльского района Сергеем БАСОЛЫГО.
— Сергей Геннадьевич, кроме всем известных сифилиса и гонореи, какие еще заболевания относятся к ИППП?
— Существует около 20 болезней, которые могут передаваться половым путем: ВИЧ, трихомоноз, уреаплазмоз, хламидиоз, микоплазмоз, мочеполовой кандидоз, генитальный герпес, остроконечные кондиломы, генитальный контагиозный моллюск, гепатит В, С, цитомегаловирусная инфекция и др.
― Для каждой инфекции существует свой инкубационный период. Расскажите об этом поподробнее.
— Для сифилиса — это 3-4 недели, после чего появляется «твердый шанкр» ― язвочка или эрозия в том месте, где возбудитель проник в организм человека. Инкубационный период других ИППП колеблется от 3-5 дней при гонорее, трихомонозе до 30 дней при хламидиозе и микоплазмозе.
— Как протекают названные заболевания далее?
— Если говорить про сифилис, то через 7-8 недель после появления твердого шанкра на коже туловища, конечностей, слизистых оболочках наблюдаются высыпания. Может быть поражение внутренних органов, нервной и костной систем. Еще спустя 3-4 недели, если больной не лечится, на коже, подкожной клетчатке, в костях, внутренних органах, нервной системе возникают гуммы (узлы), которые могут распадаться и вызывать деструктивные необратимые поражения в органах и тканях. При гонорее через 3-5 дней после заражения появляются гнойные выделения, покраснение и учащенное болезненное мочеиспускание. При трихомонозе через 10-30 дней появляются выделения со специфическим запахом, зуд. При хламидиозе ― через 10-30 дней появляются стекловидные скудные выделения. А герпес характерен появлением через несколько дней или 2-3 месяца сначала покраснения в месте заражения, потом пузырьков, затем эрозии.
— Назовите основные признаки и симптомы других ИППП.
— Это выделения из мочеиспускательного канала или прямой кишки, необычные выделения из влагалища (обильные или скудные, желтоватого цвета либо творожистые, сопровождающиеся запахом), кровянистые выделения у женщин в период между менструациями;
рези, зуд, жжение или чувство дискомфорта при мочеиспускании, учащенное мочеиспускание; боли внизу живота;
болезненные ощущения во время полового акта; язвочки, пузырьки, эрозии на половых органах, в области заднего прохода, в полости рта; разрастания в области половых органов, заднего прохода; сыпь на теле, половых органах, ладонях, подошвах; увеличение лимфатических узлов (чаще в половой области).
— Если эти проявления уменьшились или совсем исчезли через некоторое время и без лечения…
— То это свидетельствует не о выздоровлении, а о переходе заболевания в хроническую форму. Наличие указанных симптомов, особенно если они появились после случайной половой связи, является веским основанием для обращения к врачу. Только после проведенного осмотра и лабораторного исследования можно сделать вывод о наличии или отсутствии ИППП. Большинство наиболее распространенных ИППП полностью излечимы. Своевременное обращение к врачу, проведение полноценного лечения в случае выявления заболевания будут способствовать восстановлению здоровья.
— Какие меры профилактики и защиты от ИППП Вы можете рекомендовать?
— Самым надежным способом защиты от ИППП являются обоюдная супружеская верность, моральная чистота, недопущение слишком раннего начала половой жизни вне брака, а также постоянный сексуальный партнер. Избегайте случайных половых контактов. Применяйте при половых связях средства индивидуальной защиты от ИППП и СПИДа: для мужчин ― презерватив, для женщин ― противозачаточное средство с противовенерическим эффектом в виде влагалищных таблеток, крема, свечей, губок, содержащее дезинфицирующее вещество. В аптечной сети есть дезинфицирующие средства, используемые для индивидуальной профилактики. На упаковке такого препарата имеется подробная инструкция по применению. Однако помните, что сифилисом можно заразиться и при использовании презерватива. Это связано с тем, что заразные высыпания могут быть и на тех участках тела, которые презерватив не закрывает, например, в полости рта (язвы или эрозии на губах или слизистой оболочке), и тогда заражение возможно даже при поцелуях. Не употребляйте наркотики, так как вирус может попасть не только в шприц или иглу, но и в сам наркотик при его приготовлении. Не принимайте антибиотики и другие противомикробные препараты внутрь в качестве средств профилактики ИППП: это приводит к развитию кандидоза (молочницы), но от заражения не защищает.
Подготовила Диана ТКАЧЕНКО 
■ Ларыса Сцепанчук[/caption]
У бібліятэчнай справе Ларыса Іванаўна ўжо 20 гадоў. І кожны год яна імкнецца ўнесці ў сваю работу нешта новае. Таму сама бібліятэка аформлена з густам і любоўю. Прастора ўстановы арганізавана так, што кожны чытач знойдзе сабе ўтульнае мястэчка. У вестыбюлі наведвальнікаў сустракае куток этнаграфіі і быту вёскі Быстрыца. Усе мясцовыя экспанаты сабраны і прынесены ва ўстанову жыхарамі вёскі — чытачамі бібліятэкі. Найбольш цікавыя знаходкі падарыў актыўны чытач Мікалай Малібошка. У краязнаўчым кутку бібліятэкі размешчаны матэрыялы аб гісторыі роднага краю: тут знаходзяцца звесткі аб знакамітых земляках, успаміны старажылаў, інфармацыя аб гісторыі школы і сельскай гаспадаркі, мясцовы фальклор, вершы, эсэ аб родным краі і шмат чаго яшчэ.
У сваёй справе Ларыса Іванаўна робіць стаўку на ўзаемадзеянне з дзецьмі. Бібліятэкар імкнецца напоўніць іх жыццё нечым цікавым і змястоўным. Гэтаму садзейнічаюць казкі і вершы, якія дзеці слухаюць, вучаць на памяць, выразна чытаюць і з вялікай цікавасцю інсцэніруюць. Таму з 640 чытачоў — амаль палову складаюць дзеці.
— Я імкнуся строіць сваю дзейнасць такім чынам, каб хлопчыкі і дзяўчынкі прывыкалі да кнігі, умелі з ёй працаваць, — гаворыць жанчына.
Для арганізацыі ўзаемадзеяння з падрастаючым пакаленнем створаны два клубы: «Адкрытая кніга» — для старэйшай узроставай групы і «Чыталачка» — для тых, хто крыху меншы. Ларыса Іванаўна з гонарам называе імёны сваіх лепшых чытачоў-дзетак: Паліна Сяленчык, Улада Кошалева, Арына Коўшык, Паліна і Ульяна Дзічкоўскія, Кацярына Гарашчэня, Мікіта Мяцельскі, Ксенія Перапецкая, Ганна Бельская, Ганна Ярмольчык. А гэта — актывісты клуба «Адкрытая кніга», без якіх не абыходзіцца ніводнае свята: Валерыя Канончык, Дзіяна Мялешка, Яна Лазук, Настасся Паляшчук, Вікторыя Сянюк, Таццяна Курчэўская. Летам па кнігі прыходзяць тыя, хто прыязджае да бабулі з дзядулем.
Для дзяцей у бібліятэцы вызначана свая тэрыторыя імкненняў, дзе кніжка запрашае чытаць, гуляць, размаўляць і ў выніку фарміруе добры мастацкі густ. Вельмі цікавіць малодшых школьнікаў «Кніжны паравозік», які разам з літаратурнымі героямі вабіць іх у падарожжа. У бібліятэцы склалася пэўная сістэма далучэння дзяцей да чытання: арганізоўваюцца пазнавальныя экскурсіі, тэатралізаваныя пасвячэнні ў чытачы, праводзяцца Тыдні дзіцячай і юнацкай кнігі, віктарыны, гульні. Настаўніца Быстрыцкай СШ Людміла Міхайлаўна Вяргейчык узаемадзейнічае з бібліятэкарам вельмі плённа: запрашае на адкрытыя ўрокі або прыводзіць дзетак у бібліятэку сама.
Не пакідае без увагі бібліятэкар і чытачоў старэйшага пакалення. Вялікай папулярнасцю карыстаюцца ў дарослых чытачоў дэтэктывы, так званыя жаночыя раманы, перыёдыка. Часта звяртаюцца па падшыўку раённай газеты.
У ліку лепшых чытачоў, на думку Ларысы Іванаўны, лічацца Алена Латушка, Галіна Казко, Валянціна Уласовіч, Наталля Мядзведзь, Галіна Сяленчык, Ніна Даніліна, Ніна Сергіеня, Надзея Астахава, Алена Уласовіч, Марыя Латушка, Анатоль Бань, Ніна і Іван Мышкавец, Анатоль і Лідзія Скварцовы, Ганна Давідоўская, Надзея Пінчанкова, Марыя Ярэц, Наталля Кошалева, Ганна Дрожжа і Мікалай Зяньковіч. Не так даўно праходзіла акцыя «Падары кнігу бібліятэцы». Жыхары Быстрыцы не засталіся ўбаку, і дзякуючы ім кніжны фонд папоўніўся новымі экзэмплярамі. Асабліва Ларыса Іванаўна адзначае Міхаіла Каляду і Аляксандра Шафрана, якія прынеслі ва ўстанову шмат навукова-пазнавальнай і мастацкай літаратуры.
3 кожным годам пашыраюцца сацыяльныя функцыі бібліятэкі. Вядзецца работа з людзьмі з абмежаванымі магчымасцямі, якія пражываюць у зоне абслугоўвання бібліятэкі. На працягу года Ларыса Іванаўна дастаўляла літаратуру чацвярым такім карыстальнікам: А.Н. Скрыннік, А.В. Бусел, Н.Р. Сергіені, Н.М. Астахавай.
Адна са шматлікіх катэгорый чытачоў — пенсіянеры. Гэта людзі, якія ідуць у бібліятэку не толькі па кнігу або часопіс, але і па добрае слова. Бібліятэка для іх — месца, дзе яны адчуваюць сябе патрэбнымі, тут у іх ёсць магчымасць падзяліцца сваім вопытам і жыццёвай мудрасцю ці проста пагутарыць. Таму, каб прыцягнуць пажылых чытачоў ва ўстанову, Ларыса Іванаўна арганізоўвае шматлікія бібліятэчныя акцыі. Гэта бенефісы чытачоў на даму, уручэнне віншавальных паштовак адзінокім і пажылым людзям, віншаванні з юбілеем і прафесійнымі святамі па тэлефоне і інш.
Сёння бібліятэку цяжка ўявіць без інфармацыйных тэхналогій. І ў Быстрыцкай сельскай бібліятэцы ёсць сучасная камп’ютарная тэхніка з выхадам у інтэрнэт. Не так даўно паступіла шмат дыскаў, на якіх змешчаны мастацкія творы і іх аўдыязапісы. І калі нехта лянуецца чытаць самастойна (вядома ж, дзеці!), можна ўзяць дыскі і праслухаць аўдыякнігу.
— Патрэбна пастаянна імкнуцца да нечага новага і ніколі не спыняцца на дасягнутым, — упэўнена Ларыса Іванаўна. — А работа з кнігай патрабуе шмат фантазіі і творчага падыходу. Гэтым яна мне і падабаецца.
Дзіяна ТКАЧЭНКА 
Ветэраны працы Любоў і Васіль Лобаны скарысталі магчымасць прагаласаваць на даму[/caption]
Любоў і Васіль Лобаны амаль 50 гадоў жывуць у ладзе і згодзе ў вёсцы Навасёлкі. Любоў Іванаўна і Васіль Рыгоравіч шмат гадоў працавалі на карысць роднага сельгаспрадпрыемства. Падчас наведвання толькі добрыя словы гучалі ў адрас мясцовай улады і дэпутатаў, якія клапоцяцца пра людзей сталых, актыўна займаюцца добраўпарадкаваннем населеных пунктаў Цімкавіцкага сельсавета. Не па чутках ведае пра ролю народных выбраннікаў Любоў Іванаўна: самой даводзілася быць дэпутатам раённага Савета дэпутатаў. Таму сям’я ўвогуле не магла застацца ўбаку ад выбарчай кампаніі. Але сталы ўзрост і здароўе не дазволілі самім прыйсці на выбарчы ўчастак — скарысталіся правам прагаласаваць дома.
Як адзначыла старшыня выбарчай камісіі Навасёлкаўскага ўчастка для галасавання № 32 Жанна Лобан, увогуле такую магчымасць выкарыстаў 41 выбаршчык. «У сувязі з тым, што ў вёсках пражывае шмат людзей сталага ўзросту, паступалі звароты з просьбай прагаласаваць па месцы іх знаходжання. Для гэтага ў нас арганізаваны выезд на дом да выбаршчыкаў, каб яны змаглі скарыстацца сваім грамадзянскім правам. Людзі сталага ўзросту заўсёды ўдзельнічаюць у выбарах. Увогуле, кампанія праходзіць арганізавана. З аўторка па суботу ўключна прагаласавала больш за 50% грамадзян, унесеных у спісы выбаршчыкаў. Сёння арганізаваны падвоз людзей з бліжэйшых вёсак. Для ўдзельнікаў кампаніі на ўчастку працаваў выязны гандаль, дзе ўсе грамадзяне змаглі набыць розную прадукцыю, а таксама была падрыхтавана канцэртная праграма. Актыўна ўдзельнічаюць у выбарчай кампаніі і назіральнікі, якія сочаць за ходам галасавання».
Сяргей ЛАЗОЎСКІ 
Наталля Холад прапануе тавары пакупнікам[/caption]
Найбольшым попытам, як адзначыла Наталля Міхайлаўна, карысталася гатовая прадукцыя: беляшы, чабурэкі, піражкі, катлеты, з задавальненнем наведвальнікі куплялі пірожныя і іншыя кандытарскія вырабы цімкавіцкай вытворчасці, напіткі, фрукты і многае іншае.
Увогуле ж галасаванне на Бучацінскім участку для галасавання № 35 праходзіць у спакойнай абстаноўцы пры высокай актыўнасці выбаршчыкаў. Як паведаміла старшыня ўчастковай выбарчай камісіі Святлана Сташаніна, падчас датэрміновага галасавання свой выбар зрабіла амаль палова выбаршчыкаў. Непасрэдна ў дзень галасавання шмат хто скарыстаўся магчымасцю прагаласаваць на даму: на гэтай тэрыторыі пражывае звыш 80 чалавек, якія перасягнулі 80-гадовы ўзрост.
Сяргей КОЗЕЛ
Фота Сяргея ЛАЗОЎСКАГА 
