Масленіца — адно з нямногіх старажытных свят, якія былі прыняты хрысціянствам. Масленічны тыдзень пачынаецца за сем дзён да пачатку Вялікага посту. У гэтым годзе — з 4 па 10 сакавіка. Супрацоўнікі Цімкавіцкай сельскай бібліятэкі старанна рыхтуюцца адзначыць гэтае самае «смачнае» свята, а заадно і Дзень жанчын, які сёлета прыходзіцца на ўказаны час.
[caption id="attachment_74873" align="aligncenter" width="580"]

■ Аксана Красіна, Вольга Радкевіч і Ірына Шкуцько за кубачкам чаю[/caption]
На прыкметным месцы — стэнд, дзе сабраны розныя кнігі і часопісы з рэцэптамі. Але загадчыца Вольга Радкевіч і супрацоўніца ўстановы Аксана Красіна самі ведаюць і гатуюць дома шмат разнастайных страў. Зусім невыпадкова ў бібліятэку завітала і Ірына Яўгенаўна Шкуцько, настаўніца Цімкавіцкай СШ і матуля Вольгі Уладзіміраўны. Ёй таксама ёсць чым падзяліцца: уласны кулінарны багаж жанчыны — вельмі цікавы і нават з гістарычнымі разыначкамі. Але пра ўсё па парадку.
Бліны ад Аксаны КРАСІНАЙ
Спатрэбіцца: 750 г кефіру, 250 г малака, 1 чайная лыжка соды (пагасіць воцатам), 1 сталовая лыжка цукру, паўчайнай лыжкі солі.
Гатуем. Замешваем цеста да гушчыні смятаны. Даём час, каб крыху пастаяла. Патэльню змазваем скваркай і выпякаем. Падаваць можна з цукрам і смятанай, засмажаным салам і яйкамі, мачанкай. Калі з гэтага цеста выпечы не вялікія бліны, а маленькія аладкі, іх можна змазваць салодкай смятанай. Атрымаецца страва, якая сама растае ў роце.
Гатуе Вольга РАДКЕВІЧ
Кулябяка
Прадукты для цеста: 3 шклянкі мукі вышэйшага гатунку, 1 пачак сухіх дражджэй, 1/2 шклянкі малака, 1/2 шклянкі вады, 1 яйка, 1 ч. лыжка солі, 1 ч. лыжка цукру, 3 ст. лыжкі алею.
Начынка: 500 г свежай капусты, па 1 сярэдняй цыбуліне і морквіне, 1/2 шклянкі таматнага соку, соль, цукар, перац на смак, алей — усе інгрэдыенты змяшаць, пратушыць і астудзіць.
Гатуем. Калі цеста падыдзе, яго добра вымешаць, раскачаць, унутр пакласці астылую да пакаёвай тэмпературы начынку, загарнуць і зашчыпнуць краі. Зверху можна ўпрыгожыць рэшткамі цеста. Пакласці ў форму і даць кулябяцы падысці дзесьці 30–40 хвілін. Змазаць жаўтком. Потым паставіць у разагрэтую духоўку на 40–50 хвілін і выпякаць пры 180 градусах.
Цеста для наліснікаў (можна загортваць любую начынку)
Спатрэбіцца: 250 г малака, 250 г вады, 4 яйкі, 150 г мукі (10 ст. лыжак без горкі), 2 ст. лыжкі цукру, 3 г солі.
Гатуем. Усё перамяшаць. Патэльню змазаць шмальцам або кавалачкам сала і выпечы бліны.
Расказвае Ірына Яўгенаўна ШКУЦЬКО:
— Мая бабка Вольга Пятроўна Місевіч (Аксённік) нарадзілася ў 1895 годзе і яшчэ паспела папрацаваць у Вайніловічаў, была ў іх пакаёўкай. Яна гатавала шмат вельмі смачных і цікавых страў, і я з задавальненнем падзялюся яе рэцэптамі. Да бліноў перацірала ў спецыяльнай глінянай ступцы драўляным таўкачыкам мак. Ён быў белы, у вялікіх галоўках.
[caption id="attachment_74874" align="aligncenter" width="400"]

■ Вольга Пятроўна Аксённік (стаіць) з мамай Ганнай. 1920 г.[/caption]
Рабіла
зацірку з маку. Спачатку кіпяціла ваду, асобна замешвала цеста з мукі, яйка і вады, дадавала мёду ці цукру. Крыху падсольвала ваду і закідвала туды кавалачкі перацёртага цеста. Даводзіла да кіпення і закідвала перацёрты мак. Усё — зацірка гатова.
Клёцкі. Нацерці на дробнай тарцы бульбу, адціснуць вадкасць, падсаліць. Зрабіць з бульбы маленькія шарыкі (дарэчы, бабуля ўмела адначасова дзвюма рукамі круціць па тры шарыкі, пакуль мы ледзь рабілі па адным). Ваду ці малако крыху пасаліць і ўкінуць туды шарыкі. Калі гатавалі ў пост, засмажвалі клёцкі цыбуляй з морквай, калі ў іншы час — дадавалі дробна парэзаныя скварачкі.
Калдуны. Таксама нацерці бульбу і адціснуць вадкасць. Зрабіць невялікі дранік, пакласці на яго фарш, закрыць іншым і абсмажыць. Замест фаршу можна класці здробненае салёнае сала. Потым крыху пратушыць у чыгунку.
Мачанка па-браткаўску
Свіныя костачкі (лепш браць рабрынкі) адварыць разам з дамашняй каўбаскай, каб атрымаўся круты булён. Туды ўкінуць прыправы: лаўровы ліст, каляндру, кроп. На патэльні абсмажыць цыбулю з морквай. Асобна замяшаць ваду з мукой і паступова ўліць у булён, дадаць «зажару». Абавязкова трэба памешваць, каб не было камячкоў. Пакінуць на некаторы час, каб набрала смаку.
Яглы (што не еўшы спаць ляглі — так казала бабуля)
Гэта такая страва, якую рабілі нам звычайна падвячоркам, каб не лажыліся спаць галоднымі. Каб яе прыгатаваць, бралі малако і кіпяцілі яго. Асобна, таксама ў малацэ, размешвалі яйка і муку, дадавалі крыху крухмалу. Затым залівалі ў малако, якое ўжо закіпела. Салілі. Атрымлівалася нешта накшталт салодкага амлету — адначасова смачна, лёгка і пажыўна.
Падкалотка — гэта такая мачанка на скорую руку
У глыбокай патэльні абсмажыць цыбулю і моркву з кавалачкамі сала, туды ўліць размешаную ў вадзе муку, перамяшаць. Бабуля гатавала падкалотку звычайна да ранішніх бліноў.
А вось якія начынкі можна прыгатаваць да наліснікаў
З грыбоў: здрабніць адвараныя грыбы, абсмажыць разам з морквай і цыбуляй, пасаліць. Загарнуць у тонкія бліны.
З мяса: абсмажыць таксама з цыбуляй і морквай мясны фарш. Кожны наліснік спачатку абсмажыць, затым усе разам пратушыць.
Блінныя сакрэты
Вельмі смачна атрымоўваецца, калі тоўстыя бліны спачатку паліць сметанковым маслам, а потым паставіць, каб крыху патушыліся, у духоўцы ці печцы.
Закручвалі ў бліны і перацёрты мак, не тушылі, а проста ставілі, каб бліны насыціліся макавым малачком.
Шпік
Яго гатавалі са здору — нутранога сала. Бралі ліст такога сала, здымалі плеўку. Потым прапускалі сала праз мясарубку, змешвалі напалам з мясным фаршам і прыправамі, падсольвалі і вымешвалі. Затым выкладвалі на знятую плеўку атрыманы фарш і закручвалі ў форме батона. Клалі ў кубел разам з салам, дзе ён і захоўваецца. Шпікам можна было змазваць бліны ці лусту хлеба.
Дзіяна ТКАЧЭНКА