■ Да далёкага мінулага далучаюць навучэнцаў дашкольнай групы інтэграванага навучання[/caption]
У красавіку на XVIII рэспубліканскай выставе навукова-метадычнай літаратуры, педагагічнага вопыту і творчасці, у рамках Года малой радзімы, выхавацель дашкольнай адукацыі Таццяна Леанідаўна Маргалік дэманстравала макет даўнейшай сялянскай хаты як дапаможнік, які праз гульню дазваляе знаёміць выхаванцаў з малога ўзросту са спадчынай беларусаў, народнымі традыцыямі. Макет уяўляе сабой міні-музей, у якім сабраны мініяцюрныя рэчы, характэрныя для традыцыйнага інтэр’ера сялянскага жылля беларусаў.
Найбольш шаноўнае месца ў хаце займаў чырвоны кут (покуць), які размяшчаўся па дыяганалі ад печы. Яна выконвала важную ролю ў паўсядзённых звычаях і абрадах. На покуці развешвалі абразы, убраныя ўзорнымі ручнікамі (набожнікамі), пучкі асвячоных у царкве жытнёвых каласоў і траў. Тут стаяў і засланы абрусам стол, на ім звычайна пакідалі хлеб, прыкрыты ручніком ці абрусам. За абедам у будні дзень абрус здымалі, і ўся сям’я садзілася за стол, займаючы месца ў пэўнай паслядоўнасці: на покуці — гаспадар дома, за ім — па старшынстве іншыя члены сям’і.
Печ — карміцелька, абаронца ад холаду, лекар ад хвароб — займала ганаровае месца злева або справа ад уваходу. На печы спіць дзед. Месца ля печы, дзе стаяў неабходны пячны інвентар (вілкі, рыдлёўка, венік, памяло, качарга, чапяла), называлася качарэжнікам. Насупраць печы знаходзіўся гаспадарчы кут («бабін кут»), дзе стаялі кадушка для вады з конаўкай, драўляныя вёдры, маслабойка, гліняны посуд.
Ніжэй вокнаў уздоўж сцен (амаль па ўсёй даўжыні іх) уладкоўвалі шырокія лавы, якія сходзіліся на покуці. На лавах не толькі сядзелі, але і спалі, асабліва калі ў хаце заставаліся начаваць госці. Спалі і на палацях — на насціле з дошак, які размяшчаўся ля печы. Для захоўвання вопраткі шырока выкарыстоўваліся куфры. Для немаўлят з лазы плялі калыску-люльку. Таксама ў хаце з мэблі меліся зэдлікі, услоны, палічкі, дзіцячыя стойкі і хадуны.
У зімовы час сялянская хата ператваралася ў рамесную майстэрню. Тут у кароткія дні і па вечарах пры святле лучніка ці каганца рабілі лыжкі і посуд, плялі лапці і розныя ёмістасці, майстравалі прылады, пралі, ткалі, шылі адзенне, вышывалі, вязалі. Ля кутняй сцяны ці бліжэй да парога, паміж покуццю і «бабіным кутом», ставілі кросны для ткацтва або пралку (калаўрот).
Вось так кожны чацвер, у беларускамоўны дзень, Таццяна Леанідаўна цікава далучае навучэнцаў дашкольнай групы інтэграванага навучання і выхавання да далёкага мінулага з жыцця нашых продкаў. Дзеці прывучаюцца выкарыстоўваць у актыўным маўленні пацешкі, лічылачкі, загадкі. Пяюць калыханкі, песні на беларускай мове.
Зыходзячы з таго, што для дзяцей вельмі важна не проста пачуць, але і ўбачыць, і нават дакрануцца, што з’яўляецца магутным сродкам уздзеяння, на базе рознаўзроставай групы ў студзені гасцінна адчыніў дзеры музей «Наша даўніна», заснавальнік Таццяна Мікалаеўна Купрыянчык, выхавацель дашкольнай адукацыі. Экспанаты музея збіралі разам з дзецьмі, бацькамі і педагогамі. Жыхары нашага аграгарадка Мажа, а таксама суседнiх вёсак нашага раёна i нават суседняга — Клецкага — з захапленнем успрынялi iдэю па захаванні i аднаўленні спадчыны сваiх прашчураў. Яны прадаставiлi вельмi шмат экспанатаў для будучага музея, каб часцей мы маглi азірнуцца назад, у мінулае, каб не пагасла свечка на покуці ў бацькоўскай хаце, каб лягчэй было ісці наперад, у будучыню.
Упэўнены, што нашы намаганні не дарэмныя, што музей дапаможа сфарміраваць асобу, здольную стаць актыўным носьбітам нацыянальнай культуры, будзе спрыяць выхаванню сапраўднага грамадзяніна, стане візітнай карткай нашай установы адукацыi. Дыплом I ступені сярод вучэбна-педагагічных комплексаў, якія рэалізуюць праграму дашкольнай адукацыі, — вынік конкурсу «Свет дзяцінства» на ўзроўні раёна. У экспертную камісію Мінскага абласнога інстытута развіцця адукацыі прынята метадычная распрацоўка для ўдзелу ў фестывалі «Каб мова родная гучала». Вынікі будуць падведзены ў жніўні.
Спадзяёмся, што метадычна граматна пабудаваная сістэмная работа па далучэнні дзяцей да вытокаў нацыянальнай культуры павінна прынесці пэўны плён: родная мова будзе актыўна гучаць з вуснаў нашых навучэнцаў, яны будуць ведаць назвы народных свят, абрадаў, прымаць у іх актыўны ўдзел праз спевы, карагоды, выкананне частушак, чытанне вершаў; будуць умець гуляць у народныя гульні; змогуць адрозніць беларускі народны касцюм; не згубяць тую спадчыну, што ад прадзедаў нам засталася, і з гонарам беларусамі будуць звацца.
Таццяна Цырына,
намеснік дырэктара па вучэбна-выхаваўчай рабоце ДУА «Мажскі вучэбна-педагагічны комплекс дзіцячы сад – пачатковая школа» 
Скоро лесная красавица — новогодняя елка — заблестит всеми цветами радуги в детских садах, школах, домах культуры и клубах, в квартирах жителей нашего района, неся радость и детям, и взрослым. Чтобы новогодний праздник принес только радость и веселье, к нему надо готовиться со всей ответственностью. И, несомненно, главным при этом является соблюдение каждым из нас элементарных правил электробезопасности.
О том, как избежать неприятностей, рассказывает инспектор Копыльской районной инспекции «Энергонадзор» Дмитрий ЖУЛКОВСКИЙ:
— Прежде всего, для предотвращения несчастных случаев родителям и педагогам необходимо провести беседу с детьми и подростками, рассказать о скрытой опасности, которую таит в себе праздничная иллюминация. Поэтому, уважаемые родители, не разрешайте детям самовольно включать иллюминацию елки и прикасаться к проводам и лампочкам включенной электрической гирлянды; не оставляйте детей одних без присмотра возле новогодней елки. Размещайте елочные гирлянды так, чтобы они не были доступны для детей. Помните, что иллюминация должна быть выполнена с соблюдением «Правил устройства электроустановок». При использовании электроосветительной сети без понижающего трансформатора на елке могут применяться гирлянды только с последовательным включением лампочек напряжением до 12 В, мощность лампочек не должна превышать 25 Вт. При покупке елочных гирлянд проверяйте их соответствие с номинальным напряжением электрической сети, наличие сертификата качества изделия. Подключение световой иллюминации елочных гирлянд выполняйте с установкой устройства защитного отключения (УЗО), которое днем и ночью будет внимательно «следить» за безопасностью ваших домочадцев.
Подготовила Диана ТКАЧЕНКО 
■ Анатоль Ісачанка (у цэнтры), Іван Маркевіч, Таццяна Хмель[/caption]
Пытанні, якія задавалі журналісты губернатару, тычыліся самых розных бакоў жыцця сталічнай вобласці. Іх цікавіў будучы ўраджай, стан дарог, рэалізацыя інвестыцыйных праектаў, замацаванне кадраў у сельскай мясцовасці, захаванне культурна-гістарычных каштоўнацей і многае іншае. За паўтары гадзіны працы прагучала амаль тры дзясяткі пытанняў.
Як было адзначана, найбольшая колькасць пытанняў ад грамадзян паступае з нагоды добраўпарадкавання і стану дарог. Старшыня Мінаблвыканкама растлумачыў: «У вобласці 16 тысяч кіламетраў дарог, каля трох з паловай тысяч кіламетраў дарог рэспубліканскага значэння і яшчэ 11 тысяч кіламетраў праезнай часткі вуліц. 12 тысяч кіламетраў дарог абласнога значэння патрабуюць рамонту ў той ці іншай ступені. Улічваючы, што Мінская вобласць — гэта цэнтральны рэгіён, вялікі паток транспарту рухаецца тут. Пакуль усе праблемы не вырашаны, але яны вырашаюцца, разглядаецца пытанне фінансавання рамонту дарог».
Ішла размова і пра развіццё гарадоў-спадарожнікаў, калі часам будаўніцтва жылля ідзе хуткімі тэмпамі, а інфраструктура адстае. «Гэта, вядома, звязана з інтэнсіўным развіццём забудовы, — адзначыў губернатар. — Мы ведаем усе нашы балявыя кропкі і працуем над вырашэннем праблем».
Працягваючы тэму будаўніцтва, губернатар адзначыў, што на Міншчыне з пачатку года ўжо 500 шматдзетных сем’яў атрымалі жыллё. З гэтай нагоды Анатоль Ісачанка сказаў, што курс узяты на тое, каб шматдзетная сям’я не стаяла ў чарзе больш за год. Мінімальная планка — 2112 шматдзетных сем’яў за гэты год павінны атрымаць жыллё. І з улікам прыросту насельніцтва на працягу двух гадоў такія сем’і будуць забяспечаны жыллём.
Не маглі не закрануць падчас размовы падрыхтоўку горада Барысава да маючых адбыцца там абласных «Дажынак-2019». Паводле слоў губернатара, гэта штуршок, каб добраўпарадкаваць горад. Тут ідзе праца, у прыватнасці па будаўніцтве праспекта Гагарына, які разгрузіць горад. Абновіцца мост, а за ім вызначана месца пад будаўніцтва Лядовага палаца, праектаванне якога ўжо ідзе. Зменіцца Саборная плошча і іншыя аб’екты.
Узгадалі і вынікі II Еўрапейскіх гульняў, сваю адзнаку ім таксама даў губернатар. «Безумоўна, такія маштабныя мерапрыемствы — гэта прэстыж краіны, магчымасць паказаць сваю гасціннасць, арганізатарскія ўменні, — адзначыў Анатоль Ісачанка. — Сур’ёзнае пытанне, якое ўзнікала ў працэсе падрыхтоўкі да гульняў, — падрыхтоўка спецыяльнага харчавання для спартсменаў, прадстаўнікоў розных краін. І мы не атрымалі па гэтым пытанні ні аднаго наракання. І, вядома, парадавалі годныя вынікі беларускіх спартсменаў. У прыватнасці, прадстаўнікі Мінскай вобласці заваявалі 12 медалёў. Што вельмі прыемна».
Падчас размовы пра поспехі абітурыентаў Мінскай вобласці пры здачы цэнтралізаванага тэсціравання прагучала прыемная навіна. Яе агучыў намеснік старшыні аблвыканкама Іван Маркевіч, які разам з начальнікам Галоўнага ўпраўлення ідэалагічнай работы, культуры і па справах моладзі абл-выканкама Таццянай Хмель таксама прымаў удзел у прэс-канферэнцыі. Іван Станіслававіч паведаміў, што былая навучэнка адной з устаноў адукацыі Дзяржынскага раёна Валянціна Хмялеўская набрала 398 балаў — і гэта самы высокі рэзультат у краіне. Да таго ж ужо ёсць інфармацыя пра 69 выпускнікоў-стабальнікаў — ураджэнцаў Міншчыны (летась іх было толькі 47). Высокім застаецца і ўзровень паступлення юнакоў і дзяўчат у вышэйшыя навучальныя ўстановы.
— Усё залежыць ад самога выпускніка і яго настаўнікаў, — упэўнены старшыня Мінаблвыканкама Анатоль Ісачанка. — Калі вучань зацікаўлены і настаўнік працуе як след — рэзультат будзе добры.
Адказваючы на пытанне журналістаў аб міжнародным супрацоўніцтве Міншчыны, губернатар расказаў, што вобласць узаемадзейнічае з трыма правінцыямі Кітая. Ідзе рэалізацыя малочнай прадукцыі, але акрамя эканамічных адносін важныя і культурныя сувязі. «Ва ўніверсітэце ў гора-дзе Чунцын, дзе навучаецца 35 тысяч студэнтаў, рэалізаваны праект: адкрыты куток Беларусі па вывучэнні нашай краіны. Цяпер прапрацоўваецца пытанне і плануецца стварыць куток Кітая на беларускай зямлі», — паведаміў Анатоль Ісачанка.
У шэрагу іншых былі зададзены пытанні, якія тычыліся асабістага жыцця старшыні аблвыканкама. Анатоль Міхайлавіч расказаў, што самае лепшае месца для адпачынку — гэта лес, дзе ён любіць паблукаць у адзіноце, а дапамагаюць яму вытрымаць такі напружаны рытм работы — поспехі, якіх удаецца дабіцца ў тым ці іншым напрамку развіцця сталічнай вобласці.
Закончылася мерапрыемства ўзнагароджваннем пераможцаў і прызёраў абласнога спаборніцтва сярод сродкаў масавай інфармацыі.
Маргарыта САКОВІЧ 
Молоко и молочные продукты являются уникальными по своей питательной ценности. Однако этот очень популярный у потребителей продукт должен соответствовать определенным требованиям.
О безопасности молока и молочной продукции рассказывает начальник отдела сертификации РУП «Слуцкий ЦСМС» Елена ПОЛУЯНОВА.
— Елена Ивановна, расскажите, пожалуйста, какими нормативными документами регламентируется качество молока и молочной продукции?
— С 1 мая 2014 года вступил в силу Технический регламент ТР ТС 033/2013 «О безопасности молока и молочной продукции, действие которого распространяется на сырое молоко и молочную продукцию (молочные продукты, молочные составные продукты, молокосодержащие продукты, побочные продукты переработки молока, продукция детского питания на молочной основе). Регламент устанавливает обязательные требования безопасности по физико-химическим, микробиологическим показателям в целях защиты жизни и здоровья человека, требования к маркировке и упаковке молока и молочной продукции в целях предупреждения действий, вводящих в заблуждение потребителей данной продукции.
— Предусматриваются ли какие-нибудь иные документы, контролирующие безопасность данных продуктов?
— 31 декабря 2015 года завершается переходный период в отношении порядка введения в действие технического регламента Таможенного союза «О безопасности молока и молочной продукции». Соответствующие положения приняты Решением Коллегии ЕЭК № 297 от 10 декабря 2013 г. Согласно этому решению действие документов об оценке (подтверждении) соответствия, выданных или принятых в отношении молока и молочной продукции до 1 мая 2014 года, завершается не позднее 31 декабря 2015 года. Речь идет об обязательных требованиях, установленных нормативными правовыми актами, которые составляют договорно-правовую базу Таможенного союза и Единого экономического пространства (ЕЭП), или законодательством государства-члена.
— Значит, если молоко и продукты его переработки не будут соответствовать требованиям Технического регламента, доступ на рынки стран ЕЭС будет закрыт?
— Безусловно, молоко и молочная продукция должны выпускаться в обращение на рынке государств-членов Евразийского экономического союза при ее соответствии Техническому регламенту ТР ТС 033/2013, при этом она должна пройти процедуру обязательного подтверждения соответствия и быть маркирована единым знаком обращения продукции на рынке государств-членов Евразийского экономического союза.
— А ваше предприятие может в этом как-то помочь?
— Да. По вопросам подтверждения соответствия продукции можно обращаться в отдел сертификации РУП «Слуцкий ЦСМС», тел. (8-01795) 46-4-71, тел./факс (8-01795) 58-6-59.
Беседовала Маргарита САКОВИЧ 
