Аб традыцыях харчавання, якое з'яўляецца важнейшай этнавызначальнай часткай культуры любога народа, вялася гутарка падчас семінара-практыкума, які адбыўся на Капыльшчыне з удзелам спецыялістаў па рамёствах і ахове нематэрыяльнай гісторыка-культурнай спадчыны з суседніх раёнаў Мінскай вобласці. У рамках мерапрыемства адбылася прэзентацыя кнігі «Традыцыйныя стравы Капыльшчыны», выдадзенай па заказе ДУ «Мінскі абласны цэнтр народнай творчасці».
[caption id="attachment_79292" align="aligncenter" width="840"]
■ Галіна Гурло падчас прэзентацыі кнігі[/caption]
— Беларуская кухня ― гэта вельмі важная частка той багатай нацыянальнай спадчыны, якую пакінулі пасля сябе нашы продкі, — адзначыла падчас прэзентацыі кнігі вядучы метадыст па народных рамёствах і промыслах ДУ «Мінскі абласны цэнтр народнай творчасці» Наталля Сухая. — Яна складалася на працягу не аднаго стагоддзя і мае свае адметнасці: гісторыю, традыцыі, асаблівасці, прыкметы, нормы, правілы і ўнікальнасць. Усё гэта неабходна захаваць, зберагчы і данесці ў спрадвечным выглядзе да нашчадкаў.
Яшчэ існуюць на Капыльшчыне ўнікальныя вёскі, у якіх, дзякуючы неўміручым традыцыям і абрадам, што беражліва захоўваюць і перадаюць будучаму пакаленню іх старэнькія носьбіты, можна ўбачыць усе мясцовыя звычаі і каларыт. А сведчаннем таму з'яўляецца багацейшы матэрыял, сабраны падчас разнастайных экспедыцый, якія праводзіліся ў Капыльскім раёне на працягу дзесяці гадоў. Нашай зямлячкай, дырэктарам раённага Цэнтра традыцыйнай культуры Галінай Гурло і начальнікам аддзела абласнога цэнтра народнай творчасці Вольгай Хачковай былі сабраны мясцовыя рэцэпты штодзённых страў і тых, якія гатаваліся на святы з традыцыйнымі абрадавымі дзеяннямі ад моманту прыгатавання да іх спажывання. Кніга складаецца з 11 раздзелаў: стравы з бульбы, рыбныя, крупяныя, мясныя, малочныя (тварог, сырнікі, зацірка і інш.), мучныя стравы (выпечка хлеба, бліноў, хрушчоў, печыва, бісквітаў, макароны і інш.), засолкі, агародніна, садавіна, ягады, грыбы, напоі, а таксама супы і халаднікі. Спіс страў, якія знаходзіліся на стале амаль кожнага беларуса, вызначаўся багаццем і разнастайнасцю. Склад іх залежаў ад свята, якое набліжалася па народным календары, сезона года, эканамічнага стану сям’і, наяўнасці ворыўных зямель, лясных масіваў і іншых значных фактараў. Вядома, сучасная кухня вельмі адрозніваецца ад старажытнай. 3’явіліся новыя прадукты харчавання, змяніліся ўмовы жыцця. Але традыцыйныя стравы (асабліва ў вёсках) і да гэтага часу захоўваюць нацыянальную самабытнасць.
— Гаспадыні яшчэ памятаюць і выкарыстоўваюць бабуліны рэцэпты разнастайных полівак, запяканак, бліноў, аладак, — дзеліцца Галіна Аляксандраўна. — У вялікай пашане знаходзіцца чорны хлеб, з якім ядуць і першыя, і другія стравы. Таксама круглы год не сыходзяць са стала бульба і іншая агародніна. Шырока ўжываюцца малочныя прадукты.
Падчас сустрэч з інфарматарамі было выяўлена, што ежа ў асноўным складалася з раслінных прадуктаў харчавання. Большую частку года ішлі пасты перад вялікімі рэлігійнымі святамі, калі перавага аддавалася расліннай ежы, у асаблівасці абрадавай. Кожнае свята суправаджалася сваімі адметнымі стравамі.
— Карэнных жыхароў сельскай мясцовасці Капыльскага раёна можна ахарактарызаваць як людзей цікавых, добрых, працавітых, якія маюць багатую самабытную культуру, — працягвае размову Галіна Аляксандраўна. — Яны на самай справе паважаюць продкаў і вельмі шануюць тыя веды, якія ім пакінулі. Выхоўваюць сваіх дзяцей у добрых традыцыях старэйшых пакаленняў, вучаць іх усім рамёствам і ўменням, якімі валодаюць самі. Робяць яны гэта дзеля таго, каб зберагчы, захаваць і перадаць нашчадкам сваю спадчыну.
Несумненна, атрыманыя даныя па кулінарнай спадчыне можна актыўна выкарыстоўваць пры стварэнні кулінарнага турызму ў раёне. У вёску можна арганізоўваць невялікія туры з мэтай азнаямлення з беларускай культурай, вясковым бытам, звычаямі, фальклорам, традыцыямі харчавання. Рэцэпты, спосабы прыгатавання ежы актыўна могуць выкарыстоўвацца ў кафэ і рэстаранах, якія прапагандуюць нацыянальную кухню, а таксама гаспадынямі аграсядзіб, што жадаюць пачаставаць сваіх гасцей сапраўднымі беларускімі прысмакамі. Мы часта марым пакаштаваць замежную кухню. А між іншым і замежнікам ёсць чаму ў нас павучыцца, а нам з вамі — чым ганарыцца.
Рэцэпты з кнігі «Традыцыйныя стравы Капыльшчыны»
Сыр «вараны»
Інгрэдыенты: 3 л малака, тварог (1 кг), соль, сода, 200 г сметанковага масла.
Спосаб прыгатавання: паставіць на газ ці ў печ малако ў каструлі, каб закіпела. Калі закіпіць, дабавіць лыжку солі з верхам. Тварог давесці да кіпення. Выліць на друшляк, пасля размяшаць драўлянай лыжкай, як цеста, дабавіць соду. Перакінуць у іншую міску, якую перад гэтым змазаць алеем. Вынесці на холад для застывання.
в. Лоцвіны
Поліўка з маладой бульбай
Інгрэдыенты: 15 маладых бульбін, 2 ст. лыжкі сметанковага масла, 300 г курынага мяса, пятрушка, кроп, цыбуля, соль.
Спосаб прыгатавання: з курыцы прыгатаваць прыварак (булён). Маладую бульбу зварыць у невялікай колькасці гэтага прыварку. Туды ж дадаць сметанковага масла, пятрушкі, кропу і цыбулі. Кавалачкі курыцы і бульбы раскласці па талерках, заліць прываркам, зверху пасыпаць свежымі кропам, пятрушкай і цыбуляй.
Запісана са слоў Н.Я. Цівунчык, 1954 г.н., аг. Быстрыца.
Абаранкі
Інгрэдыенты: пшанічная мука, вада або малако, цукар, соль.
Спосаб прыгатавання: замясіць цеста з вады або малака і пшанічнай мукі. Дабавіць цукар, крыху солі. Зрабіць абаранкі дыяметрам 10 см, пакласці іх на лапату і трымаць на лапаце ў печы, каб трохі запякліся. Дастаць, перавярнуць, потым апырскаць вадою з цукрам і зноў запякаць. Гатовыя абаранкі нанізаць на вяровачку і падвесіць сушыцца.
Запісана са слоў Г.І. Войцік, 1940 г.н., аг. Семежава.
Кісель з сушаных яблыкаў
Інгрэдыенты: сушаныя яблыкі, вада, цукар (на смак).
Спосаб прыгатавання: варыць як кампот, пасля дабавіць крухмал, замешаны з вадой (на 200 г вады разводзіцца 2 ст. лыжкі бульбянога крухмалу і ўліваецца ў гэты вар), давесці да кіпення, разліць па місках.
Ужываўся як дэсерт на ўсе святы.
Студзень (студзіна) з рыбных галоў
Інгрэдыенты: рыбныя галовы, соль, перац, лаўровы ліст, крухмал.
Спосаб прыгатавання: рыбныя галовы варыць з прыправамі (соль, перац, лаўровы ліст), потым дастаць. Атрыманы булён падкалаціць крухмалам, пасля разліць па талерках. Можна дабаўляць кавалачкі рыбы.
Тушаная капуста
Інгрэдыенты: капуста, морква, бульба, яблыкі, памідоры, грыбы, мяса, соль, перац.
Спосаб прыгатавання: усё вышэйпералічанае заліць соусам (як для галубцоў) і тушыць у печы да гатоўнасці.
аг. Цімкавічы
Падрыхтавала Таццяна БОХАН
Перерасчет проводился исходя из средней заработной платы работников для исчисления пенсий, применяемой с мая и проиндексированной на 7%, - Br925,77. Кроме того, 1 августа в связи с изменением бюджета прожиточного минимума в среднем на душу населения произведены перерасчеты минимальных трудовых пенсий, социальных пенсий, надбавок, повышений и доплат к пенсиям.
"С учетом этих перерасчетов средний размер назначенных пенсий всех видов составил Br432,27, в том числе пенсий по возрасту - Br446,84", - пояснили в Минтруда. Получателями пенсий по возрасту в Беларуси являются более 2 млн человек.
В январе эти показатели были соответственно на уровне Br381,17 и Br393,27, в июле - Br405,05 и Br418,41.
С учетом проведенного перерасчета предполагается к концу этого года выйти на соотношение средней пенсии по возрасту и средней зарплаты на уровне не ниже 40% 
В частности, на питание в яслях, яслях-садах, детских садах, дошкольных центрах развития ребенка, специальных яслях-садах и детсадах, учебно-педагогических комплексах денежные нормы расходов выросли на 10%. Также в среднем на 10% они увеличены для школьников, гимназистов, лицеистов и некоторых других категорий учащихся.
На 7-10% выросли нормы расходов на питание в центрах коррекционно-развивающего обучения и реабилитации с длительностью пребывания 6-8 часов (двухразовое питание), 9-10,5 часа (трехразовое питание), 12-24 часа (четырехразовое).
Кроме того, на 10% увеличены нормы в санаторных яслях-садах и детских садах, санаторных группах Республиканского центра для детей дошкольного возраста с нарушением слуха с длительностью пребывания 12-24 часа.
Постановление вступает в силу после официального опубликования. 
В матче отличился Артем Рахимов, который и стал автором всех трех голов. Таким образом копыляне пополнили копилку дополнительными очками, что позволило не только удержать первую позицию в группе Б, но и оторваться на несколько пунктов от преследователей в таблице. Сейчас у «Строителя» 27 очков, следующим идет «Колос» из Червенского района – у него 24. К слову, сейчас это соперники полуфинала Кубка Минской области. В среду, 7 августа, наших футболистов на выезде будет принимать Червень, где станет известно имя финалиста.
Отметим, что также в эту субботу, в рамках чемпионата 10 августа Копыльские футболисты сыграют на выезде с командой «Несвиж». Ранее, 22 июня, дружины уже играли – тогда счет был на стороне наших игроков – 7:1. Поэтому в очередной раз есть шанс обыграть соперников. Пожелаем «Строителю» только побед!
Павел ШЕИН 
