Так амаль стагоддзе таму напісаў вядомы грамадскі і палітычны дзеяч, асветнік, мецэнат Эдвард ВАЙНІЛОВІЧ, чыё 175-годдзе мы адзначым у гэтым годзе. Менавіта ён у памяць пра сваіх дзяцей на ўласныя сродкі пабудаваў касцёл святых Сымона і Алены ў Мінску. Жыццёвы шлях гэтага славутага чалавека звязаны і з Капыльшчынай.
Коратка пра галоўнае
Калі коратка, то Эдвард Вайніловіч паходзіў са сярэднезаможнага шляхецкага роду Вайніловічаў герба «Сыракомля». У свеце ён вядомы як веруючы, працавіты чалавек і патрыёт Беларусі. Да яго меркавання прыслухоўваўся прэм’ер-міністр Расійскай Імперыі Пётр Сталыпін. Маючы велізарны аўтарытэт, Вайніловіч быў выбраны дэпутатам з 1906 па 1909 год ад Мінскай губерні ў Дзяржаўны Савет гэтай вялікай краіны.
На тэрыторыі сучаснага Капыльскага раёна знаходзіліся яго маёнткі – у Савічах і Пузаве. Зараз у Савічах, дзе рэфарматар Мінскага краю правёў значную частку свайго жыцця і дзе былі пахаваны яго дзеці Сымон і Алена, узвышаюцца побач праваслаўны і каталіцкі крыжы – сімвал імкнення да адзінства хрысціян. На граніце высечаны радавы герб і надпіс «Так хацеў Бог».
З верай праз усё жыццё
На працягу свайго жыцця Эдвард Вайніловіч спрыяў міжрэлігійнаму дыялогу. У гісторыі цяжка знайсці яшчэ такую асобу, якая б клапацілася пра будаўніцтва храмаў для людзей розных веравызнанняў.
Для Эдварда Вайніловіча вера ў Пана Езуса стала той сілай, якая дапамагла вытрымаць шматлікія выпрабаванні. Католік па сваім веравызнанні, ён з павагай ставіўся і да прадстаўнікоў іншых рэлігійных поглядаў. У сваіх успамінах ён піша:
«У маёнтку Савічы, пры самым парку, узвышалася і цяпер узвышаецца царква, раней уніяцкая, а цяпер праваслаўная… Ніхто з нашай сям’і не быў заражаны рэлігійным фанатызмам, асабліва ў адносінах да ўсходняга абраду. Мы з задавальненнем бывалі ў царкве на вянчаннях або пахаваннях нашай прыслугі, займаючы ганаровыя месцы, звычайна з дыванком пад нагамі і ў крэсле». Гэтая мудрая пазіцыя ў стаўленні да праваслаўнай веры пазней дапаможа выбраць стыль будаўніцтва Чырвонага касцёла…
«Правіца Божая падняла мяне»
Аднак у сямейным жыцці Вайніловіча праследавалі няшчасці. У 1897-м памірае адзіны 12-гадовы сын, апошняя галіна старажытнага і заслужанага роду. Падняцца няшчаснаму бацьку пасля та-кога страшнага ўдару дапамагла вялікая і моцная вера ў Бога.
«Божая правіца, – піша ён у сваім завяшчанні, – завісла нада мной, застаўся я, як звяно, адарванае ад ланцуга, але правіца Божая і падняла мяне. Гасподзь даў мне сілы, і я не ўпаў…». Праз некалькі гадоў на сям'ю Вайніловічаў абрушваецца новае няшчасце. У 1903 годзе памірае 19-гадовая любімая дачка, дзіця яго духу. Пераадольваючы цяжар і гэтага страшнага ўдару, ён піша наступныя, поўныя пакоры і падпарадкавання Божай волі словы:
«Вялікі, Усемагутны і Магутны Гасподзь Бог, моцная Яго правіца падзяляе ўдары па сваім меркаванні, а затым рухае чалавекам, каб ён цярпліва нёс іх і не зваліўся, але вытрымаў да канца, пакуль не пераможа справядлівасць Гасподняя. З некалі моцнага дрэва майго роду ападала галіна за галіной, пакуль не застаўся адзін я, як ствол, прысуджаны да вымірання, як громам здзіўлены, якога ўжо ні адна вясна не зможа адрадзіць – ТАК ХАЦЕЎ БОГ».
Каб ушанаваць памяць сваіх любімых дзетак, Эдвард Вайніловіч будуе ў Мінску касцёл.
[caption id="attachment_113278" align="aligncenter" width="600"]
■ Ідзе будаўніцтва касцёла, 1908 г.[/caption]
Касцёлу – быць!
У сваіх «Успамінах» Вайніловіч піша, што Мінск напрыканцы ХІХ стагоддзя меў акрамя Кафедральнага касцёла яшчэ храмы пры ордэнах Дамініканаў, Бернардынцаў, Бернардынак і Бенедыктынак, не лічачы парафіяльнага касцёла, размешчанага за горадам, на так званай «Залатой Горцы». Пасля скасавання ордэнаў і закрыцця касцёлаў пасля 1863 г. у Мінску застаўся толькі адзін храм, былы Кафедральны, які нават не змяшчаў усіх вернікаў. Па вялікіх святах, нават у моцныя маразы і завеі, можна было ўбачыць натоўпы вернікаў, якія запаўняюць плошчу падчас богаслужэнняў, якая знаходзіцца паміж Кафедральным касцёлам, домам губернатара і Саборам. Неабходнасць узвядзення другога храма ў раёне Брэсцкага вакзала, у напрамку якога пашыраўся горад, адчувалі не толькі духоўныя ўлады, але і гарадскія. З мэтай пабудовы новага храма быў створаны гарадскі камітэт пад старшынствам
Міхала Валовіча. Аднак усе добрыя намеры разбіваліся з-за адсутнасці сродкаў, а таксама немагчымасці атрымаць дазвол на будаўніцтва новага касцёла.
[caption id="attachment_113277" align="aligncenter" width="840"]
■ Так выглядаў Чырвоны касцёл у пачатку ХХ ст.[/caption]
Дзеля згоды паміж Усходам і Рымам
Гасподзь распарадзіўся па-свойму. У сувязі з цяжкімі ўдарамі лёсу, якія па волі Усявышняга абрынуліся на Вайніловіча, ён вырашыў зрабіць ахвяраванне шляхам пабудовы храма Святых Сымона і Алены… Жаданнем гэтага мецэната было, каб Мінск меў храм, які вылучаецца на фоне сучасных новых пабудоў. На будаўніцтва храма Вайніловіч вылучыў у 1904 годзе 300 тысяч рублёў. У гарадскіх улад ён прасіў участак зямлі, права самому даць назву храму і неўмяшанне ў справы будоўлі.
Паколькі касцёл быў прысвечаны яго любімым дзецям, там нічога не было выпадковым. Аблічча і колер касцёла нібыта Дзева Марыя і анёлы явілі Алене ў сне, калі дзяўчына памірала. А сам Эдвард пачаў выбіраць узоры і разглядаць розныя архітэктурныя рашэнні.
«Мне не хацелася спыняцца на гатычным стылі, – пазней успамінаў мецэнат, – па-першае, таму, што ён стаў занадта распаўсюджаным дзякуючы запланаванай пабудове каталіцкіх храмаў у Расіі, а па-другое, занадта адрозніваўся ад храмаў усходніх абрадаў, якія існуюць у нашым Краі. Гэты стыль акцэнтаваў бы ўвагу на адрозненні веравызнання розных сацыяльных класаў, паколькі большая частка сялян была праваслаўнай, а землеўладальнікі – каталікі. Таму я спыніўся на раманскім стылі, які квітнее ў эпоху згоды паміж Усходняй царквой і Рымам... Няхай усё служыць справе ўслаўлення Госпада Бога!»
У гонар нябесных заступнікаў
Архітэктарам Вайніловіч абраў
Томаша Пайздэрскага. Эдвард амаль поўнасцю адмовіўся ад ахвяраванняў іншых людзей. Але ў дар былі прыняты святыні: ікона Божай Маці ад сям'і Скірмунтаў з Парэчча і драўлянае распяцце, зробленае яшчэ для Слуцкага Фарнага касцёла. Вітражы ў храме ствараў мастак
Францішак Бруздовіч; алтар, інтэр'еры і скульптуры – скульптар
Зігмунд Ота. Разам з балконамі і хорамі храм умяшчаў да 1500 чалавек. Касцёл быў асвечаны 21 лістапада 1910 года ў гонар нябесных заступнікаў дзяцей Вайніловіча – святых Сымона і Алены.
[caption id="attachment_113279" align="aligncenter" width="600"]
■ Месца пахавання Эдварда Вайніловіча[/caption]
Каля храма, збоку ад невялікай каплічкі, Эдвард Вайніловіч змясціў бронзавую копію Маці Божай, аналагічную той, якая сёння стаіць на іх радавых пахаваннях у Савічах і якая стала прадметам асаблівага пакланення вернікаў. На франтоне ўнутранай галерэі былі змешчаны выявы самаго мецэната і ягонай жонкі з надпісам на латыні: «Гэты храм пабожнай памяці сваіх дзяцей Сімяона і Алены».
Эдвард Вайніловіч памёр у суботу 16 чэрвеня 1926 года ў польскім горадзе Быдгашчы. А праз 80 гадоў па просьбе вернікаў і з захаваннем усіх юрыдычных патрабаванняў яго прах перавезлі ў Беларусь і ўрачыста перапахавалі злева ад галоўнага ўваходу ў касцёл Святых Сымона і Алены.
Падрыхтавала Дзіяна ТКАЧЭНКА
Главной темой встречи стала борьба с коррупцией в медицинской отрасли.
"Прежде всего вопрос не то философский, не то от жизни: с чего начинаются войны? Я могу сегодня в течение 5-7 минут доказать, что в основе любой войны лежит несправедливость, а в основе несправедливости лежит коррупция", - сказал Александр Лукашенко.
Президент подчеркнул, что в Беларуси всегда ставили жесткие преграды против распространения коррупционных преступлений. "При назначении за этим столом должностным лицам я всегда говорю и поднимаю этот вопрос, и требую, чтобы ни в коем случае, придя на должность ту или иную, они не погрязли в коррупции. Это недопустимо! Тем не менее даже в такой социальной, важной сфере, как здравоохранение, да и в других сферах, у нас появляются фигуранты соответствующих статей уголовного закона о противодействии коррупции", - заметил глава государства.
Президенту также доложили в целом по ситуации в здравоохранении. В частности, речь шла про эпидемиологическую обстановку и COVID-19. "Я вижу, что наши врачи, которые не заворовались, а честно работают и борются с ковидом, имеют на данный момент хороший результат, определенный успех", - заметил Александр Лукашенко.
Светлана Станиславовна вручила Благодарности и памятные подарки учащимся СШ №3 г. Копыля: Ксении Медведевой, Анне Татковой, Дарье Шубиной и Василисе Шашновой.
Наталья ДАВЫДЕНКО 
