Смотрите прямую трансляцию с «Борисов-Арены» 12 октября в 13:50 в социальных сетях (Вконтакте, Одноклассники, Facebook) «Светлого телевидения» и в эфире нашего телеканала.
■ Яніна Іванаўна Зяневіч (другая справа) з дочкамі Марыяй, Ірынай і Аленай[/caption]
…Ішлі апошнія дні Вялікай Айчыннай. У баях за сталіцу варожай Германіі Берлін мужна змагаўся артылерыст Ачкас Іван. Вакол раз-пораз раздаваліся страшэнныя выбухі, дымам засцілалася зямля. Раптам грымнула недзе побач з салдатам. «Не, не вярнуцца з гэтых жудасных баёў мне дамоў жывым. Як там мая Наталля адна выгадуе дзетак?» — прамільгнула думка. Але адбыўся сапраўдны цуд. Калі трохі развеяўся дым, Іван убачыў у сваіх руках невялічкую іконку і аднекуль нібы прагучалі словы: «Ды ўваскрэсне наш Бог!» Іван заўсёды быў чалавекам веруючым, таму прыняў гэты выпадак як добры знак з неба. Калі, не атрымаўшы ніводнага(!) ранення, вярнуўся дадому, акрамя ўсялякіх падарункаў, прынёс і тую самую іконку. З ёю, годна пражыўшы свае 70 год, і адправіўся да Бога…
Веру ў сэрцы праз усё жыццё пранесла і яго дачка Яніна Іванаўна. Расказваючы пра свой лёс, жанчына паціху раскладвае побач маленькія друкаваныя іконкі і каменціруе:
— Мае бацькі былі людзьмі веруючымі. Яны пахрысцілі нас, нягледзячы на ніякія перашкоды: у 1933-м старэйшую Марыю, у 35-м мяне і ў 39-м брата Івана. А я ўжо ў сваю чаргу пазней пахрысціла і сваіх дачушак… Жылі мы ў вёсцы Лесуны, што на Нясвіжчыне, а ў храм хадзілі ў суседнюю Салтанаўшчыну. На жаль, я зараз у царкву пайсці не магу — не дазваляе здароўе, але заўсёды пасля таго, як прачнуся, звяртаюся да Багародзіцы… Вось гэты вобраз святой Матроны мне з Масквы прывезла старэйшая дачка Марыя. Ёсць у мяне і малітоўны зборнічак.
[caption id="attachment_81749" align="aligncenter" width="840"]
■ Яніна і Леанід Зяневічы. 50-я гады ХХ ст.[/caption]
Гэтая глыбокая вера, якая перайшла ад бацькоў, дапамагла перажыць і ваеннае ліхалецце. Яніна Іванаўна добра памятае, як праз родную вёску Лесуны ішлі нямецкія танкі і ляцелі самалёты, як «на Галавасека» (менавіта так, рэлігійнымі святамі, адзначае час жанчына) бамбілі суседняе Траянава, а яны, малыя, хаваліся ў бульбяніку, быццам ад бомбы можна схавацца. І толькі ледзьве чутно гаварылі: «Мама, нам страшна…»
Вера давала сілы і да працы. Жылося пасля вайны цяжка, таму, адвучыўшыся ўсяго тры класы, Яніна пайшла працаваць у калгас. Ніякай работы дзяўчына не баялася: і жала, і раскідвала ўгнаенні, і даіла кароў. Да іх на работу прыязджалі жыхары з суседняга Траянава, сярод якіх аднойчы апынуўся і Зяневіч Леанід, стаўшы адзіным і на ўсё жыццё абраннікам.
— Ой, і вясёлае ж было тое вяселле, — з добрай усмешкай у вачах успамінае Яніна Іванаўна. — Распісаліся мы ў 1955 годзе ў Салтанаўшчыне, там жа і павянчаліся. Музыканты гралі ў нас са Скабіна. Гасцей многа папрыходзіла. Нават і з Траянава «панапрыгвалі» да нас на музыку.
Сямейнае жыццё пачалі ў бацькоўскай хаце мужа. І сёння, пражыўшы ў стаўшым родным драўляным будынку больш за 60 гадоў, Яніна Іванаўна лічыць яго сваім і ласкава называе «мая хатка». Менавіта туды яна, нібы птушка з выраю, вяртаецца кожную вясну, правёўшы халодныя зімовыя месяцы ў адной з дачок.
А тады, стаўшы жонкай, а потым і тройчы матуляй, жанчына старанна працавала ў калгасе. Ферма, дзе ўтрымліваліся каровы, была глінабітнай і халоднай. Асабліва мерзлі рукі.
— Я куфайку спушчу на пальцы, дык ужо і не так холадна, — успамінае Яніна Іванаўна. — Гэта зараз на ферме нібы на самалёце, а тады… Ездзілі і самі на кані прывозілі па тысячы двесце кілаграмаў зялёнай масы, каб накарміць жывёліну. Самі ж і разграбалі зеляніну, і накідвалі кароўкам. Ні выхадных, ні дзякрэту ніякага ў нас не было. Кожны дзянёк хадзілі на работу. А што ж нам плацілі? Спачатку ставілі нейкія палачкі, гэта ўжо потым грошы пачалі даваць.
Але Яніна Іванаўна ніколі не баялася працы, якой бы цяжкай тая ні была. З дому на ферму часцей за ўсё выходзіла з песняй, з песняй жа і каровак сваіх даіла. Таму і празвалі яе на вёсцы Салаўём. Зараз жанчына памятае шмат народных песень і прыпевак, якія, нібы фокуснік цуд, дастае з глыбінь памяці і дорыць блізкім людзям.
Усе тры дачкі выраслі годнымі людзьмі, атрымалі прафесію настаўніка. Марыя доўгі час узначальвала раённы аддзел адукацыі, а потым была абрана старшынёй Капыльскага раённага Савета дэпутатаў, Алена добра вядома педагогам Капыльшчыны як кіраўнік раённага метадычнага кабінета. Ірына выкладае беларускую мову і літаратуру ў Пацейкаўскай СШ.
[caption id="attachment_81747" align="aligncenter" width="840"]
■ Яніна Іванаўна Зяневіч. 2019 г.[/caption]
— Дзяўчаткі мае выраслі добрымі адукаванымі людзьмі, бо я прывучыла іх працаваць, — гаворыць Яніна Іванаўна. — А першай памочніцай стала для мяне старэйшая Марыя.
Абыходзіцца з каровай дзяўчынка навучылася ўжо ў другім класе. Спачатку маленькімі ручкамі надой-вала малако ў слоічак. Пазней, калі крыху падраслі, да яе далучыліся і меншыя Аленка з Ірынкай. Кожнай прыходзілася абслугоўваць па дзевяць кароў. Дзяўчынкі не маглі пайсці на танцы, пакуль не падояць рагуль. Калі не паспявалі выканаць заданне, на дапамогу прыходзілі сяброўкі. За гаспадаркай глядзець ды гадаваць дачушак дапамагала свякроў баба Стэфа, з якой склаліся добрыя адносіны. Свёкар пайшоў з жыцця, калі споўнілася яму 48 гадоў. А да асаблівага парадку дачок прывучыў тата. Леанід быў прыгожым мужчынам, майстрам на ўсе рукі і вядомым у акрузе кавалём. А яшчэ ён добра спяваў і граў у траянаўскім аркестры.
— Мы тады весела жылі, усе святы адзначалі вялікімі кумпаніямі, — з усмешкай па-свойму гаворыць Яніна Іванаўна. — Не то ж то зараз па кватэрах усе сядзяць і акрамя тэлевізара ніхто нічога не бачыць.
Такі любімы Леанід, як і яго бацька, пайшоў з жыцця рана. Аднойчы прыгнаў кароў з поля, упаў і больш не падняўся — хапіла сэрца. Яму было ўсяго 52 гады. З тае пары жыццё для Яніны Іванаўны нібы падзялілася напалам: на да і пасля. Але сэнс яно не згубіла, бо ўвагі і мацярынскага клопату патрабавалі дочкі і ўнукі, а затым і праўнукі. Жыццёвай мудрасці і душэўнага хараства хапае на ўсіх. Для кожнага з іх знаходзіцца ласкавае слова і добрая парада. Ды і не толькі для іх.
— Я ўсіх людзей люблю! Люблю сваю хатку, люблю свайго чалавека, — гучаць шчырыя словы Яніны Іванаўны. — І кожную раніцу пачынаю са слоў: «Дзякуй Богу за ўсё!» Бо ў мяне ўсё добра: і дзеці, і зяці цудоўныя, і ўнукі з праўнукамі радуюць.
…Калі развітваліся з Янінай Іванаўнай, замест звыклага «Да пабачэння!» з вуснаў жанчыны зляталі зусім іншыя словы: «Няхай беражэ вас Бог! Будзьце шчаслівымі!»
Дзіяна ТКАЧЭНКА 
Таццяна Волкава, Мікалай Стрэльчанка і Лана Сласцёна ў Жытоміры[/caption]
Кожны рэгіён нашай краіны прэзентаваў ва ўкраінскім Жытоміры свае лепшыя напрамкі. З Мінскай вобласці таксама на выставе рамёстваў былі прадстаўлены розныя бакі традыцыйнай культуры. Ткацтва дэманстравала майстар з Семежава Таццяна Волкава, ганчарства — Мікалай Стрэльчанка, майстар з Лагойшчыны, лозапляценне — Лана Сласцёна з Маладзечанскага раёна.
Акрамя выставы ўжо гатовых узораў удзельнікі форуму, мясцовыя жыхары маглі не толькі ўбачыць сам працэс стварэння мастацкіх вырабаў, але і паўдзельнічаць у майстар-класах.
Дзіяна ТКАЧЭНКА 
К этому времени во всех областях и Минске состоялось выдвижение претендентов на места в верхней палате парламента. Таким правом обладают президиумы местных Советов депутатов базового уровня и соответствующие исполкомы, а в столице — президиум Мингорсовета и Мингорисполком.
Голосование по зарегистрированным ЦИК кандидатам в сенаторы проходит на заседаниях депутатов местных Советов базового уровня, Мингорсовета. Избранным считается кандидат, который набрал более половины голосов.
Совет Республики — палата территориального представительства. Порядок ее формирования сочетает элементы выборности и назначения. По восемь членов избираются от каждой области и Минска путем тайного голосования, еще восемь сенаторов назначает Президент. Всего в состав верхней палаты парламента входит 64 человека.
Выборы в Совет Республики назначены на 7 ноября, в Палату представителей — на 17 ноября.
Участники акции делают забор земли с братской могилы воинов и партизан в д. Харитоновка[/caption]
Из Концепции акции Международная акция «Во славу общей Победы!» создает новую культуру памяти о Великой Отечественной вой-не. Мы входим в новую эпоху, в которой не будет живых очевидцев событий. Единственным свидетелем остается земля с памятных мест войны, с мест гибели воинов и мирных жителей. Пока время не стерло события и даты, эту землю мы собираем в одном пространстве крипты Храма-Памятника в честь Всех Святых и в память о жертвах, спасению Отечества нашего послуживших, в г. Минске для вечной молитвенной памяти. Таким образом, будут воссоединены в народной памяти все, кто сражался плечом к плечу, добывая общую для всех Победу в разных точках боевых действий Великой Отечественной войны.По словам первого секретаря Копыльского РК ОО «БРСМ» Анастасии Козел, акция послужит сохранению исторической памяти о военных действиях Великой Отечественной войны и увековечению имен ее участников.
— Только в Копыльском районе 107 воинских захоронений, поэтому акция пройдет на территории каждого сельсовета, — рассказывает главный специалист отдела идеологической работы, культуры и по делам молодежи райисполкома Вероника Лепетило. — В районе делается многое, чтобы подвиг павших героев был не забыт. Поэтому работа по увековечению памяти защитников Отечества и жертв войн находится в поле зрения райисполкома и проходит в тесном взаимодействии с государственными учреждениями, организациями, сельисполкомами и общественными объединениями, действующими на территории района.
Масштабное патриотическое мероприятие пройдет в три этапа. На первом — участники акции побеспокоятся о том, чтобы все мемориалы и воинские захоронения их населенных пунктов были приведены в порядок. После этого с памятных мест будут собраны в установленном объеме горсти земли.
В специальный мешочек священная земля уже была собрана с 16 воинских захоронений, расположенных на территории Слобода-Кучинского сельсовета. Сбор земли сопровождался торжественным ритуалом: минутой молчания и возложением цветов к монументам и памятникам. Это знак благодарности предкам, символ того, что мы помним о войне и чтим память тех, чьи жизни унесла Великая Отечественная война.
Кроме представителей РК ОО «БРСМ», отдела идеологической работы, культуры и по делам молодежи райисполкома, участие в мероприятии приняла председатель Слобода-Кучинского сельисполкома Нелли Гусева. Почетная миссия наполнить мешочек землей с мест захоронения была также возложена на неравнодушных граждан — члена Совета Минской областной организации ОО «Белорусский союз офицеров» Бориса Денисюка, членов клуба «Патриоты Родины» Слободокучинской СШ и библиотекаря Слободокучинской сельской библиотеки-клуба Валентину Барташевич.
[caption id="attachment_81731" align="aligncenter" width="840"]
Минута молчания возле памятника Владимира Кочановского, погибшего в Лавском бою[/caption]
— Забор земли оформляется актом, — продолжает Вероника Лепетило. — Также должны быть приложены фотографии памятного места и церемонии забора земли, количество и список имен погибших или захороненных воинов (если фамилии известны), сведения о военных исторических событиях местности и наиболее значимом вкладе местного населения в борьбу с немецкими захватчиками, об уроженцах населенного пункта, отличившихся в боях и подпольном сопротивлении.
[caption id="attachment_81732" align="aligncenter" width="840"]
В благодарность - цветы от подрастающего поколения[/caption]
Кроме того, первому этапу сопутствуют конкурс музеев учреждений образования и телемосты в рамках «Открытого диалога» актива БРСМ с молодежью других стран.
[caption id="attachment_81733" align="aligncenter" width="840"]
На братской могиле воинов и партизан в д. Харитоновка[/caption]
На втором этапе акции данная земля будет помещена в капсулу, которую вместе с актами со всех захоронений района передадут в Храм-памятник в честь Всех Святых в Минске.
[caption id="attachment_81734" align="aligncenter" width="840"]
Во славу общей победы: на воинском захоронении в д. Криница[/caption]
Финалом проекта станет торжественная церемония закладки капсул в крипте Храма-Памятника, которая пройдет 9 мая 2020 года в присутствии глав государств, дипломатических миссий и общественных организаций.
Татьяна БОХАН