Ён з кагорты тых кіраўнікоў, хто сваёй працай і талентам гаспадара ў другой палове ХХ стагоддзя праслаўляў родную Капыльшчыну
Віктар Іванавіч Колас, старшыня саўгаса «Цімкавіцкі», вывеў гаспадарку ў лік лепшых: сельгаспрадпрыемства неаднаразова станавілася пераможцам рэспубліканскага сацыялістычнага спаборніцтва. А сам Колас узнагароджаны ордэнам «Знак Пашаны», медалямі «За працоўную адзнаку» і «За доблесную працу. У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння Уладзіміра Ільіча Леніна», а таксама Ганаровай граматай Вярхоўнага Савета БССР. Яго прозвішча занесена ў Кнігу працоўнай славы ААТ «Капыльскае».
[caption id="attachment_77279" align="aligncenter" width="580"]
■ Віктар Колас з захапленнем расказвае пра сваё жыццё[/caption]
Зараз, напярэдадні свайго 80-гадовага юбілею, Віктар Іванавіч па-ранейшаму бадзёры і актыўны. Расказваючы пра мінулае, дакладна і хутка называе адметныя даты і падзеі свайго жыцця. Не памылюся, калі скажу, што ён адзін з тых лю-дзей, ад якіх нібы падзараджаешся жыццёвай сілай і энергіяй, бо яны па сваёй прыродзе — аптымісты і ясна бачаць шлях, па якім патрэбна рухацца.
На пытанне, як удавалася доўгі час утрымліваць лідарскія пазіцыі, Віктар Іванавіч амаль не задумваючыся адказвае:
— Калі я прыйшоў, саўгас знаходзіўся ў заняпа-дзе. Таму прыйшлося пайсці на невялікі пераварот: стаўку зрабілі на вырошчванне буйной рагатай жывёлы — і не прагадалі. На базе спіртзавода было вырашана стварыць міжгаспадарчае прадпрыемства па адкорме буйной рагатай жывёлы, дзе за год планавалася адкормліваць да 22 тысяч галоў. Па-іншаму арганізавалі кармленне жывёлы, і прывагі паступова пачалі павялічвацца, узрасло пагалоўе. Значна знізіўся сабекошт мяса. Адпаведна павялічылася абарачальнасць сродкаў.
[caption id="attachment_77277" align="aligncenter" width="580"]
■ Валянціна і Віктар. Пачатак 60-х гадоў ХХ стагоддзя[/caption]
Як пацвярджэнне сказанаму, на старонках «СП» ад 4 ліпеня 1974 года знаходзім такія даныя: «Калі абарачальнасць сродкаў у саўгасе «Цімкавіцкі» ў 1969 годзе складала 259 дзён, кожны рубель прыносіў прыбытак 26 капеек, то ўжо ў 1973 годзе абарачальнасць адпаведна склала 223 дні, а рубель даў 63 капейкі. Рэнтабельнасць саўгаснай вытворчасці ўзрасла за гэты час з 28,9 працэнта да 38,2».
Яшчэ адзін бок прафесійнай дзейнасці Віктара Іванавіча — пэўны час ён з’яўляўся членам праўлення рэспубліканскай арганізацыі Усесаюзнага таварыства «Веды». І рабіў гэта з захапленнем і добрасумленна. Каб расказаць пра поспехі свайго сельгас-прадпрыемства, Колас зрабіў слайды пра яго жыццё і выступаў з імі ў так званых Дамах асветы. У 1982 годзе Віктар Іванавіч у складзе дэлегацыі БССР прымаў удзел у рабоце VIII з’езда Усесаюзнага таварыства «Веды», які праходзіў у Вялікім Крамлёўскім палацы.
— Вы разумееце, у дэлегацыю ўвайшлі вялікія вучоныя, сярод якіх наш знакаміты зямляк, канструктар МАЗаў Міхаіл Сцяпанавіч Высоцкі, акадэмік Нацыянальнай акадэміі навук беларусі генетык Любоў Уладзіміраўна Хатылёва. І я — просты чалавек, — усхвалявана расказвае суразмоўца. — Але мне даручылі выступаць. Пасля таго, як я расказаў пра нашы дасягненні, да мяне падыходзілі і пыталі: няўжо на самай справе такія саўгасы ёсць у БССР? Пазней, ужо ў складзе групы савецкіх вучоных, ездзіў яшчэ і ў Германію. Вось як.
За 15 гадоў кіраўніцтва саўгасам сярод іншага Віктар Колас паспеў пабудаваць электракацельню, частку чыгункі, абнавіў аўтатранспартны парк. І заўсёды ён імкнуўся зрабіць жыццё людзей лепшым, чым было, бо асабісты лёс Віктара Коласа з самага дзяцінства быў напоўнены драматызмам і нягодамі.
[caption id="attachment_77278" align="aligncenter" width="580"]
■ Валянціна Мікалаеўна паказвае сямейную галерэю[/caption]
Рана застаўшыся без бацькоў, Віця быў вымушаны клапаціцца пра сябе і сваю будучыню сам. Тата Іван Адамавіч, афіцэр НКУС, з першых дзён пайшоў на фронт, перад гэтым паспеўшы перавезці жонку з двума дзеткамі з Мінска да сваякоў у Думічы. У хуткім часе захварэла і памерла сястрычка Ганна, не вытрымаўшы цяжкасцей ваеннага часу пайшла з жыцця і маці, не дажыўшы тыдзень да Дня Перамогі. Віктара ўзялі на выхаванне сваякі. З вайны бацька вярнуўся і нават быў абраны старшынёй праўлення калгаса ў в. Бабоўня. Але былы франтавік пражыў нядоўга: не вытрымала здароўе, падарванае на вайне, і ў чэрвені 1950 года ён памёр.
Знайсці свой асабісты шлях у жыцці Віктару дапамог тагачасны дырэктар школы ў Нізкавічах Віктар Паўлавіч Сергіеня. Менавіта ён заўважыў здольнасці юнака, яго імкненне да лепшай долі і падказаў паступаць у Мінскі палітэхнікум, які той паспяхова і закончыў у 1957 годзе.
Праца ў Магілёўскай вобласці, ваенная служба ў Маскоўскай акрузе супрацьпаветранай абароны, вучоба ў Мінскім дзяржаўным інстытуце народнай гаспадаркі, уступленне ў рады КПСС, а пазней і пасада сакратара партыйнага камітэта саўгаса «Бабоўня» — прыступкі, з якіх складаўся не толькі характар, але і прафесійны шлях Віктара Іванавіча. Вядома ж, у лідара саўгасных партыйцаў спраў і клопатаў было надзвычай многа. На ўліку — некалькі дзясяткаў камуністаў, якія працуюць у полі, на фермах, будоўлях, у майстэрнях. І ўсюды свае праблемы, усюды патрэбна пабываць, правесці з людзьмі адпаведную гутарку, даць разумную параду.
У той жа час пазнаёміўся і ажаніўся з выпускніцай Гродзенскага сельскагаспадарчага інстытута Валянцінай Мікалаеўнай.
— Разам мы ўжо 57 гадоў, — гаворыць Віктар Іванавіч. — І за ўсім маім поспехам стаіць цярпенне, розум і мудрасць жонкі. Яна заўсёды мне раіла, як дзейнічаць. Мы выгадавалі годных дзяцей: дачку і сына, якія працуюць урачамі ў г. Мінску. Ганарымся двума ўнукамі і праўнукамі.
— Віктар Іванавіч заўсёды ўмеў падабраць ключык да кожнага чалавека, глыбока пранікнуць у душы людзей, каб даць ім дакладны напрамак у працы і розных жыццёвых сітуацыях, — дадае Валянціна Мікалаеўна. — Таму, упэўнена, у яго і атрымалася дасягнуць высокіх вынікаў.
На маё пытанне, якія б парады Вы далі маладым кіраўнікам, Колас зноў-такі імгненна і ўпэўнена адказвае:
— Па-першае, не брацца за тую справу, якую не зможаш выканаць. Трэба заўсёды правяраць лю-дзей, глядзець, на што яны здольны. Бо зараз шмат тых, хто імкнецца зрабіць больш для сябе, нібы для агульнай справы, так званых кар’ерыстаў. Па-другое, патрэбна ведаць агульныя заканамернасці, філасофію, паліталогію. Трэба мець рознабаковую адукацыю. А яшчэ — здольнасці да самааналізу і самакантролю.
Што ж, даваць такія парады Колас мае права, бо сам — чалавек шматбаковых ведаў: акрамя іншага ён скончыў інстытут марксізму і ленінізму па спецыялізацыі «Навуковыя асновы кіравання», меў зносіны з цікавейшымі людзьмі свайго часу. Пасля 15 гадоў на пасадзе дырэктара саўгаса амаль 10 гадоў Віктар Іванавіч узначальваў Капыльскую раённую дзяржаўную насенную інспекцыю, а ў 1995 годзе быў абраны старшынёй Цімкавіцкага сельсавета. На гэтай пасадзе асабліва ярка выявілася яго ўменне разумець людзей, жыць з імі адзінымі думкамі, пры неабходнасці аказаць дапамогу.
Дзіяна ТКАЧЭНКА
Но дети не должны находиться у воды без взрослых. Это правило неукоснительно должны выполнять и дети, и взрослые. И именно родители обязаны поговорить с детьми обо всем, что может произойти, предупредить об опасности и объяснить последствия. Дети, отправляясь на водоем без взрослых, не осознают в полной мере, что рискуют своей жизнью.
Родители должны уяснить для себя три основных НЕЛЬЗЯ: плавать на надувных матрасах; купаться на большой глубине; играть на воде.
Признаки того, что ребенок тонет: голова находится под водой, рот то уходит под воду, то появляется на поверхности. Тело находится в воде вертикально, ребенок не поддерживает себя движениями ног, двигается как поплавок. Дышит часто и рывками хватает воздух. Глаза закрыты либо взгляд стеклянный, не фокусируется. Волосы свисают на глаза, лоб, ребенок не пытается их убрать.
Стопроцентно определить, что ребенок тонет, достаточно сложно. Поэтому, заметив какие-то настораживающие признаки, окликните его — если он может вам связно ответить, помахать рукой, значит, все в порядке. Если же ответа не последовало — у вас есть несколько минут, чтобы спасти его.
Как поступить, если вы видите беду, но сами плохо плаваете или совсем не умеете? Главное — постарайтесь взять себя в руки, спасатель-паникер — плохой помощник. Если на пляже нет спасателей, осмотритесь, может быть, рядом есть люди, которые смогут помочь. Не пугайтесь, если никого не оказалось, главное — грамотно и последовательно действовать.
Ребенок недалеко от берега? Поищите вокруг предмет, который можно протянуть ему и с помощью которого вытащить ребенка на сушу — это может быть палка, полотенце или футболка, и подплывите к утопающему. Может случиться, что ребенок будет не в состоянии ухватиться за веревку. Тогда подплывите к нему сзади и подхватите под мышки. Переверните малыша лицом вверх, чтобы он мог дышать. Ребенок ушел под воду? Нырните и обыщите дно. Обнаружив малыша, схватите его за руку, волосы или под мышки и всплывайте, сильно оттолкнувшись ото дна.
Если он наглотался воды, немедленно вызовите «скорую». Пока помощь едет, проверьте, свободно ли ребенок дышит, убедитесь, что во рту нет камешков, водорослей и песка. Чтобы помочь ребенку откашляться, поверните его спиной к себе, одной рукой обнимите, немного надавливая на область желудка, а другой — наклоните вперед и слегка похлопайте между лопаток. Если он долго был под водой, положите малыша к себе на колени лицом вниз, немного надавливая на живот, — вода должна вытечь.
Дожидаясь «скорой», снимите с ребенка мокрую одежду, положите его в теплое, сухое место и заверните в одеяла, полотенца. 
Супрацоўнікі МНС штодня праводзяць прафілактычныя рэйды ўздоўж вадаёмаў раёна, але самым галоўным фактарам, які ўплывае на аператыўную абстаноўку, часцяком становіцца сам чалавек, які пераацэньвае свае сілы і недаацэньвае ўзровень небяспекі, знаходзячыся каля вады.
Пачаліся летнія канікулы, водпускі, і ў гэты час трэба памятаць пра тое, што вада — гэта зона павышанай небяспекі. У перыяд купальнага сезона, які доўжыцца тры летнія месяцы, узнікае найбольшая рызыка здарэнняў падчас адпачынку лю-дзей на вадаёмах. Таму з яго пачаткам праводзіцца месячнік бяспекі людзей на водных аб’ектах. Мэтай гэтага штогадовага прафілактычнага мерапрыемства з’яўляецца павышэнне ўзроўню бяспекі людзей пры адпачынку паблізу водных аб’ектаў, зніжэнне колькасці няшчасных выпадкаў і гібелі людзей у вадаёмах.
■ Детям интересно общаться со Спасайкой[/caption]
За время ее проведения работники МЧС побывают в оздоровительных и пришкольных лагерях, дошкольных учреждениях образования, где проведут с детьми профилактические беседы и викторины, продемонстрируют профилактические и обучающие видеофильмы, мультфильмы из цикла «Волшебная книга», раздадут наглядно-изобразительную продукцию. Не будут забыты и взрослые: дежурный персонал пройдет обучение с последующей проверкой знаний правил пожарной безопасности.
Фото Татьяны БОХАН
Предпринятыми мерами по выполнению мероприятий, предусмотренных Государственной программой, ведомственными документами МВД и УВД, распоряжениями Минского облисполкома по противодействию пьянства и алкоголизма, было достигнуто снижение количества преступлений, совершенных лицами в состоянии алкогольного опьянения. Вместе с тем в целом мы пока не достигли того результата, которого от нас требует складывающаяся криминогенная обстановка в регионах области.
Большое значение имеет совместная организация работы ОВД с исполнительно-распорядительными органами по обеспечению занятости и досуга как взрослых, так и молодежи, направленная на развитие различных форм семейного отдыха, внедрение современных обрядов и традиций, утверждающих здоровый образ жизни. Еще одна важная задача профилактики пьянства — бескомпромиссная и принципиальная борьба по выявлению фактов нарушений правил торговли спиртными напитками (продажа подросткам) и распития алкоголя, особенно пива, в общественных местах.
Таким образом, нам еще предстоит очень много сделать при тесном взаимодействии с заинтересованными и общественностью, чтобы добиться позитивного изменения ситуации, связанной с пьянством и алкоголизмом в регионах области, и решения задач, поставленных государством и руководством нашего ведомства.
Александр КИСЕЛЕВ,
начальник Копыльского отделения Департамента охраны МВД Республики Беларусь, майор милиции 
