■ Здымак на памяць. Афганістан[/caption]
Дзяцінства Уладзіміра Сяргеевіча прайшло ў вёсцы Слабада-Кучынка. Сам з мнагадзетнай сям’і (яшчэ тры браты), бацькі працавалі ў саўгасе «Крыніца». У 1982 годзе скончыў восем класаў, затым атрымаў спецыяльнасць газаэлектразваршчыка ў Уздзенскім СПТВ № 210.
Значны ўплыў у падрыхтоўцы да арміі аказаў настаўнік фізічнага выхавання Аляксандр Канавальчык. Моцны юнак пастаянна выступаў за каманду школы па лёгкай атлетыцы, лыжных гонках і футболе. 7 лістапада 1985 года Уладзімір Серы прызваны Капыльскім РВК у рады Савецкай Арміі. Спачатку трапіў у вучэбку ўрадавай сувязі (г. Варонеж). З мая 1986 года служба прадоўжылася ў ДРА. 15 навабранцаў толькі ў самалёце Ташкент – Кабул даведаліся, у якой краіне прыйдзецца служыць. А перад гэтым была размова ў асабовым аддзеле. Адказнікаў несці абавязак за межамі СССР не было.
[caption id="attachment_74249" align="alignleft" width="300"]
■ Уладзімір Серы[/caption]
...Зрабіўшы першы крок на зямлю Афганістана, маладыя салдаты адразу былі ўражаны гарамі з белымі шапкамі снегу. Хутка праехалі па вуліцах экзатычнай сталіцы і апынуліся ў прыгарадзе, дзе размяшчалася абкружаная калючым дротам в/ч 26153. У казарме стаяла гарачая ад высокай тэмпературы паветра вада ў бачках (з вярблюджымі калючкамі). Ва ўмывальніках — вада з хлёркай. Асабістую біклагу з вадой меў кожны. Да ўсяго прыходзілася прывыкаць. Улетку — страшэнная спёка, што не дакрануцца да жалеза, пыл ад пясчаных бур забіваў усе складкі адзення і вочы. Былі і выпадкі дызентэрыі. Калі атрымоўвалі новае абмундзіраванне, вымочвалі ў вадзе з хлёркай, каб надаць белы колер (менш прыцягвала сонечныя промні).
[caption id="attachment_74250" align="alignright" width="239"]
■ Уладзімір падчас службы ў Кабуле[/caption]
У падраздзяленні займаліся рамонтам ваеннай тэхнікі (у асноўным КамАЗаў), якую дастаўлялі пасля абстрэлаў, падрываў і баёў. Радавы Серы зварваў дзверы, кузавы, днішчы. Узмацнялі бамперы: абады з-пад колаў абцягвалі гумай з пакрышак і замацоўвалі спераду на аўтамашынах для змякчэння ўдараў.
Служба ў далёкай краіне трымала бацькоўскія сэрцы ў трывозе. У сваіх лістах да родных Уладзімір прасіў не хвалявацца, бо выконвае інтэрнацыянальны абавязак як і ўсе аднагодкі. Побач з ім землякі: аднакласнік Ігар Лазоўскі з Падгорцаў, Сяргей Салаўёў са Слуцка. Яго бабуля Браніслава Канстанцінаўна Серая з вёскі Лоцвіны, даведаўшыся, дзе знаходзіцца ўнук, звярнулася да камандавання з просьбай пераслаць абраз Божай Маці маладому воіну. Гэты амулет стаў для савецкага воіна непараўнальна нечым большым, чым усе атрыманыя знакі, падзякі і ўзнагароды. Святы лік ён трымаў у ваенным білеце побач з сэрцам 18 месяцаў і перадаў яго маладому салдату, які заняў яго месца на службе.
Запомнілася сустрэча новага 1987 года. Як па заказе выпаў снег. Хоць і растаў праз 20 хвілін, усе радаваліся як дзеці. У снежні таго ж года Уладзімір Серы звольніўся ў запас. Вяртаўся праз Ташкент і Маскву. Дамоў прыйшлося ехаць на таксі, таму што цягнік прыбыў позна ноччу ў Мінск. Папрасіў вадзіцеля правезці па вуліцах роднай вёскі, якая яму часта прыходзіла ў снах. Вось і сустрэча з маці. Пастукаў у дзверы.
— Хто там? — папытала маці Соф’я Міхайлаўна і не хацела пускаць начнога госця.
— Гэта Валодзя, Ваш сын.
— Мой сын у арміі! — знянацку не паверыла жанчына.
Затым з’явіліся слёзы радасці.
Праз 30 гадоў пасля службы ў Афганістане Уладзімір прыйшоў да высновы:
— Не шкадую, што служыў у арміі. Там яшчэ больш умацавалася любоў да Радзімы, якая цябе выхавала, навучыла паважаць людзей і цаніць простае мужчынскае сяброўства. Але гэта вайна не патрэбна была нашай краіне.
За выкананне свайго воінскага абавязку Уладзімір Серы адзначаны граматай Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР, медалём «Воіну-інтэрнацыяналісту ад удзячнага афганскага народа», юбілейнымі ўзнагародамі.
Барыс Дзенісюк,
член ГА «Беларускі саюз журналістаў» 
■ Татьяна Шаховская и Елена Лесницкая[/caption]
Салат с рыбой горячего копчения или морепродуктами
Продукты: 77 г трески (крабов или креветок), 70 г свежих огурцов (можно соленых), 25 г моркови, 20 г зеленого горошка, майонез.
Готовим. Вареные картофель и морковь, огурцы нарезать ломтиками, добавить зеленый горошек, нарезанную тонкими ломтиками рыбу или морепродукты, заправить майонезом.
Салат из моркови с фруктами
Продукты: 900 г моркови, 230 г яблок свежих (изюма или чернослива), 150 г сметаны, 20 г сахара.
Готовим. Сырую морковь нарезать соломкой, яблоки — тонкими ломтиками, чернослив (предварительно замоченный на 20 минут) — кусочками. Морковь соединить с яблоками (изюмом или черносливом), добавить сахар и полить сметаной.
Суп с плавленым сыром и грибами
Продукты: 300 г шампиньонов, 480 г картофеля, 120 г лука, 60 г моркови, 90 г плавленого сыра, 1,2 л воды, соль по вкусу, 1 столовая ложка растительного масла.
Готовим. Картофель промыть, почистить и нарезать небольшими кусочками. Добавить в воду немного соли и довести до кипения. Варить 15 минут. Шампиньоны нарезать небольшими ломтиками. Лук и морковь почистить и измельчить: лук — небольшими кубиками, а морковь — на крупной терке. На сковородке разогреть растительное масло, выложить лук и морковь, немного обжарить и добавить нарезанные шампиньоны. Обжарить все вместе, периодически помешивая, чтобы выпарилась основная масса жидкости из шампиньонов. Добавить зажарку из овощей и шампиньонов в кастрюлю с картофелем, довести до кипения, проварить минуту. Измельченный плавленый сырок добавить в суп. Снять суп с огня и дать постоять минут пять. Еще раз перемешать готовое блюдо. На свой вкус можно добавить в суп пряности.
Гуляш с мясом и грибами
Продукты: 3 ст. ложки сливочного масла, головка лука репчатого, 2 ст. ложки сахара, 1,4 кг свинины, 250 г грибов, 700 мл мясного бульона, 400 г слоеного теста, 1 яйцо, горчица и тимьян, крахмал.
Готовим. В разогретом в сковороде масле обжарить лук в течение 4–5 минут. Переложить на тарелку. Растопить в кастрюле сахар. Добавить мясо и готовить, помешивая, 3–4 минуты. Добавить бульон, довести до кипения, уменьшить огонь. Добавить грибы и лук. Тушить 1,5–2 часа до готовности мяса. Нарезать тесто на 8 треугольников, выложить на два смазанных маслом противня. Смазать взбитым яйцом, посыпать семечками горчицы и солью. Запекать в разогретой до 200 градусов духовке в течение 10–15 минут, пока тесто не поднимется. В гуляш добавить горчицу и тимьян, смешанный с 3 ст. ложками воды крахмал. Готовить, помешивая, 4–5 минут, пока не загустеет. Подавать вместе с треугольничками из теста.
Канапе оригинальные
Со шприца на 20 мл срезать пластмассовый наконечник. Подготовленным инструментом вырезать равные кружочки из батона, мяса копченого, сыра, огурца и оливки. Все ингредиенты наколоть на шпажку.
****
Взять кусочек багета, срезать с него корочку. Намазать сыром, смешанным с чесноком и майонезом, сверху положить половинку помидора черри и кусочек маслины, придать форму божьей коровки.
****
Взять кусочек багета, срезать с него корочку. Намазать сливочно-творожной массой, сверху уложить половинку сваренного яйца и придать форму грибочка. Украсить кусочком свежего помидора и зеленью, наколоть на шпажку.
Котлеты по-гусарски
Продукты: 1000 г куриного фарша, 2 г соли, 10 г масла подсолнечного, 170 г лука репчатого, 3 яйца, 100 г воды, 200 г батона нарезного, 800 г печени куриной.
Готовим. Яйца взбить, добавить воду. Печень куриную обжарить, посолить и поперчить. Измельчить блендером. Добавить жареный лук. Из фарша куриного сделать небольшие лепешки и в них завернуть фарш печеночный. Батон нарезать небольшой соломкой. Взбить яйца, добавив 50 граммов воды. Котлеты обмакнуть в яйца, затем обвалять в батоне со всех сторон. Придать котлетам форму и жарить на небольшом огне.
Сациви из птицы
Продукты: 220 г мяса цыпленка, 5 г маргарина.
Для соуса: 67 г орехов грецких, 12 г сливочного масла, 30 г лука репчатого, по 3 г чеснока и уксуса, приправы: гвоздика, корица, перец красный молотый, шафран, хмели-сунели.
Готовим. Подготовленное мясо курицы варить до полуготовности, затем птицу вынуть из бульона, положить на противень, смазать жиром и обжарить в жарочном шкафу до готовности, периодически переворачивая и поливая образовавшимся соком, чтобы она зарумянилась со всех сторон. Мелко нарубленный лук пассеровать, через 10 минут добавить муку и, продолжая пассеровать, постепенно развести бульоном. Затем добавить уксус, соль, рубленую зелень, толченый чеснок, хмели-сунели. В полученный соус положить куски птицы и проварить 5–10 минут. Грецкие орехи растолочь, добавить красный молотый перец, специи, соединить с яичными желтками, настоем шафрана, бульоном и влить в соус. После заправки толчеными грецкими орехами сациви не кипятят. Подготовленное блюдо охладить.
Шницель «Полесский»
Продукты: 550 г куриного филе, 40 г сливочного масла, 150 г батона, 50 г молока, соль и перец черный молотый по вкусу, 1 яйцо.
Готовим. Куриное филе измельчить в мясорубке. К фаршу добавить батон, предварительно замоченный в молоке. Тщательно перемешать. И снова с помощью мясорубки или комбайна измельчить. Готовый фарш посолить-поперчить. Сливочное масло порезать на прямоугольники и выложить на одну лепешку, сформированную из фарша. Вторую лепешку положить сверху. Взбить яйцо. В него опустить шницель, обвалять его в подготовленных сухарях. Для панировки использовать не готовые панировочные сухари, а батон, который нужно порезать на небольшие прямоугольники и подсушить в духовке. Жарить на фритюре или в сковороде в глубоком масле. Когда все шницели будут обжарены, положить их в форму и отправить в духовку на 10 минут. Они должны потомиться там при температуре в 170 градусов.
Мафины шоколадные
Продукты: 2 яйца, 8 столовых ложек сахара, по 6 столовых ложек растительного масла и муки, 2 столовые ложки какао, 1 чайная ложка соды (не гасить).
Готовим. В глубокой миске соединить сухие ингредиенты: просеять пшеничную муку, всыпать какао-порошок, сахар и разрыхлитель. Все тщательно перемешать, чтобы не осталось комочков, а вся масса должна равномерно окраситься какао. Взбить яйца с маслом. Все смешать, добавить соду. Выложить в формы для кексов и выпекать при 180-200 оС 10–15 минут.
Конфеты из сухофруктов
Продукты: по 100 г кураги, чернослива, фиников, изюма, орехов, 3 столовые ложки меда, лимон.
Готовим. Все пропустить через мясорубку. Добавить цедру лимона и перемешать. Сформовать в виде шариков, запанировать в кокосовой стружке или кунжуте.
Трюфели из сухой молочной смеси
Продукты: 1,5 стакана сахара, 0,5 стакана молока, 400 г молочной смеси, 100 г сливочного масла, спе-ции (корица и кардамон) на кончике ножа, 6 столовых ложек какао.
Готовим. Проварить молоко с сахаром, снять с огня, добавить масло и какао, частями всыпать молочную смесь, дать настояться 1 час в холоде. Сформовать из полученной массы трюфели, обсыпать какао или орехами.
Записала Диана ТКАЧЕНКО 
В поле зрения сотрудников ГАИ — водители, не предоставляющие преимущества в движении пешеходам на пешеходных переходах, а также случаи, повлекшие создание аварийной обстановки. Ко всем нарушителям будут применены меры административного воздействия.
Напоминаем, что согласно статьи 18.14 ч.6 КоАП Республики Беларусь, за невыполнение лицом, управляющим транспортным средством, требований дорожных знаков или разметки, а равно не предоставление лицом, управляющим транспортным средством, преимущества в движении пешеходам наступает административная ответственность в виде штрафа в размере от 1 до 5 базовых величин.
Уважаемые пешеходы! При переходе проезжей части дороги обязательно смотрите по сторонам, в том числе, когда вы переходите дорогу по пешеходному переходу. В темное время суток обозначайте себя световозвращающими элементами. Будьте бдительны!
Уважаемые автомобилисты! Не оставайтесь равнодушными! Если вы видите вблизи проезжей части пешехода, находящегося в состоянии алкогольного опьянения, явно представляющего опасность для движения, просим вас незамедлительно сообщить в дежурную часть по телефону 102.
Артем ЛАЗОВСКИЙ,
старший инспектор ДПС ОГАИ Копыльского РОВД, ст. лейтенант милиции 
■ Іван Парфёнавіч Пісарык з жонкай Пелагеяй Васільеўнай і дачкой Вольгай[/caption]
...Летам 2017 года я гасціў у свайго дзядулі Мікалая Рыгоравіча Іванова ў вёсцы Праснакі. Суседка майго дзядулі Пісарык Вольга Іванаўна памерла 13 гадоў таму. Дзяцей і сваякоў у жанчыны не было. У апошнія гады жыцця яе даглядала мая бабуля Валянціна Рыгораўна. Па гэтай прычыне Вольга Іванаўна свой дом завяшчала нашай сям’і. Пасля яе смерці ніхто ў дадзеным доме не пражываў.
Першапачаткова ў вочы кінуліся вышываныя накідкі на падушках, партрэты на сценах і старая мэбля. На трумо ляжаў стары пашарпаны партманет з дакументамі. Я пачаў разглядаць дакументы. Хутка мне стала зразумела, што яны належалі бацьку Вольгі Іванаўны Пісарыку Івану Парфёнавічу. Там быў ваенны білет, пасведчанні на ўзнагароды, два франтавыя лісты, акуратна складзеныя трохкутнічкам, копія пахавальнага ліста на Пісарыка Паўла Іванавіча, ліст ад камандавання часці, у якой служыў Іван Парфёнавіч, ліст з рэдакцыі раённай газеты «Слава працы» і інш.
[caption id="attachment_74236" align="alignright" width="300"]
■ Ваенны білет Івана Пісарыка...[/caption]
Дадзеныя дакументы я паказаў свайму дзядулю. Ён расказаў мне, што раней у доме пражывала сям’я: маці, бацька, дачка і сын. У 1944 годзе пасля вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў бацьку і сына прызвалі на фронт. Сын загінуў, а бацька вярнуўся і дажыў да 88-гадовага ўзросту.
Яшчэ раз уважліва разгледзеўшы дакументы, я зразумеў, што некаторыя з іх, у тым ліку і франтавыя лісты, належалі загінуламу сыну. Даследуючы франтавыя лісты, я ўбачыў шмат незразумелых слоў: палявая пошта 25217-а, ваенная цэнзура № 17 618, сакрэтка, франтавы трохкутнік.
На даследуемай мной сакрэтцы з аднаго боку намаляваны людзі, якія рамантуюць мост праз раку. Над малюнкам змешчаны надпіс «За нашу Советскую Родину», а знізу — зварот да інжынерных войск.
Біяграфію Івана Парфёнавіча я напісаў на аснове знойдзеных дакументаў з сямейнага архіва і ўспамінаў майго дзядулі Мікалая Рыгоравіча Іванова, 1940 года нараджэння. Асноўныя звесткі пра Івана Парфёнавіча я знайшоў у ваенным білеце, выда-дзеным яму 18 студзеня 1948 года Грэскім раённым камісарыятам Бабруйскай вобласці.
Нарадзіўся Іван Парфёнавіч у 1899 годзе ў вёсцы Праснакі. Па нацыянальнасці беларус. У 1912 годзе скончыў два класы пачатковай школы. У жніўні 1919 года Слуцкім камісарыятам быў прызваны на службу. Служыў у 146-м стралковым палку. Быў звольнены ў запас у маі 1922 года. Працаваў конюхам у калгасе «Беларусь». Ажаніўся з Пісарык Пелагеяй Васільеўнай. У 1923 годзе ў сям’і нарадзілася дачка Вольга, а ў 1925-м — сын Павел.
15 жніўня 1944 года Іван Парфёнавіч быў прызваны на фронт па мабілізацыі Грэскім раённым камісарыятам. Са жніўня 1944-га па май 1945-га ваяваў у 1283-м артылерыйскім палку. З мая па чэрвень 1945 года знаходзіўся ў эвакашпіталі. З чэрвеня па жнівень 1945 года служыў у 207-м запасным стралковым палку 76-й мінамётнай батарэі. Дэмабілізаваны 23 чэрвеня 1945 года.
[caption id="attachment_74237" align="alignleft" width="300"]
■ ...і Пасведчанне аб узнагароджанні медалём «За ўзяцце Берліна»[/caption]
Пра баявы шлях Івана Парфёнавіча я даведаўся з ліста, напісанага яму 7 верасня 1945 года малодшым лейтэнантам Бернікавым. Сярод дакументаў я знайшоў пасведчанні на медалі і ордэн: медалі «За перамогу над Германіяй у Вялікай Айчыннай вайне 1941–1945 гг.», выдадзены 12 студзеня 1946 года, «За ўзяцце Берліна», выдадзены 1 чэрвеня 1946 года; ордэн Айчыннай вайны II ступені, выдадзены 11 сакавіка 1985 года. Ёсць у Івана Парфёнавіча і юбілейныя медалі. Сярод усіх вышэй пералічаных узнагарод я знайшоў толькі пасведчанні. Самі медалі і лісты падзякі, як сцвярджае мой дзядуля, былі пакладзены ў труну пры пахаванні Івана Парфёнавіча.
Пра гераізм, праяўлены Іванам Парфёнавічам у баях, сведчыць яшчэ адзін знойдзены сярод дакументаў ліст. Дадзены ліст напісаны 24 мая 1967 года рэдактарам капыльскай раённай газеты «Слава працы». Вось радкі з ліста.
«Паважаны Іван Парфёнавіч!
Рэдакцыя атрымала пісьмо ад Паўла Саладухі, з якім, як ён піша, вы служылі ў час Вялікай Айчыннай вайны ў адной вайсковай часці. Тав. Саладуха паведамляе, што вы ў адным з баёў падбілі пяць фашысцкіх танкаў, удзельнічалі ў вызваленні горада Познань, фарсіравалі Одэр і г.д.
Рэдакцыя просіць Вас напісаць нам падрабязна свае ўспаміны аб удзеле ў Айчыннай вайне і апісаць некалькі цікавых эпізодаў».
Дадзены ліст Іван Парфёнавіч паказваў майму дзядулю. На просьбу рэдакцыі былы франтавік адказаў, што ваенныя эпізоды для яго былі зусім не цікавымі, а надзвычай цяжкімі і трагічнымі, і ўспамінаць іх, а тым больш пісьмова, яму не хацелася б.
Інфармацыю пра ўдзел у Вялікай Айчыннай вайне Івана Парфёнавіча я знайшоў і на сайце «Подзвіг народа». На дадзеным сайце змешчана толькі інфармацыя аб атрыманні Іванам Парфёнавічам ордэна Айчыннай вайны II ступені.
Пасля заканчэння вайны ён працягваў працаваць у калгасе «Беларусь» да дасягнення пенсіённага ўзросту. Іван Парфёнавіч быў чалавекам сціплым. Не любіў расказваць пра ваенныя гады. У Дзень Перамогі кожны год мужчына выціраў слёзы, слёзы болю і жалю, слёзы ў памяць аб загінулых сыне і аднапалчанах. У 1980 годзе памерла жонка. Сам Іван Парфёнавіч памёр 15 ліпеня 1987 года. Дачка Вольга Іванаўна памерла 6 лістапада 2013 года. Дзяцей у жанчыны не было.
Франтавы шлях Пісарыка Паўла Іванавіча
Сын Івана Парфёнавіча Павел нарадзіўся ў 1925 годзе. Гэта значыць, што ў 1941 годзе хлопцу было толькі 16 гадоў, а ў 1944-м — 19. Дзевятнаццацігадовы хлопец быў прызваны ў рады Чырвонай Арміі 8 ліпеня 1944 года. Дадзеную інфармацыю я знайшоў на сайце АБД Мемарыял.
19 кастрычніка 1944 года Павел напісаў ліст сваёй маці Пелагеі Васільеўне. З дадзенага ліста я даведаўся, што салдат быў паранены і знаходзіўся ў шпіталі. У лісце хлопец піша, што яго рана ўжо стала зажываць. Павел пытае ў маці, як ёй жывецца, дзе знаходзіцца бацька і сястра Волька. Аднавяскоўцы часцей атрымоўваюць лісты з дому. І толькі з іх слоў Павел даведаўся, што яго сястра знаходзіцца ў Мінску на рабоце па аднаўленні горада і што разам з дзяўчатамі адзін раз прыязджала дадому.
Дадзены ліст напісаны простым алоўкам на звычайным аркушы ў лінейку. Простым алоўкам напісаны і адрас адпраўкі. Трэба адзначыць, што просты аловак за гады не пацьмянеў. Аднак усярэдзіне ліст, на жаль, пагрызены мышамі, таму прачытаць некаторыя радкі не ўдалося. На вонкавым баку трохкутнічка змяшчаюцца два штампы: «ПОЛЕВАЯ ПОЧТА СССР 271044-а» і «ПРОСМОТРЕНО Военной цензурой 17618».
9 снежня 1944 года Павел даслаў родным яшчэ адзін ліст. Ён зноў піша са шпіталя. Але атрымаць такі доўгачаканы адказ на свой ліст дзевятнаццацігадоваму Паўлу Пісарыку, на жаль, не давялося. Гэты ліст стаў апошняй весткай і ад сына маці.
Занепакоіўшыся тым, што брат не піша, сястра Вольга напісала запыт камандаванню часці. 29 сакавіка 1945 года ёй быў адпраўлены адказ, з якога вынікае, што яшчэ 9 снежня Павел напісаў ліст дадому, а ўжо 11 снежня пакінуў шпіталь і адправіўся на фронт.
Хачу звярнуць увагу і на дату напісання паведамлення — 29 сакавіка 1945 года. Калі яно пісалася, Паўла ўжо не было ў жывых. Сярод дакументаў я знайшоў і копію пахавальнага ліста, у якім напісана, што Павел Іванавіч Пісарык загінуў 19 лютага 1945 года пад Кёнігсбергам. Гэтая інфармацыя пацвярджаецца і ў імянным спісе страт асабістага саставу, знойдзеным на сайце АБД Мемарыял.
Вось так трагічна склаўся лёс маладога дзевятнаццацігадовага Паўла Пісарыка.
Даніла Міхаленя,
вучань 11 класа Пагосцкага ВПК д/с – СШ Салігорскага раёна 
ОРВИ – острая респираторная вирусная инфекция – заболевание, которое поражает органы дыхания человека. В основном причиной развития болезни является контакт с вирусами. Путь передачи вирусов – воздушно-капельный.
СИМПТОМЫ ГРИППА:
