Перад боем салдат адправіў дамоў ліст. «Дарагія родныя! Жывіце добра паміж сабой. Глядзі, Соня, маленькую дачушку. Выхоўвай яе так, як выхоўвалі нашы бацькі нас. Захавай памяць аб мужу. Калі я загіну ў свяшчэнных баях, няхай дачка памятае аб суровым часе так, як будуць памятаць у гісторыі славу нашага народа і нашай арміі, якая змагаецца за справядлівасць…»
Георгій Феліксавіч нарадзіўся ў 1920 годзе ў вёсцы Харытонаўка. Яго бацька, Фелікс Пятровіч, удзельнік Першай сусветнай вайны, з дзяцінства прывіваў сыну любоў да Радзімы, павагу да людзей. Настаўнік-франтавік за мужнасць і гераізм, праяўленыя ў баях з ворагам, адзначаны ордэнамі Чырвонай Зоркі і Айчыннай вайны ІІ ступені, медалямі «За адвагу», «За ўзяцце Кёнігсберга», «За перамогу над Германіяй у Вялікай Айчыннай вайне 1941–1945 гг.», пяццю Падзякамі Вярхоўнага Галоўнакамандуючага Іосіфа Сталіна.
Георгій скончыў Ленявіцкую пачатковую школу, а ў 1936 годзе – Старыцкую сямігодку з Пахвальным лістом. Тры гады вучыўся ў Слуцкім педвучылішчы. Адзін раз у месяц наведваў бацькоў. Маці, Алена Фёдараўна, заўсёды выкройвала ў дарогу сыну кавалачак сала, акраец хлеба, клінок сыру. Але хатніх прыпасаў хапала ненадоўга. Жыў хлопец на кватэры ў яўрэя Моты, якога ў час белапольскай акупацыі выратаваў ад расстрэлу бацька Георгія.
[caption id="attachment_110448" align="aligncenter" width="400"]
■ Георгій Трыгубовіч[/caption]
У 1939 годзе пасля размеркавання малады настаўнік трапляе ў Крывасёлкаўскую сямігодку, а затым – у Цялядавіцкую СШ, выкладае матэматыку і нямецкую мову, якую добра ведаў ад бацькі, тры гады правёўшага ў германскім палоне. Здольны да навукі, у тым жа годзе паступае на завочнае аддзяленне БДУ па спецыяльнасці «Геаграфія» (дыплом атрымае толькі ў 1952 годзе).
У калектыве педагогаў сустрэў сваю адзіную і каханую Соф’ю Барысевіч (родам з Дзярэчына). Які ён быў шчаслівы! За тыдзень да пачатку вайны маладыя ажаніліся і раз’ехаліся на летні адпачынак кожны да сваіх бацькоў. Уз’ядналася сям’я Трыгубовічаў у ліпені 1941-га года, калі ўжо ва ўсю грымела вайна. У разгар нямецкай акупацыі нарадзілася дачка Ніна. Яны дапамагалі партызанам, а ў час карных экспедыцый ворагаў немаўля закручвалі ў коўдру і ратаваліся на балотах.
Пасля вызвалення Капыльшчыны Георгій Трыгубовіч уліваецца ў рады Чырвонай арміі і мужна ваюе на 2-м і 3-м Беларускіх франтах у складзе 1345-га стралковага палка 399-й стралковай дывізіі. Вызначыўся пры вызваленні Польшчы, калі на Нараўскім плацдарме ў складзе разліку 120 мм мінамёта знішчыў супрацьтанкавую гармату і дзве агнявыя кропкі ворага. За гэты подзвіг быў узнагароджаны ордэнам Чырвонай Зоркі.
Выступаючы перад школьнікамі, ён часта ўспамінаў, як штурмавалі Кёнігсберг. На сценах горада-крэпасці фарбай было напісана: «Мы вам пакажам Сталінград!». Лінія нямецкай абароны даўжынёй больш за 40 км, мноства фартоў, акружаных ірвамі з вадой шырынёй 25 і глыбінёй да 5-ці метраў. Штурм горада быў намечаны на 5 красавіка 1945 года. На наступны дзень пяць тысяч гармат адкрылі агонь па крэпасці. Асабліва моцным быў форт «Кароль Фрыдрых Вільгельм». З 75 выстралаў гармат толькі два снарады прабілі сцены. Ноччу 7 красавіка сапёры, карыстаючыся дымавой заслонай, узарвалі сцены форта. У праёмы кінуліся штурмавыя групы, якія сустрэў шквальны агонь фашыстаў. Вось тут і падтрымалі іх мінамётчыкі. Але шмат чырвонаармейцаў загінула, сярод якіх было многа землякоў. У час бою быў паранены, але адмовіўся лячыцца ў шпіталі.
Закончыў вайну на беразе Балтыйскага мора. У арміі знаходзіўся да снежня 1945 года. Дамоў вярнуўся па запыце органаў народнай асветы Беларусі. Адразу ўключыўся ў працу ў Ленявіцкай сямігодцы. Спачатку настаўнік, а затым і дырэктар школы. Разам з педагогамі і вучнямі праводзіў рамонт памяшкання, разбуранага падчас вайны нямецкай бомбай. Дзецям не хапала падручнікаў, алоўкаў, паперы. Але неяк усё гэта Георгій Феліксавіч дабываў. Нялёгка было працаваць. Ён дняваў і начаваў у школе. Цяжка было знайсці неабходныя словы для тых вучняў, якія ў гады ваеннага ліхалецця страцілі сваіх бацькоў, галадалі і наведвалі школу амаль босыя і без вопраткі. Ці маглі яны думаць пра навуку? Георгій Феліксавіч лічыў, што дзеці з вёскі заслугоўваюць лепшай долі, таму заўсёды пра іх клапаціўся. Каб выхоўваць сапраўдных грамадзян і патрыётаў, дырэктар патрабаваў ад настаўнікаў справядлівых адзнак для вучняў. Дзякуючы яго высокаму прафесіяналізму, многія выпускнікі атрымалі трывалыя веды і знайшлі сябе ў жыцці: урачы і настаўнікі, выкладчыкі ВНУ, акадэмікі і генералы. За дасягненні ў галіне адукацыі ўзнагароджаны медалямі «За доблесную працу. У азнаменаванне 100-годдзя з дня нараджэння У.І. Леніна», «Ветэран працы», прысвоена званне «Выдатнік народнай асветы».
Разам з жонкай выхавалі цудоўных дзяцей. Дачка Ніна, як і бацька – выдатнік народнай асветы, сын Анатоль – абараніў дысертацыю, працаваў намеснікам дырэктара навукова-даследчага інстытута.
[caption id="attachment_110449" align="aligncenter" width="840"]
■ У Дзень Перамогі на брацкай магіле ў в. Харытонаўка, 1988 г. Г. Трыгубовіч – пяты злева[/caption]
Пазней цяжка захварэў: паралізавала ногі, аднялася мова. Моцна перажываў не за сваё здароўе, а за тое, што не зможа ніколі пераступіць парог роднай школы, выступіць на святочнай лінейцы. Для сваіх вучняў ён назаўсёды застаўся прыкладам нястомнасці ў працы, чалавекам сціпласці і высокай культуры.
Матэрыял падрыхтаваў Барыс ДЗЕНІСЮК,
член ГА «Беларускі саюз журналістаў»
Комментарии