Ішоў 44-ы год… Цёмныя хмары апусціліся над ярка-чырвоным гарызонтам. Цень магутных дрэў загароджваў святло заходзячага сонца, промні якога ледзь пранікалі скрозь вялізныя навальнічныя хмары. Вецер то злёгку гайдаў вершаліны маладых бяроз і асін, то парывіста зрываў лісце з галін дубоў і клёнаў, нібыта мятлой падымаў пыл з пясчанай палявой дарогі, ганяў хвалі па рацэ. Дзесьці далёка чулася глухаватае бурчанне грому, а над лесам выгіналася змяёй вогненная нітка маланкі.
Жэнька, згінаючыся, бегла па палявой дарозе ўздоўж невялікай рачулкі, каля якой прайшло яе дзяцінства. Ужо не было бачна пячных труб, асірацелых дамоў роднай вёскі, не чуваць трывожнага брэху суседскай Жучкі. Прыціснуўшы да грудзей невялікі скрутак, дзяўчына ледзь чутна ўсхліпвала. У тым скрутку яна несла бохан хлеба і пяць яшчэ не паспелых яблыкаў «белага наліву» - гэта ўсё, што змагла даць маладой медсястры суседка, якая адна выхоўвала семярых дзяцей. Балюча было Жэні адрываць ад дзяцей апошнюю ежу, але яна разумела, што не можа вярнуцца ў лес да параненых партызанаў ні з чым.
Ішоў 44-ы год… Семнаццацігадовая медсястра, партызанка Яўгенія Палякова спяшалася да параненых салдат. Адважную дзяўчыну не палохалі маланкі і моцны вецер, які густой заслонай засцілаў дарогу да лесу. Нейкія тры кіламетры аддзялялі дзяўчыну ад лесу…
Дождж мацнеў, прыгожыя маланкі свавольна спісвалі неба яркімі феерверкамі. Спыніцца Жэню прымусіў грукат колаў, які набліжаўся. Дзяўчына замерла ў чаканні, бо здалёк ужо былі чутны незразумелыя фразы ворагаў. Мацней прыціснула да сябе скрутак з гасцінцамі для хворых. Воз спыніўся каля яе ног.
— Партызан? - панура спытаў сівы немец.
— Не, - адказала Жэня, з нянавісцю гледзячы на ворага.
— Куды дарога? - спытаў немец, паказваючы на стужку, якая вяла да лесу. Яго усмешка стала яшчэ болыш дзёрзкай і агіднай.
— На хутар, - спакойна адказала юная партызанка. - Я да цёткі іду. Хворая яна, ёй дапамога патрэбна.
— Што нясеш? - пацікавіўся малады немец.
Жэня заўважыла, якія вялікія і прыгожыя ў яго вочы, ёй на хвіліну здалося, што чалавек з такімі вачыма не можа быць злосным і жорсткім. Але яна прамаўчала, баючыся, што ненавісныя фашысты адбяруць апошняе.
- Што нясеш? - громам прагучала ўсё тое ж пытанне.
- Да партызанаў яна, - пачуўся знаёмы бас.
I толькі цяпер Жэня змагла разгледзець сілуэт аднавяскоўца Івана, якога яна месяц назад выходжвала: стары хварэў на тыф. I вось цяпер ён яхідна паглядаў на медсястру.
- Яна ў Зінаіды сёння хлеб брала, каб хворых партызан пачаставаць.
- Дзед Іван… - скрозь слёзы прашаптала дзяўчына.
- Ну, што? Я хаця і стары, але жыць хачу! Гавары, дзе хаваецеся!
- Не скажу! - храбра адказала Жэня, выціраючы слёзы.
- Не скажа яна, - кінуў дзед немцам. - У бацьку пайшла, упартая!
Малады немец з прыгожымі вачамі ўскочыў, навёў аўтамат на безабаронную дзяўчыну і раўнадушна выстраліў… Перад вачамі Жэні за хвіліну прамільгнулі хворыя, якія да вечара будуць чакаць яе: кульгавы Лёнька, каравокі Юрка з запаленнем лёгкіх і малады камандзір Аляксей, цяжка паранены ў грудзі...
…Світала. Дождж не спыняўся. Ён нібы аплакваў недарэчную смерць маладой медсястры Жэні Паляковай. Яна ляжала на дарозе, утаропіўшы нерухомы погляд у бяздоннае неба. На яе твары застыла амаль дзіцячая ўсмешка, а рука беражліва прыціскала да грудзей маленькі скрутак. Ішоў 44-ы год…
Вольга ТРЫГУБОВІЧ,
студэнтка БДПУ імя М. Танка
Комментарии